Ποτε μπορει κανεις στο ισιωμα να ζει εναν χαμο; Καταρχην οταν δεν βλεπει το ισιωμα, οταν βρισκεται εκτος της πραγματικοτητας του ισιωματος.
Και που βρισκεται τοτε; Εδω υπαρχουν πολλα ενδεχομενα. Ενδεικτικα:
- Μπορει το ισιωμα να του ειναι αγνωστο.
Η συναδελφος Σταματικη Ραπτη, σε μια προσφατη ομιλια της στο πλαισιο της Εταιρειας, ανεφερε την εξης ιστορια:
Λεγεται πως οταν ο εξερευνητης Μαγγελανος εφτασε στις ακτες της Γης του Πυρος, οι ιθαγενεις χαιρετισαν τις βαρκες που μετεφεραν τους ναυτες στη στερια, αλλα δεν ηταν σε θεση να δουν τα καραβια που ηταν αγκυροβολημενα λιγο πιο μεσα στη θαλασσα. Μπορουσαν να δουν μονο τις βαρκες, στο βαθμο που ηταν κατι που συμφωνουσε με αυτο που αντιλαμβανονταν ως πραγματικοτητα. Η υπαρξη τοσο μεγαλων πλοιων ηταν κατι που βρισκοταν τελειως εξω απο τις αναπαραστασεις τους για τον κοσμο κι ετσι ηταν γι’ αυτους αορατα. Ακομα κι αν τους εδειχναν με το δαχτυλο ενα τεραστιο καραβι εκεινοι εβλεπαν απλα και μονο τον οριζοντα. (Ανεκδοτη ομιλια)
Πολλα που ταλανιζουν τους ανθρωπους δεν οφειλονται καταρχην σε ψυχολογικες συγκρουσεις, οπως εικαζει ο Freud, αλλα στο οτι καποια στιγμη κανεις βρισκεται αντιμετωπος με πραγματα που απλα δεν εχει γνωρισει, οπως οι ιθαγενεις τα μεγαλα καραβια.
Ετσι κανεις μπορει να μην βλεπει το ισιωμα που ειναι εμπρος στα ματια του.
- Μπορει κανεις να βρισκεται περισσοτερο στο κακοτραχαλο τοπιο που περασε.
Μπορει αυτο να του ειναι πολυ πιο ζωντανο, πολυ πιο παρον απο το ισιωμα στο οποιο βρισκεται τωρα.
Συμβαινει π.χ. στην εμμονη σε μια παλια βασανιστικη συνθηκη, η οποια κατα παραδοξο τροπο κρατα καποιον δεσμιο στον χρονο και στον τοπο της. Συμβαινει σε μια τραυματικη εμπειρια, οπου ο εφιαλτης της ερχεται και ξαναρχεται.
- Μπορει κανεις στο ισιωμα να καταλαμβανεται απο την αγωνια οτι δεν θα κρατησει για παντα.
Καποτε σε μια κοινωνικη συνευρεση οπου γινοταν λογος περι αγαπης, μια παρευρισκομενη ρωτησε τον αντρα της αν την αγαπα. Αυτος ειπε, με πειστικο τροπο, πως ναι, την αγαπα. Ομως η γυναικα του ειπε "Δεν σε πιστευω!" Στην απορια μας για τη δυσπιστια της, εδωσε την εξηγηση: "Δεν το εννοει για παντα!"