* Chú Thích :

    - Ngư Giả 漁者 : là Người câu cá, người đánh bắt cá.

    - Thiên Chu 扁舟 : chữ 扁 đọc là BIỂN thì có nghĩa lã Dẹp; đọc là THIÊN thì có nghĩa là Nhỏ. Nên THIÊN CHU là chiếc thuyền nhỏ, không phải Thuyền dẹp.

    - Lạp 笠 : Nón Lá; Thoa 蓑 : là Áo tơi, áo lá.

    - Si 鴟 : Chim cú mèo. Lữ 侶 : là Bầu bạn.

    - Lư 鱸 : còn đọc là LÔ, là cá vượt, cá chép. Thịt ăn rất ngon.

    - Địch 笛 : Cây sáo; Lộng 弄 là Chơi, chọc. LỘNG ĐỊCH 弄笛 là Thổi sáo.

    - Đào Nguyên 桃源 : là Đào Hoa Nguyên Ký của Đào Uyên Minh đời Tấn, kể lại chuyện của người giăng câu đi lạc vào xóm Đào Nguyên, nơi dân chúng sống an lành như cỏi thần tiên..

    - Thị Khước Phi 是卻非 : Phải mà trái, đúng mà sai.

* Nghĩa Bài Thơ :

                                                    Hỏi Người Câu Cá 

       Người đánh bắt cá trên sông hồ với một con thuyền nhỏ kia là ai, mà chỉ thấy sinh nhai với một chiếc nón lá và một manh áo tơi. Xóm ven sông gần bãi cát nên chỉ thấy làm bạn với diều hâu cú mèo, mùa thu nước thu dâng cao chính là lúc các loài cá vượt cá chép đang mập mạp ngon lành. Thỉnh thoảng đưa ngang tiếng sáo theo làn gió mát nhàn nhã, hoặc trong say thả chiếc buồm con theo vầng trăng sáng mà về. Chuyện cũ về Đào Nguyên như vẫn còn phảng phất đâu đây và chuyện hưng vong của nước Tần nước Tấn nghe như phải mà trái, như đúng mà lại sai !

       Nguyễn Bỉnh Khiêm tự ví mình như ông lão đánh cá, bạn cùng chim chóc cá tôm, khi nhàn nhã thì thổi một khúc sáo theo gió sông, khi hứng thì uống say rồi thả thuyền theo trăng sáng mà về. An nhiên tự tại như cuộc sống của dân chúng ở Đào Nguyên mà không màng đến thế sự thị phi đúng sai phải trái nữa !  

* Diễn Nôm : 

                                                                                    VẤN NGƯ GIẢ

                          Thuyền câu đánh cá ấy là ai ? 

                    Nón lá áo tơi với lưới chài.

                    Bến nước hải âu cùng hủ hỉ,

                    Thu cao cá vượt nhậu lai rai.

                    Khi nhàn thổi sáo sông theo gió,

                    Lúc xỉn mặc thuyền trăng khứ lai.

                                                                              Chuyện cũ Đào Nguyên như hiển hiện,

                    Mặc Tần mặc Tấn đúng mà sai ! 

       Lục Bát :

                    Ai người đánh cá sông hồ ?

                    Áo tơi nón lá là đồ sinh nhai.

                    Chim âu bầu bạn hôm mai,

                    Thu cao bến cát nhiều loài cá tôm.

                    Gió đưa khúc sáo chiều hôm,

                    Khi say trăng sáng thuyền con đưa về.

                    Đào Nguyên chuyện cũ bề bề,

                    Hưng vong Tần Tấn đúng hề...mà sai !

                                                                           杜紹德

                                                                       Đỗ Chiêu Đức