Αποσπασματα απο το βιβλιο του ελβετου λογοτεχνη Gerold Späth Commedia συζητηθηκαν πριν απο χρονια σε ενα σεμιναριο.

Σχολια δεν υπαρχουν. Το νοημα των κειμενων για εναν θεραπευτη υποδηλωνεται καταρχην σε δυο σημεια.

Το πρωτο μερος του βιβλιου εχει τον τιτλο "Οι ανθρωποι". 203 τον αριθμο. Περι τινος προκειται, μας το μαρτυρει η αρχη της πρωτης αφηγησης:

Εδω εχει ενα φυλλο χαρτι, παρε το φυλλο χαρτι και καταγραψε κατι απ’ τη ζωη σου η καταγραψε τη βιογραφια σου η καταγραψε απλα ο,τι σκεφτεσαι ακριβως τωρα, μπορεις να καταγραψεις ο,τι θελεις η απλα διηγησου κατι για τον εαυτο σου η ο,τι θελεις. ...

Η συγγενεια με την κατασταση της ψυχοθεραπειας ειναι προφανης, καθως εδω, και ιδιαιτερα στην ψυχαναλυση, ο λεγομενος "βασικος κανονας" δεν ειναι αλλος απο την ελευθερια του πελατη μας να μιλα, πρωτος αυτος, για ο,τι ερχεται στον νου του.

Ακουμε 203 ανθρωπους (εδω, καθοτι αποσπασμα, 36). Για τον θεραπευτη η δοκιμασια, και η προκληση, ειναι να γνωρισει ολους αυτους, τους τοσο διαφορετικους μεταξυ τους και, γνωριζοντας τους, να ερθει σε συναφεια με τις ζωες τους χωρις αντισταση και χωρις προσηνεια, χωρις συμπαθειες κι αντιπαθειες, χωρις αξιολογησεις και, last but not least, χωρις να ζητα μεσα απο ερμηνειες να καταλαβει.

Η ατελειωτη ποικιλομορφια των ανθρωπων μπορει να τον αναγκασει να παραιτηθει απο καθε αποπειρα ταξινομησης, οπως την εχουμε μαθει απο την ψυχοπαθολογια και τις διαφορες σχολες της ψυχιατρικης και της ψυχολογιας, κι αυτη η παραιτηση μπορει να τον κανει δεκτικοτερο για ο,τι την καθε ωρα αμεσα κια αμεσολαβητα βλεπουν τα ματια του.

Το δευτερο μερος του βιβλιου επιγραφεται "Το Μουσειο". Το πανδαιμονιο συνεχιζεται, με καπως διαφορετικο τροπο. Ο επιμελητης του μουσειου ξεναγει ενα γκρουπ απο τουριστες στις αιθουσες που περιεχουν κατι σαν λαογραφικο υλικο. Στο καλωσορισμα του λεει για τα εκθεματα:

Το εντεταλμενο χερι ανασυρει το πραγμα μεσα απο αυτο το ιδιο και το φτιαχνει, ενω το πραγμα, που μ’ αυτον τον τροπο προκυπτει, προσαρμοζεται στο χερι και το χερι προσαρμοζεται κι αυτο, κι ακομη καποτε τα πραγματα μεταβαλλουν κι εκεινα τα χερια απο τα οποια αργοτερα περνουν.

Ας προσεξουμε το που δινεται η εμφαση. Ειναι ανθρωποι που κανουν πραγματα. Δεν υπαρχει κανενας χωρος για σκεψη, αναστοχασμο, συναισθηματα, γενικα για τον λεγομενο "ψυχικο κοσμο" και την εσωτερικοτητα του. Ισως γι' αυτο διατρεχει το βιβλιο μια φρεσκαδα.

Σ' αυτην τη φρεσκαδα ανηκουν και τα λογια του επιμελητη: Ανθρωπος και πραγμα δεν χωριζονται. Δεν ειναι π.χ. ο ανθρωπος ενας δημιουργος απεναντι σ’ ενα ουδετερο πραγμα επαφημενο στην αυτοβουλη προαιρεση του. Τα λογια του επιμελητη μου φερνουν στον νου στιχους απο τους Αργοναυτες του Σεφερη:

Οι ψυχες τους εγιναν ενα με τα κουπια και τους σκαρμους / με το σοβαρο προσωπο της πλωρης / με τ' αυλακι του τιμονιου / με το νερο που εσπαζε τη μορφη τους.

Η πραξη φερνει ακριβως μια λυση των ενεχομενων προσωπων και πραγματων απο την ξεχωριστη τους ιδιαιτερη υποσταση και κανει προσωπα και πραγματα διαπερατα το ενα για το αλλο, αφομοιωσιμα το ενα στο αλλο.

Η πραξη της ψυχοθεραπειας επιτελει το ιδιο.