Có một bạn gởi lời yêu cầu: ” Anh đừng chọn thơ nhớ quê nữa, buồn quá ! Ngày xuân, chọn thơ nào vui vui, nổi tiếng mà ít người biết á ! “. Cái nầy là làm khó thầy Đồ rồi đây, chọn thơ vui vui thì dễ rồi, còn thơ nổi tiếng mà ít người biết là làm khó nhau rồi. Đã nói là nổi tiếng thì phải nhiều người biết, chớ làm sao ít người biết được !?. Nhưng thôi, Đồ tui cũng ráng đây, và xin nói trước là sẽ chọn một bài thơ HAY (nổi tiếng không thì chưa biết) mà ít người biết nhé !

Xin mời cùng đọc bài ” VỊ HỮU ” 爲 有  của Lý Thương Ẩn 李商隱 đời Đường sau đây:

        CHÚ THÍCH :

*  Lý Thương Ẩn, tự là  Nghĩa Sơn, hợp cùng Đỗ Mục, thành một cặp Lý Đỗ ở buổi Tàn Đường. Tài hoa và tiếng tăm cũng không thua gì cặp Lý Đỗ già, là Lý Bạch và Đỗ Phủ  của buổi Sơ Đường…..

* chữ VỊ :

Có 3 hình thức viết như sau : Giản thể : 为

                                                                                                 Phồn thể : 為 và 爲.

         Có 2 âm đọc như sau : VI  ( không có dấu nặng ) là Làm, Ví dụ : Vi nhân nan ; Làm người khó. ” Ấu bất học, lão hà VI ” : Nhỏ mà không học, lớn làm ” Đại Úy “( Hà vi là làm gì, ý nói là làm được gì ! ” Thanh tịnh vô VI ” là chữ VI nầy đây.

        Đọc là VỊ ( có dấu nặng ) : Có 2 nghĩa, khi là Giới từ 

( preposition ) thì có nghĩa là Vì, như tựa của bài thơ trên : Vị Hữu  là Vì Có.

        Khi là Nghi vấn tự thì có nghĩa Vì sao?. Ví dụ : Vi hà 爲何? là Tại làm sao, là Vì lẽ gì ?

*  Phụng thành : là một tên khác để gọi Kinh thành, nơi nhà Vua đóng đô.

* Xuân tiêu : là đêm xuân, trời chỉ se se lạnh, là thời khắc tuyệt vời nhất cho đôi lứa yêu nhau, nhất là những cặp vợ chồng son, nên chi người xưa cũng đã nói : Xuân tiêu nhất khắc trị thiên kim 

( đêm xuân một khắc giá đáng ngàn vàng !).

* Vô đoan : là khi khổng khi không, là những khiến xui không có tính toán trước, là tự dưng đưa đẩy. Ở đây là lời nói nũng nịu của nàng mệnh phụ…

*  Kim Quy Tế : Kim quy là rùa vàng. Tế là chàng rể, là chồng, xưa gọi chồng là Phu Tế. Đời Đường, hể làm quan mà có phẩm trật, thì mặc áo có thêu hình con rùa viền chỉ vàng, con rùa càng vàng thì quan càng cao, lâu dần thành Thành ngữ, bây giờ người Hoa vẫn còn sử dụng từ KIM QUY TẾ để chỉ những chàng rể giàu sang quyền quý. Các cô gái người Hoa kén chồng giàu, gọi là đang Điếu

 Kim Quy, nghĩa là đang Câu Rùa Vàng.

*  Hương khâm : hương là thơm, khâm là cái mền, cái chăn. 

Hương khâm là gối chăn thơm phức.

*  Sự : là phụng sự là thờ phượng nhà Vua.

*  Tảo Triều : Buổi chầu sớm, thường thì vào khoảng canh năm, cho nên canh tư phải thức dậy rồi, giờ đó mà phải rời bỏ gối chăn thơm phức thì oan uổng thiệt !….

DỊCH NGHĨA :

                                VÌ  CÓ …

       Vì có bức bình phong vẽ mây ngũ sắc đẹp vô vàn, nên ở đất Kinh thành nầy lúc cuối đông hết lạnh, lại thấy lo sợ cho những đêm xuân, vì  khi khổng khi không lại lấy phải ông chồng làm quan lớn thế nầy, nên chi sáng xuân ( là thời khắc mặn nồng của đôi lứa ) ông ta lại phụ rẫy bỏ mặc nệm ấm chăn êm thơm phức để đi chầu Vua mỗi buổi sáng sớm   .

Diễn Nôm

Vì có bình phong đẹp lắm màu

Kinh thành hết  lạnh, sợ canh thâu

Khéo xui lấy được ngài quan lớn

                      Phụ bạc gối chăn, sớm phải chầu                        

 Lục Bát                

Bình phong đẹp đẽ yêu kiều

Phụng thành đông hết, xuân tiêu đêm dài

Vô duyên lấy phải quan ngài

Gối chăn bỏ hết mặc ai,… đi chầu !

    Đây là một bài thơ HAY mà ít người biết, xin giới thiệu để các bạn đọc cho vui, và…..

    … Các bạn có nhớ gì không ?  Bài thơ nầy làm ta nhớ lại tâm lý của người thiếu phụ luôn luôn bị chồng lỗi hẹn vì mắc chạy theo lợi nhuận trong bài GIANG NAM KHÚC của LÝ ÍCH  ....