Hễ nhắc đến THƠ TỪ trong Văn học Cổ, là người ta nghĩ ngay đến ĐƯỜNG THI, TỐNG TỪ. Hổm rày chúng ta cũng cứ xoay quanh thơ đời Đường, Đời Tống ( đặc biệt chỉ nhắc đến Thi và Từ của Tô Đông Pha đời Tống mà thôi ). Đâu biết rằng sau Đường Tống, Nguyên Minh và Thanh thơ cũng rất hay, không thua gì thơ đời Đường.

           Hôm nay xin giới thiệu cùng Quý Thầy Cô, Các Bạn hữu, Các Em học sinh một Tác giả tiêu biểu cho làng thơ hay của đời Nhà Minh, đó là thi nhân :

                                                                 高啟

高啟（1336—1374），字季迪，號青丘子，長洲縣（今蘇州市）人，元末明初詩人。高啟出身富家，童年時父母雙亡，生性警敏，讀書過目成誦，久而不忘，尤精曆史，嗜好詩歌，與張羽、徐賁、宋克、王行等十人經常在一起切磋詩文，人稱“北郭十才子”。同時，他還與楊基、張羽、徐賁被譽為“吳中四傑”，也稱作“明初四傑”。雖然同為“十才子”，雖然並列“四傑”，但高啟的文學成就要遠遠超過其他人。

      CAO KHẢI (1336-1374 ), tự là Quý Địch, hiệu là Thanh Khâu Tử, người huyện Trường Châu ( Nay là TP Tô Châu ), là thi nhân cuối đời nhà Nguyên đầu nhà Minh . Cao Khải xuất thân trong gia đình phú quý, từ nhỏ đã mồ côi cả cha lẫn mẹ, nên tánh tình nhạy bén cảnh giác. Thông minh nên hễ đọc qua là nhớ rất dai, giỏi về Lịch sử, thích Thi ca, cùng với Trương Vũ, Từ Bôn, Tống Khắc, Vương Hành... 10 người cùng nghiên cứu thơ văn, người đời xưng tụng là " Bắc Quách Thập Tài Tử ". Đồng thời, ông cùng với Dương Cơ, Trương Vũ, Từ Bôn được xưng tụng là " Ngô Trung Tứ Kiệt ", và cũng là " Minh Sơ Tứ Kiệt ". Mặc dù cùng được xưng tụng là Thập Tài Tử, Tứ Kiệt, nhưng tài hoa và thành tựu văn học của Cao Khải vượt xa hơn những người kia.

                  Sau vì ông không hợp tác, không nể mặt, và nhiều lần dùng văn chương để chỉ trích , châm biếm Minh Thái Tổ là Chu Nguyên Chương, ông vua nổi tiếng là " Đồ Tể " chuyên giết hại công thần, nên bị xử yêu trảm ( chém ngang hông ) làm 8 khúc, chết thê thảm ở tuổi 39.

* Bổ sung lý do bị YÊU TRẢM :

                Cao Khải (1330-1374), người Tô Châu, được xem là một nhà thơ lớn nhất đời Minh. Cuối đời Nguyên, ông ở ẩn bên dòng sông Ngô Tùng. Đầu đời Minh, năm Hồng Vũ thứ hai, được tiến cử biên soạn bộ Minh sử, ông đành miễn cưỡng vào kinh. Năm sau Chu Nguyên Chương ban cho ông chức quan cao là Hữu thị lang bộ Hộ, song ông nhất quyết từ chối, chỉ một mực xin được về quê, nên nhà vua giận lắm.

                  Sau, Tri phủ Tô Châu là Ngụy Quan xây dựng phủ đường trên nền cung điện của Trương Sĩ Thành, bị Nguyên Chương xử chém ngang lưng vì cho thế là phạm tội đại nghịch. Khi tra xét án, biết được lúc dựng phủ đường này, Cao Khải có làm một bài văn trong đó có bốn chữ “hổ cứ long bàn” (hổ ngồi rồng nằm), Chu Nguyên Chương tức giận vì cho thế là Cao Khải đã xui Ngụy Quan chống lại mình. Cái giận cũ chưa nguôi nay lại thêm cái giận mới, cho nên Nguyên Chương ra lệnh chém Cao Khải ngang lưng giữa thành phố Nam Kinh, rồi còn sai xẻ thây làm 8 mảnh. Ngoài Cao Khải, các văn nhân rất nổi tiếng khác như Đới Lương, Trương Mạnh Kiêm cũng vì thơ văn phạm húy mà bị giết.........