Hầu hết thơ Cung Oán đời Đường đều xoay quanh đề tài của nàng Ban Tiệp Dư, Cung Trường Tín, Điện Chiêu Dương... đời Hán. Ít có bài thơ  nào dám nói thẳng vào hậu cung nhà Đường lắm. Âu cũng là thường tình. Ta đã đọc các bài Thất Ngôn Tứ Tuyệt rồi, bây giờ thì ta đọc Ngũ ngôn Tứ Tuyệt

CHÚ THÍCH :

      Hà Hán : Còn gọi là Ngân Hà, Thiên Hà.

      Từ Lao : là Chối từ lao nhọc, Không chịu được sự lao nhọc.

      Bất Từ Lao : là Không chối từ sự lao nhọc. Có nghĩa : Sẵn sàng chịu lao nhọc.

NGHĨA BÀI THƠ :

           Trong mơ thấy mình được thân cận với quân vương. Trong cung  bây giờ đã vào thu nên dãy Ngân Hà nhìn thấy trên cao. Nếu như gió thu có thể làm cho nóng nực trở lại, thì cây quạt lụa tròn nầy rất sẵn sàng không từ sự lao nhọc mà quạt mát cho vua ngay !

            Qủa thật đáng thương và tội nghiệp vô cùng ! Vua thì ở trên cao như dãy Ngân Hà, có thể ngắm được mà không thể với tới được. Và ... Ao ước một điều mà không hề có được, gió thu hiu hắt làm sao có thể nóng lại cho được ?! Cho nên ao ước như không, đành chịu cảnh lẻ loi ở lãnh cung mà không có cơ hội nào thân cận quân vương như trong mộng cho được !

DIỄN NÔM :

                    Trong mơ vua thân cận,

                    Vào thu Ngân Hà cao.

                    Gió thu như nóng lại,

                    Quạt lụa chẳng từ lao !

 Lục bát :

                Trong mơ gần gũi quân vương, 

                Lãnh cung cao ngắm xót thương Ngân Hà.

                Gió thu ví nóng lại mà,

                Không từ lao nhọc quạt là sẵn đây !

 DIỄN NÔM                  

                                           TIỆP DƯ OÁN

                    Kiến Chương hoa nở đẹp,

                    Chiêu Dương nhạc rộn ràng.

                    Dám hỏi người vua mến,

                    Mày dài mấy  hai hàng  ?!

  Lục bát :

                    Hoa xinh đẹp xuất Kiến Chương,

                    Phụng tiêu nhạc trổi Chiêu Dương rộn ràng.

                    Hỏi người yêu dấu điện vàng

                    Đã dài được mấy hai hàng mày nga ?

CHÚ THÍCH

      Quái Lai : Quái lạ ! Sao lạ Vậy !

      Trang Các : Cái Gác trang Điểm, Chỉ cái lầu cái gác cuả các bà các cô ở, chữ nầy cũng như chữ Trang Đài vậy.

      Triều Hạ : là Tan Triều,là Bãi Triều.

      Bất Tương Nghinh : là Không Nginh đón nhau.

      Tổng Hướng : là Đều Hướng Về. Tất cả đều hướng về.

NGHĨA BÀI THƠ :

          Lạ nhỉ, sao gác ngọc của nàng lại đóng im ỉm thế kia, tan chầu rồi cũng không ra nghênh đón đức vua. Ôi, Tất cả cũng chỉ để hướng về bên trong vườn xuân ấy, há chẳng nghe thấy tiếng cười nói trong hoa đó hay sao ?! ( Nếu ta cũng lẫn vào trong đó, thì cũng chỉ thêm một tiếng cười nói tầm thường vô nghĩa mà thôi ! ).

          Nỗi oán hận âm ỉ trở nên bất bạo động, thay vì phải mở cửa để giả lả chào đón vua khi tan chầu, để mong có may mắn được nhà vua dòm dõ tới hay chăng. Đằng nầy nàng đóng kín cửa không thèm chào đón vua, vì nàng biết rằng chào đón cũng chẳng hề được vua đoái hoài, và như tất cả những cung nữ mơ mộng được vua thương đổ về nói nói cười cười trong vườn Thượng Uyển cũng vô ích mà thôi ! Nàng cao ngạo hờn lẫy âm thầm đóng kín cửa chịu đựng với số phận hẩm hiu của mình, chớ không " Bực mình muốn đạp tiêu phòng mà ra " như nàng cung nữ của Ôn Như Hầu. 

DIỄN NÔM :

                           BAN TIỆP DƯ

                     Quái lạ, sao đóng cửa,

                     Tan chầu chẳng tiếp nghinh.

                     Trong đám xuân viên đó, 

                     Thêm chi một chút tình !

   Lục bát :

                  Lạ lùng sao cửa đóng im,

                  Tan chầu nàng cũng chẳng thèm tiếp nghinh.

                  Hướng về vườn Ngự hoa xinh,

                  Trong hoa cười nói chút tình như không !

DIỄN NÔM :

                                NHỚ ƠN VUA

                       Vườn nhỏ oanh đà ngừng hót,

                       Trường Môn bướm lại lượn đua.

                       Xuân tàn đi qua trước mắt,

                       Vẫn nào thấy bóng xe vua !

     Lục bát :

                    Oanh đà ngưng hót trong vườn,

                    Bướm còn bay lượn Trường Môn dập dìu.

                    Mắt trông xuân đã tiêu điều,

                    Xe vua nào thấy nghe nhiều đợi mong !

CHÚ THÍCH :

      Tiểu Uyển : là Vườn Hoa nhỏ. Thượng Uyển là Vườn Hoa lớn của vua chúa dạo chơi ngắm hoa.

      Yết : là Nghỉ ngơi, là Hết, là Chấm dứt.

      Trường Môn : là Cung Trường Môn, nơi Trần Hoàng Hậu đời Tây Hán ở khi bị thất sủng.

      Thúy Liễn : là Xe màu xanh biếc của Vua đi do dê kéo.

NGHĨA BÀI THƠ :

                      NHỚ LÚC ĐƯỢC HƯỞNG ƠN VUA

         Trong vườn hoa nhỏ nhoi nầy chim oanh đã ngừng hót, nhưng ở cung Trường Môn thì bướm lại bay lượn rất nhiều. Mắt trông mùa xuân lại đi qua rồi mà xe vua thì vẫn bằn bặt chẳng thấy tăm dạng đâu cả !

         Cô đơn chiếc bóng mòn mỏi đợi chờ, uổng phí cả thanh xuân !.... Bướm chỉ lượn ở cung Trường Môn, còn oanh thì đã ngừng hót, một mùa xuân nữa lại đi qua, một lần nữa lại đánh mất tuổi xuân một cách oan uổng trong lãnh cung buồn thảm ! Càng trông đợi vua thì càng chẳng thấy dấu xe vua. Tình ý thiết tha mà kín đáo, không trắng trợn lộ liễu như nàng cung nữ của Ôn Như Hầu :

                  Tình rầu rĩ khôn khuây nhĩ mục,

                  Chốn phòng không như giục mây mưa !