1. NGUYÊN BẢN CHỮ HÁN CỔ CỦA BÀI THƠ :
送李端 TỐNG LÝ ĐOAN
故關衰草遍, Cố quan suy thảo biến,
離別正堪悲。 Ly biệt chính kham bi.
路出寒雲外, Lộ xuất hàn vân ngoại,
人歸暮雪時。 Nhân quy mộ tuyết thì.
少孤為客早, Thiếu cô vi khách tảo,
多難識君遲。 Đa nạn thức quân trì.
掩淚空相向, Yễm lệ không tương hướng,
風塵何處期? Phong trần hà xứ kì ?
盧綸 Lư Luân.
2. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ :
LƯ LUÂN ( khoảng 737- 799 ), Thi nhân đời Đường, tự Duẫn Ngôn, người Hà Trung đất Bồ ( Thuộc Vĩnh Tế, tỉnh Sơn Tây hiện nay ). Thi Tiến sĩ mãi không đậu, sau được Tễ Tướng Nguyên Tải cất nhắc làm chức Hương Úy đất Hà Nam. Từng nhậm chức Phán Quan trong Nguyên Soái Phủ ở Hà Trung, quan thăng đến chức Kiểm Giáo Hộ Bộ Lang Trung, thuộc một trong mười tài tử thời Đại Lịch ( Đại Lịch Thập Tài Tử ). Thơ ông phần nhiều tả cảnh đưa tiễn, biệt ly và đời sống trong quân ngũ, nhưng đa phần bị thất tán. Trong Toàn Đường Thi Tập chỉ gom góp được 5 chương thơ của ông mà thôi.
3. NGHĨA BÀI THƠ :
ĐƯA TIỄN LÝ ĐOAN
Nơi quan ải cổ xưa khắp nơi cỏ đà héo úa, chia tay nhau trong cảnh trí thế nầy quả thật đáng buồn. Người đi thì ra xa ngoài muôn dặm nơi phủ đầy cả những đám mây mù lạnh lẽo, kẻ ở lại lại quay về trong cảnh trời chiều tuyết đổ. Lúc nhỏ tôi đã sớm mồ côi nên sớm lưu lạc nơi đất khách quê người, gian nan lận đận lắm nên đến bây giờ mới gặp được bạn ( quen biết muộn màng như thế nầy ! ). Giờ lại phải gạt lệ chia tay mà nhìn theo hướng bạn đi xa khuất, trong thời buổi phong trần nhiễu nhương nầy, biết đến bao giờ mới lại gặp được nhau đây ?!
4. DIỄN NÔM :
Tiễn Lý Đoan
Cửa ải xưa xanh màu cỏ dại
Ngậm ngùi tiễn bạn lúc chia tay
Đường mây lạnh kẻ đi đơn độc
Bông tuyết đầy người bước quắt quay
Côi cút cả đời nương đất khách
Thân sơ dẫu muộn nhớ từng ngày
Lệ lòng kết chặt tình tri kỷ
Mơ gặp một lần mong mỏi thay
Kim Phượng
++++++++++
Tiễn Bạn
Ải xưa đầy cỏ dại ,
Lâm biệt dạ ngùi ngùi.
Mây lạnh đường quan tái ,
Người về chiều tuyết rơi.
Thân côi sớm lận đận,
Phận hẩm muộn quen nhau ,
Lệ tiễn mờ sương gió ,
Mong gì gặp nữa đâu .
Thầy PKT 2014
+++++++++++++
TIỄN NGƯỜI
Cổng quan tái năm xưa đầy cỏ mọc
Thật đau buồn khi tiễn bạn nơi đây !
Người ra đi đến chốn mây gió lạnh
Kẻ trở về,chiều buông tuyết phủ dầy
Thân côi cút lại thêm nhiều lận đận
Phận nạn tai quen biết muộn màng thay
Gạt lệ đổ để nhìn nhau cách biệt
Còn gặp nhau trong cõi gió sương nầy ??
SONG QUANG
+++++++++++++++
Đưa Tiễn Lý Đoan
Cửa ải năm xưa đầy cỏ úa
Chia tay não nuột khó nên lời
Ra đi kẻ lẩn vào mây lạnh
Trở bước người về giữa tuyết rơi
Thuở trước cút côi thân xứ lạ
Muộn màng quen biết bạn trong đời
Nén dòng lệ tiễn hai phương rẽ
Phiêu bạt sông hồ khó hẹn nơi
Quên Đi
Thầy đã dịch bằng thơ 5 chữ, Huynh trưởng Song Quang đã diễn bằng thơ 8 chữ, Kim Phượng và bạn Quên Đi lại " chơi " luôn bằng một bài Thất ngôn Bát cú. Thôi thì, tôi sẽ dùng thơ 6 chữ nhé !...
TIỄN LÝ ĐOAN
Ải cũ cỏ đà héo úa,
Chia tay vừa lúc lòng nao !
Người đi ngoài xa mây lạnh,
Kẻ về chiều xuống tuyết mau.
Mồ côi sớm đời phiêu bạt,
Gian truân gặp bạn muộn sao.
Gạt lệ bóng người đà khuất,
Tương phùng biết đến thuở nào ?!
Đỗ Chiêu Đức
Thơ gởi đi rồi, nhưng tôi vẫn còn thắc mắc mãi, cái ông LÝ ĐOAN thì chưa biết sao, chớ anh chàng LƯ LUÂN thì " Bê Đê " ( đồng tính luyến ái ) là cái chắc !
Ai đời đưa tiễn bạn trai, dù cho có tri âm tri kỷ cách mấy đi cũng không có nói là " Chánh kham BI " được. BI 悲 là Bi thương, bi sầu, bi cảm, bi ai... toàn là những từ chỉ dùng cho " Đôi lứa yêu nhau " hoặc Vợ Chồng khi phải chia tay cách biệt. CHÁNH KHAM BI 正堪悲 là Vừa đúng lúc trong lòng cảm thấy BI AI SẦU THẢM, sao lại ướt át như đưa tiễn " người yêu " vậy ?!.
NGUYÊN CHẨN 元稹 (779一831)khi khóc Vợ Mất mới hạ câu :
Nhàn tọa BI quân diệc tự BI... 閒坐悲君亦自悲,
( Ngồi buồn tôi nhớ thương bà mà cũng tự thương thân tôi ).
Thi Phật VƯƠNG DUY trong bài Tống Biệt khi đưa tiễn bạn chỉ viết :
但去莫復問, Đản khứ mạc phục vấn,
白雲無盡時。 Bạch vân vô tận thì !.
Có nghĩa :
Đi đi chẳng hỏi dông dài,
Nghìn năm mây trắng bay hoài nghìn năm !
Hoặc như...
Thi Tiên LÝ BẠCH trong bài Tống Hữu Nhân cũng chỉ kết bằng câu :
揮手自茲去, Huy thủ tự tư khứ,
蕭蕭班馬鳴。 Tiêu tiêu ban mã minh.
Có nghĩa :
Vẫy tay nhau giã biệt,
Thê lương ngựa hí vang.
Chứ ai đời đưa tiễn Bạn TRAI mà anh chàng Lư Luân nầy lại khóc lóc nhìn theo đến mút con mắt :
掩淚空相向, Yễm lệ không tương hướng,
風塵何處期? Phong trần hà xứ kì ?
Có nghĩa :
... như Phương Hà đã dịch...
Biệt ly, đau đớn khôn cầm lệ
Tái ngộ, mong gì được nữa đây !
Rõ ràng là người yêu hoặc vợ chồng chia tay nhau chớ đâu phải là bạn bè, nhất lại là bạn trai, ai lại đưa đến KHÔNG TƯƠNG HƯỚNG là Hướng về khoảng trống không , vì bạn đã đi mất tiêu rồi !
Điều nầy thì thích hợp với nàng Chinh phụ tiễn chồng hơn :
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy,
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu.
Ngàn dâu xanh ngắt một màu,
Tình chàng Ý thiếp ai sầu hơn ai ?!
Vài chục hàng nhận xét lếu láo chơi cuối tuần cho vui, mong anh chàng LƯ LUÂN bê đê của hơn một ngàn năm trước mới bị phát hiện... thông cảm !!!
Tiễn Lý Đoan
Cửa ải xưa xanh màu cỏ dại
Ngậm ngùi tiễn bạn lúc chia tay
Đường mây lạnh kẻ đi đơn
Bông tuyết đầy người bước quắt quay
Côi cút cả đời nương đất khách
Thân sơ dẫu muộn nhớ từng ngày
Lệ lòng kết chặt tình tri kỷ
Mơ gặp một lần mong mỏi thay
Kim Phượng
Đưa Tiễn Lý Đoan
Cửa ải năm xưa đầy cỏ úa
Chia tay não nuột khó nên lời
Ra đi kẻ lẩn vào mây lạnh
Trở bước người về giữa tuyết rơi
Thuở trước cút côi thân xứ lạ
Muộn màng quen biết bạn trong đời
Nén dòng lệ tiễn hai phương rẽ
Phiêu bạt sông hồ khó hẹn nơi
Quên Đi
Tiễn Bạn
Ải xưa đầy cỏ dại ,
Lâm biệt dạ ngùi ngùi.
Mây lạnh đường quan tái ,
Người về chiều tuyết rơi.
Thân côi sớm lận đận,
Phận hẩm muộn quen nhau ,
Lệ tiễn mờ sương gió ,
Mong gì gặp nữa đâu .
Thầy PKT 2014
TIỄN NGƯỜI
Cổng quan tái năm xưa đầy cỏ mọc
Thật đau buồn khi tiễn bạn nơi đây !
Người ra đi đến chốn mây gió lạnh
Kẻ trở về,chiều buông tuyết phủ dầy
Thân côi cút lại thêm nhiều lận đận
Phận nạn tai quen biết muộn màng thay
Gạt lệ đổ để nhìn nhau cách biệt
Còn gặp nhau trong cõi gió sương nầy ??
SONG QUANG
TIỄN LÝ ĐOAN
Ải cũ cỏ đà héo úa,
Chia tay vừa lúc lòng nao !
Người đi ngoài xa mây lạnh,
Kẻ về chiều xuống tuyết mau.
Mồ côi sớm đời phiêu bạt,
Gian truân gặp bạn muộn sao.
Gạt lệ bóng người đà khuất,
Tương phùng biết đến thuở nào ?!
Đỗ Chiêu Đức