3M 3: Medication Reconciliation
Definition
Medication Reconciliation คือ กระบวนการเพื่อให้ได้ข้อมูลรายการยาที่ผู้ป่วยใช้อยู่ทั้งหมดใน
ทุกรอยต่อที่มีการส่งต่อผู้ป่วยไปรับบริการ
Goal
ผู้ป่วยต้องได้รับการซักประวัติและสืบค้นให้ได้รายการยาที่ผู้ป่วยใช้อยู่ ทั้งรายการยาจาก
สถานพยาบาลต่างๆ ยาที่ซื้อใช้เองรวมทั้งสมุนไพรและอาหารเสริม ทั้งชื่อยา ขนาดยา ความถี่
วิธีใช้ และเวลาที่ผู้ป่วยใช้ยามาครั้งสุดท้าย โดยต้องตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูล และแพทย์
ต้องมาทบทวนรายการทั้งหมดเพื่อรับทราบข้อมูลก่อนการสั่งยา
Why
เพื่อประเมินว่าอาการป่วยมีสาเหตุมาจากยาหรือไม่ เพื่อป้องกันการได้ยาซ ้าซ้อนเพื่อป้องกัน
การลืมให้ยา และเพื่อป้องกันการเกิดอันตรกิริยาระหว่างยา
Process
พัฒนาระบบการจัดเก็บและบันทึกข้อมูลด้านยาที่เป็นปัจจุบันของผู้ป่วยแต่ละราย โดยรวม
รวบข้อมูลรายการยาที่ผู้ป่วยใช้ จากระบบสารสนเทศของรพ.จากยาที่ผู้ป่วยน ามา จากการ
การสัมภาษณ์ผู้ป่วยและญาติ หรือสืบค้นจากสถานพยาบาลอื่น มาจัดท ารายการยาทั้งหมด
ของผู้ป่วย โดยใช้มาตรฐานเดียวกันทั้งองค์กร
ระบุบัญชีรายการยาที่ผู้ป่วยแต่ละคนได้รับ อย่างถูกต้องแม่นย า และใช้บัญชีรายการนี้ใน
ทุกจุดของการให้บริการ
ส่งมอบรายการยาของผู้ป่วย (รวมถึงยาที่ผู้ป่วยรับประทานที่บ้าน ถ้ามี) ให้กับผู้ดูแลผู้ป่วย
ในขั้นตอนถัดไป (เช่น รับผู้ป่วยนอนโรงพยาบาล ส่งต่อผู้ป่วยไปโรงพยาบาลอื่น จ าหน่าย
ผู้ป่วย ส่งผู้ป่วยมาตรวจที่ตึกผู้ป่วยนอก
เปรียบเทียบรายการยาที่ผู้ป่วยได้รับอยู่กับรายการยาที่สั่งให้ผู้ป่วย เพื่อค้นหายาที่ตกหล่น
สั่งซ ้า ไม่เข้ากับสภาพของผู้ป่วย ผิดขนาด มีโอกาสเกิดอันตรกิริยาระหว่างกัน ให้แล้วเสร็จ
ภายในระยะเวลาที่ก าหนด
มีการตัดสินใจทางคลิกอย่างเหมาะสมตามข้อมูลที่พบ โดยแพทย์พิจารณาว่าควรใช้ต่อ
หยุดยา หรือเปลี่ยนยาให้เหมาะสมก่อนการจัดจ่ายยาและสื่อสารการตัดสินใจแก่ทีมงานและ
ผู้ป่วย
น ารายการยาที่ท าไว้ใส่ในเวชระเบียนเพื่อให้มีการทบทวนได้ภายหลังเมื่อผู้ป่วยถูกส่งต่อ
เปลี่ยนสถานที่รับบริการหรือเมื่อกลับบ้านและควรให้รายการยาทั้งหดแก่ผู้ป่วยไว้ด้วย
Training
1. บรรจุ medication reconciliation ในหลักสูตรการศึกษาของบุคลากรที่เกี่ยวข้อง ได้แก่
แพทย์ พยาบาล เภสัชกร
2. บุคลากรที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ แพทย์ พยาบาล เภสัชกร ต้องได้รับการฝึกอบรม ระบบ
medication reconciliation ในสถานพยาบาลของตน โดยเฉพาะอย่างยิ่งบุคลากรใหม่ต้องรับ
การฝึกอบรมตั้งแต่การปฐมนิเทศ
Monitoring
คณะกรรมการเภสัชกรรมและการบ าบัดของโรงพยาบาลควรมีการติดตามผลของการท า
medication reconciliation
ตัวชี้วัดที่ส าคัญ:
1. ร้อยละของผู้ป่วยที่มีการท า medication reconciliation ภายใน ชั่วโมง 24 ในผู้ป่วยทั่วไป
2. ร้อยละของผู้ป่วยที่มีการท า medication reconciliation ภายใน ชั่วโมง 24 ในผู้ป่วยสูงอายุ
3. การท า medication reconciliation เป็นการท างานแบบสหสาขาวิชาชีพ
4. การที่ผู้ป่วยไม่ได้รับยาที่ควรได้ (เป็นจ านวนครั้งต่อ 1000 วันนอน)
Pitfall
ไม่ควรให้วิชาชีพใดวิชาชีพหนึ่งรับผิดชอบการท า medication reconciliation แต่ควรมีการ
ท าร่วมกันเป็นสหสาขาวิชาชีพ
เพื่อให้ผู้ป่วยมีรายการยาที่ใช้อยู่ครบถ้วนโดยเร็วที่สุด ควรท า medication reconciliation
ภายใน 24 ชั่วโมงหลังรับไว้ในสถานพยาบาล หรือก่อนการสั่งการรักษาใหม่ ยกเว้นกรณี
ฉุกเฉิน ให้มีการสั่งการรักษาได้โดยอาจมีรายการยาบางส่วนไม่สมบูรณ์ได้
มาตรฐาน HA
การปฎิบัติตามแนวทางข้างต้น คือการปฏิบัติตามมาตรฐาน โรงพยาบาลและบริการสุขภาพ
ฉบับที่ 4 ตอนที่ II หมวดที่ 6 ระบบการจัดการด้านยา (MMS) ข้อ 6.2 การปฏิบัติในการใช้ยา
(MMS2) ก. การสั่งใช้และถ่ายทอดค าสั่ง (2) และ (3)