Documento n. 1
+ In nomine sancte et individue Trinitatis, Anno domini millesimo centesimo septuagesimo vii. tertio idus Septembris, Indict. x.
Concordia et conventio Deo concedente talis est. Inter Markisellum de Rolando de Vetrana ex una parte et ex alia parte Petro de Lovello et Manfredino de Lugarello cum Petro suo fratre et Mariscoto et Rolando et Acio germanis et Bernardo de Vetrana et Uspinello. Markisellus dedit eis sine ulla hocasione legis tubatam suam que est in porta S. Proculi juxta Rodulphum de Vetrana hoc tenore, quod predicti Carbonenses tantum accipiant de predicta tubata quantum est voluntas eorum ad edificandam turrem. et predicti Carbonenses debent ibi edificare turrem qualem voluerint et elevare xx. punctos. set Markisellus debet mittere in istos xx punctos xxx lib. Imperialium tali modo quia predicti Carbonenses debent edificare turrim et elevare v punctos. in aliis v ad elevandum Markisellus debet mittere xv lib. Imperialium. et quando turris erit levata x punctis Carbonenses supra decem punctos debent elevare eorum expenso v punctos supra decem. et quando turris est elevata xv punctis Markisellus debet mittere alias xv lib. Imperialium ad elevandos alios v punctos modo sint completi xx puncti. Deinde Carbonenses habeant potestatem ad elevandam turrim quantum voluerint sine expensa Markiselli. et si disfasimentum tubate remanserit de turre Carbonenses debent reficere et si noluerint Markisellus debet reficere desuper xxx lib. ad sensum Petri de Guarino et Guarinelli de Vetrana, et Markisellus et sui filii masculi et nepotes debent usuare desuper et de suptus turrim. et in turrem de subtus debet esse hostium versus plateam. et in qualicunque hora diei vei noctis turris erit ad predictos Carbonenses necessaria ad faciendum malum inimico eorum vel inimicis aut ad defensandum eos vel aliquem ipsorum de eorum parte debent habere turrim contra omnes homines vel feminas excepto contra Markisellum et suis filiis masculis tantum vel nepotibus. et si in aliquo tempore Markisellus vel sui filii masculi et nepotes vendere voluerint predictam turrim vendere debent predictis Carbonensibus vel filiis masculis vel nepotibus justo pretio. aliis autem personis non sit licitum Markisello vel suis filiis vel nepotibus vendere aut donare vel testamento relinquere vel alio quocumque titulo alienare et si predicti Carbonenses communiter vendere voluerint debent vendere Markisello et suis filiis masculis vel nepotibus justo pretio, aliis autem personis nullo modo vendere aut donare vel testamento relinquere vel alio quocunque titulo debent transferre. Set si Carbonenses separati voluerint vendere inter eos debent vendere non aliis. Et si aliquis de predictis Carbonensibus vel eorum filiis masculis aut nepotibus non habuerint filium masculum in feminam non debeat venire turris sed in predictis Carbonensibus vel eorum filiis masculis et nepotibus. et predicti Carbonenses non debent facere parentelam cum aliquo homine vel femina unde occasionem habeant faciendi malum Markisello vel suis filiis masculis et nepotibus. et Markisellus et sui filii masculi et nepotes parentelam cum aliquo homine vel feminà non debent facere unde occasionem habeant faciendi malum a predictis Carbonensibus. et si aliquis predictorum omnium decesserit filia dumtaxat relicta vel aliquibus de descendentibus per femineum xesum. et hujus generis successor petierit partem in turri predicta singuli se suosque heredes obligaverunt prestatuentes penam C. librarum imperialium. et insuper in amissionem turris. et insuper promiserunt quod filios suos masculos vel nepotes jurare facient ex quo excesserint xiiii. annum ut supra legitur firmum tenere, et si contigerit quocunque casu patrem non per se facere filium vel nepotem jurare et filius vel nepos requisitus infra mensem jam dictum sacramentum prestare recusaverit turris amissione muletetur. Et hec omnia ut supra dicta sunt se observaturos sub pena centum marcarum argenti et amissione turris invicem promiserunt. et insuper ita firmum et ratum tenere in perpetuum juraverunt. et singulis x. annis juraverunt se renovaturos predicta sacramenta. Hec autem que de filiis et. nepotibus dicta sunt tantum accipiunt de flliis et nepotibus virilis xesus per virilem xesum descendentibus et hoc in infinitum.
Et insuper juraverunt se adjuvaturos invicem de suis rationibus et eodem sacramento se adstrinxerunt usque ad xx punctos se levaturos binc usque ad festivitatem s. Martini nisi steterit per Markiselum. Actum in porta s. Proculi Indict. predicta.
Testes Timon. et Ribaldus de Ugo Maone, et Bonifacius de bono diei, et guarinellus de vetrana. et angelellus pilizario et guidotus de majo. et Petrus de Guarino.
Ego Corvulus tabellio interfui et scripsi.
Timon. doctus. Mariscottus. Rolandus. Ugolinus. Manfredino. Petrus Bernardus. Ospinellus. Petrus de Lovello juraverunt quod debent adjuvare dum vixerint Markisellum et suis heredibus de omnibus suis racionibus quas habent vel deinceps debent habere excepto contra Episcopum bononio et Markisellus et sui filii similiter debent facere sicut Markisellus fecit. et in sacramento misit quod faciet jurare suis filiis quando erit tempus jurandi et Carbononses ei dicerint. et omni x. annos debent renovare sacramenta.
Ego Corvulus tabellio interfui et s. s.
Dall' archiv. dei principi Ercolani: Savioli, Ann. v. 1, pag. 82.