* Chú thích :

- BÚT 筆 : Ở đây là Cây bút lông.

- Mao Dĩnh 毛穎 : Chỉ cái bút lông. Lại có nghĩa Mao là Mao Toại 毛遂, DĨNH 穎 là Đầu bông lúa, đầu ngọn lúa, là mũi nhọn. Mao Toại là môn khách Bình Nguyên Quân nước Triệu. Khi nước Triệu bị xâm lược, Toại theo Bình Nguyên Quân đi sứ sang Sở, xin Sở liên quân với Triệu chống xâm lược. Toại hùng biện đến nỗi vua Sở phải đồng ý điều quân liên minh. Bình Nguyên Quân khen: “Toại chỉ dùng ba tấc lưỡi mà có sức mạnh hơn hàng vạn quân binh”. Người ta nói: “Khi Mao Toại trổ tài, thì như cái dùi nhọn trong bọc, bấy giờ mới lòi mũi ra”.

- Đại Huân Lao 大勛勞 : là Công lao cực khổ to lớn.

- Trung Sơn 中山 : là tên núi giáp giới với 2 tỉnh An Huy và Giang Tô (Trung Hoa), là vùng sản xuất bút lông thỏ nổi tiếng rất tốt. Câu này ý nói cái bút lông được làm ra và phát triển từ núi Trung Sơn.

- Văn Diễm 文燄 : DIỄM là ngọn lửa, ánh lửa; nên VĂN DIỄM là ánh lửa văn chương; QUANG MANG là là tia sáng rực rỡ, Vì thế VĂN DIỄM QUANG MANG 文燄光芒 là Ánh sáng rực rỡ của ngọn lửa văn chương.

* Nghĩa bài thơ :

Cây Viết

Cái ông Mao Dĩnh tiên sinh nầy (chỉ cây bút) từ nhỏ đã có chí lớn, ông ta đã thuật lại và trước tác biết bao nhiêu chuyện cổ kim, làm nên biết bao công lao to lớn và khó nhọc. Sau lần tướng quân đi săn ở núi Trung Sơn về (đã bắt được rất nhiều thỏ để cho rất nhiều bút lông ra đời), thì ánh sáng rực rỡ của ngọn lửa văn chương cũng đã bùng lên cao muôn trượng (Vì nhờ có cây bút ghi lại để truyền lưu đến muôn đời!)

* Diễn Nôm :

BÚT

Trời sinh Mao Dĩnh chí anh hào,

Trứ tác cổ kim công lớn lao.

Săn thỏ Trung Sơn gom tạo bút,

Văn chương như đuốc ngút trời cao !

Lục bát :

Mao Dĩnh người nhỏ chí cao,

Từ xưa ghi chép công lao ngất trời.

Trung Sơn tạo bút khắp nơi,

Văn chương như đuốc rạng ngời vút cao !

Đỗ Chiêu Đức