* Chú Thích :

  - HÀO 號 : Tiếng gầm của con hổ, nên HÀO có nghĩa là Gào, thét, gầm gừ; ở đây chỉ tiếng gió hú, tiếng gió gào. Chữ nầy còn một âm nữa đọc là HIỆU 號 : là Lời kêu gọi, như Hiệu Triệu 號召. Khi là Danh Từ thì có nghĩa là Tên Hiệu.

  - ÁM 暗 : là Mờ, là Tối. Ở đây ÁM là Động từ, có nghĩa là Làm Cho Mờ Tối.

  - Phiêu Đãng 飄蕩 : là Trôi nổi dật dờ. 

  - Bồng Bình Khách 蓬萍客 : BỒNG là cỏ bồng, BÌNH là bèo; một bay theo gió, một trôi theo nước; nên BỒNG BÌNH KHÁCh là Người khách lạc loài trôi nổi vô định. 

  - Yêm Lưu 淹留 : Từ có xuất xứ từ Thiên LY TAO của SỞ TỪ, có nghĩa : Lưu lạc nơi xứ lạ quê người.

  - Khuyển Mã Tình 犬馬情 : Là Cái tình của chó và ngựa, hai con vật rất trung thành với chủ; Ở đây mượn chỉ "Cái lòng trung thành đối với nhà vua".

  - Mao Điếm Hựu Kê Thanh 茅店又雞聲 : Câu thơ nầy làm cho ta nhớ đến 2 câu thơ trong bài Thương Sơn Tảo Hành 商山早行 của Ôn Đình Quân 溫庭筠 là :

                   雞聲茅店月，     Kê thanh mao điếm nguyệt,

                   人跡板橋霜。     Nhân tích bản kiều sương.

    ... mà cụ Nguyễn Du đã mượn để gom lại thành một câu thơ rất hay để tả cảnh khi Thúy Kiều trốn khỏi Quan Âm Các là :

                            (mịt mờ dặm cát đồi cây),

            Tiếng gà điếm nguyệt, dấu giày cầu sương !                    

* Nghĩa bài Thơ :

                           Ngồi Trong Đêm

        Ngồi một mình trong đêm chỉ mơ về quê hương ngàn dặm trong mộng điệp mà thôi; Tiếng cuốc kêu suốt cả năm canh đêm hè. Gió buồn rít mạnh nơi quán trọ hoang vắng, và các cây cổ thụ che kín mờ cả thành hoang. Thân ta nơi đất  khách trôi nổi như cỏ bồng như bèo nước, nhưng luôn luôn giữ lòng trung như khuyển mã đối với quân vương. Vì trong lòng hoài cảm nên mới ngồi suốt trong đêm khi tiếng gà đã eo óc gáy nơi quán cỏ nầy.

* Diễn Nôm :

                      Ngồi Trong Đêm

               Nhớ nhà ngàn dặm qua mơ,

               Cuốc kêu ra rả tờ mờ năm canh.

               Gió sầu rít mạnh quán tranh,

               Thành hoang u ám bóng xanh cây già.

               Nổi trôi bèo dạt gió qua,

               Gửi thân đất khách tình nhà không khuây.

               Một mình đêm vắng ngồi đây,

              "Tiếng gà điếm nguyệt dấu giày cầu sương"!

                                                                                                       Đỗ Chiêu Đức