* Chú Thích :

    - Tựa bài thơ : Sau loạn về quê cũ vịnh hoa mai.

    - Vạn Tử Thiên Hồng 萬紫千紅 : là Muôn tía ngàn hồng, ta nói là "Muôn hồng ngàn tía" hoặc "Ngàn tía muôn hồng".

    - Đẵng Nhàn 等閑 : là Bình thường, là Lẽ Tự Nhiên.

    - Kiên Trinh Tháo 堅貞操 : là cái Tiết tháo kiên trinh, kiên định chẳng đổi thay.

* Nghĩa Bài Thơ :

                                SAU LOẠN VỀ LẠI QUÊ NHÀ VỊNH HOA MAI

        Muôn hồng ngàn tía đều nở ra vì mùa xuân, theo lẽ thường tình hoa nở rồi hoa tàn đều bát nháo như thế cả. Chỉ có hoa mai là vẫn giữ tiết tháo kiên trinh trong trời đông tuyết phủ vẫn nở đúng hẹn để bầu bạn với chủ nhân, không thay đổi bao giờ !

        Hoa Mai, một trong Tuế Hàn Tam Hữu 歲寒三友, ba người bạn vẫn tốt tươi trong cuối năm lạnh lẽo của mùa đông. Hoa Mai vẫn ngạo nghễ vươn lên nở hoa trong tuyết giá, là biểu tượng của sự kiên định bất khuất, với hương thơm nhẹ thoảng tượng trưng cho sự thanh cao của người quân tử. Không chỉ có cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm ca ngợi hoa mai, trong các danh nhân cổ đại của ta còn có Cao Bá Quát cũng bái phục mai hoa với đôi câu đối :

                        Thập tải luân giao cầu cổ kiếm,   十 載 輪 交 求 古 劍,

                        Nhất sinh đê thủ bái mai hoa.      一 生 低 首 拜 梅 花.

    Có nghĩa :

                         Mười năm lần lữa tìm gươm cổ,

                         Một đời cúi lạy trước hoa mai.

* Diễn Nôm :

                      LOẠN HẬU QUY CỐ HƯƠNG VỊNH MAI

                                                                                           Muôn hồng ngàn tiá đón xuân sang,

                   Hoa nở hoa xinh lại úa tàn. 

                   Trong tuyết kiên trinh không dời đổi,

                   Hoa Mai duy nhất vẫn thi gan !

     Lục bát :

                   Muôn hồng ngàn tía đón xuân,

                   Hoa tàn hoa nở vốn trong tuần hoàn.

                   Kiên trinh trong tuyết đông sang,

                   Hoa mai vẫn nở ngập tràn với ta !

                                                         杜紹德