Η κολαση

Ο Nobushige, ενας φημισμενος σαμουραϊ, πηγε στον δασκαλο Hakuin και τον ρωτησε: "Υπαρχει πραγματι παραδεισος και κολαση;" "Ποιος εισαι;", τον ρωτησε ο Hakuin. "Ενας σαμουραϊ", απαντησε ο Nobushige. "Εσυ;", εκραξε ο Hakuin. "Ποιο αφεντικο θα σ' επαιρνε; Σαν ζητιανος εισαι." Ο Nobushige, εξαλλος, τραβηξε το σπαθι του. Και τοτε ειπε ο Hakuin: "Εδω ανοιγουν οι πυλες της κολασης." Ο Nobushige καταλαβε, εβαλε το σπαθι στην θηκη του και υποκλιθηκε. "Εδω ανοιγουν οι πυλες του παραδεισου", ειπε ο Hakuin.

Ο Hakuin προσβαλλει τον σαμουραϊ. Τον αδικει. Ομως η κολαση δεν συνισταται στο οτι σ' αυτον τον κοσμο ενδημει η αδικια. Η κολαση συνισταται στο οτι η αδικια παρασερνει τον σαμουραϊ, σε παρασερνει να αντιδρας με θυμο, με βια, με εκδικηση. 

Η εκδικηση, οταν χαρακτηριζει την κολαση, δεν νοειται ως περισταση. Αποκτα κοσμικη διασταση. Τοτε η εκδικηση ονομαζει την οποιας μορφης ενσταση εναντιον της αδικιας, ονομαζει την οποιας μορφης αποπειρα αποκαταστασης, την οποιας μορφης φρουδα επιδιωξη να επιβληθει το δικαιο. Αυτο, λοιπον, ειναι η κολαση. Ο Ζαρατουστρα το γνωριζε:

Διοτι το να λυτρωθει ο ανθρωπος απο την εκδικηση: αυτο μου ειναι η γεφυρα προς τη μεγαλυτερη ελπιδα κι ενα ουρανιο τοξο μετα απο ατελειωτες καταιγιδες.

Ο σαμουραϊ, οταν σηκωνει το σπαθι του επανω στον δασκαλο, θελει να εκδικηθει την αδικια που ο δασκαλος διεπραξε προσβαλλοντας τον. Η εκδικηση ηταν για τον σαμουραϊ παντα κατι το φυσικο, οικειο, αυτονοητο, ακριτο. Πρωτη φορα με τα λογια του δασκαλου ο κοσμος του αποκτα το ονομα του, βαφτιζεται στο ονομα του: κολαση. 

Στον σαμουραϊ το ονομα βρισκει ευηκοον ους. Διοτι καπου, καπως κολαση και παραδεισος του ειχαν καταστει ερωτημα και απορια. Κατ' αυτον τον τροπο ηδη ευηκοος, ευπροσηγορος, προσερχεται στον δασκαλο. Στο ονομα της κολασης δεν αποκτα μια γνωση ακομα. Προβαλλει εμπρος του ο ιδιος ο κοσμος του. Εχοντας αποκτησει ονομα, παυει να ειναι αυτονοητος. Τον αναγνωριζει. Αναγνωριζει τον εαυτο του. Τωρα ο σαμουραϊ χανει καθε επαρση. Γινεται ταπεινος. Βαζει το σπαθι του στη θηκη, υποκλινεται.

Αυτο που ο σαμουραϊ μαθαινει, αυτο που ανοιγει τις πυλες του παραδεισου, ειναι ενας τροπος ζωης που δεν τον ηξερε: η δυνατοτητα μιας ευρυχωριας οπου να χωραει και η αδικια, η δυνατοτητα να ζεις με την αδικια, η δυνατοτητα, η αδικια να συγ-χωρειται.