過浮石渡(其二) QUÁ PHÙ THẠCH ĐỘ (Kỳ Nhị)
山上風吹朝暮雨, Sơn thượng phong xuy triêu mộ vũ,
溪頭紅瘦綺羅雲。 Khê đầu hồng sấu ỷ la vân.
食於人總勞心智, Thực ư nhân tổng lao tâm trí,
何謂紛紛擾擾身。 Hà vị phân phân nhiễu nhiễu thân ?
* Chú thích :
- QUÁ PHÙ THẠCH ĐỘ 過浮石渡 : Qua bến đò Phù Thạch.
- Triêu Mộ Vũ 朝暮雨 : các cơn mưa của buổi sáng và buổi chiều.
- Hồng Sấu 紅瘦 :là nói gọn lại của thành ngữ HỒNG SẤU LỤC PHÌ 紅瘦綠肥, nghĩa đen là : Màu đỏ thì ốm đi, màu xanh lục thì mập ra (là Đỏ gầy xanh béo) ; Ý là : Hoa nở đỏ đã sắp tàn và lá xanh đã rậm rạp thêm. Ý muốn nói mùa xuân đã sắp hết, đã vào lúc tàn xuân.
- Ỷ La 綺羅 :là Quần áo đẹp đẽ sang trọng của Quý bà ngày xưa. Ỷ LA VÂN 綺羅雲" Mây có màu sắc đẹp như gấm lụa .
- Thực Ư Nhân 食於人 : là Ăn của người. Ý nói Được người khác nuôi, chỉ hạng người được cai trị người khác. Sách Mạnh Tử nói: “Người lao tâm thì cai trị người khác, kẻ lao lực thì bị kẻ khác cai trị. Người lao tâm thì được người khác nuôi, kẻ lao lực phải nuôi người khác.”
- Hà Vị 何謂 : Có nghĩa : Sao còn nói là , Sao còn bảo là...
- Phân Phân Nhiễu Nhiễu 紛紛擾擾 : là Tất tất bật bật, là Vất vất vã vã...
* Nghĩa bài thơ :
Qua Bến Đò Phù Thạch.
Gió trên núi đưa đẫy tạo nên những cơn mưa ở buổi sáng buổi chiều; Ở đầu khe suối hoa nở đã sắp tàn còn những đám mây vần vũ thì đẹp như gấm lụa. Những kẻ được người nuôi luôn luôn là những kẻ lao tâm khổ tứ; Sao còn bảo là tấm thân nầy luôn tất bật vất vã !?
* Diễn Nôm :
QUÁ PHÙ THẠCH ĐỘ
Kỳ Nhị
* Chú thích :
- QUÁ PHÙ THẠCH ĐỘ 過浮石渡 : Qua bến đò Phù Thạch.
- Triêu Mộ Vũ 朝暮雨 : các cơn mưa của buổi sáng và buổi chiều.
- Hồng Sấu 紅瘦 :là nói gọn lại của thành ngữ HỒNG SẤU LỤC PHÌ 紅瘦綠肥, nghĩa đen là : Màu đỏ thì ốm đi, màu xanh lục thì mập ra (là Đỏ gầy xanh béo) ; Ý là : Hoa nở đỏ đã sắp tàn và lá xanh đã rậm rạp thêm. Ý muốn nói mùa xuân đã sắp hết, đã vào lúc tàn xuân.
- Ỷ La 綺羅 :là Quần áo đẹp đẽ sang trọng của Quý bà ngày xưa. Ỷ LA VÂN 綺羅雲" Mây có màu sắc đẹp như gấm lụa .
Gió núi đưa mây mưa sáng chiều,
Đầu khe hoa héo sắc mây nhiều.
Ăn người là kẻ hao tâm trí,
Còn bảo thân mình vất vã sao ?!
Lục bát :
Núi mây gió sáng mưa chiều,
Đầu khe hoa tạ mây nhiều sắc tươi.
Người nuôi là kẻ hơn người,
Sao còn tất bật ngậm ngùi than thân ?!
Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm