夏景 HẠ CẢNH
日長賓館小窗明, Nhật trường tân quán tiểu song minh,
風納荷香遠益清。 Phong nạp hà hương viễn ích thanh.
無限吟情誰會得? Vô hạn ngâm tình thùy hội đắc ?
夕陽樓上晚蟬聲! Tịch dương lâu thượng vãn thiền thanh !
阮秉謙 Nguyễn Bĩnh Khiêm
* Chú Thích :
- Tân Quán 賓館 : TÂN là Khách. TÂN QUÁN là Quán dịch nơi tiếp đón các quan viên vãng lai khi thuyên chuyển hay công vụ.
- Tiểu Song 小窗 : là Cái cửa sổ nhỏ.
- Hà Hương 荷香 : HÀ là Hoa sen, nên Hà Hương là Hương thơm của hoa sen.
- Thanh 清 : THANH có 3 chấm thủy 氵nên có nghĩa là Trong; nhưng ở đây chỉ muì hương của hoa sen, nên VIỄN ÍCH THANH 遠益清 có nghĩa là : Càng xa thì mùi hương sen càng thoang thoảng hơn.
- Ngâm Tình 吟情 : là Cái tình cảm ngâm nga trong thi phú, tức là cái HỒN THƠ, cái NÊN THƠ của cảnh trí đó vậy.
- Thiền Thanh 蟬聲 : là Tiếng Ve kêu.
* Nghĩa Bài Thơ :
Cảnh Mùa Hè
Ngày dài dằng dặc trong dịch quán tiếp tân xuyên qua cái cửa song sáng trưng nho nhỏ, Gió đưa mùi hương của hoa sen càng xa lại càng thoang thoảng hơn lên. Ai biết được cảnh trí lại càng nên thơ hơn khi đứng trên lầu cao nhìn nắng chiều nghiêng chiếu mà nghe tiếng ve ngâm tỉ tê trong buổi chiều tà nầy.
Đọc bài thơ nầy của cụ Nguyễn Bĩnh Khiêm làm cho ta lại nhớ đến hai câu thơ trong bài Thu Từ 秋詞 của Lưu Vũ Tích đời Đường như sau :
晴空一鶴排雲上, Tình không nhất hạc bài vân thượng,
便引詩情到碧霄。 Tiện dẫn THI TÌNH đáo bích tiêu.
Có nghĩa :
Cánh hạc vút lên mây xanh ngắt,
HỒN THƠ theo vút tận trời cao.
Cảnh trí quả thật nên thơ biết bao nhiêu !
* Diễn Nôm : CẢNH HÈ
Dịch quán ngày dài song cửa sáng,
Hương sen nhẹ thoảng gió hiu hiu.
Nên thơ cảnh trí nào ai biết ?
Vẳng tiếng ve ngâm giữa nắng chiều !
Lục bát :
Cửa song dịch quán ngày dài,
Hương sen theo gió thoảng bay ngoài đồng.
Nên thơ cảnh đẹp biết không ?
Nắng chiều nghiêng bóng ve ngâm vang lầu !
Đỗ Chiêu Đức