步前韻-題扇 BỘ TIỀN VẬN - ĐỀ PHIẾN
不學荒唐夜泛杯, Bất học hoang đường dạ phiếm bôi,
清歌和美好襟懷。 Thanh ca hòa mỹ hảo khâm hoài.
錦心主客詩成頃, Cẩm tâm chủ khách thi thành khoảnh,
共看新章字字佳。 Cộng khán tân chương tự tự giai.
* Chú thích :
- Bộ Tiền Vận 步前韻 : Bước theo vần trước, là Nương theo vần bài trước. ĐỀ PHIẾN 題扇 : là Đề thơ lên quạt.
- Hoang Đường 荒唐 : Chuyện xa rời thực tế, chuyện phóng tác, chuyện không có thật; Nghĩa trong câu thơ ở đây là : Buông thả thoải mái không giữ kẽ gì cả ! Hoang Đường, người miền Nam đọc trại thành :"Hoang đàng".
- Phiếm 泛 : là Trôi nổi, bồng bềnh. PHIẾM CHU 泛舟 : Thả thuyền để mặc trôi nổi trên sông; PHIẾM LUẬN 泛論 : là Nói lan man không nhằm vào một chủ đích nghiêm chỉnh nào cả; PHIẾM BÔI 泛杯 : là Uống tràn, uống thoải mái, uống không có giới hạn nào cả !
- Khâm Hoài 襟懷 : KHÂM là Vạt áo, chéo áo; HOÀI là vòng tay; KHÂM HOÀI chỉ Lòng dạ cởi mở, rộng rãi như những vạt áo tay áo ngày xưa.
- Cẩm Tâm 錦心 : là nói gọn của TÚ KHẨU CẨM TÂM 繡口錦心 là Miệng thêu lòng gấm; Chỉ những người giỏi văn chương thi phú, bụng nghĩ những lời đẹp như gấm, nói ra miệng những lời đẹp thư thêu hoa. Lời của con ma Đạm Tiên khen Thúy Kiều làm thơ giỏi là :
Xem thơ nức nỡ khen thầm,
Gía đành TÚ KHẨU CẨM TÂM khác thường !
- Khoảnh 頃 : là đơn vị đo lường tương đương với 100 mẫu, nên THI THÀNH KHOẢNH 詩成頃 ý nói : Làm được rất nhiều thơ. KHOẢNH còn có nghĩa là Khoẳnh Khắc 頃刻, là chỉ trong chốc lát.
* Nghĩa bài thơ :
Thơ Đề lên Quạt- Theo vần của bài trước.
Không học theo kiểu hoang đàng ban đêm cứ uống tràn lan không ngơi nghỉ. Những lời ca thanh nhã đẹp đẽ hoà vào những tấm lòng rộng rãi cởi mở. Cả chủ lẫn khách với lời như thêu lòng như gấm chỉ trong chốc lát đã làm được rất nhiều thơ, và cùng ngắm nghía những chữ hay đẹp trong các bài thơ vừa mới làm được.
* Diễn Nôm :
BỘ TIỀN VẬN - ĐỀ PHIẾN
Không học hoang đàng mãi uống tràn,
Cõi lòng rộng rãi hát ngâm vang.
Lòng gấm lời thêu thơ phút chốc,
Cùng xem thơ mới chữ ngàn vàng !
Lục bát :
Học chi thói uống hoang đàng,
Lời ca thanh nhã lòng càng mênh mông.
Thơ thành tú khẩu cẩm tâm,
Cùng xem chữ chữ hàng hàng thơ hay !
Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm