Kính Thầy,

        Bốn câu thơ của Hoàng Giác Đại Sư trong Chứng Đạo Ca mà Thầy nêu lên đó, " bị " sai hết MỘT chữ, như sau :

不求真。不斷妄。 

  Bất cầu chân. bất đoạn vọng

了知二法空無相。   

Liễu tri nhị pháp không vô tướng. 

無相無空無不空。

  Vô tướng vô không vô bất KHÔNG.

即是如來真實相。   

Tức thị Như Lai chân thực tướng

        Thưa Thầy, 

                 Em cũng chỉ biết giảng theo nghĩa thông thường của người trần tục mà thôi.

         " Bất cầu chân, bất đoạn vọng ". Tại sao ?. Tại vì đã Chứng Đạo ( đây là những câu thơ trong bài Chứng Đạo Ca ), đã nhìn thấu được SINH, TỬ, VÔ MINH, là đã đạt được CHÂN NHƯ rồi, đâu còn CHÂN nữa mà CẦU, nên nói " Bất Cầu Chân " là thế. và... đâu còn VỌNG TƯỞNG nữa, nên nói " Bất đoạn VỌNG " là vậy !

         " Liễu tri nhị pháp không vô tướng ", nghĩa là : " Đã biết rõ nhị pháp CHÂN và VỌNG đều không có hình tướng ". CHÂN không có hình tướng, VỌNG cũng không có hình tướng, CÓ và KHÔNG đều KHÔNG CÓ HÌNH TƯỚNG ( Bổn lai vô nhất vật : Vốn không có gì cả mà ! ), tất cả đều là HƯ KHÔNG. Nếu đã không bị MÊ HOẶC, thì Vọng Tưởng sẽ không tồn tại. Nếu đã MINH BẠCH rồi , thì Chân cũng không còn nữa , nên Bất cầu chân, Bất đoạn vọng, vì 2 thứ nầy ( nhị pháp ) đều đã không có Hình Tướng nữa !( không vô tướng mà ! ).

         " Vô tướng vô không vô bất không " : Không có Tướng, cũng không có Không. Không có Hình Tướng, làm sao có Không được ? Vì mất Hình Tướng mới thấy Không, cho nên trong cái KHÔNG đã ẩn sẳn cái HÌNH TƯỚNG trong đó rồi, vì thế " Vô Bất Không " : Không có cái Bất Không là DIỆU HỮU, nên Diệu Hữu không phải là cái CÓ Thật, vì thế Chân Không cũng không phải là cái KHÔNG Thật. " Chân Không bất Không, Diệu Hữu phi Hữu " là cái kết của câu cuối : 

          " Tức thị Như Lai chân thực tướng ", là cái tướng thật, cái Thực Thể của Như Lai, tức là không có gì vướng mắc nữa : Muốn có là CÓ, muốn không là KHÔNG. Tựu trung là chứng quả của " Sắc tức thị KHÔNG, không tức thị SẮC " mà thôi ! 

           Như Lai là Như ý ta mà đến, muốn Có thì là Có, muốn Không thì là Không. Sắc Sắc Không Không Như Lai Như ý !

        2.  Giờ thì đến lời bàn của Hòa Thượng: Thế nào là Ngoan Không?

  Thưa Thầy,  

         Ta tìm hiểu nghĩa " đen thùi " của chữ NGOAN trước nhé !.  

             NGOAN 頑 : là Gàn Dở, Bướng Bỉnh, Cố Chấp, Ngoan Cố, Liếng Khỉ, Rắn Mắt ... Những nghĩa trên, có thể tốt, có thể xấu. Ví dụ :   

            NGOAN CỐ là xấu, nhưng Ngoan Cố trong việc giữ đạo là :     NGOAN ĐẠO thì lại là Tốt.   

            NGOAN ĐỒNG là đứa bé Rắn mắt nghịch ngợm. Nhưng đứa bé nghe lời cha mẹ một cách mù quáng, nói sao nghe vậy, không cần biết phải trái, thì lại là đứa bé NGOAN.( Trong tiếng Nôm là Ngoan Ngoãn ).  

            Cho nên ...  

            NGOAN KHÔNG : là Ngoan cố trong cái Không, Cố Chấp giữ lấy cái Không, Cái gì cũng cho là KHÔNG cả !

             Và vì thế mà....

                Tu Hành không thể TU đến cái Cảnh Giới NGOAN KHÔNG được, vì như thế là Trúng Độc !

                Truyện kể, một con rắn con đến hỏi rắn mẹ rằng : " Mình có độc không vậy mẹ ? ". Rắn mẹ ngạc nhiên hỏi lại : " Tại sao con lại hỏi thế ? ". Rắn con đáp : " Vì con vừa mới cắn trúng lưỡi của mình, không biết mình có trúng độc hay không ?! ".

              Hình tượng của con khỉ đá ở Hoa Qủa Sơn khi mới nứt ra là Ngoan Không, đến khi tu tập thành chánh quả thì là Ngộ Không. Nói theo phiếm thì : Chỉ có Ngộ Không mới phá vỡ được cái Ngoan Không mà thôi !

        什麼是「頑空」？Ngoan Không là gì ?

南師在《禪海蠡測》中，對頑空下了個簡單的註解：「頑空乃木然無思念，類似白痴。」也就是說，是一種呆癡無記之狀態。

    Nam Sư trong " Thiền Hải Xuẩn Trắc " đã chú giải một cách đơn giản về NGOAN KHÔNG như sau : " Ngoan Không là Mộc nhiên vô tư niệm, loại tự bạch si.( Ngoan Không là chai cứng trong suy tư, giống như là ngây dại ). Nói chung là một thứ trạng thái Ngớ Ngẩn Dại Ngây, không còn phân biệt gì nữa cả !

           Những người bị chấn thương sọ não, sống đời thực vật, những người điên khùng... đều thuộc dạng NGOAN KHÔNG cả ! Nói theo Võ Hiệp kỳ tình Trung Hoa là bị Tẩu Hỏa Nhập Ma đó Thầy ạ !

           Thưa Thầy,

                     Theo em nghĩ thì...

           Con đường tu tập, hay nói nôm na là tu tâm dưỡng tánh thì tùy theo cơ duyên và giác ngộ của mọi người, không ai giống ai cả, cho nên những con đường mà người trước đi qua được chứng đạo, là con đường riêng của người đó, ta chỉ tham khảo mà không thể học theo. Ta phải đi con đường của chính ta, thì mới mong giác ngộ được Thầy ạ !

            Vài hàng thô thiển lạm bàn, mong Thầy soi xét !

           Nay kính,

                                        Đỗ Chiêu Đức