Η αρμονια του ομοφυλοφιλου





Η αρμονία του ομοφυλόφιλου

Εισαγωγικα για την σεξουαλικοτητα

Η λεξη "σεξουαλικοτητα" ειναι ορος της ψυχολογιας. Υποδηλωνει, γενικα κι αοριστα, το συνολο της κυριολεκτικα και συμβολικα εννοουμενης ερωτικης συμπεριφορας. Οπως και η "επιθετικοτητα", δεν ανταποκρινεται σε τιποτα, σε κανενα πραγμα, σε καμια πραγματικη κατασταση. Κι ομως μιλαμε για "σεξουαλικοτητα" κι "επιθετικοτητα" οπως μιλαμε για αναβολισμο και καταβολισμο. Αυτες οι λεξεις απλα υποβαλλουν την ψευδαισθηση οτι αναφερονται σε κατι, ομως δεν αναφερονται σε τιποτα. Ειναι λεξεις χωρις νοημα.

Νοημα αντιθετως εχει η λεξη στην οποια προστεθηκε το "-οτητα" της "σεξουαλικοτητας": το "sexus", το φυλο. Ειναι το αρρητο θεμα σε καθε συναντηση που στον αερα της υπαρχει το "σεξ".

To sexus ειναι το θεμα του σεξ.

Αυτο ειναι ταυτολογια. Μας προτρεπει οταν μιλαμε για "σεξ" ν' αφησουμε κατα μερος βιολογικες, ψυχολογικες, κοινωνικες και λοιπες προσεγγισεις και προεκτασεις και να προσεξουμε το προκειμενο, οτι στο φαινομενο του σεξ αυτο που φαινεται, αυτο που προβαλλει ειναι το φυλο.

Τελη του 19ου και αρχες του 20ου αιωνα εμφανιζεται αυτο που ο Freud στις Τρεις πραγματειες για τη θεωρια της σεξουαλικοτητας αποκαλει "θεωρια του ψυχικου ερμαφροδιτισμου". Σε μια υποσημειωση γραφει:

Ειναι απαραιτητο να ξεκαθαρισουμε οτι οι εννοιες "αρσενικο" και "θηλυκο", το περιεχομενο των οποιων για τη γνωμη του κοσμου μοιαζει τοσο αδιαμφισβητητο, στην επιστημη ανηκουν στις πλεον περιπλοκες και μπορουν να κατατμηθουν προς τουλαχιστον τρεις κατευθυνσεις. Κανεις χρησιμοποιει αρσενικο και θηλυκο αλλοτε με την εννοια ενεργητικοτητας και παθητικοτητας, αλλοτε με βιολογικη εννοια και κατοπιν παλι με κοινωνιολογικη.

Ο λογος περι "αρσενικων" και "θηλυκων" στοιχειων στο χαρακτηρα του καθενα, καπου στη διασταση "ενεργητικοτητας και παθητικοτητας", ειναι πλεον κοινος τοπος. Αυτη η αντιληψη θεωρει οτι "αρσενικο" και "θηλυκο" ειναι "εννοιες" οπου κανεις ειναι αυτο που νιωθει πως ειναι (αρσενικος, θηλυκος, και η ποικιλομορφη μιξη τους) και οχι ονοματα της πραγματικοτητας του, οτι κανεις ειναι εξαρχης δεδομενος ως αντρας η ως γυναικα.

Τι κανει τον Freud να περιφρονει τη γνωμη του κοσμου που διακρινει αντρα και γυναικα και απο τα υψη της επιστημης να καθιστα αρσενικο και θηλυκο "εννοιες", και μαλιστα να τις υπολογιζει στις "πλεον περιπλοκες"; Ειναι η προσπαθεια του να εξηγησει. Εδω, να εξηγησει αυτο που ο ιδιος αποκαλει "Inversion", "αναστροφη" του λεγομενου "σεξουαλικου ενστικτου", δηλαδη την ομοφυλοφιλια.

Ηδη ο ορος "αναστροφη" δεν αναφερεται πια στο φαινομενο που μιλα για τη φιλια προς το ομοιο φυλο αλλα σε μια εξηγηση του. Αυτη παλι βασιζεται σ' ενα μαγικο πραγμα που λεγεται "σεξουαλικο ενστικτο" και που εδω "αναστρεφεται". Η μανια της εξηγησης τον τυφλωνει σε σημειο που να μην μπορει να ξεχωρισει αντρα και γυναικα.

Ειναι σαν ενας ψυχολογος που εχει μπροστα του εναν αντρα η μια γυναικα και τους λεει μ' ελαφρια ειρωνεια:

- Λες πως εισαι αντρας; Κι εσυ γυναικα; Για να δουμε τι ειστε!

Κατοπιν ανοιγει τα χαρτια του, π.χ., ενα προβλητικο τεστ προσωπικοτητας, και τους το κανει για να διαπιστωσει ποσο "αληθινα" ειναι κανεις αντρας, γυναικα και σε ποιο βαθμο μιξη τους.

Ομως η πραγματικοτητα, το οτι κανεις ηδη ειναι αντρας η γυναικα πριν "νιωσει" οτιδηποτε, ειναι αδηριτη, ειναι το οριο στο οποιο προσκρουει καθε ταση αμφισβητησης της. Ενδεχομενως πολλα βασανα ανθρωπων με "σεξουαλικα προβληματα" ειναι αυτη τουτη η προσκρουση της αμφιβολιας, της αμφισβητησης, της αντιστασης τους στην πραγματικοτητα του φυλου που τους εχει δοθει και που αρνουνται να τη δεχθουν και να την αναλαβουν.

Η λεξη "φῦλον" ερχεται απο το ρημα "φῦναι": αναφυομαι και προβαλλω. Απο την ιδια ριζα ερχεται και το "φαίνομαι", το "φαινόμενον". Το φυλο φαινεται, το βλεπεις!

Η διαφορα της γνωμης του κοσμου και της επιστημης ειναι οτι η πρωτη βλεπει αυτο που ειναι μπροστα της, η δευτερη ζηταει να το συλλαβει με τη γνωση: να το εξηγησει, να το αποδειξει. Κι εδω αναφερω μια φραση του Αριστοτελη που συνηθιζε να παραθετει ο Heidegger:

ἔστι γὰρ ἀπαιδευσία τὸ μὴ γιγνώσκειν τίνων δεῖ ζητεῖν ἀπόδειξιν καὶ τίνων οὐ δεῖ [...]

Ειναι απαιδευσια, αμορφωσια να μην γνωριζει κανεις για ποια πραγματα χρειαζεται αποδειξη και για ποια οχι.

Για τα πραγματα που μας αφορουν στην ψυχοθεραπεια δεν χρειαζεται η γνωση κι η αποδειξη αλλα το προσεκτικο βλεμμα. Το ζητουμενο δεν ειναι ν' απορριψουμε τη "γνωμη του κοσμου" αλλα αυτο που βλεπει ο κοσμος, τον αντρα και τη γυναικα, να επιχειρησουμε να το δουμε ακομα ευκρινεστερα.

Η θεωρηση της ανατομιας μας υποβαλλει την εντυπωση οτι "αντρας" και "γυναικα" οριζονται απο ενα συνολο σωματικων χαρακτηριστικων στα οποια εκτος απο τα γεννητικα οργανα περιλαμβανονται, π.χ., οι μαστοι, το σχημα του προσωπου, η μυϊκη αναπτυξη, το υψος, η φωνη κτλ. Το λαθος που γινεται εδω ειναι οτι παιρνουμε αυτην τη θεωρηση απολυτα, σαν να ισχυε παντου και παντα. Εχει μεν νοημα στην ιατρικη, στο σχεδιο ρουχου, στις υπηρεσιες δημοσιας ταξης κι αλλου. Ομως στην ερωτικη συναντηση, στο "σεξ", δεν εχει. Φερτε μπροστα σας μια κοπελα το βραδυ σ' ενα μπαρ με τις φιλες της. Βλεπει καποιον να την κοιταζει επιμονα και τη διαπερνα μια ανατριχιλα. Σκυβει ελαφρα προς τη φιλη της και της ψιθυριζει:

- Εκεινος ο αντρας! Στ' αριστερα σου!

Οταν η κοπελα λεει εδω τη λεξη "αντρας", δεν τη λεει οπως ο γιατρος κι ο μοδιστρος κι ο αστυνομος. Αναμεσα σ' ολα τ' ανθρωπινα οντα γενους αρσενικου αναγνωριζει απεναντι της τον εναν αντρα που εκεινη τη στιγμη ειναι αντρας γι' αυτην και αναγνωριζει συναμα τον εαυτο της σαν γυναικα που εκεινη τη στιγμη ειναι γυναικα γι' αυτον. Σ' αυτο το "συναμα" οι λεξεις "αντρας", "γυναικα" εχουν αποκτησει διαφορετικο νοημα. Ειναι το νοημα της ερωτικης συναντησης.

Ο ερωτας, γραφω σε μια μελετη, ειναι η συναντηση στην οποια αντρας και γυναικα βρισκουν το ονομα τους.

Τωρα βλεπουμε καθαροτερα σε ποια κατευθυνση μας εξαπεστειλε η ετυμολογια των λεξεων "σεξουαλικοτητα", "sexus" και "σεξ" και η ταυτολογια της φρασης "Το sexus, το φυλο, ειναι το θεμα του σεξ": Μας καλεσε να δουμε την ερωτικη συναντηση ως τον ιδιαιτερο, και αποκλειστικο μαλιστα, τροπο με τον οποιο το φυλο, αντρας, γυναικα, λεγεται εμφωνα η αφωνα και αποκαλυπτεται.

Απο εδω μπορουμε να δουμε (λεω να δουμε, οχι να ερμηνευσουμε και να εξηγησουμε) την κατασταση στην οποια αναφερεται το λεγομενο "οιδιποδειο συμπλεγμα": Το παιδι μαθαινει τον αντρα και τη γυναικα στο ζωντανο παραδειγμα των γονεων. Στον πατερα που απεναντι στη μητερα δεν ειναι πια πατερας αλλα αντρας, στη μητερα που απεναντι στο πατερα δεν ειναι πια μητερα αλλα γυναικα. Το μαθαινει ακομα στη σταση τους απεναντι του, που το αναγνωριζουν σαν εκκολαπτομενο αντρα η γυναικα.

Ειναι μια ιστορια μακροχρονη, επωδυνη καποτε, καθως το παιδι καλειται να δει πατερα και μητερα και τον εαυτο του διαφορετικα απ' ο,τι τους εβλεπε μεχρι τωρα και μαλιστα σε μια προοπτικη που δεν προκειται να μοιραστει μαζι τους: Το αγορι ποτε δεν θα ειναι αντρας γι' αυτην τη γυναικα που ειναι η μητερα του, το κοριτσι ποτε δεν θα ειναι γυναικα γι' αυτον τον αντρα που ειναι ο πατερας της.

Εδω ολοι οι ενεχομενοι ειναι εκτεθειμενοι σε παρανοησεις και παραβιασεις των παραπανω οριων. Η συζητηση τους δεν ειναι του παροντος. Θα σημειωσω μονο εκεινη την παραβιαση κατα την οποια για τον αντρα ειναι μια με δυο ονοματα: μητερα και γυναικα, "διπλοῦν ἔπος" λεγεται στον Σοφοκλη. Ειναι η μοιρα του Οιδιποδα.

Αρμονια

Το θεμα μου ειναι "Η αρμονια του ομοφυλοφιλου". Η τονιζομενη λεξη, θα δουμε αργοτερα γιατι, ειναι η "αρμονια". Θα την ακουσουμε στην κατευθυνση που τη χρησιμοποιουν οι Αρχαιοι και ιδιαιτερα ο Ηρακλειτος.

Ποιο το νοημα της αναδρομης στους Αρχαιους; O λογος τους μας παρεχει μια δυνατοτητα να δουμε πραγματα που μας αφορουν σ' ενα αλλο φως. Και πολλες φορες σ' αυτο το αλλο φως τα προβληματα δεν λυνονται, αλλα και δεν χρειαζεται πια να λυθουν, διοτι δεν τιθενται καν.

Θα προσεγγισουμε το θεμα του ομοφυλοφιλου μεσα απο την αρχαια λεξη "ἁρμονίη". Το αποσπασμα του Ηρακλειτου λεει:

ἁρμονίη ἀφανὴς φανερῆς κρείττων

η αφανης αρμονια ειναι ανωτερη της φανερης

Τι θα πει "αφανης αρμονια"; Τι "φανερη"; Γιατι η "αφανης" ειναι "ανωτερη" της "φανερης"; Τι σχεση εχει μ' αυτα η ομοφυλοφιλια; Ας τα παρουμε με τη σειρα.

Καταρχην πρεπει να εχουμε υποψη οτι εδω η λεξη "αρμονια" δεν χαρακτηριζει ουτε ενα ειδος "διαπροσωπικης σχεσης" ουτε κατι το "ψυχικο". Οι Αρχαιοι δεν τα γνωριζουν αυτα, καθως δεν γνωριζουν καποιον "εσωτερικο" κοσμο. Κι ακομα η ἁρμονίη δεν εχει τιποτα να κανει με την αισθητικη, τη θεωρηση του "ωραιου", γιατι ουτε αυτο το γνωριζουν.

Στους Αρχαιους η ἁρμονίη, μεταξυ αλλων, ονομαζει το μουσικο διαστημα της ογδοης, της οκταβας. Και τι εχει να κανει η μουσικη με το θεμα μας; Μα, ακριβως η οκταβα ειναι το διαστημα μεταξυ ανδρικης και γυναικειας φωνης!

Στην οκταβα ως ἁρμονίη θα γνωρισουμε την αρμονια των δυο φυλων, αρσενικου και θηλυκου, και την αρμονια του ομου φυλου: αρσενικου και αρσενικου, θηλυκου και θηλυκου. Αυτο θα μπορουσε να ειναι μια δυνατοτητα να προβαλουν τα πραγματα σ' ενα αλλο φως. Ας δουμε τι εχει να μας δειξει.

Η φωνη της γυναικας ειναι λοιπον ψηλοτερη απο τη φωνη του αντρα βασικα κατα μια οκταβα. Η οκταβα δεν ειναι ενα απλο μουσικο διαστημα που αρχιζει, π.χ., απο ενα ντο και μετα απο εξι φθογγους καταληγει στο επομενο ντο. Καταρχην ακουμε τα διαστηματα που περιεχονται στην οκταβα:

ντο-ρε, ντο-μι, ντο-φα, ντο-σολ, ντο-λα, ντο-σι

Καθως ακουμε, π.χ., το διαστημα της τριτης, ντο-μι, το διαστημα της πεμπτης, ντο-σολ, μετα απο μερικες επαναληψεις μπορουμε να διαπιστωσουμε μια σχεση του ντο με τον εκαστοτε υψηλοτερο φθογγο, το ρε, το μι, το φα, το σολ κτλ.

Οι επτα φθογγοι, ντο - ρε - μι - φα - σολ - λα - σι, απαρτιζουν μια οικογενεια, στο παραδειγμα μας την κλιμακα του ντο:

ντο - ρε - μι - φα - σολ - λα - σι

Η αρμονια τους ειναι η αρμονια μιας συγγενειας, μιας ομοιοτητας, οπως αυτης μεταξυ των μελων της οικογενειας. Η ομοιοτητα τους ειναι εμφανης: ακουγεται, αλλα και δηλωνεται με το ονομα της κλιμακας στην οποια ανηκουν. Ειναι μια αρμονια φανερη.

Μετα το τελευταιο διαστημα, το ντο-σι, φθανουμε στην ογδοη, στην οκταβα ντο-ντο:

ντο-ντο

Ολα τωρα αλλαζουν αρδην! Εχει γινει ενα αλμα εξω απο τον κλειστο κοσμο των επτα φθογγων. Εδω το χαμηλοτερο ντο δεν σχετιζεται με το υψηλοτερο ντο οπως σχετιζονταν με το ρε, το μι, το φα κτλ. Ομως ουτε μπορουμε να πουμε οτι τα δυο ντο ειναι ασχετα μεταξυ τους. Δεν μπορουμε να πουμε ουτε πως ειναι ιδια ουτε πως δεν ειναι ιδια. Η αρμονια τους ειναι αμεσολαβητη, ανειπωτη, αφανης.

ντο-ντο

Η αφανης αρμονια μπορει να περιγραφει με εκφρασεις οπως, π.χ., "φιλοτητα των ξενων / ξενωση των φιλιων". Το τι θα πει "φιλος" ειναι φανερο. Το τι θα πει "ξενος" ειναι φανερο. Στην εκφραση "φιλοτητα των ξενων / ξενωση των φιλιων" η δευτερη λεξη ακυρωνει το φανερο της πρωτης, το α-φανιζει. Η αφανης αρμονια μονο με τετοιες εκφρασεις σημαινεται.

Στη συναντηση αντρα και γυναικας, οι φωνες τους και το μεταξυ τους διαστημα ειναι σημαδι της συναντησης τους. Ηδη στη λεξη "συναντηση" λεγονται συναμα "συν-" και "αντι-" και φερνουν αντρα και γυναικα τοσο κοντα - και τοσο μακρια μεταξυ τους.

Οι φωνες τους, καθως διιστανται στο διαστημα τους, τραγουδανε και αγγελλουν την αφανη αρμονια τους. Ειναι ματαιο να προσπαθησουμε να την καταλαβουμε. Δεν συλλαμβανεται με τη γνωση. Δεν εξηγειται και δεν ερμηνευεται. Θα επανελθουμε.

Η φανερη ἁρμονίη ειναι, ειπαμε, η αρμονια των φθογγων μεσα στην οικογενεια τους, η αρμονια του ομοιου. Συμβαινει εκει που, οσον αφορα στην ερωτικη σχεση, υπαρχει η φιλοτητα του ομοιου φυλου.

O ομο-φυλο-φιλος, το λεει η ιδια η λεξη, προσβλεπει στη φανερη αρμονια του ομοιου: στη χειροπιαστη, ανεμποδιστη, αδιαταρακτη συμφωνια, καλυτερα ομο-φωνια, την οποια υποσχεται η συνευρεση με ενα μελος του δικου του φυλου.

Θυμαμαι εναν και τη λαχταρα του για μια τετοια ομοφωνια. Γενικα ο τονος του ηταν απομακρος, αχρωμος, ουδετερος. Εκεινη τη φορα καθως μιλουσε δονουνταν ολοκληρος. O Gilbert Rose, ψυχαναλυτης απο τη Νεα Υορκη, σ' ενα αρθρο του με τον τιτλο "Fusion States" (Καταστασεις Συντηξης) αναφερει μια συναντηση που του περιεγραψε ενας ομοφυλοφιλος:

Αναμεσα σ' αυτον και σ' εναν ξενο ξεπηδησε ενα αμεσο και αποκοσμο αισθημα. [...] Ενιωθε οτι κανενα αλλο ατομο δεν θα ηταν δυνατο να περπατησει αναμεσα τους, αν και οι δυο τους καθοταν στις αντιθετες ακρες του χωρου. Ηταν για τρεις μερες σε διεγερτικη κατασταση - βηματιζοντας, σφιγγοντας και στριβοντας τα χερια του, κανοντας συνεχη ντους. [...] Ομως μετα απ' αυτην την [...] καταιγιδα [...] ηταν σε θεση ν' αντιλαμβανεται και ν' αντιδρα στους ανθρωπους πιο θερμα κι αυθορμητα απ' οσο θεωρουσε πως εκανε ποτε μεχρι τωρα.

Ηδη ο τιτλος του αρθρου αναφερεται σε μια εξηγηση του φαινομενου το οποιο ο συγγραφεας παρασταινει ως "συντηξη". Ομως, ειπαμε, η γνωση εδω ειναι ανεπαρκης για ν' αποδωσει αυτο που συμβαινει. Τη συναντηση που περιγραφεται παραπανω δεν εχουμε να την καταλαβουμε αλλα να την προσεξουμε: Αυτος ο ανθρωπος βλεπει, κυριολεκτικα βλεπει ενα δεσμο να τον δενει με τον αλλο, εναν δεσμο που δεν μπορει να διαρραγει απο κανεναν. Τιποτα δεν μπορει να μπει αναμεσα τους. Δεν υπαρχει χωρισμος, υπαρχει μονο το "μαζι": το φιλιο που αποκλειει καθε χωρισμο, καθε ξενωση.

Ο ανθρωπος γνωριζει τη φιλια του ομοιου φυλου, τη φανερη αρμονια, οχι με τη γνωση, οχι με τη βουβη εμπειρια και τη συνηθεια αλλα τη βλεπει σε μια εκλαμψη που τον βρισκει σαν κεραυνος. Του αποκαλυπτεται το ονομα "ομοφυλοφιλος" με ολη του την εναργεια. Χρησιμοποιωντας μια εκφραση του ιστορικου της μουσικης Θρασυβουλου Γεωργιαδη, θα μπορουσαμε να πουμε οτι η εμπειρια αυτου του ανθρωπου ειναι μια πραξη ονομασιας: "ομο-φυλο-φιλος". Βαπτιζεται στη λεξη και αναδυεται απ' αυτην εχοντας το ονομα του ετσι οπως δεν το ειχε μεχρι τωρα ποτε. Καπου αυτα θα του ελεγα σε μια θεραπευτικη ωρα. Σε οσα ακολουθησαν τις επομενες μερες δεν θα υπεισελθω διοτι δεν αφορουν το θεμα μας αμεσα. Ανηκουν στη δοκιμασια της αποδοχης της πραγματικοτητας του. Με τη συντελεσμενη αποδοχη ειναι πλεον, οπως ακουσαμε, ανοιχτος κι ελευθερος προς τους αλλους μ' εναν τροπο πρωτογνωρο.

Επανερχομαστε στην ἀφανὴ ἁρμονίην. Γιατι ειναι κρείττων, "ανωτερη", της φανερης; Διοτι η ομοφωνια στην οποια προσβλεπει ο ομοφυλοφιλος, εκεινος ο δεσμος που δεν διασπαται απο κανεναν, που δεν διαπερναται απο τιποτα, αυτο το αδιασπαστο και αδιαπεραστο μεταξυ ειναι χιμαιρα. Ο ομοφυλοφιλος ειναι τραγικη μορφη καθοσον κυνηγαει μια χιμαιρα, αυτην της φανερης αρμονιας.

Επειδη η φανερη αρμονια ειναι χιμαιρα, δεν φτανει ποτε σ' ενα τελος, σε μια τελειωση. Σ' αυτον το δρομο τον διχως τελος ανηκει το αχορταγο που ωθει καποιους στην ασταματητη αναζητηση συντροφων, αλλους παλι σ' ενα παραφορο παθος κατα τις ερωτικες τους συνευρεσεις. Αυτη ειναι η τραγικοτητα του ομοφυλοφιλου.

Φανερη και αφανης αρμονια ειναι δρομοι, οι δρομοι μας στους οποιους βρισκομαστε απο παντα, ειτε το ξερουμε ειτε οχι, ειτε το θελουμε ειτε οχι.

Ηδη στο πεδιο των ερωτικων συνευρεσεων η φανερη αρμονια δεν αφορα μονο τον ομοφυλοφιλο. O αντρας κι η γυναικα, π.χ., που θεωρουν τη σχεση τους σαν επιβεβαιωση της αρσενικοτητας του ο μεν και της θηλυκοτητας της η δε, η εκει που η ερωτικη τους συναντηση μοιαζει περισσοτερο με αμοιβαιο αυνανισμο, η εκει που πιστευουν στο "ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν" βρισκονται στο δρομο της φανερης αρμονιας - αρμονιας με την εικονα του εαυτου τους.

Στο δρομο της φανερης αρμονιας βρισκονται ακομα οι ανθρωποι που αντιμετωπιζουν τον αλλο με εναν τροπο, π.χ., οπως εμαθαν με τον πατερα και τη μητερα τους· οι ανθρωποι για τους οποιους, π.χ., η εκπληρωση των επιθυμιων τους ειναι μονοδρομος· οι επιστημονες που επιζητουν να ενταξουν τα φαινομενα σε μια θεωρια· η κοινωνια, στο σημειο που οργανωνεται ολο και περισσοτερο σε ενα συστημα. Καπου, καπως, αυτος ο δρομος θα προσκρουσει επανω στην πραγματικοτητα που δεν ανεχεται το μονοδιαστατο και τη μονομερεια. Και κανεις, αν σταθει τυχερος, μεσα απο την προσκρουση θα το μαθει οτι π.χ. μπορει να χαιρεται μονο οταν μπορει να πονα· οτι μπορει να ζει με τον αλλο μονο οταν μπορει να χωρισει απ' αυτον· οτι μπορει να ζει σαν ανθρωπος μονο οταν μπορει σαν ανθρωπος να πεθαινει.

Δεν εμεινα στο θεμα μου, στον ομοφυλοφιλο. Το εκανα επιτηδες. O ομοφυλοφιλος δεν ειναι το θεμα. Το θεμα ειναι ο δρομος που εδω, στο φως των Αρχαιων, μνημονευτηκε ως δρομος της φανερῆς ἁρμονίης, και που δεν ειναι μονο δικος του αλλα με τον ενα η τον αλλο τροπο δρομος και αδιεξοδο και δοκιμασια για ολους μας. Γι' αυτο ειπα προηγουμενως οτι στον τιτλο της ομιλιας μου "Η αρμονια του ομοφυλοφιλου" τονιζομενη λεξη ειναι η "αρμονια".

Η ομοφυλοφιλια ονομαζει τη φιλοτητα του ομοιου φυλου. Οταν ομως μιλαμε για τον ομοφυλοφιλο πολυ ευκολα παρασυρομαστε στην εικονα ενος ανθρωπου που καθοριζεται ολοκληρωτικα απο την ομοφυλοφιλικη του συμπεριφορα, σχεδον σαν να ανηκε σ' ενα ξεχωριστο ανθρωπινο ειδος. Ετσι ανοιγει ο δρομος του στιγματισμου, της παθολογικοποιησης και της απομονωσης η, που ειναι ιδιο και χειροτερο, της αναγνωρισης αυτων των ανθρωπων ως "μειονοτητας", ανοιγει ο δρομος ακομα για λαθεμενους τροπους με τους οποιους οι ιδιοι κατανοουν τον εαυτο τους.

Θεμα δεν χρειαζεται να γινεται ο ομοφυλοφιλος ουτε απο την ηθικη ουτε απο την ψυχοπαθολογια ουτε απο τη "γνωμη του κοσμου". Πολλα προβληματα θα αποκαλυπτονταν ως ψευδοπροβληματα και θα εφευγαν απο τη μεση εαν το βλεπαμε οτι "ο ομοφυλοφιλος" ειναι μια λεξη διχως νοημα και εαν πλεον, π.χ., στα ψυχιατρικα συνεδρια, κανενας δεν θα το διανοουνταν, σαν τον υποφαινομενο καλη ωρα, να βγει μπροστα σας και να μιλησει γι' αυτον.