Giữa ruộng dâu, vừng, những làn khói biếc bốc lên.
Bao núi và bể chạy dài từng dải, mắt nhìn khôn dứt,
Chỉ thấy cả một cảnh hùng vĩ, kéo ngang qua nền trời xanh.
1) An Lão: tên một huyện thuộc Hải Dương, nay thuộc ngoại thành Hải Phòng.
--Bản dịch của MaiLộc—
Đi tuần phía đông qua xứ An Lão
Dặm ngàn non nước , ôi xa vời ,
Gió bấc xuôi thuyền thổi chẳng ngơi .
Bóng xế chập chờn làn sóng nước ,
Ưu phiền lắng sạch áng mây trôi .
Sương lam thời tiết cây xơ xác ,
Khói biếc vừng dâu , ruộng mịt mờ .
Núi biển chập chùng dài mút mắt ,
Vắt ngang hùng vĩ ngát xanh trời .
Mailoc
--Bản dịch của Quên Đi—
Mịt mịt dậm ngàn cảnh núi sông
Thuyền đi ngược gió khó xuôi dòng
Mặt trời in bóng lung linh nước
Tâm sự nương mây thắc thỏm lòng
Sương móc giăng mờ cây nhạt sắc
Dâu mè trải rộng biếc mây trong
Chập chùng núi biển xa tầm mắt
Hùng vĩ nằm ngang nối khoảng không.
Quên Đi
--Bản dịch của Phương Hà—
Quan hà ngàn dặm xa vời vợi
Lối cũ thuyền về theo gió đưa
Nắng xuống, lung linh in bóng chiếc
Mây bay lờ lững gợi hồn thơ
Sương buông trắng xóa rừng xa thẳm
Khói tỏa xanh lam bãi mịt mờ
Núi biển, chân trời xa mút mắt
Nguy nga hùng vĩ cành chiều mơ.
Phương Hà phỏng dịch
--Bản dịch của Mai Xuân Thanh—
Núi non trùng điệp xa vời vợi,
Rẻ nước thuyền vua lướt sóng đưa.
Gió nhẹ dòng sông, bơi tách bến,
Mưa bay bãi cát, thả hồn thơ.
Danh lam sương khói đây An Lão,
Thắng cảnh mây ngàn đó mịt mờ.
Rừng thẳm quan quân lo hộ giá,
Giang sơn cẩm tú đẹp như mơ !
Mai Xuân Thanh
Xin góp lời thơ họa, kính bút.
Ngày 28 tháng 01 năm 2015
Đỗ Chiêu Đức xin được chú thích và dịch xuôi lại bài thơ của " ÔNG VUA " như sau :
1. DIỂU DIỂU 窅窅: là Xa Xôi, Diệu vợi.
2. BẮC PHONG HỮU LỰC : là Gió Bấc GIÀ nên thổi VÙ VÙ rất mạnh. Ca dao Nam bộ có câu :
Gió bấc NON thổi lòn hang chuột,
Tao thấy chị Hai mầy tao đứt ruột đứt gan !
3. GIANG HÀM LẠC NHẬT : là Con sông như NGẬM lấy cái mặt trời lặn. Chỉ cảnh mặt trời chen lặn ở ven song, nửa ở chân trời nửa in đáy nước, thật là thi vị !
4. TÂM TRỤC PHI VÂN : là Lòng ĐUỔI theo những áng mây bay, Ý chỉ Thả hồn theo mây trời về cỏi xa xăm !
5. TANG MA 桑蔴 : TANG là Cây Dâu Tằm ăn.
MA là Câ ĐAY, cây GAI, miền Nam gọi là Cây BỐ
Dâu Tằm ăn để cho kén, kéo tơ dệt lụa.
ĐAY để kéo thành chỉ dệt thành Vải Đay, Vải Bố.
6. LY DỊ : LY là Rời, DỊ là Khác. nên...
LY DỊ : là Phân biệt một cách rõ ràng !
7. CÙNG DU MỤC : CÙNG là hết, DU là Vượt qua, MỤC là Con mắt.
CÙNG DU MỤC là Vượt qua khỏi tằm mắt, có nghĩa là Nhìn mút con mắt.
8. CẮNG có 2 cách viết như sau : 亘,亙 : Khoảng cách từ đầu nầy đến đầu kia ( kể cả không gian và thời gian ). Ví dụ :
CẮNG CỔ 亙古 : là từ Xưa đến nay.
CẮNG MIÊN SỔ LÝ 亙綿數里 : Kéo dài đến mấy dặm.
DỊCH NGHĨA :
TUẦN DU PHÍA ĐÔNG NGANG QUA XỨ AN LÃO
Quan hà diệu dợi xa xôi mấy ngàn dặm đường, Gió Bấc đã thổi rất mạnh như để đưa thuyền về lối cũ. Mặt trời chen lặn soi bóng trên dòng sông làm lung linh chiếc bóng cô độc của ta, và lòng ta thì như đang dõi theo những đám mây trời xa xa nên tắt lịm hết muôn ngàn tạp niệm. Sương móc xuống nhiều làm trắng xóa cả rừng cây xanh, và thấp thoáng trong rừng dâu đay một làn khói xanh ỏng ẹo bốc lên. Trong tầm nhìn mút con mắt chỉ thấy núi và biển phân biệt rõ ràng in lên trên nền trời xanh vô tận thật nguy nga hùng vĩ !