TẾT ĐOAN NGỌ

Tháng năm Đoan Ngọ gọi Đoan Dương,*

Đông Á khắp nơi khói tỏa hương.

Khu độc trừ tà phòng ác tật,

Tẩy ô tiêu bệnh giữ ao vườn.

Giữa năm ăn Tết phòng ôn dịch,

Vào hạ gieo trồng sợ bọ cường.

Truyền thống ngàn năm gìn giữ lấy,

Cháu con canh tác cứ theo đường ...

                                    Đỗ Chiêu Đức

* ĐOAN 端 là Đầu mối, là Bắt đầu. NGỌ 午 là Tháng thứ 5 trong năm. Nên Tiết ĐOAN NGỌ 端午 còn gọi là ĐOAN NGŨ 端五. Theo Âm dương Dịch lý thì số 5 thuộc Dương, nên còn gọi là ĐOAN DƯƠNG 端陽. 

     ĐOAN NGỌ là lễ tiết truyền thống quan trọng của các nước thuộc vùng Đông Á từ hơn bốn ngàn năm qua. Thời Chiến Quốc, nhà thơ yêu nước của nước Sở là Khuất Nguyên nhảy xuống sông Mịch La tự trầm vào ngày nầy, nên dân nước Sở lấy ngày nầy kỷ niệm Khuất Nguyên. Nhưng người nước Ngô thì lại lấy ngày nầy để kỷ niệm Ngũ Tử Tư trung thần của Ngô Vương Phù Sai lúc bấy giờ. Mỗi nơi mỗi khác, nhưng nói chung đây là một trong bốn ngày lễ tết lớn nhất trong năm : Tết Nguyên Đán, Tết Đoan Ngọ, Tết Trung Thu và Tết Trùng Cửu.

     Mùng năm tháng năm, là những ngày đầu của tháng năm, tiết trời nóng bức, sâu bọ sanh sôi nẩy nở mạnh, mưa nắng vô chừng .... phát sinh nhiều bệnh dịch, nhất là ở các vùng đông nam châu Á như ViệtNam ta, nên Tết Đoan Ngọ ông bà ta gọi là "Sát Trùng Tiết 殺蟲節", là ngày lễ tiết để diệt sâu bọ, bảo vệ mùa màng.

     Tết Đoan Ngọ hiện còn thịnh hành ở các nước Trung Hoa, Đại Hàn, Nhựt Bổn và Việt Nam như là một ngày lễ tiết truyền thống trong năm.

                                                           Đỗ Chiêu Đức