Ben Jonson
Ben Jonson to angielski poeta i dramaturg, największy rywal Szekspira, ale też pierwszy krytyk, który docenił wielkość kolegi ze Stratfordu, człowiek gruntownie wykształcony i oczytany, znakomity komediopisarz.
Ben Jonson, Do czytelnika
Skoro tę książkę wziąłeś, proszę - i liczę, że to będziesz umiał -
Żebyś przeczytał ją właściwie, to znaczy, żebyś ją zrozumiał.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2020)
Ben Jonson, O śmierci
Ten, kto się bardzo boi śmierci i płacze nad nią, bądźmy szczerzy,
Wszystkim dokoła pokazuje, że w zmartwychwstanie słabo wierzy.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2020)
Ben Jonson, Do alchemików
Jeśli umiecie rzeczywiście wszystkie metale zmieniać w złoto,
To czemu ciągle narzekacie i zadajecie się z biedotą?
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2014)
Ben Jonson, Do Marcjalisa
Marcjalisie, daleko lepsze epigramy
Domicjanowi dałeś niż ja Jakubowi,
W tym jednak ja i król mój was dwóch przewyższamy,
Że ni krztyny pochlebstwa w mych wierszach nie złowisz.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2017)
Ben Jonson, Epitafium dla Elżbiety L. H.
Wysłuchasz tego, co ci powiem
Tu w skrócie? Bracie, więc się dowiedz.
Pod tym kamieniem leży ciało,
Co w sobie wiele zawierało
Wdzięku i razem z nim umarło,
Z wszystkimi zaletami zgasło.
Jeśli w ogóle posiadała
Wady, niech leżą obok ciała.
Elżbieta to jej pierwsze imię,
Niech w śmierci zasną wszystkie inne.
Właściwiej wzywać ją, gdy legła,
Niż kiedy jeszcze żyła. Żegnaj.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2015)
Ben Jonson, Nobliwa natura
To nie wzrastanie długo, podobnie do drzewa,
Sprawia, że człowiek jakąś większą wartość miewa,
A rośnięcie przez trzysta lat na sposób dębu
Nic drzewu nie pomoże w godzinie wyrębu.
Lilia, co rośnie sobie w gaju,
Najurodziwsza bywa w maju,
A chociaż po dniu jednym więdnie i usycha,
Każdy mówi, że piękna była, a nie licha.
W niewielkich miarach wielkie piękno dostrzegajmy,
Życie, choć krótkie, dobrze przeżyć się starajmy.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2015)
Ben Jonson, O doktorze Empiryku
Gdy kogo ze starożytnych choroba wzięła pod buta,
Ten zaraz Eskulapowi w ofierze dawał koguta;
Ja dałbym nawet dwa ptaki, bo cieszy mnie ta odmiana,
Że razem z moją chorobą mogłem się pozbyć i pana.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 1997-2000)
Ben Jonson, Sława
Jej domostwo jest całe z budowane z echa,
Dźwięk raz wypowiedziany nigdy tam nie znika,
Jej dumne czoło warstwy obłoków dosięga,
Podczas gdy ona pięty mocniej w ziemie wbija.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2016)
Ben Jonson, O portrecie Szekspira
Ten wizerunek, który tutaj oglądacie,
Szekspira miał ukazać w całym majestacie.
Grawer przy pracy nad nim strudził się sowicie,
Walcząc z naturą, żeby przewyższyć w nim życie.
Gdybyż on tylko zdołał, kiedy się tak biedził,
Nie tylko twarz, lecz dowcip wyryć w miękkiej miedzi,
Wtedy ten piękny portret byłby w każdym calu
Lepszy od tych, co dotąd wycięto w metalu.
Tego osiągnąć jednak nie mógł. Gościu, witaj,
Nie patrz na obraz, ale treść tej księgi czytaj.
(tłum. Wiktor Jarosław Darasz, 2017)
Ben Jonson, O życiu i śmierci
Ku śmierci nas prowadzą grzechy, ku życiu nasze dobre czyny,
Nasze zasługi naszym przyszłym nagrodom służą za przyczyny.
Ślepy jest ten, kto zbacza z drogi i szybko schodzi na manowce,
Bo w jego mocy było wybrać właściwą ścieżkę w dnie i noce.
Świat jest obszarem śmierci, za to tamten świat jest domeną życia
I walka o to jest wciąż dla nas kwestią przetrwania i przeżycia.
Po naszej śmierci inni ludzie niech nas w pamięci przechowują,
Bo dobrzy ludzie przez śmierć przejdą, podczas gdy źli jej zakosztują.
(tłum. Wiktor Jarosław Darasz, 2020)
Ben Jonson, Na kalumnie...
Na kalumnie się najlepiej odpowiada przemilczeniem.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2022)
Ben Jonson, Porzućcie...
Porzućcie smutek i zgryzoty. To troski wykończyły kota!
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2022)
Ben Jonson, Jakiego...
Jakiego piwa ktoś nawarzy, takie mu potem przyjdzie wypić.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2022)
Ben Jonson, Sparzone...
Sparzone dziecko boi się płomienia.
(tłum. Wiktor J. Darasz, 2022)