Ενας ανθρωπος που ταλανιζεται γιατι παλια φερθηκε ετσι κι ετσι - δεν μπορει να αντεξει εκεινη την εικονα του αλλοτινου εαυτου του.

Τι συμβαινει εδω; Αυτο που καταρχην συμβαινει ειναι οτι σημερα βλεπει την περισταση με αλλα ματια. Ακριβως επειδη τωρα βλεπει με αλλα ματια, ειναι ενας αλλος απο εκεινον που διεπραξε την αδικια.

Η ενοχη αρνειται να παραγραψει την αδικια. Ειναι διαρκης ενσταση εναντια στον αλλοτινο εαυτο. Εννοει να τον σερνει, τον αλλοτινο εαυτο, αυτο το φαντασμα, σημερα, στο δικαστηριο. Η ενοχη ειναι ενσταση στο οχι-πια. Ειναι σκιαμαχια μ' εκεινο το φαντασμα. Γι' αυτο και δεν υπαρχει καθαρση.

Η εκδικηση ειναι το αλλο προσωοο της ενοχης. Και αυτη ειναι, γραφει ο Nietzsche, "η εναντιωση της θελησης στο χρονο και στο 'ηταν' του". Κανεις, εκδικουμενος, θελει να παρει το αιμα του πισω. Θελει τον αλλο να πονεσει οπως αυτος πονεσε. Θελει αποκατασταση. Παιρνοντας το αιμα του πισω, θελει να ξεγινει αυτο που εγινε, να ξεκανει αυτο που του εκαναν.

Η εναντιωση στο "ηταν" ειναι καταδικασμενη καθοτι, κι αυτη, οπως η ενοχη, πεφτει επανω στον αδιαπεραστο τοιχο του οχι-πια. Το αιμα δεν ερχεται πισω. Γι' αυτο η εκδικηση επισης δεν εχει τελος. Ποτε δεν φτανει στην καθαρση.