2.8 แผนงานใช้ยาสมเหตุผล
ข้อกำหนด
II-6.1 ก.(5) องค์กร (โดย PTC) ดำเนินการ
-แผนงานใช้ยาสมเหตุผล(Rational Drug Use Program) และ
-แผนงานดูแลการใช้ยาต้านจุลชีพ (Antimicrobial Stewardship Program)
ด้วยมาตรการร่วมกันหลายประการ เพื่อ
ส่งเสริมการใช้ยาต้านจุลชีพและยาอื่นๆ อย่างเหมาะสม.
ทำไมต้องมีข้อกำหนดเรื่องแผนงานใช้ยาสมเหตุผล
เพื่อให้มีการใช้ยาอย่างเหมาะสมตามความจำเป็น ปลอดภัย และลด
ปัญหาเชื้อดื้อยา
แนวทางปฏิบัติสำหรับแผนงานใช้ยาสมเหตุผล
ดูคู่มือ RDU Hospital PLEASE
กุญแจที่ 1 คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัด (P)
กุญแจที่ 2 ฉลากยาและข้อมูลสู่ประชาชน (L)
กุญแจที่ 3 เครื่องมือจำเป็นที่ช่วยให้เกิดการสั่งใช้ยาอย่างสมเหตุผล (E)
ในโรค hypertension, diabetes mellitus, dyslipidemia/cadiovascular
disease, osteoarthritis/gout, chronic kidney diseases, chronic obstructive
pulmonary/asthma
กุญแจที่ 4 การสร้างความตระหนักรู้ของบุคลากรทางการแพทย์และประชาชน (A)
กุญแจที่ 5 การดูแลด้านยาเพื่อความปลอดภัยของประชากรกลุ่มพิเศษ(S)
ได้แก่
การใช้ยาในผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์หญิงให้นมบุตร เด็ก ผู้ป่วยโรคตับ ผู้ป่วยโรคไต
กุญแจที่ 6 จริยธรรมในการสั่งใช้ยา (E)
แนวทางปฏิบัติสำหรับแผนงานดูแลการใช้ยาต้านจุลชีพ (CDCguidelines)
(1) Leadership commitment: สนับสนุนทรัพยากรที่จำเป็นในด้านคน เงิน IT
(2) Accountability & drug expertise: แต่งตั้งแพทย์คนหนึ่งเป็นผู้รับ
ผิดชอบ โดยร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญด้านเภสัชกรรม
(3) Action: ลงมือปฏิบัติตามข้อแนะนำ
(3.1) Broad interventions
Antibiotic“time outs” ผู้สั่งใช้เป็นผู้ทบทวนเมื่อครบ 48 ชั่วโมง
ว่าผู้ป่วยมีการติดเชื้อที่จะตอบสนองต่อยาต้านจุลชีพหรือไม่
ได้รับยาที่ควรได้หรือไม่ จะ de-escalate ได้หรือไม่ ควรให้
ยานานเท่าไร
Prior authorization
Prospective audit and feedback ทบทวนโดยผู้เชี่ยวชาญ
ที่มิได้เป็นทีมผู้ดูแล
(3.2) Pharmacy-driven interventions
การเปลี่ยนจากยาฉีดเป็นยากินโดยอัตโนมัติในสถานการณ์ที่เหมาะสม
การปรับยาเมื่อตับหรือไตทำงานผิดปกติ, ปรับตามผลของ
therapeuticdrug monitoring, highlydrug-resistantbacteria,
CNS penetration
Automatic alerts สำหรับการสั่งยาซ้ำซ้อนที่ไม่จำเป็น
คำสั่งหยุดยาอัตโนมัติตามกำหนดเวลาเช่นsurgicalprophylaxis
การตรวจหาและป้องกันอันตรกิริยาระหว่างยา
(3.3) Infection and syndrome specifi interventions
รักษา community-acquired pneumoniaตามผลการเพาะเชื้อ
ไม่รักษา asymptomatic bacteriuria
ไม่ใช่ broad spectrum antibiotic ในการรักษาการติดเชื้อที่
ผิวหนังและเนื้อเยื่ออ่อน
หยุดการให้ยาต้านจุลชีพที่ไม่จำเป็นในผู้ป่วย
ที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีการติดเชื้อ C.diffiile
(4) Tracking: ติดตามแบบแผนของการสั่งใช้ยาต้านจุลชีพและการดื้อยา
(5) Reporting: เผยแพร่รายงานเกี่ยวกับการใช้ยาต้านจุลชีพและการ
ดื้อยาอย่างสม่ำเสมอให้แก่ แพทย์ พยาบาล และผู้เกี่ยวข้อง
(6) Education: ให้ความรู้แก่ clinicians เกี่ยวกับการดื้อยาและการสั่ง
ใช้ยาที่เหมาะสม