2.3 ระบบกำกับดูแลทางคลินิก (Clinical Governance)
อยู่ใน I-1.2 ก3
ข้อกำหนด
I-1.2 ก.(3) องค์กรวางระบบกำกับดูแลทางคลินิก เพื่อกำกับดูแล
องค์ประกอบสำคัญได้แก่ การศึกษาและฝึกอบรมต่อเนื่องของผู้ประกอบวิชาชีพ
การผลิต/ร่วมผลิตบุคลากร การทบทวนการดูแลผู้ป่วยหรือการตรวจสอบทาง
คลินิก ผลสัมฤทธิ์ดูแลผู้ป่วย การวิจัยและพัฒนา การเปิดเผยข้อมูล การบริหาร
ความเสี่ยง การจัดการสารสนเทศ และประสบการณ์ของผู้ป่วย. คณะผู้กำกับ
ดูแลทางคลินิกได้รับรายงานอย่างสม่ำเสมอและแสดงความรับผิดชอบในการ
สร้างหลักประกันผลลัพธ์การดูแลผู้ป่วยที่มีคุณภาพสูง.
คำอธิบายประกอบมาตรฐาน
การกำกับดูแลทางคลินิก(clinicalgovernance)เป็นกรอบที่สถานพยาบาล
ใช้เพื่อแสดงความรับผิดชอบในการธำรงคุณภาพและมาตรฐานในงานบริการ
ตลอดจนยกระดับคุณภาพงานบริการอย่างต่อเนื่อง โดยใช้การจัดการงานคลินิก
บริการอย่างเหมาะสมและการสร้างสภาพแวดล้อมที่ช่วยเสริมสร้างงานบริการ
ที่เป็นเลิศ
การเปิดเผยข้อมูล (openness) เช่น การเปิดเผยหรือแสดงข้อมูลด้าน
การรักษาพยาบาลแก่ผู้ป่วยและญาติ เพื่อส่งเสริมให้ผู้ป่วยและญาติมีส่วนร่วม
ในกระบวนการดูแลรักษา ตลอดจนการจัดให้มีช่องทางที่จะรับฟังความคิดเห็น
หรือเรื่องร้องเรียน
การกำกับดูแลทางคลินิกคืออะไร
เป็นแนวทางที่เป็นระบบในการสร้างหลักประกันคุณภาพและการพัฒนา
คุณภาพในองค์กรเพื่อให้การดูแลผู้ป่วยมีผลลัพธ์ดี และมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
เป็นเรื่องของการเปลี่ยนแปลงสู่วัฒนธรรมการเรียนรู้ที่ซึมซับเข้าในทุกส่วนของ
องค์กร ในทุกงานที่ปฏิบัต
ทำไมต้องมีข้อกำหนดเรื่องการกำกับดูแลทางคลินิก
ที่ผ่านมาระบบกำกับดูแลกิจการรับผิดชอบเฉพาะด้านที่ไม่เกี่ยวข้องกับ
การดูแลผู้ป่วย ทำให้ความพยายามในการพัฒนาคุณภาพการดูแลผู้ป่วยยังได้
ผลไม่เต็มที่
แนวทางปฏิบัติ
สิ่งที่ควรปฏิบัติในขั้นต้นมีดังนี้
(1) ทบทวนองค์ประกอบสำคัญต่างๆ ที่มีอยู่ในข้อกำหนด พัฒนาให้มี
การดำเนินการในทิศทางต่อไปนี้
พัฒนาความรู้ความสามารถของผู้เกี่ยวข้อง
สร้างการมีส่วนร่วมกับผู้ประกอบวิชาชีพโดยไม่สร้างความรู้สึกถูกคุกคาม
เสริมสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้และวัฒนธรรมความปลอดภัย
วางแผนดำเนินการในส่วนที่ยังเป็นจุดอ่อน
(2) ประสานกลไกต่างๆ ที่มีอยู่ให้สอดคล้องและเกื้อหนุนกัน
(3) กำหนดระบบรายงานขององค์ประกอบต่างๆ ทั้งในด้านความสำเร็จ
และสิ่งที่ต้องพัฒนาต่อ จัดระบบให้มีการรายงานและตอบสนองสู่ระดับที่สูงขึ้น
อย่างเหมาะสม (มีความกระชับ กรองข้อมูลเฉพาะที่สำคัญเมื่อนำเสนอในระดับ
ที่สูงขึ้นเป็นลำดับชั้น)
(4) กำหนดโครงสร้างกำกับดูแล มีคณะกรรมการระดับสูงรับผิดชอบ
ในการกำหนดทิศทางนโยบาย ติดตามประเด็นคุณภาพและความปลอดภัยใน
การดูแลผู้ป่วยของทั้งองค์กร และตอบสนองอย่างเหมาะสม
โครงสร้างกำกับดูแล ที่เป็นไปได้
(1) คณะกรรมการกำกับดูแลกิจการขององค์กรดูทั้ง
ด้าน corporate &clinical
(2) คณะกรรมการกำกับดูแลทางคลินิก
คณะกรรมการบริหารร่วมกับผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก
คณะกรรมการซึ่งประกอบด้วยผู้บริหารขององค์กรที่สามารถ
กำกับดูแลได้ทั้งองค์กร (สำหรับองค์กรขนาดใหญ่)
(3) ต้นสังกัดขององค์กรที่กำกับดูแล เช่น นายแพทย์ สสจ. คณะ
กรรมการระดับจังหวัด ผู้ตรวจราชการที่กำกับดูแล
บทบาทของคณะกรรมการกำกับดูแลทางคลินิกที่ทำหน้าที่เต็มรูปแบบ
(1) Strategy Formulation:ให้ความเห็นชอบต่อกลยุทธ์คุณภาพและ
ความปลอดภัยทางคลินิก ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกลยุทธ์องค์กร
(2) Policy Making:
สนับสนุนวัฒนธรรมความปลอดภัย การพัฒนาคุณภาพ การมุ่ง
สู่ความเป็นเลิศ และสร้างองค์กรที่ประสบความสำเร็จ
ให้ความเห็นชอบต่อนโยบายคุณภาพและความปลอดภัยทาง
คลินิกขององค์กร
ให้ความเห็นชอบต่อแผนพัฒนาคุณภาพและแผนบริหารความ
เสี่ยงขององค์กร
(3) Monitoring & Supervising: รับทราบรายงานความก้าวหน้าใน
เรื่องคุณภาพและความปลอดภัยอย่างสม่ำเสมอ
(4) Provide Accountability:
ตอบสนองต่อรายงานความก้าวหน้าในเรื่องคุณภาพและความ
ปลอดภัยทางคลินิกอย่างเหมาะสม
ทำงานร่วมกันผู้บริหารสูงสุดขององค์กรเพื่อแสดงความรับผิดชอบ
ต่อสังคมในเรื่องคุณภาพและความปลอดภัยทางคลินิก
คณะกรรมการกำกับดูแลทางคลินิกซึ่งเป็นตัวแทนของ สสจ.
และ รพ.ชุมชน ที่กำกับดูแล รพ.ชุมชนในจังหวัดทั้งหมด