Dịch nghĩa:

Ngoảnh nhìn quê hương nước mắt rơi,

Gió tây thổi bụi suốt dọc đường.

Vừa qua sông Long Vĩ,

Đã là người đất khách.

Đi giữa bãi cát, càng trông càng rõ mái tóc bạc,

Nghe chim hồng lìa đàn ngoài biển kêu.

Bạn bè thân thích đứng trên bến nhìn theo,

Vì ta mà nước mắt ướt khăn.

 *Long Vĩ giang: chỉ khúc sông Lam ở gần quê hương của cụ Nguyễn Du phía gần biển

 Dịch Thơ:

Qua  Sông Long-Vĩ

 Ngoảnh nhìn lại quê nhà lệ ngấn,

Gió tây về bụi vẩn đường mờ.

Vừa qua Long-vĩ bến bờ,

Đã nghe thân khách bơ vơ vương sầu.

Giữa cát vàng bạc đầu rõ nét,

Nhạn hồng lạc thảm thiết biển khơi.

Thân quen dõi mãi bóng người,

Vì ta khăn ướt lệ rơi khôn cầm.

                          Mailoc phỏng dịch

Quê nhà mặt ngoảnh lại,

Gió tây tung bụi đường.

Vừa qua bến Long Vĩ

Thân khách đã sầu vương.

Cát vàng rõ đầu bạc,

Hông nhạn lạc kêu sương.

Người thân còn đứng ngóng,

Vì ta lệ cảm thương .

                        ML  8-16-17

 Đỗ Chiêu Đức tham gia với các phần sau đây :

Nguyên bản chữ Hán của bài thơ :  

   渡龍尾江             Độ Long Vĩ Giang 

故國回頭淚，   Cố quốc hồi đầu lệ, 

        西風一路塵。      Tây phong nhất lộ trần.

      過龍尾水，         Tài qúa Long Vĩ Thủy,

        便是異鄕人。      Tiện thị dị hương nhân. 

        白髮沙中見，   Bạch phát sa trung kiến,

       離鴻海上聞。      Li hồng hải thượng văn. 

                                                                    親朋津口望，   Thân bằng tân khẩu vọng, 

     為我一沾巾。   Vị ngã nhất triêm cân.

                                                                          阮攸                               Nguyễn Du

2. Chú Thích :

* CỐ QUỐC 故國 : là Nước Cũ, cũng có nghĩa là Quê Cũ.

* LỆ 淚 : là Nước mắt. Động từ có nghĩa là : Rơi nước mắt.

* TRẦN 塵 : là Cát Bụi. Nhất Lộ Trần là Dọc đường gió bụi.

* TÀI 纔 : là Mới, là Mới vừa.

* TIỆN 便 : là Bèn. Tiện Thị : Bèn là ...

* TÂN KHẨU 津口 : là Bến nước, Bến đò.

* TRIÊM CÂN 沾巾 : là Ướt Khăn, ý nói lệ rơi thấm ướt khăn.  

3. Nghĩa Bài Thơ :

                       Qua Sông LONG VĨ

LONG VĨ GIANG là khúc sông Lam gần quê hương của Nguyễn Du, cạnh biển. Sông Lam từ nguồn cho đến ngã ba Hưng Nguyên còn có tên gọi là Thanh Long giang.

         Ngoảnh đầu trông lại quê hương mà khôn ngăn hai hàng lệ nhỏ. Lại thêm gió tây thổi suốt dọc đường gió bụi. Vừa qua khỏi sông Long Vĩ thì thân ta đã là người tha hương rồi. Làn tóc bạc in rõ trên bãi cát trắng và tiếng chim hồng nhạn lìa đàn còn oang oác ở ven sông. Bạn bè thân thích còn đứng ngóng trông ta bên bến nước, vì ta mà lệ rơi ướt cả khăn là.

         Tình cảm luyến lưu ướt át đến thế là cùng, thảo nào người ta thường bảo Nguyễn Du thuộc "túp" nòi tình chính hiệu !

4. Diễn Nôm :

        Ngoảnh đầu quê cũ lệ rơi,

           Dọc đường cát bụi tơi bời gió tây.

           Vừa qua Long Vĩ mới đây,

        Thoát đà đã hóa ra người tha hương !

        Tóc mây cát trắng còn vương,

           Lìa đàn tiếng nhạn kêu thương não lòng.

        Thân bằng bến nước vời trông,

        Vì ta ướt cả khăn hồng lệ rơi ! 

                                                Đỗ Chiêu Đức