春寒 XUÂN HÀN

十二韶光春一團, Thập nhị thiều quang xuân nhất đoàn,

一天料峭送餘寒. Nhất thiên liệu tiễu tống dư hàn.

輕陰借雨侵花易, Khinh âm tá vũ xâm hoa dị,

殘雪因風墜柳難. Tàn tuyết nhân phong trụy liễu nan.

繡闥佳人低玉帳, Tú thát giai nhân đê ngọc trướng,

香街醉客促金鞍. Hương giai túy khách xúc kim an.

旋乾自有神功在, Toàn kiền tự hữu thần công tại,

已播陽和滿際蟠. Dĩ bá dương hoà mãn tế bàn.

阮秉謙 Nguyễn Bỉnh Khiêm

* Chú Thích :

- XUÂN HÀN 春寒 : Cái lạnh của buổi đầu xuân.

- Thiều Quang 韶光 : là Cái khoảng thời gian đẹp đẽ.

- Liệu Tiễu 料峭 : là LIỆU TIỄU XUÂN HÀN 料峭春寒 là thành ngữ dùng để hình dung cái lạnh của buổi đầu xuân.

- Khinh Âm Tá Vũ 輕陰借雨 : là Trời âm u nhẹ trong cơn mưa xuân.

- Tàn Tuyết Nhân Phong 殘雪因風 : là Gió cuốn những tàn dư của băng tuyết còn lại.

- Tú Thát 繡闥 : là Trong phòng thêu, tức là Khuê phòng của các cô gái.

- Hương Giai 香街 : là Đường phố thơm, ý chỉ những đường phố có nhiều người đẹp ở hay đường phố có nhiều kỹ viện.

- Xúc 促 : là Thúc mạnh vào. KIM AN 金鞍 : là Yên cương ngựa mạ vàng.

- Toàn Kiền 旋乾 : là Tuyền Càn Chuyển Khôn 旋乾轉坤 là thành ngữ chỉ xoay chuyển từ Càn qua Khôn, từ Dương sang Âm và ngược lại; Nói chung là chỉ sự xoay vần của trời đất, vạn vật, mùa màng... hết đông rồi đến xuân...

- Bá 播 : là Gieo hạt giống , là Truyền Bá, là Rải khắp.

- Dương Hoà 陽和 : là Khí dương xuân, chỉ khí trời ấm áp của mùa xuân.

- Tế Bàn 際蟠 : là Trời Đất, do sách Trang Tử có câu: "Thượng tế vu thiên, hạ bàn vu địa 上際于天，下蟠于地", nghĩa là: Trên rộng đến trời, dưới khắp cả đất. Sau người ta dùng gọn bốn từ "Tế thiên bàn địa 際天蟠地" như là một thành ngữ. Ở đây, tác giả lại lược đi hai từ, chỉ còn hai từ "tế bàn 際蟠" nhưng cần hiểu như nghĩa của cả câu "tế thiên bàn địa".

* Nghĩa Bài Thơ :

CÁI LẠNH CỦA BUỔI ĐẦU XUÂN

Cái khoảng thời gian đẹp đẽ của 12 ngày đầu năm đã mở màn cho một vừng xuân sắc, Từng ngày một ta sẽ lần lượt đưa tiễn cái lạnh của buổi đầu xuân. Trời râm nhẹ với mưa xuân phơi phới sẽ ngấm vào hoa cỏ một cách dễ dàng, những làn gió đầu xuân còn rất lạnh khó mà thổi được những băng tuyết còn sót lại cho rơi xuống gốc liễu. Trong khuê phòng các giai nhân còn buông thấp rèm ngọc xuống vì trời còn lạnh, trên đường phố nơi có nhiều người đẹp các khách say cũng thúc vào yên cương mạ vàng để đi mau qua. Trời đất âm dương đã xoay chuyển một cách thần kỳ từ đông sang xuân, vá ánh dương xuân đã được gieo đầy khắp cả trên trời dưới đất.

* Diễn Nôm :

XUÂN HÀN

Mười hai xuân sắc đã vầy đoàn,

Cái lạnh lui dần tiết mới sang.

Phơi phới mưa xuân hoa ướm nhụy,

Rao rao gió nhẹ tuyết dần tan.

Khuê phòng người đẹp buông rèm ngọc,

Trên phố khách say thúc ngựa vàng.

Chuyển đổi thần công trời lẫn đất,

Ánh xuân chan chứa khắp nhân gian.

Lục bát :

Mười hai ngày tiết xuân hàn,

Mỗi ngày cái lạnh lại càng bớt đi.

Mưa xuân dễ thấm hoa chi,

Gió xuân lay liễu tuyết thì chưa tan.

Phòng khuê người đẹp buông màn,

Trên đường khách hãy yên vàng thúc mau.

Càn khôn huyền diệu làm sao,

Ánh dương xuân đã phủ mau đất trời !

Chúc cho mọi người, mọi nhà đều có được một mùa xuân

NHƯ Ý, AN KHANG THỊNH VƯỢNG !

杜紹德

Đỗ Chiêu Đức

Xin góp họa cùng thi hữu Đỗ Đức Chiêu diễn Nôm thơ của Cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm.

XUÂN LẠNH ĐI QUA

Xuân sắc gomvui hội kết đoàn,

Xuân tươi đẩy lạnh tiếtxinh sang.

Xuân nồng thắm biếc hoachào đón,

Xuân ấm bừngxua tuyết rả tan.

Xuân nhớ bến xưaphòng mở sáng,

Xuân thươngchốn cũ mỉm môi vàng.

Xuân chào thânái chan hòa nhịp,

Xuân xóa đaubuồn …hưng thếgian.

HỒ NGUYỄN (27-01-2022)

Bài họa:

Thời khí hai tư tiết tạo đoàn

Đại Hàn năm kết - Lập Xuân sang

Mưa phùn rả rích vờn mây bạc

Gióthoảng chênh chao giỡn ánh vàng

Thoảngchút hanh luồn se chạn tối

Xualàn lạnh phủ buốt chiều tan

Côngnăng vũ trụ vần tương tác

Dịchchuyển phân mùa cõi thế gian…

VănThiên Tùng, 02/02/2022.

Xin phụ hoạ

XUÂN LẠNH NƠI LỮ QUÁN

Sắc thắm đào mai ánh lộ đoàn,

Khí còn hơi lạnh biết xuân sang.

Trà sen nhấp giọng lòng ngây ngất,

Pháo đỏ đầy sân xác xé tan,

Ta vẫn mơ về thời quê cũ,

Xuân còn hiển hiện thuở son vàng:

Thì ra ta mộng miền tiên cảnh

Sực tỉnh đây là nơi thế gian.

Đỗ QuangVinh

XL kính hoạ:

Gom sắc trời quang tiết nhập đoàn,

Thời thay đổi vận sắp mùa sang.

Mua phùn ướt ẩm hoa đài hé,

Gió phất lào xào tuyết trắng tan.

Thềm ngọc nàng xinh buông trướng gấm,

Biên đường khách tuý thúc câu vàng.

Từng giây nắng ấm dần xoay chuyển,

Xuân mộng quyện hoà thoả thế gian.

Đặng Xuân Linh

07-02-2022

XUÂN CẢM

Du dương Thánh Lễ tiếng Ca Đoàn

Chúa độ Xuân Hồng ấm nắng sang

Hỷ hả hoa cười ngời rạng rỡ

Đì đùng pháo rộ nổ giòn tan!

Chồi vươn thúc hạt mùa xanh thắm

Lộc trổ đơm bông lúa chín vàng

Vận hội hanh thông ,đời khởi sắc

Dân giầu, Nước mạnh hửng trần gian!

Xuân ND 2022

Nguyễn Huy Khôi