Στην σειρα εικονων του Jeff Koons "Easyfun-Ethereal" καθε ειδους καταναλωτικα αντικειμενα συναρμοζονται στον κομπιουτερ σε πολυχρωμες εικονες. Τουρτιτσες, λουκανικα, κοκκοι καλαμποκιου, εσωρρουχα και περουκες πετανε στροβιλιζοντας στον αερα. Οι εικονες του αντανακλουν την κοινωνια μας, που εχει γινει ενα εμπορικο κεντρο. Ειναι παραγεμισμενη με βραχυβια πραγματα και διαφημισεις. Εχει χασει καθε αλλοτητα, καθε ξενικοτητα. Ετσι καμια απορια δεν ειναι πια δυνατη. Η τεχνη του Jeff Koons, που συντηκεται ολοτελα με την κουλτουρα της καταναλωσης, Το γλυπτο "Balloon Venus" σε σταση τοκετου γεννα μαλιστα εναν νεο λυτρωτη. Στην κοιλια της εχει ενα μπουκαλι σαμπανιας Dom Pérignon Rosé Vintage 2003.

Για τον Adorno η "ξενοτητα του κοσμου" ειναι ενα στοιχειο της τεχνης. Οποιος αντιλαμβανεται τον κοσμο οχι ως κατι ξενο, δεν τον αντιλαμβανεται διολου. Μια αρνητικη ενταση ειναι ουσιαστικη για την τεχνη. Ετσι για τον Adorno δεν υπαρχει τεχνη της ευεξιας. Η ξενοτητα του κοσμου ειναι επισης στοιχειο της φιλοσοφιας. Ενοικει στο πνευμα καθεαυτο. Ετσι το πνευμα ειναι στην ουσια του κριτικη.

Στην κοινωνια του μου-αρεσει ολα γινονται αρεστα, ακομα και η τεχνη. Ετσι σημερα εχουμε ξεμαθει την απορια: "Οσο πιο πυκνο το κατηγορικο διχτυ που εχουν απλωσει οι ανθρωποι, που ειναι αλλο απο το υποκειμενικο πνευμα, τοσο ριζικοτερα εχουν ξεσυνηθισει την απορια για εκεινο το Αλλο, με τν αυξανομενη οικειοτητα εχουν εξαπατησει τον εαυτο τους ως προς το Ξενο. Η τεχνη αναζητει αδυναμα, σαν με κινησεις που κουραζονται παραυτα, αυτο να το εξιλεωσει. A priori κανει τους ανθρωπους να απορουν. [...]" Σημερα ο κοσμος καλυπτεται με ψηφιακα δικτυα που δεν επιτρεπουν τιποτε αλλο απο το υποκειμενικο πνευμα. Ετσι εχει προκυψει ενας οικειος οπτικος χωρος απο τον οποιο εχει εξαλειφθει καθε αρνητικοτητα του Ξενου και του Αλλου, ενας ψηφιακος ηχοχωρος στον οποιο το υποκειμενικο πνευμα συναντα πλεον μονο τον εαυτο του. Επικαλυπτει τον κοσμο τροπον τινα με την ιδια του την επιδερμιδα.

Η ψηφιακη οθονη δεν επιτρεπει καμια απορια. Με την αυξανομενη οικειοτητα χανεται καθε απορητικο δυναμικο που ζωογονει το πνευμα. Η τεχνη και η φιλοσοφια εχουν την αποστολη να αναιρεσουν την προδοσια στο Ξενο, σ' αυτο που ειναι κατι αλλο απο το υποκειμενικο πνευμα, που θα πει να απελευθερωσουν το Αλλο απο το κατηγορικο διχτυ του υποκειμενικου πνευματος, να του ξαναδωσουν την ξενιζουσα, αποριας αξια αλλοτητα του.

Την τεχνη την χαρακτηριζει ενας χαρακτηρας αινιγματος: "Τελικα στον χαρακτηρα αινιγματος, δια του οποιου η τεχνη με τον πλεον καθετο τροπο αντιτιθεται στην χωρις ερωτηματα υπαρξη των αντικειμενων της δρασης, συνεχιζει να ζει το δικο της το αινιγμα." Το αντικειμενο της δρασης ειναι προϊον του υποκειμενου της δρασης, το οποιο δεν ειναι ικανο να απορει. Μονο η "α-βιαστη θεωρηση", η "εγγυτητα στην αποσταση", μαλιστα η εγγυτητα του απομακρου ελευθερωνει τα πραγματα απο τους καταναγκασμους του υποκειμενου της δρασης. Το ωραιο δειχνεται μονο στο μακροθυμο, σχολαζον βλεμμα. Οπου το υποκειμενο της δρασης αποτραβιεται, οπου εχει σπασει η τυφλη του ορμη προς το αντικειμενο, επανακτουν τα πραγματα την αλλοτητα τους, την αινιγματικοτητα τους, την ξενικοτητα τους, το μυστηριο τους.

Και για τον Celan η τεχνη διαφυλαγει το αποκοσμο. Επιτελει μια "εξοδο απο το ανθρωπινο, μια μετοικηση σε μια περιοχη στραμμενη προς το ανθρωπινο και αποκοσμη". Η τεχνη, και σ' αυτο συνισταται η παραδοξη υπαρξη της, κατοικει το αποκοσμο. Οι ποιητικες εικονες ειναι εμ-πνευσεις κατα ενα ιδιαιτερο νοημα. Ειναι "εν-πνευσεις ως ορατα εν-κλεισματα του Ξενου στην οψη του οικειου". Μια σκοτεινοτητα ενοικει στην ποιηση. Μαρτυρει την απ' αυτην διαφυλασσομενη παρουσια του Ξενου. Ειναι "η σκοτεινοτητα η καταλογιζομενη στην ποιηση για χαρη μιας συναντησης μεσα απο ενα - ισως αυτοσχεδιο - απομακρο, η εναν ξενο τοπο". Η ποιητικη εν-πνευση, η ποιητικη φαντασια εν-πνεει το ξενο στο ομοιο. Διχως εν-κλεισματα του ξενου, διαιωνιζεται το ομοιο. Στην κολαση του ομοιου η ποιητικη εμπνευση ειναι νεκρη. Ο Peter Handke αναφερεται στον Celan οταν σημειωνει: "Η μεγαλη φαντασια - ειναι παροδικη: ομως φροντιζει για τα αποδομησιμα εγκλεισματα." Η φαντασια, λογω των εγκλεισματων της του Ξενου, αποσταθεροποιει το ομοιο, την ταυτοτητα του ονοματος: "Η φαντασια με διαπερνα (α), με μεταμορφωνει σε κανεναν (β), με καθιστα ομιλητη (γ)." Ο ποιητης ως ανωνυμος, κανενικος ομιλητης μιλα στο ονομα του Αλλου, του τελειως Αλλου.

Η τεχνη προϋποθετει αυτοϋπερβαση. Οποιος εχει την τεχνη κατα νου, ειναι αυτολησμων. Η τεχνη δημιουργει μια "αποσταση απο το Εγω". Αυτολησμων μετοικει στο αποκοσμο και ξενο: "Ισως - ρωταω μοναχα - ισως η ποιηση, οπως η τεχνη, πηγαινει με ενα αυτολησμων Εγω σ' εκεινο το αποκσμο και ξενο." Σημερα δεν ζουμε πλεον ποιητικα επανω στην γη. Βολευομαστε στην ψηφιακη ζωνη ευεξιας. Ειμαστε καθε αλλο απο ανωνυμοι, η αυτολησμονες, Απο τοχηφιακο δικτυο που κατοικειται απο το Εγω εχει χαθει τελειως καθε ξενο, καθε αποκοσμο. Η ψηφιακη ταξη δεν ειναι ποιητικη. Εντος της κινουμαστε στο αριθμητικο χωρο του ομοιου.

Η σημερινη υπερεπικοινωνια καταστελλει τους ελευθερους χωρους της σιωπης και της μοναχικοτητας, στους οποιους θα ηταν δυνατο να πεις πραγματα που πραγματικα το αξιζουν να ειπωθουν. Καταστελλει την γλωσσα, στην οποια ανηκει ουσιαστικα η σιωπη. Η γλωσσα αναδυεται απο την σιγη. Διχως αυτην ηδη ειναι θορυβος. Στην ποιηση, λεει ο Celan, ενοικει μια "εντονη ταση προς την βωβωση". Ο θορυβος της επικοινωνιας κανει τος αφουγκτασμα σχεδον αδυνατο. Η φυση ως ποιητικη αρχη διανοιγεται μονον σε μια αρχαϊκη παθητικοτητα του αφουγκρασματος: "Σχετικα με την επαναλαμβανομενη φραση του Υπεριωνα για την φυση: 'Ολο μου το Ειναι βουβαινεται και αφουγκραζεται': το βουβαινομενο ον εχει να κανει πραγματι με 'αφουγκραζομαι', οχι με 'κοιτω'."

Ο γαλλος συγγραφεας Michel Butor πιστοποιει μια κριση της λογοτεχνιας του παροντος και την εννοει ως κριση του πνευματος: "Εδω και εικοσι, η τριαντα χρονια δεν συμβαινει στην λογοτεχνια σχεδον τιποτα πια. Υπαρχει μια πλημμυριδα δημοσιευεων, ομως πνευματικη ακινησια. Αιτια ειναι μια κριση της επικοινωνιας. Τα νεα μεσα επικοινωνιας ειναι αξιοθαυμαστα, ομως προκαλουν εναν φοβερο θορυβο." Σημερα η αηχη φωνη του Αλλου καταρρεει μεσα στον θορυβο του ομοιου. Η κριση της λογοτεχνιας τελικα αναγεται στον εξοβελισμο του Αλλου.

Ποιηση και τεχνη ειναι καθοδον προς τον Αλλο. Ο ποθος του Αλλου ειναι η ουσιαστικη τους ροπη. Ο Celan στην ομιλια "Ο Μεσημβρινος" συσχετιζει την ποιηση ρητα με τον Αλλο: "[...]σκεφτομαι πως απο παντα ανηκει στις ελπιδες του ποιηματος [...] να μιλα για υποθεση ενος Αλλου - ποιος ξερει, ισως για υποθεση ενος τελειως Αλλου." Το ποιημα συμβαινει πρωτα στην συναντηση με ενα Αλλο, στο μυστηριο της συναντησης, ενωπιον ενος Απεναντι: "Το ποιημα τεινει προς ενα Αλλο, χρειαζεται αυτο το Αλλο, χρειαζεται ενα Απεναντι. Το αναζητει, του μιλαει με την καρδια του. Καθε πραγμα, καθε ανθρωπος ειναι για το ποιημα, το οποιο κατευθυνεται προς το Αλλο, μορφη αυτου του Αλλου." Ενα Απεναντι δεν ειναι μονον καθε ανθρωπος αλλα και καθε πραγμα. Το ποιημα καλει και ενα πραγμα, το συναντα στην αλλοτητα του, μπαινει σε μια διαλογικη σχεση μαζι του. Στο ποιημα ολα εμφανιζονται ως Εσυ.

Απο την σημερινη αντιληψη και επικοινωνια χανεται ολο και περισσοτερο το Απεναντι ως παρον ενος Αλλου. Το Απεναντι εκφυλιζεται ολο και περισσοτερο σε καθρεφτη, στον οποιο κανεις καθρεφτιζεται. Ολη η προσοχη ισχυει για το Εγω. Ειναι βεβαια η αποστολη της τεχνης και της ποιησης να αποκαθτεφτισουν την αντιληψη, να την ανοιξουν για το Απεναντι, για τον Αλλο, για το Αλλο. Η σημερινη πολιτικη και οικονομια τις καθοδηγει προς το Εγω. Εξυπηρετει μια αυτο-παραγωγη. Ολο και περισσοτερο αποσυρεται απο το Αλλο και προσαγεται στο Εγω. Σημερα διαγκωνιζομαστε ανελεητα για προσοχη. Ειμαστε βιτρινες που παλευουν για προσοχη.

Η ποιητικη της προσοχης του Celan ειναι διαμετρικα αντιθετη με την σημερινη οικονομια της προσοχης. Την αφιερωνει αποκλειστικα στον Αλλο: "Προσοχη - εδω επιτρεψτε μου, συμφωνα με ενα δοκιμιο του Walter Benjamin για τον Kafka, να παραθεσω εναν λογο του Malebranche -, 'η προσοχη ειναι η φυσικη προσευχη της ψυχης.' Η ψυχη ειναι παντα σε σταση προσευχης. Ειναι σε αναζητηση. Ειναι προσευχομενη προσφωνηση του Αλλου, του τελειως Αλλου. Και για τον Lévinas η προσοχη σημαινει "ενα πλεον σε συνειδηση", το οποιο προϋποθετει "την κληση του Αλλου". Να εισαι προσεκτικος σημαινει την "αναγνωριση της κυριοτητας του Αλλου". Σημερα η οικονομια της προσοχης καταπλακωνει τοσο την ποιητικη της προσοχης οσο και την ηθικη της προσοχης. Ασκει μια προδοσια στον Αλλο. Η οικονομια της προσοχης καθολικοποιει τον χρονο του εαυτου. Αντιθετα η ποιητικη της προσοχης ανακαλυπτει τον χρονο τον προσιδιο, τον ιδιαιτατο χρονο του Αλλου. Αφηνει το σ' αυτον, στον Αλλο ιδιαιτατο να εχει λογο: τον χρονο του".

Το ποιημα αναζητει συνομιλια με το Αλλο: "Το ποιημα γινεται … ποιημα ενος ... ποιημα ενος – ακομη και τωρα – αντιλαμβανομενου, στραμμενου προς το φαινομενο, επερωτωντος και προσφωνουντος αυτο το φαινομενο· γινεται συνομιλια – συχνα ειναι απελπιδα συνομιλια." Το ποιημα ειναι διαλογικο συμβαν. Η σημερινη επικοινωνια ειναι ακραια ναρκισσιστικη. Συμβαινει ολοτελα διχως Εσυ, διχως καμια προσφωνηση του Εσυ. Αντιθετως στο ποιημα Εγψ και Εσυ φερνουν το ενα το αλλο στην επιφανεια: "Πρωτα στον χωρο αυτης της συνομιλιας συγκροτειται το προσφωνουμενο, περισυλλεγεται στο τουτο προσφωνουν και ονομαζον Εγω. Ομως σ’ αυτην την παροντικοτητα το προσφωνουμενο, και δια της ονομασιας του τροπον τινα Εσυ γινομενο, φερνει μαζι και το αλλοτριο του."

Η σημερινη επικοινωνια δεν επιτρεπει να πεις Εσυ, να προσφωνησεις τον Αλλο. Η προσφωνηση του Αλλου προϋποθετει μια "αρχαϊκη αποσταση". Ακριβως η ψηφιακη επικοινωνια ειναι ετσι στημενη να εκμηδενισει καθε αποσταση. Σημερα, με τα ψηφιακα μεσα, προσπαθουμε να φερουμε τον Αλλο οσο κοντα γινεται. Ετσι δεν εχουμε πλεον τιποτα απο τον Αλλο. Πολυ περισσοτερο τον οδηγουμε σε εξαφανιση.

Παντως η προσφωνηση του Αλλου ως Εσυ δεν ειναι διχως ρισκο. Πρεπει να εισαι προθυμος να εκτεθεις στην αλλοτητα και στην ξενοτητα του Αλλου. "Ωρες του Εσυ" στον Αλλο διαφευγουν καθε διασφαλιση. Ειναι "επικινδυνες, παρασυρουν στα ακρα, χαλαρωνουν τις δοκιμασμενες συσχετισεις, αφηνουν περισσοτερα ερωτηματα παρα ευχαριστηση, κλονιζουν την ασφαλεια, ειναι ακριβως ανατριχιαστικες και ακριβως απαραιτητες". Η σημερινη επικοινωνια τεινει να παραμερισει απο τον Αλλο εκεινες τις ωρες του Εσυ και να τις ισοπεδωσει στο "Απροσωπο", δηλαδη στο ομοιο.