Απο την ομαδα της Εταιρειας στο Viber - 8

Ο Samuel Beckett, σε μια προβα του Endgame που σκηνοθετησε ο ιδιος, ειπε: ‘The play is full of echoes; they all answer each other’. Αυτο δεν ειναι η ζωη μας ολη;

[Μου διαφεύγει κάπως το νόημα. Θα μπορούσε να ειπωθεί και με περισσότερα λόγια;]

Η σχεση φωνης και ηχους ειναι, θα λεγαμε, αντιστοιχη με την σχεση αισθητηριακης και νοερης παρουσιας. 

Το νοερο της ηχους θα μπορουσε να συνιστα αυτο που λεμε "σκεψη", αλλα και "πραξη": Ο,τι ερχεται στον νου, και στο σωμα, και παντα κατι ερχεται στον νου και στο σωμα, εχει την φυση της ετσι εννοημενης ηχους. 

(Ο Heidegger μιλαει για "μιλημα" και "κληση")

/

Στα ρουχα που διαλεξε ο Beckett για μια παρασταση του "Περιμενοντας τον Godot", αποτυπωνεται εκεινη η αλληλεχεια, τωρα μεταξυ δυο ανθρωπων, που γνωρισαμε στον Heidegger ως το "Συμ-βαν": Vladimir wore his own striped trousers, as from an old morning suit that has seen better days, with Estragon’s too small black jacket, while Estragon wore his own black trousers with Vladimir’s too large striped jacket.

/

Για να επαναδιατυπωσω την ερωτηση που εκανα προχθες μετα την παρουσιαση της κυριας …: Πως να μεινεις καθαρος μεσα στον λασποποταμο του κοσμου;

/

Στο "Περι απραξιας" του Han εχει μια ενδιαφερουσα παρατηρηση: Η ιστορια, γραφει, συγκροτειται απο τις εκαστοτε αποφασεις και πραξεις των ενεχομενων. Το γνωριζουμε απο την ιστορια που μαθαμε στο σχολειο, το γνωριζουμε απο τα "ιστορικα" που μαθαμε, και που συνταξαμε, αργοτερα.

Η θεμελιακη διαφορα με την "ιστορια του Ειναι" στον Heidegger ειναι οτι η τελευταια δεν αφορα πραξεις αλλα τον τροπο της παρουσιας με τον οποιο σε καθε εποχη δειχνονται τα πραγματα.

Και αυτο παλι μπορει να μας ανοιξει τα ματια για μια διαφορετικη εννοηση της ιστοριας και του ιστορικου, του δικου μας και των αλλων: Μιλαμε καθε φορα για αλλους τροπους παρουσιας που μας αφορουν και που κατοικουμε: 

βρεφος / παιδι / εφηβος / ενηλικας / γερος

single / συντροφος / γονεας / παππους

αρρωστια / ιαση

κλπ. κλπ.

[Οπου λεμε πραγματα, λεμε και ανθρωπος. Τουτο το "και" ο Heidegger το εννοει ως το Συμβαν, που συνιστα ενα δικο του ονομα για ο,τι ο Ηρακλειτος και ο Παρμενιδης ονομαζουν "το αυτο".]

/

[Παντα με εντυπωσιαζε η τεχνη της καλης γελοιογραφιας, πως καποιος/α, αναγκαστικα με χαρισμα, αποκαλυπτει ενα φαινομενο σε ολο του το μεγαλειο με λιγες λεξεις κ ενα σκιτσο. Ο Γιαννης Δεμερτζογλου ειναι απο τους καλυτερους στο ειδος, για τα δικα μου δεδομενα, κ ειμαι φαν(ατικη) ακροατρια του. 

Η σημερινη, λοιπον, αποκαλυψη του πνευματος της Εποχης, μιας κ ειχαμε θιξει το θεμα του chat gpt στις συζητησεις μας]

Το Turing-Test, οπου το ζητουμενο ειναι η διακριση μεταξυ ανθρωπου και μηχανης, με τα τελευταια αλματα της Τεχνητης Νοημοσυνης, και με τα επομενα που σιγουρα θα ακολουθησουν, αποκτα μια τετοια επικαιροτητα που η, ας το πω ετσι, διασωση του ανθρωπου ως ανθρωπου γινεται θεμα ζωης και θανατου. Τουτο οδηγει στην προκληση να εννοηθουν ο ανθρωπος ως ανθρωπος και τα πραγματα ως πραγματα, στο ιδιον τους, ακομη αποφασιστικοτερα και ακομη ριζικοτερα.

Ο σκιτσογραφος που θα παριστανε αυτο το ζητημα με τα εργαλεια του, οσο γνωριζω, δεν εχει γεννηθει ακομα.

/

[... Όμως, αυτό είναι προσωρινό γιατί με τα διάφορα plugins είναι πολύ πιθανό να αρχίσει να παράγει γνώση δηλαδή να βρίσκει πρωτότυπους τρόπους λύσης προβλημάτων. Επίσης αν αρχίσει να έχει τη δυνατότητα να παράγει από μόνο του γνώση και να αρχίσει να δημιουργεί ερωτήματα τότε θα μιλάμε για General intelligence... σε χρόνο μηδέν το χάσμα γνωσης θα γίνει πιθανως τεράστιο μεταξύ μιας τετοιας οντοτητας και του ανθρώπου... δεν θα είναι άνθρωπος βέβαια... δεν θα έχει συνείδηση όπως τουλάχιστον κατανοούμε την ανθρώπινη συνείδηση…]

Ειναι ενδιαφερον, Τ..., οτι εκει που αναφερομαστε στο ιδιον του ανθρωπου, επικαλουμαστε την συνειδηση. Αυτο ειναι βεβαια η κυριαρχη αποψη, δεν παυει ομως να ανηκει στην παραδοση της Μεταφυσικης. Δεν ξερω τι θα λεγαμε αν θελαμε να αντιπαραβαλουμε ανθρωπο και μηχανη με ορους απο την σημερινη εποχη. Τι θα ελεγε, εκτος απο τον Heidegger, ο Wittgenstein και αλλοι φιλοσοφοι, οι εκπροσωποι της μεγαλης τεχνης.

/

Υψοφοβια... Τι φοβαμαι στο υψος; Βασικα δεν φοβαμαι το υψος, αλλα το βαθος που διανοιγεται, που χασκει κατα την παραμονη σε εναν υψηλο τοπο.

Αυτος ο φοβος ειναι αλλο απο την νηφαλια και σωφρονα αποφυγη συνθηκων που θα οδηγουσαν στην πτωση. Η φοβια ειναι εμπειρατη ως συγχυση και πανικος.

 Τι διαφερει λοιπον η υψοφοβια απο την νηφαλια αποφυγη; Αν προσεξω θα δω οτι διαφερει κατα το οτι τωρα το βαθος ΜΕ ΚΑΛΕΙ. Η φοβια μου συνιστα την πανικοβλημενη, την αναρθρη απαντηση σ' αυτο το καλεσμα. Ετσι η φοβια δεν ειναι "συμπτωμα". Εχει διαλεκτικο χαρακτηρα.

/

Προσεξτε το χερι που δεν κρατα τη ρακετα: Παιζει κι αυτο!

[Μια από τις χαιντεγκεριανές προσεγγίσεις στις νευροεπιστήμες βρίσκεται στη θεωρία του embodied cognition και οι αθλητές καθώς και οι μουσικοί αποτελούν παράδειγμα εκτέλεσης! Το χέρι που ακολουθεί ή ο ρυθμός είναι οι ανεπηρέαστες μεταβλητές.]

"χαϊντεγκεριανες προσεγγισεις στις νευροεπιστημες"!!!

/

Η Anne Carson σε μια συνεντευξη για τον εαυτο της ως δασκαλο: It’s intoxicating to introduce people to utterly strange things. I suppose I wouldn’t have gone into teaching if I didn’t like that in general.

/

Η Mavis Gallant για τους συγγραφεις (θα μπορουσε να αφορα κι εμας): All have a gift for holding their breath while going on breathing: It is the basic requirement.

/

"Αυθεντικοτητα"

Λεμε οτι το βουτυρο "τυπου Κερκυρας" δεν ειναι το αυθεντικο βουτυρο Κερκυρας. Το "αυθεντικο" βουτυρο ειναι λοιπον βουτυρο κι αυτο. Μπορεις να το γκουγκλαρεις, να το αγορασεις, να το γευτεις. Ετσι αυθεντικος π.χ. Κρητικαρος ειναι, λεω τωρα, ο Πολακης. Μπορεις να τον δεις, να τον ακουσεις, ενδεχομενως να τον χαρεις. Ως "αυθεντικος" μπορει, δεν λεω μονο αλλα συμβαινει, να περιφερεται καποιος daseinsαναλυτης. 

Ομως η λεξη του Heidegger, eigentlich, ειναι το "ιδιον". Το ιδιον του βουτυρου δεν ειναι βουτυρο. Δεν θα το βρεις πουθενα, οσο κι αν ψαξεις. Το ιδιον του ανθρωπου δεν ειναι καποιος ανθρωπος με ορισμενες "ιδιοτητες". Δεν θα τον βρεις ουτε στο συνεδριο της Ζυριχης ουτε αλλου.

Το ιδιον, οπως αναφερεται ηδη στον πρωιμο Heidegger, αναφαινεται στην εμπειρια του "αγχους", της "πληξης", της "αγαπης": στην εμπειρια αυτου που μενει, και μονον τοτε προβαλλει, οταν τα παντα, μαζι με τον αφορωμενο, αποσυρονται. Στον οψιμο Heidegger το συναντησαμε στην εκφραση "παρειναι καθεαυτο", αλλα και στην εμπειρια του "πραγματος". Το ιδιον τελικα βυθιζεται, και χανεται, στο Αφανες.

/

At 40, Franz Kafka, who never married and had no children, was walking through a park one day in Berlin when he met a girl who was crying because she had lost her favourite doll. She and Kafka searched for the doll unsuccessfully.

Kafka told her to meet him there the next day and they would come back to look for her.

The next day, when they had not yet found the doll, Kafka gave the girl a letter "written" by the doll saying "please don't cry. I took a trip to see the world. I will write to you about my adventures."

Thus began a story which continued until the end of Kafka's life.

During their meetings, Kafka read the letters of the doll carefully written with adventures and conversations that the girl found adorable.

Finally, Kafka brought back the doll (he bought one) that had returned to Berlin.

"It doesn't look like my doll at all," said the girl.

Kafka handed her another letter in which the doll wrote: "my travels have changed me." The little girl hugged the new doll and brought the doll with her to her happy home.

A year later Kafka died.

Many years later, the now-adult girl found a letter inside the doll. In the tiny letter signed by Kafka it was written:

"Everything you love will probably be lost, but in the end, love will return in another way." 

>>>> Μια νυξη για τον λογο που στην Αρχαιοτητα οι ποιητες αποκαλουνταν "σοφοι".

/

"Βημα πισω"

Συχνα μιλησαμε για την ιδιοτητα του θεραπευτη να μην αξιολογει, να μην συγκρινει, να μην κρινει, να μην συναισθανεται. 

Θα ελεγα οτι αυτο δεν ειναι εφικτο ως μεταμορφωση  κατα την ωρα μιας συνεδριας. Γινεται μονον αν ειναι ετσι ως ανθρωπος. 

Και πως μπορει να συμβει αυτο, να γινει ενας τετοιος ανθρωπος; Οταν δοκιμαστει, και αναγνωρισει, οτι οι γνωμες οδηγουν παντα σε αδιεξοδο.

Περισσοτερα σε καποιο σεμιναριο το φθινοπωρο.

…

(Σκεφτομαι φωναχτα) Μιλω για κατι διαφορετικο απο την κριση, την διακριση αληθειας και πλανης. Οι γνωμες ειναι δικες μου. Εγω αποφαινομαι για το ενα και για το αλλο. Η κριση επανω στην αληθεια και την πλανη δεν ειναι δικη μου, δεν αφορα εμενα.

Καθως συχνα τιθεται το ερωτημα για το "ερμηνευτικο" στον Heidegger, εδω ενα σχετικο αρθρο του Παναγιωτη Θανασα: «Ο Χάιντεγγερ και η ερμηνευτική» https://drive.google.com/file/d/13V4O_Xp1xaN1wCqbLxTC4vyGUWKgwmN9/view?usp=sharing

/

Πως μπορει να εννοηθει η "διαθεση", οταν δεν αφορα καποια "εσωτερικη κατασταση" αλλα τον εκαστοτε τροπο με τον οποιο εμφανιζονται τα πραγματα; (Heidegger)

Θυμηθειτε παραμυθια οπου καποιοι τοποι εχουν την ιδιοτητα να σε μαγευουν - εκει ολα ειναι αλλιως, εσυ εισαι αλλιως.

Οι "διαθεσεις" δεν ειναι παρα ονοματα για τετοιους τοπους στους οποιους καθε φορα βρισκομαι, ριχνομαι. Τιποτα "μεσα μου"!

/

But we (or the child within us) wouldn't know what to do with a happiness of which we were worthy. What a disaster if a woman loved you because you deserved it! And how boring to receive happiness as the reward of work well done. (Giorgio Agamben, Profanations) 

/

Ισως καποιοι / καποιες θυμουνται την ασκηση του ιαπωνα σκηνοθετη με την φωνη. Το παρακατω ειναι απο συνεντευξη του Αλεξη Κωσταλα: "Oταν το ’57 ήρθε στο Ηρώδειο η Κάλλας, η προτελευταία άρια ήταν από την όπερα «Τριστάνος και Ιζόλδη» του Βάγκνερ. Hταν πανσέληνος, το φως του φεγγαριού έλουζε το Ηρώδειο και καθώς πλησιάζει στο τέλος της άριας, γυρίζει το κεφάλι. Και τότε έβλεπα, δεν άκουγα. Eβλεπα τη φωνή της Κάλλας, να έρχεται, να περνάει μπροστά μου, να πηγαίνει στην άλλη άκρη, να επιστρέφει και να πηγαίνει από εκεί που ήρθε και να χάνεται. Αυτό πώς γίνεται;"

/

Μπορεις να μιλησεις για κυμα χωρις να μιλησεις για ανεμο; Μπορεις να μιλησεις για ανεμο χωρις να μιλησεις για κυμα; Αυτη η "μιξις" στον Παρμενιδη καλειται "ερως".

/

Ενα αρθρο του Αστεριου Κεχαγια, μεταπτυχιακου της φιλοσοφικης υπο την επιβλεψη του Παναγιωτη Θανασα: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ «ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ»

/

Where will this next drop of rain fall?

My heart says this is the most important question.

Οι ιαπωνες καμικαζι, πριν απο την πτηση τους, συχνα αφηναν πισω λιγους στιχους. Εκει που δεν εχει πριν και μετα, χωρις απελπισια και πενθος, τα παντα μοιαζουν να διαστελλονται. 

Ισως οι στιχοι θα μπορουσαν να μας διδαξουν τι ακομα μπορει να πει η λεξη "προσοχη".

/

Απο Αστεριο Kεχαγια στο FB

''Η ζωή θα ακολουθήσει το δρόμο που άρχισε και δεν πρόκειται ούτε να αναστρέψει, αλλ' ούτε και να περιορίσει την πορεία της. Δεν θα κάνει θόρυβο, δεν θα σου θυμίσει πόσο γρήγορη είναι. Θα γλιστρήσει σιωπηλή• δεν πρόκειται να γίνει μεγαλύτερη με βασιλικές διαταγές ή λαϊκές επιδοκιμασίες. Όπως άρχισε την πρώτη μέρα, έτσι θα εξακολουθήσει• πουθενά δεν θα αλλάξει τη διαδρομή της, πουθενά δεν θα καθυστερήσει. Και τελικά ποιό θα είναι το αποτέλεσμα; Εσύ θα έχεις απορροφηθεί από τις ασχολίες σου και η ζωή θα προχωρεί ακάθεκτη• και κάπου στο μεταξύ θα έρθει ο θάνατος, για τον οποίο, είτε το θέλεις είτε όχι, θα πρέπει να βρεις κάποιον ελεύθερο χρόνο''.

Σενέκας, ''Περί της Συντομίας της Ζωής (De Brevitate Vitae)'', μετάφρ. Νίκος Πετρόχειλος, Αθήνα: Πατάκης, 2014, σελ. 49.

/

Το σχολιο μου σε μια αναρτηση της Βασως Κιντη στο FB (14/10).

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ

[1] Απο τον καταλογο στην ταβερνα μεχρι το "απο την Κικη και την Κοκο" μεχρι τους πολεμους: αν δεν δουμε το διλημμα απο την οπτικη του παρατηρητη αλλα προσεξουμε καλα τον τροπο με τον οποιο τα εκαστοτε δυο μας αφορουν, μας συγκινουν, και σωματικα ακομη, τοτε πολλες φορες θα διαπιστωσουμε οτι το διλημμα εχει ηδη κριθει.

[2] Οταν η επιλογη "εχει κοστος", τοτε δεν ειναι αληθινη επιλογη: αυτο που δεν επιλεχθηκε απλα καταπιεζεται. Ειναι επιλογη σε αναστολη.

[3] Στις συγκρουσεις το να παρω θεση θα πει να ταχθω υπερ του ενος και εναντιον του αλλου. Ηδη το "παιρνω θεση" ειναι μια πραξη βιας: τρεφει τα μετωπα. Τι θα γινοταν π.χ. στην Μεση Ανατολη αν ΗΠΑ και Ιραν και οι δορυφοροι τους δεν επαιρναν θεση; Ουτοπικο.

[4] Ισως θα ειχε νοημα να εξεταστει, τοσο στην ατομικη οσο και στην συλλογικη κλιμακα ο "καταναγκασμος του 'παιρνω θεση'". Που θα πει γενικοτερα ο καταναγκασμος του "κρινω". Το διλημμα, οπως γραφετε, ερχεται απο την αναγκη, την υποχρεωση να επιλεξω. Μπορει να συμβαινει και η περισταση να πεφτει επανω στην αγνοια, στην αδυναμια αποφασης, στο "δεν ξερω". Κι ακομα: μπορει κανεις να αντιμετωπιζει τα πραγματα του κοσμου αποβαλλοντας την τηβεννο του κριτη.

/