* Chú Thích :

  - Hồi Nhạn Phong 回鴈峰 : Địa danh, nằm ở thành phố Hành Dương tỉnh Hồ Nam. Độ cao hơn mặt nước biển 96.8 m, đứng đầu trong 72 ngọn núi cao của Nam Nhạc, xưng là Nam Nhạc Đệ Nhứt Phong. Tương truyền, khi nhạn xuôi nam, bay đến đây đều quay ngược trở về, nên mới có tên là Hồi Nhạn Phong.

  - Hiểu Thúy Nham 曉翠岩 : HIỂU là Buổi sáng, THÚY là Màu xanh biếc, NHAM là Nham thạch, là những tảng đá xanh biếc trong buổi sáng.

  - Sâm Si 參差 : Vốn là chữ THAM 參 và chữ SAI 差, ở đây ghép lại thành Hình Dung Từ, nên đọc là SÂM SI : có nghĩa là So le, cao thấp không đều nhau. Trong Thiên " Chu Nam. Quan Thư 周南. 關雎 " trong Kinh Thi có bài :

          參差荇菜，左右流之。Sâm si hạnh thái, Tả hữu lưu chi.

          窈窕淑女，寤寐求之。Yểu điệu thục nữ, Ngụ mị cầu chi.

          求之不得，寤寐思服。Cầu chi bất đắc, ngụ mị tư phục.

          悠哉悠哉，輾轉反側。Du tai du tai, Triển chuyển phản trắc.                            

Có nghĩa :

           So le rau Hạnh, phải trái xuôi dòng.

           Yểu điệu thục nữ, đêm nhớ ngày mong.

           Cầu mà chẳng được, thức ngủ nhớ mong.

           Dài thay dài thay, trăn trở mấy vòng !        

Lục bát :

                           Kìa xem rau hạnh so le,

              Theo nước trong xè, phải trái chảy đi.

                    Cô em yểu điệu nhu mì,

              Ngày mong đêm nhớ kể gì thời gian.

                    Cầu mà chưa được chẳng an,

              Thức ngủ mơ màng, đêm nhớ ngày mong.

                    Dài ghê đêm tối mông lung,

              Nằm mãi trong mùng, trăn trở trở trăn !

                                       (ĐCĐ diễn Nôm)

  - Thanh Lam 青嵐 : THANH là màu xanh, nhưng LAM 嵐 ở đây là "Sơn Lam Chướng Khí" chứ không phải màu xanh LAM 藍.

  - Lĩnh Nam 嶺南 : Xưa chỉ Quảng Đông, Quảng Tây, Hải Nam và vùng đồng bằng sông Hồng bắc Việt Nam. Ngày nay chỉ dùng để chỉ tỉnh Quảng Đông, Hải Nam và Hương Cảng. Trong bài thơ Nguyễn Trung Ngạn mượn để chỉ Việt Nam nơi quê nhà.

* Nghĩa bài thơ :

                           HỒI NHẠN PHONG

        Những cây trúc đẫm sương đêm, những cây thông mờ hơi khói và những tảng đá xanh biếc trong buổi sáng, nằm so le ẩn hiện dưới mái đình nhuốm đầy sơn lam chướng khí. Trên đầu núi những con nhạn bay đến khi gió thu thổi đã bay hết cả trở lại, thì còn ai đâu có thể giúp ta đưa thư về quê nhà ở đất Lĩnh Nam của ta đây ?  

* Diễn Nôm :

                                                                                               HỒI PHONG NHẠN

                 Đá xanh tùng trúc khói sương pha,

                  Ẩn hiện dưới đình lam chướng xa.

                  Thu nhạn quay đầu trên đĩnh núi,

                  Thư ai đưa đến Lĩnh Nam ta ?!

     Lục bát :

                  Khói sương tùng trúc đá xanh,

                  Thấp cao ẩn hiện dưới đình sơn lam,

                  Núi cao ngăn nhạn xuôi nam,

                  Ai người đưa hộ Lĩnh Nam thư nhà ?!

                                                 ĐCĐ diễn nôm