1. Bản chữ Hán bài thơ DẠ VŨ KÝ BẮC 夜雨寄北 của LÝ THƯƠNG ẨN 李商隱 :
雨寄北 DẠ VŨ KÝ BẮC
君問歸期未有期 Quân vấn quy kỳ vị hữu kỳ,
巴山夜雨漲秋池 Ba sơn dạ vũ trướng thu trì.
何當共剪西窗燭 Hà đương cộng tiễn tây song chúc,
卻話巴山夜雨時 Khước thuyết Ba sơn dạ vũ thì.
2. Nghĩa bài thơ :
Đêm Mưa Gởi Về Đất Bắc
Anh hỏi tôi ngày nào trở về, tôi cũng chưa biết ngày nào trở về được cả. Đêm nay ở Ba Sơn mưa tầm tả ngập cả các ao thu. Không biết ngày nào mới được cùng anh ngồi ở cửa sổ phía tây mà cùng khêu ngọn nến ( cho sáng lên để mà tâm sự ) Lúc đó, tôi sẽ nói cho anh nghe về những đêm mưa ở Ba Sơn như đêm nay !
Diễn Nôm :
Bạn hỏi ngày về chưa có ngày,
Ba Sơn mưa ngập nước thu đầy.
Biết đến ngày nao cùng khêu nến,
Nói chuyện Ba Sơn song cửa tây !?
李商隱(公元813—858),字義山,號玉谿生,懷州河內
(今河南省泌陽縣)人。開成二年進士。當時牛、李黨爭劇烈,
他被捲入漩渦,在政治上受到排擠,一生困頓失意。李商隱和杜牧齊名,是晚唐重要詩人之一。他的詩多寫時代亂離的感慨,個人失意的心情。其中有不少借古詠今的詠史詩和纏綿悱惻的愛情詩。由於時代混亂、遭遇坎坷,詩中往往流露出濃厚的消極感傷情緒。他在詩歌藝術上善於廣泛地從多方面學習前人,又能形成自己的獨特風格,特點在於構思縝密、
想像豐富、語言優美、韻調和諧。
Lý Thương Ẩn ( 813-858 )
Lý Thương Ẩn tự là Nghĩa Sơn, hiệu là Ngọc Khê Sinh. Người xứ Hoài Châu Hà Nội ( thuộc Bí Dương Huyện tỉnh Hà Nam hiện nay ). Đậu Tiến Sĩ năm Khai Thành thứ hai. Lúc bấy giờ hai Đảng Ngưu và Lý đang tranh chấp kịch liệt. Lý bị cuốn vào vòng xoáy tranh chấp đó, cho nên gặp phải sự bài xích từ chính trường, cả đời khốn đốn, bất đắc chí.
Cùng với Đỗ Mục hợp thành một cặp LÝ- ĐỖ xuất sắc ở buổi Tàn Đường. Thơ của Lý Thương Ẩn thường tả những nỗi cảm khái trong thời ly loạn, tâm tình của những con người thất ý. Trong đó có không ít bài mượn cổ để vịnh kim và những bài diễn tả ái tình trắc trở, yêu đắm triền miên...
Do cuộc đời gặp nhiều trắc trở, cho nên thơ của ông luôn luôn nặng về những tình cảm lãng mạn, buồn thương, tiêu cực. Về nghệ thuật thi ca, ông đã chịu khó học hỏi một cách rộng rãi những thành tựu của người đi trước, và lại hình thành được một phong cách độc đáo cho riêng mình. Đặc điểm của ông là ý thơ chặc chẽ, tưởng tượng phong phú, lời thơ hoa mỹ với âm điệu hòa hài dễ đi vào lòng người đọc.
Ghi Chú :
Thêm một kiểu hiểu nữa về bài " Dạ Vũ Ký Bắc " là " Dạ Vũ Ký NỘI " ( NỘI là Nội nhân, là Bà Xã, là Người Yêu ). Chữ QUÂN là Ngôi thứ 2 trong Danh xưng Đại từ, nên có thể chỉ Nam hoặc Nữ. Theo tình ý trong bài thì thích hợp với tình yêu trai gái hơn là tình bè bạn. Này nhé !..
.
Em hỏi ngày nào anh về , anh cũng chưa biết là ngày nào anh mới về được.( Vì bận công vụ chẳng hạn... ). Đêm nay mưa ở Ba Sơn làm tràn ngập cả nước ao thu, ( như tình anh nhớ em cũng tràn ngập như thế ! ). Ôi, biết bao giờ mới được cùng em cùng ngồi tỉ tê tâm sự và cùng khêu ngọn nến sắp tàn lụn bên song cửa phía tây, để anh lại sẽ kể cho em nghe về những đêm mưa rả rít ở Ba Sơn !....
Có thể lắm chứ ! Vì Lý Thương Ẩn chuyên về tình cảm yếu đuối, lãng mạn mà.... " Tương kiến thời nan, biệt diệc nan " và.... " Lạp cự thành hôi lệ thủy can " mà !....
Diễn nôm :
Em hỏi hôm nao trở lại nhà ?
Ba Sơn ao nước ngập mưa sa
Bao giờ lại được cùng soi nến
Nói chuyện Ba Sơn mưa thướt tha !