水行赴營感作 THỦY HÀNH PHÓ DOANH CẢM TÁC
祇期誓復舊山河, Chỉ kỳ thệ phục cựu sơn hà,
慷慨登舟發浩歌。 Khảng khái đăng chu phát hạo ca.
棹擺水紋推白雪, Trạo bãi thủy văn đôi bạch tuyết,
帆移月影弄寒波。 Phàm di nguyệt ảnh lộng hàn ba.
孤忠敦越乾坤老, Cô trung đối việt càn khôn lão,
四顧微茫草樹多。 Tứ cố vi mang thảo thụ đa.
記取賊奴平定後, Ký thủ tặc nô bình định hậu,
重尋津館侶魚蝦。 Trùng tầm tân quán lữ ngư hà.
阮秉謙 Nguyễn Bỉnh Khiêm
* Chú Thích :
- PHÓ 赴 : là Đi đến. PHÓ DOANH 赴營 là đi đến doanh trại.
- Chỉ Kỳ 祇期 : là Chỉ kỳ vọng rằng. Chỉ mong mõi rằng.
- Thệ Phục 誓復 : là Thề sẽ khôi phục lại.
- Hạo Ca 浩歌 : là Lời ca hào hùng.
- Trạo Bãi Thủy Văn 棹擺水紋 : là Chèo đùa sóng nước.
- Phàm Di Nguyệt Ảnh 帆移月影 : là Cánh buồm làm ánh trăng lay động.
- Đối Việt 敦越 : là Rất dãi dầu vất vả.
- Vi Mang 微茫 : là Mờ mịt, mông lung.
- Tặc Nô 賊奴 : Giặc giã thổ phỉ hèn hạ.
- Trùng Tầm Tân Quán 重尋津館 : là Tìm lại căn nhà ở ven sông.
- Lữ Ngư Hà 侶魚蝦 : là Làm bạn với Cá Tôm..
* Nghĩa Bài Thơ :
Cảm Tác Khi Đi Đường Thủy Đến Doanh Trại
Lòng chỉ kỳ vọng vào lời thề khôi phục lại núi sông ngày cũ, nên rất khảng khái mà bước lên thuyền cất cao lời ca đầy hào khí. Mái chèo quạt nước đẩy đi những mảng tuyết trắng trên sông, và những cánh buồm di chuyển làm lay động cả bóng trăng trên sóng nước lạnh căm. Lòng trung thành miệt mài theo năm tháng khiến cho trời đất cũng như già đi. Nhìn quanh bốn bên mờ mịt thấy cây cỏ như nhiều thêm ra. Nhớ lấy là khi đã bình định được lũ giặc như thổ phỉ kia rồi, thì hãy tìm về với cái quán nhỏ ven sông mà làm bạn với cá tôm cho qua ngày đoạn tháng.
* Diễn Nôm :
THỦY HÀNH PHÓ DOANH CẢM TÁC
Kỳ vọng phục hồi lại núi sông,
Lời ca khảng khái trước thuyền rồng.
Chèo khua đẩy tuyết thuyền nương sóng,
Buồm động rung trăng nước lạnh căm.
Mài miệt lòng trung trời đất thấu,
Mịt mờ tầm mắt cỏ cây thâm.
Sau ngày bình giặc nên ghi nhớ,
Quán cũ tìm về với bến sông.
Lục bát :
Thề mong khôi phục sơn hà,
Lên thuyền khảng khái lời ca hào hùng.
Mái chèo quẫy tuyết trên sông,
Cánh buồm lay động trăng rung sóng vờn.
Lòng trung mài miệt càn khôn,
Mịt mờ bốn phía xanh rờn cỏ cây.
Nhớ sau bình định giặc nầy,
Trở về bến nước vui vầy cá tôm.
Đỗ chiêu Đức
杜紹德