Απο το "Η διασωση του ωραιου"

Ο Botho Strauß στην ερωτηση γιατι αποχαιρετησε το θεατρο οριστικα, απαντα: "Μα απλα εχει τελειωσει. Στην σκηνη ηθελα να ειμαι ερωτικος, ομως σημερα στο θεατρο κυριαρχουν - αισθητικα και κυριολεκτικα - οι πορνογραφοι. Ενδιαφερομαι για ερωτικες διασυνδεσεις και μεταπτωσεις, ομως σημερα τιποτα δεν συνδεεται και δεν μεταπιπτει, εκτιθεται παντα και μονον η πορνογραφικη πλευρα του πραγματος [...]." Ο ερωτικος διαφερει απο τον πορνογραφο κατα το οτι χρησιμοποιει το εμμεσο και το παρακαμπτηριο. Αγαπα τις σκηνικες αποστασεις. Αρκειται με υπονοουμενα, αντι να εκθεσει το πραγμα αμεσα. Ο ερωτικος ηθοποιος δεν ειναι πορνογραφικος εκθετης.  Ο ερωτισμος ειναι υπαινικτικος, δεν ειναι ερεθιστικος. Κατα τουτο διαφερει απο την πορνογραφια. Το κατευθειαν ειναι η χρονικοτητα του πορνογραφικου. Η καθυστερηση, η επιβραδυνση και η αποσπαση ειναι χρονικες τροπικοτητες του ερωτικου. Το δεικτικο, το αμεσο δειξιμο του πραγματος ειναι πορνογραφικο. Η πορνογραφια αποφευγει παρακαμπτηριους δρομους. Παει κατευθειαν στο πραγμα. Αντιθετα, ερωτικα ειναι σημεια που κυκλοφορουν διχως να αποκαλυπτονται. Πορνογραφικο ειναι το αποκαλυπτικο θεατρο. Ερωτικα ειναι τα μυστικα που μενουν βασικα αναποκαλυπτα. Κατα τουτο διαφερουν απο κρυμμενες, παρακρατουμενες πληροφοριες που μπορουν να αποκαλυφθουν. Πορνογραφικη ειναι ακριβως η προοδευτικη αποκαλυψη εως την αληθεια, η την διαφανεια.

Απο το πορνογραφικο θεατρο λειπει το διαλογικο. Ειναι, λεει ο Strauß, μια "ιδιωτικη ψυχοπαθητικη υποθεση". Σημερα η ικανοτητα για διαλογο, η ικανοτητα για τον Αλλο, μαλιστα για το να ακους, χανεται σε ολα τα επιπεδα. Το ναρκισσιστικο υποκειμενο του σημερα αντιλαμβανεται τα παντα πλεον μονο σε αποχρωσεις του εαυτου του. Ειναι ανικανο να δει τον Αλλο στην αλλοτητα του. Ο διαλογος δεν ειναι σκηνοθεσια αμοιβαιας απογυμνωσης. Ουτε οι εξομολογησεις ουτε οι αποκαλυψεις δεν ειναι ερωτικες.

Ο Botho Strauß σε ενα εγκωμιο για την ηθοποιο Jutta Lampe γραφει: "Ακουμε τον κοριτσιστικα ασημενιο, σχεδον τραγουδιστο τονο, και την επομενη στιγμη κατεβαινει σε εναν λαρυγγικο, σχεδον στην διαπασων, καποτε τελειως χυδαιο ηχο. Η γοργη αλλαγη της θεσης της φωνης δεν ειναι εκφραση κολορατουρας αλλα μια συνδετικη διαλογικη δυναμη, να θελει οπωσδηποτε να ζησει κατι απο τον Αλλο και μαζι του απο κοινου." Την σημερινη κοινωνια την χαρακτηριζει μια ασθενης συνδετικη διαλογικη δυναμη. Εκει που το διαλογικο εξαφανιζεται απο την σκηνη, προκυπτει το ερεθιστικο θεατρο. Το ερεθιστικο δεν ειναι διαλογικα δομημενο. Σ' αυτο ειναι εγγεγραμμενη μια αρνηση του Αλλου.

*Τα συναισθηματα ειναι αφηγηματικα. Οι διεγερσεις ειναι παρορμητικες. Ουτε οι διεγερσεις ουτε το ερεθιστικο δεν αναπτυσσουν εναν αφηγηματικο χωρο. Το ερεθιστικο θεατρο δεν διηγειται. Πολυ περισσοτερο η σκηνη φορτωνεται αμεσα με μια μαζα ερεθισμου. Σ' αυτο εγκειται ο πορνογραφικος χαρακτηρας της. Τα συναισθηματα εχουν μια αλλη χρονικοτητα απο τις διεγερσεις και το ερεθιστικο. Εχουν διαρκεια, εχουν ενα αφηγηματικο μηκος. Οι διεγερσεις ειναι ουσιαστικα πιο φευγαλεες απο τα συναισθηματα. Το ερεθιστικο περιοριζεται σε μια στιγμη. Και μονο τα συναισθηματα εχουν προσβαση στο διαλογικο, στον Αλλο. Γι' αυτο υπαρχει το συν-αισθημα. Συν-διεγερση, η συν-ερεθισμος αντιθετα δεν υπαρχουν. Τοσο το ερεθιστικο οσο και οι διεγερση ειναι εκφρασεις ενος απομονωμενου, μονολογικου υποκειμενου.

Η σημερινη κοινωνια του εσωψυχου παραμεριζει ολο και περισσοτερο φορμες και χωρους παιγνιων στους οποιους κανεις θα ξεφευγε απο την ψυχολογια του. Το εσωψυχο ειναι αντιθετο προς την παιγνιωδη αποσταση, το θεατρικο. Για το παιγνιο ειναι αποφασιστικες οι αντικειμενικες φορμες και οχι υποκειμενικες, ψυχολογικες καταστασεις. Το αυστηρο παιγνιο, η η τελετουργια αποφορτιζουν την ψυχη. Δεν επιτρεπουν κανεναν χωρο στην πορνογραφια της ψυχης: "Εκκεντρικοτητα, εγωμανια, αναταση δεν υπαρχουν σ' αυτην. Χαρη και αυστηρο παιξιμο αποκλειουν την συγκινησιακη αυθαιρεσια, τον γυμνισμο της ψυχης και το ψυχοπαθητικο." Η ηθοποιος, μαλιστα η ηθοποιος με παθος για το θεατρο αποψυχολογικοποιειται σε Κανεναν, αποϋποκειμενικοποιειται και εκ-σωτερικευεται: "Εισαι Κανενας, αλλιως δεν θα ησουν μεγαλη ηθοποιος." Ο κανενας (λατ. nemo) δεν εχει ψυχη που θα επρεπε να ξεγυμνωθει. Εναντια στον πορνογραφικο γυμνισμο της ψυχης, εναντια στο ψυχοπαθητικο ο Strauß απαιτει μια νεμολογικη αυτοϋπερβαση, στην οποια κανεις, περαν του εαυτου του, βαινει προς τον Αλλο και αφηνεται να σαγηνευτει απ' αυτον. Το ερωτικο θεατρο ειναι ο τοπος στον οποιο ειναι δυνατη η σαγηνη, η φαντασια για τον Αλλο.