Απομαγνητοφωνηση, παραγραφοι, σημεια στιξης κλπ. απο μενα. Δυσδιακριτες λεξεις σε αγκυλες.

01:19

Η τεχνη της διαβρωσης.

Ειμαι πολυ χαρουμενη που βρισκομαι εδω κι ελπιζω να χρησιμοποιησω αυτην την ωρα κυριως για να ρυθμισω την ισορροπια αναμεσα στην ποιηση που ζει και στην ποιηση που διαρκει. Και οι δυο ποιοτητες ειναι σημαντικες, ομως πιστευω ακραδαντα οτι η εφευρεση της γραφης λιγακι παραεδωσε δυναμη στην ποιηση που διαρκει. Τεινουμε να θεωρουμε οτι τα καλα ποιηματα ειναι αυτα που διαρκουν. Ομως βεβαια τα ποιηματα χρειαζονται και να ζουν, και μια απο τις προϋποθεσεις του να ζεις ειναι να πεθαινεις, δηλ. να χανεσαι. Γι' αυτον τον λογο δεν θα ακολουθησω την συμβαση της προβολης γραπτων ποιηματων στον λευκοπινακα. Θα ηθελα απο σας να εμπιστευτειτε τα αυτια σας και τις μνημες σας και την φαντασια σας και να εμπιστευτειτε βασικα το οτι ενα ποιημα δεν ειναι παντα αυτο που συμβαινει με λεξεις, αλλα ειναι το ιχνος που οι λεξεις αφηνουνε μεσα σου καθως αυτο χανεται.

Ειναι μεγαλη υποκρισια εκ μερους μου να απαιτω αυτο απο εσας και κατοπιν να συνεχισω διαβαζοντας την διαλεξη μου απο το χαρτι, ομως παρακαλω δειξτε κατανοηση, ειμαι στα πρωτα σταδια μιας εξελικτικης διαδικασιας κι ελπιζω στα τεσσερα επομενα χρονια να εξελιχθω σε μια ομιλητρια περφορμερ. Δεν ειμαι ακομα εκει. Ετσι σημερα θα ειμαι μια ομιλητρια απο το χαρτι και παρακαλω συγχωρεστε με γι' αυτο.

Η τεχνη της διαβρωσης.

Μια φορα στο ταξι με πηγαινε ενας αντρας που στο σπιτι του δεν ειχε χωρο για ενα πιανο και το μετεφερε κατω απο μια μηλια. Μου ειπε οτι του αρεζε ν' ακουει την βροχη να πεφτει πανω στα πληκτρα, η καποιες φορες φρουτα. Και συχνα ο αγερας ερχοταν τη νυχτα και βαραγε κλαδια πανω στο σπασμενο καπακι. Αυτο ηταν πριν απο 10 χρονια. Φανταζομαι οτι τωρα θα εχει καταντησει ενας σκελετος απο συρματα. Φανταζομαι σε απανεμες νυχτες το φεγγαρι να κινειται πανω στα συρματα παιζοντας σιωπη.

03:35

Υπαρχουν θαυμασιες μελωδιες γραμμενες για πιανο. Ομως αν, οπως εγω, ενδιαφερεστε για το οριο οπου ο νους παραιτειται και η υλη αρχιζει να περιγραφει τον εαυτο της, τοτε αυτες οι μελωδιες των καιρων, αυτες οι διαβρωσεις, γραμμενες απροβλεπτα απο τον ιδιο τον χρονο, αξιζουν να τις υμνησεις. Ισως, οπως ελεγε ο Bergson, στην υλη υπαρχει εγγενως μια μαθηματικη ταξη. Κι εχουμε μονο να παψουμε να μιλαμε, εχουμε μονο να παψουμε να συνθετουμε και να εκτελουμε για να την ακουσουμε. Ο Beckett, εμπνευσμενος απο την μουσικη του Beethoven, την οποια περιεγραψε ως μια τονικη επιφανεια καταφαγωμενη απο μεγαλες μαυρες παυσεις, επιχειρησε να κανει κατι παρομοιο μ' ενα παλιοκαιρισμενο πιανο. Συνηθιζε να καθεται στο εξοχικο του για μερες διχως κανενα χαρτι εμπρος του και διχως προθεση να γραψει, κι αρεσκονταν να ακολουθει την πορεια του ηλιου στον ουρανο. Η εμπειρια του αναγνωστη μου, ελεγε, θα ειναι αναμεσα στις φρασεις, στην σιωπη που επικοινωνειται με τα διαστηματα, και οχι με τους ορους της προτασης. Ειναι σαν να εργαζονταν για να καταφθειρει τον νου του, να πλασει για τον εαυτο του οχι μια φωνη αλλα ενα αυτι με το οποιο να ακουει κατι σ' εναν κοσμο περαν αυτου. Και μια, η δυο φορες το ακουσε. Μοιαζει σαν να επαιζε αϋλα ενα αορατο ακκορντεον, ειπε. Και κατοπιν σε μια προβα του Περιμενοντας τον Godot ζητησε απο τους ηθοποιους του να επαναλαβουν τα λογια τους, ομως τωρα να τα πουν με φεγγαροφωτο στις φωνες τους.

Μεταξυ αυτων που γραφουν ποιηση ειναι καποιοι που πιστευουν οτι τα ποιηματα πρεπει να χτιστουν σκεψη-σκεψη, και υπαρχουν αλλοι που πιστευουν οτι τα ποιηματα, οπως το φεγγαροφωτο του Beckett, βρισκονται λανθανοντα στον αερα και χρειαζονται μονο να αποκαλυφθουν. Αυτους τους ποιητες τους αποκαλω "ποιητες της διαβρωσης" γιατι το εργο τους δεν ειναι τοσο πολυ να κατοχυρωσουν, η να καλλωπισουν την γλωσσα αλλα, με την φθορα, να ανοιξουν καποιες τρυπες εντος της.

Processe of tyme worketh suche wounder,

That water, which is of kynd so soft,

Doeth perse the marbell stone a sonder

By litle droppes faling from a loft.

…

Processe of tyme worketh suche wounder,

That water, which is of kynd so soft,

Doeth perse the marbell stone a sonder

By litle droppes faling from a loft.

06:52

Αυτες οι τεσσερεις αραδες του Wyatt πεφτουν επανω στον ακροατη με μια αξιαγαπητη αδυναμια. Τα φωνηεντα γινονται συντομοτερα. Οι τονισμοι γινονται απαλοτεροι. Η εικονα διασπαται σε μικρες σταγονες.

Processe of tyme worketh suche wounder,

That water, which is of kynd so soft,

Doeth perse the marbell stone a sonder

By litle droppes faling from a loft.

Αν ο Wyatt ειχε σταματησει εδω, νικημενος απο τον χρονο, η διατρητος απο το νερο θα μας ειχε αφησει ενα τελειο παραδειγμα αυτου που αποκαλω τεχνη της διαβρωσης, στην οποια η ομιλια δινεται με τετοια προσηλωση στο θεμα της ωστε να παθαινει βαθουλωματα, η να καταστρεφεται απ' αυτο. Οπου το θεμα της, διαφορετικα απ' τον Beckett, δεν ειναι πραγματικα ο χρονος αλλα η αγαπη. Και γι' αυτον τον λογο μεταστρεφει την αρχικη του πραξη διαβρωσης σε πραξη αναστοχασμου, οδηγωντας την σκεψη μεσα απο πεντε στιχους ακομα:

And yet an heart that seems so tender

Receiveth no drop of the stilling tears,

That alway still cause me to render

The vain plaint that sounds not in her ears.

και τα λοιπα και τα λοιπα.

Να δινεις προσοχη στον χρονο που διαβαινει, να κανεις μια μικρη κατασκευη οπως ενα σεληνιακο ρολοϊ, η μια κλεψυδρα με τα οποια ο χρονος ειναι ορατος αλλα οχι αιχμαλωτισμενος ειναι συχνα υποθεση οχι μεγαλης μαεστριας αλλα παραιτηση, καταλαγιασμα, να βγαινεις απο τη μεση ετσι ωστε φως η νερο η ανεμος η καποιος αλλος παραγοντας διαβρωσης να μπορει να πεσει επανω στο ποιημα ανεμποδιστα. Στο καθιστικο απο τα σπιτια των αγροτων της Σκανιας, εδω παραθετω απο ενα βιβλιο των Nilsson και Fielden με τον τιτλο "Primitive Time Reckoning. A study in the origins and first development of the art of counting amongst the primitive and early culture peoples",

Στο καθιστικο απο τα σπιτια των αγροτων της Σκανιας, που ηταν παντα χτισμενα ως προς τον ηλιο, δηλ. βλεποντας ανατολικα και δυτικα, στο νοτιο περβαζι του παραθυρου διπλα στη μεσαια ραγα του πλαισιου υπηρχε μια γραμη που καλουνταν η "γραμμη του μεσημεριου". Οταν η σκια της ραγας επεφτε παραλληλα μ' αυτην την γραμμη, ητανε μεσημερι.

Παντα αναζητω ενα τετοιο δωματιο σημαδεμενο απο τον ηλιο, και μια-δυο φορες το βρισκω στα ποιηματα του Robert Herrick:

So good luck came, and on my roof did light,

Like noiseless snow, or as the dew of night:

Not all at once, but gently, as the trees

Are by the sunbeams tickled by degrees.

…

So good luck came, and on my roof did light,

Like noiseless snow, or as the dew of night:

Not all at once, but gently, as the trees

Are by the sunbeams tickled by degrees.

10:23

Λοιπον αυτο ειναι ο,τι θα μπορουσαμε ακριβεστερα να αποκαλεσουμε μια διαδικασια του χρονου που απεργαζεται ενα απο τα θαυματα του. Η φωνη αρχιζει μεσα στο σκοταδι με μονο μια ονειρικη αισθηση απο κατι διαφορετικο. Η λεξη "light" στην πρωτη αραδα αναδιδει ενα φεγγος διπλου νοηματος επανω στην πορεια τεσσαρων αραδων που κινουνται μεσα απο την αλλοκοτη εσωτερικη λαμψη του νυχτερινου χιονιου και την φανταστικη του μεταβαση σε δροσο. Το λογοπαιγνιο περιστρεφεται και δειχνει την αλλη πλευρα: Αξαφνα ειναι χαραυγη, η φωνη παυει αποτομα, με το πραγματικο φως να κινειται πανω απο τα δεντρα προς την νεα αραδα του:

So good luck came, and on my roof did light,

Like noiseless snow, or as the dew of night:

Not all at once, but gently, as the trees

Are by the sunbeams tickled by degrees

Καθως εγραφα αυτες τις λεξεις προσεξα ενα γκριζο τριγωνο σκιας του παραθυρου να περνα πανω απο το χαρτι μου και αρχισα να σημειωνω την κινηση με βουλες κι εδειξα το διαγραμμα σ' εναν μηχανικο που καθοταν κοντα και ειπε, ναι, ολοκληρο το τραπεζι με ολα τα βιβλια και τα μολυβια μου γλιστρουσε και γυριζε μηδεν κομμα μηδεν ενα εκατοστο στο μειον ενα ανα δευτερολεπτο. Και ο ηλιος εμφανως ελεγε ετσι. Αν ειχα χρησιμοποιησει φωτογραφικο χαρτι, το οποιο αντιδρα στο φως με την διαβρωση των χρωστικων του, σημερα θα μπορουσα να στεκομαι απεναντι σας διαβαζοντας μια αμεση μεταγλωτισση του ηλιακου φωτος.

12:10

Αυτοι οι οροτυποι απο φυκια ειναι απο το History of Science Museum, καπου 100 γιαρδες απο εδω, και βασικα ειναι πολυ ωραιοτεροι αν πατε και τους δειτε στο Research Room του Science Museum. Κανεις δεν πρεπει να τους φωτογραφισει γιατι ειναι … εεε … δεν επιτρεπεται. Παντως τα real things ειναι Α55 σ' ενα μικρο τετραδιο ασκησεων, και το φοντο ειναι βαθυ πρωσσικο μπλε και ειναι απιστευτα λεπτεπιλεπτα λεπτομερη. Εδω δειχνουν λιγακι θολα. Τα εκανε τον 19ο αιωνα η Anna Atkins, η οποια τοποθετησε δειγματα επανω σε χαρτι ευαισθητο στο φως για να δημιουργησει μια σειρα απο σιλουετες. Η διαδικασια ειναι διαβρωτικη. Το ηλιακο φως κατατρωει τα αλατα σιδηρου και αφηνει ενα σχεδιο ακριβως οπως ενα παλτο βαλμενο πανω στο χορτο θ' αφησει εκει την εικονα του.

Ο Robert Hunt, ενας αλλος πρωιμος φωτογραφος, πιστευε οτι η διαδικασια ειναι τοσο ευκολη που θα ηταν σχεδον σημαδι αδυναμιας να την χρησιμοποιησεις:

Ειναι τοσο απιστευτα απλα, τα αποτελεσματα, ειπε, ειναι τοσο βεβαια, η διαγραμμιση τοσο τελεια και ο γενικος χαρακτηρας τοσο ενδιαφερων που ενδεικνυνται ιδιαιτερα για κυριες κι εκεινους τους ταξιδευτες οι οποιοι, μη δυναμενοι να δωσουν πολλη προσοχη, η χρονο στο θεμα, επιθυμουν να αποκτησουν ακριβεις παραστασεις της βοτανικης της περιοχης. Ειδαμε δειγματα απο τα βρετανικα φυκια, παρασκευασμενα απο μια κυρια, (ειναι αυτη η κυρια)

με την διαδικασια του κυανοτυπου, που ειναι αξιοπροσεκτα για την ακραια πιστοτητα με την οποια αντιγραφονται ακομα και οι πλεον δυσδιακριτοι θυσανοι των θαλασσιων φυτων.

Εκ μερους των κυριών που απαξιωνει, και των ταξιδευτων, δεν νομιζω πως για εναν καλλιτεχνη υπαρχει κατι δυσκολοτερο απο την επιθυμια να επιτυχει αυτην την απλοτητα, την ταχυτητα της εκτελεσης και την πιστοτητα στην λεπτομερεια.

Ενας αριθμος συγχρονων καλλιτεχνων επανεκαμψαν στα φωτογραμματα, που ειναι ο,τι κι αυτα, επιδιωκοντας αυτους η παρομοιους σκοπους. Η Susan Derges, για παραδειγμα, αφηνει φωτογραφικο χαρτι σε ποταμια σε νυχτες με φεγγαρι για να κανει μια οπτικη εκδοχη του να μιλας με το φεγγαροφωτο στην φωνη σου. Ο Garry Fabian Miller ριχνει ηλεκτρικο φως μεσα απο φιαλες χρωματισμενου υγρου για να κανει εικονες των εικονων στον νου του.

Σκεφτομαι τον Herrick ως πρωτοπορο φωτογραφο που εργαζεται οπως ο Beckett για να βαλει στην φωνη του ενα αποτυπωμα φωτος. Οταν διαβαζω το ποιημα του ανοιγει ενα παραθυροφυλλο και κατοπιν ενα αλλο κι ενα αλλο, και η αυγη σε τεσσερεις διαφανειες περναει σωματικα απο πανω μου. Αντιθετα οταν διαβαζω τα Intimations of Immortality του Wordsworth, που ειναι ενα κατασκευασμενο, οχι ενα διαβρωμενο ποιημα, στεκω καπως λιγοτερο και χαμηλοτερα κατω και πισω απο τον ποιητη και ο προϊδεασμος του πεφτει σαν σκια αναμεσα σ' εμενα και στον ηλιο.

There was a time when meadow, grove, and stream,

The earth, and every common sight.

To me did seem

Apparell'd in celestial light,

The glory and the freshness of a dream.

It is not now as it has been of yore: —

Turn wheresoe'er I may,

By night or day.

The things which I have seen I now can see no more!

The Rainbow comes and goes,

And lovely is the Rose;

The Moon doth with delight

Look round her when the heavens are bare,

Waters on a starry night

Are beautiful and fair;

The sunshine is a glorious birth:

But yet I know, where'er I go,

That there hath pass'd away a glory from the earth.

Ο T.S. Eliot αποκαλεσε τον Herrick ελασσονα ποιητη. Ηταν προσεκτικος να διατυπωσει τι εννοουσε μ' αυτο, οχι οτι ο Herrick ηταν μικροτερος ποιητης αλλα οτι δεν εχει την μοναδικοτητα του σκοπου των μειζονων ποιητων, του Herbert Donne Milton και, θα μπορουσα να προσθεσω, του Wordsworth. Ακριβολογωντας εχει δικιο για τον Herrick. Τα ποιηματα ειναι ελασσονα, μπορει να ειναι και ταπεινα. Ομως αυτο που με ενδιαφερει ειναι οτι μερικες φορες ειναι αρκετα ησυχα ωστε να εχουν φεγγαροφωτο στις φωνες τους. Και δεν μπορω να μην ρωτησω, ειναι ετσι επειδη ειναι ενας ελασσων ποιητης; Ειναι επειδη η τροχια της ζωης του, θεωρημενη ως κομματι περφορμανς, ειναι ενα απο τα καλυτερα παραδειγματα της τεχνης της διαβρωσης;

17:04

Ο Herrick γενηθηκε στο Λονδινο το 1591 και εγραψε ο,τι οι κριτικοι αποκαλεσαν τα μειζονα ποιηματα του στην συντροφια αλλων αστικων ποιητων οπως ο Ben Johnson και ο Thomas Carruth. Αν και ειναι δυσκολο να χρονολογησει κανεις το εργο του, συμφωνα με το χρονολογιο του John Creaser ποιηματα οπως Corinna's going a Maying και To his friend Wickes, περιπλοκα κομματια με καποια μοναδικοτητα του σκοπου, ολα τους χρονολογουνται απο εκεινους τους πρωτους χρονους στο Λονδινο. Στην ηλικια των 39 ο Herrick εγινε εφημεριος του Dean Prior στο Edge of Dartmoor και κατι απο εκεινο το μερος αρχισε να διαρρεει μεσα του και να βλαπτει την συγκεντρωση του. Τα ποιηματα του εφθιναν, οκτω αραδες, τεσσερεις αραδες, τρεις αραδες, δυο. Βαλθηκε να γραφει επιταφιους, πολλους απ' αυτους απευθυνομενους στον εαυτο του, και προσεξε την παρακμη του και την θρηνησε και την απεδωσε στον τοπο της διαβιωσης του.

Call me no more,

.....As heretofore,

The musick of a Feast;

.....Since now (alas)

.....The mirth, that was

In me, is dead or ceast.

.....Before I went

.....To banishment

Into the loathed West;

.....I co'd rehearse

.....A Lyrick verse,

And speak it with the best.

.....But time (Ai me)

.....Has laid, I see,

My Organ fast asleep;

.....And turn'd my voice

.....Into the noise

Of those that sit and weep.

….

.....But time (Ai me)

.....Has laid, I see,

My Organ fast asleep;

.....And turn'd my voice

.....Into the noise

Of those that sit and weep.

Λοιπον αυτο ειναι ενας πολυ καλος χρονομετρητης, ο χρονος μετετρεψε την φωνη του στον ηχο αυτων που sit and weep, ενας ηχος που ρουθουνιζει, συριζει, στεναζει, σταλαζει, κοντανασαινει, παρομοιος με τον ηχο του νερου του Wyatt που ειναι of kynd so soft. Μπορω να τον ακουω παλι σ' εκεινο το διστιχο:

SHE by the river sat, and sitting there,

She, weeping, made it deeper by a tear.

…

SHE by the river sat, and sitting there,

She, weeping, made it deeper by a tear.

Ποιος ακριβως ειναι ο ηχος απο ενα δακρυ που μπαινει στο νερο; Αν μπορειτε να τον φανταστειτε, τοτε ακουτε την αληθινη νοτα του Herrick, ενα ανεπαισθητο σταλαγμα ησυχο σαν την εποχικη βροχη μεταξυ weeping και deeper. Ειναι ο ιδιος ηχος οπως το αϋλο ακκορντεον του Beckett. Ειναι ο ηχος της συγχωνευσης και της συντηξης μιας διαφανειας που γλιστρα μεσα σε μιαν αλλη οπως δυο φαντασματα που συναντωνται στον Κατω Κοσμο. Η, σαν αυτο:

And as a vapour or a drop of rain

Once lost, can ne'er be found again.

Αυτη ειναι μια παραξενη αυτοακυρουμενη σκεψη. Φανταστειτε εναν ανθρωπο να φωτιζει μ' εναν φακο τη θαλασσα ψαχνοντας μια σταγονα βροχης που εξαφανιστηκε. Η, αυτο:

THE mellow touch of music most doth wound

The soul when it doth rather sigh than sound.

…

THE mellow touch of music most doth wound

The soul when it doth rather sigh than sound.

Αυτα τα μικροηχητικα ποιηματα ειναι ακουσιες αυτοπροσωπογραφιες. Ειναι ο ιδιος ο Herrick που χανεται. Και στην ρωγματωση και στην σιωπη του οψιμου εργου του μπορω να ακουω την βροχερη παρεμβολη του Dartmoor.

20:58

Στην περιπτωση που δεν γνωριζετε το Dartmoor, ειναι αυτο που λενε ενα γρανιτωδες υψιπεδο αναμεσα στο Βορειο και το Νοτιο Devon. Και μπαινετε σ' αυτο πανω απο ενα κατωφλι κατηγοριων. Απο την στιγμη που θ' ακουσετε τον γδουπο απο μια σχαρα βοδιων κατω απο τις ροδες σας, ανοιγετε τα παραθυρα του αυτοκινητου και μυριζετε διαβρωσεις. Παρακαλω σταματηστε για πεντε λεπτα και φανταστειτε τον καιρο να γριτζανιζει την μεγαλη γρανιτενια λαμπα του Dartmoor ενοσω θα σας παιζω το Cattle Grids, τμημα απο μια συμφωνια του John Drever, που βρισκεται στο ακροατηριο, βασισμενη στις ηχογραφησεις του απο το Dartmoors Cattle Grids.

>>>>>

Ευχαριστω John. Στις μερες του Herrick δεν πιστευω να υπηρχαν κατηγοριες. Αντιθετως υπηρχε το κροταλισμα του Dean Bourne, που τα νερα του πηγαζουν στο Dartmoor. Για μενα, κολυμπωντας μεσα του τον 21ο αιωνα, ειναι ενα καλοτροπο ρευμα του Blackstone με μια φωνη σχεδον ανθρωπινη. Αλλα για τον Herrick ηταν ενα συμβολο για ολες τις θολουρες και τις υπερβασεις για τις οποιες μισουσε το Devon.

Rockie thou art; and rockie we discover

Thy men; and rockie are thy wayes all over.

Ειπε. Ο Herrick φοβοτανε να χασει την ανθρωπινη συγκροτηση του. Και μπορειτε να κατανοησετε τον φοβο του αν κοιταξετε συγχρονες αναφορες για το Devon. Τον 17ο αιωνα επαιρνε οκτω μερες με το αλογο απο το Λονδινο στο Exeter και μετα το Exeter οι δρομοι συχνα δεν ηταν περισσοτερο απο χορταριασμενα ιχνη επιρρεπη στις πλημμυρες. Ο Tristram Risdon, στην χωρογραφικη του αναφορα για το Devon που ολοκληρωθηκε λιγα χρονια μετα απο την αφιξη του Herrick, περιεγραψε τους κατοικους ως

πολυ εργατικους, ακριβολογους και κακοπροαιρετους στους ξενους που ταξιδευουν σ' εκεινους τους δρομους που ειναι κοπιωδεις και ανωμαλοι, μεσα απο βραχους και πετρες, εξουθενωτικοι για ανθρωπο και αλογο, οπως μπορουν να το μαρτυρησουν καλυτερα αυτοι που το επιχειρησαν.

Φανταστειτε τον Herrick μεταμοσχευμενο απο το Cheapside σ' αυτην την ομιχλωδη, στοιχειωμενη επαρχια. Αν ειχε υπαρξει μειζων ποιητης θα μπορουσε να ειχε παντα τα ματια του στον θεο και δεν θα ειχε υποστει αλλαγη του στυλ. Ομως η μεγαλυτερη δυναμη του Herrick ειναι η αδυναμια του. Αφησε τον τοπο να τον διηθησει οπως ενα πιανο κατω απο μια μηλια, η δομη των ποιηματων αρχισε να σπαζει, φαγωμενη απο τον καιρο. Κι εδω κι εκει ο ηχος μιας νεκρης νοτας παρενεβαινε στην σκεψη του:

25:17

LOST to the world ; lost to myself ; alone

Here now I rest under this marble stone :

In depth of silence, heard, and seen of none.

…

LOST to the world ; lost to myself ; alone

Here now I rest under this marble stone :

In depth of silence, heard, and seen of none.

Το 1647, κατα τον Εμφυλιο Πολεμο, οι ενοριτες του North Devon επεδωσαν ενα αιτημα στην κυβερνηση παραπονουμενοι οτι ολη η κομητεια ειχε υποφερει περισσοτερο απο καθε αλλη τα αποτελεσματα της φωτιας, η της πανωλης σε πληρωμες [… 26.01] και απωλεια ζωων και εμποριου απο θαλασα και ξηρα. Το ιδιο ετος ο Herrick εκδιωχθηκε απο το Dean Prior και τις βασιλικες του ευνοιες. Δηλωσε πως ηταν ενθουσιασμενος.

Dean Bourne farewell,

ειπε,

I never look to see

Deane, or thy warty incivility.

Ομως δωδεκα χρονια αργοτερα, μετα την Παλινορθωση, παρακαλεσε να σταλει πισω. Η σταση του ειχε μετατοπιστει [shifted] η, για να χρησιμοποιησω την λεξη που εφηυρε ο ιδιος, trans-shifted.

I sing of times trans-shifting

λεει στο αρχικο του ποιημα. Και η ιδια η λεξη trans-shifts, καθως την λεει, αρχομενη στην Λατινικη και κατοπιν τηκομενη στην Παλαια Αγγλικη, μια υβριδικη λεξη για εναν μεταβλητο ποιητη. Με συναρπαζει αυτη η λεξη, trans-shifting. To shift ειναι να κινεισαι προβλεψιμα, to trans-shift ειναι να πετιεσαι περαν της γνωσης σου, να μετατοπιζεσαι και κατοπιν να μετατοπιζεσαι απο εκεινη την μετατοπιση, να γινεσαι trans-ανθρωπινος, trans-μορφος, με τον τροπο που η δροσος trans-shifts σε ομιχλη, η με τον τροπο που ενα πιανο trans-shifts απο ενα πολιτισμενο οργανο σ' ενα μετεωρολογικο. Να τραγουδας trans-shiftings απαιτει μεγαλα κατορθωματα διαβρωσης. Χρειαζεται να βλεπεις διαμεσου της υλης προς τις διαρκειες που την καταφθειρουν.

Lovers, how they come and part.

A GYGES' ring they bear about them still,

To be, and not seen when and where they will.

They tread on clouds, and though they sometimes fall,

They fall like dew, but make no noise at all.

So silently they one to th' other come,

As colours steal into the pear or plum,

And air-like, leave no pression to be seen

Where'er they met or parting place has been.

…

A GYGES' ring they bear about them still,

To be, and not seen when and where they will.

They tread on clouds, and though they sometimes fall,

They fall like dew, but make no noise at all.

So silently they one to th' other come,

As colours steal into the pear or plum,

And air-like, leave no pression to be seen

Where'er they met or parting place has been.

29:04

Να λοιπον, ενα αλλο παλιοκαιρισμενο ποιημα, ενα ποιημα για αγνωρες, ανακουστες μεταβασεις. Ειναι ερωτικο ποιημα, η ειναι πραγματικα ενα ποιημα για κηπους, ενα ποιημα για την ερωτικη κινηση του χρωματος επανω στον καρπο; Ειναι ενα ιπποτικο ποιημα, η ειναι πραγματικα ενα ποιημα οροτυπου, η ενα ρεαλιστικο ποιημα που δεν κοιταζει τον καρπο αλλα τις αχτιδες του φωτος που κινουνται προς αυτο;

So silently they one to th' other come,

As colours steal into the pear or plum,

And air-like, leave no pression to be seen

Μπορω να φανταστω τον Herrick στον κηπο του στο Dean Prior να σηκωνεται νωρις να κοιταξει τα οπωροφορα του. Το εχω κανει κι η ιδια. Το προηγουμενο καλοκαιρι κατεγραφα την κινηση του φωτος επανω απο ενα δαμασκηνο Victoria κατα την διαρκεια μιας εβδομαδας. Πρωτη μερα, το μικροτερο απο 45 πρασινα δαμασκηνα εχει μολις ενα εξανθημα στο κοτσανι. Ημερα δυο, το εξανθημα ειναι ακομα εκει, πεντε χιλιοστα σε πλατος και κυκλικο, η πρασινη λαμψη γινεται κιτρινη. Ημερα τρια, ολα τα δαμασκηνα σ' αυτο το κλαδι εχουν μια λευκωπη οψη. Το μικρο δαμασκηνο πασχει απο ενα ειδος sunrise και στιγματα απο βυσσινι και κιτρινο σκανε απο την επιφανεια του. Η ωριμανση μοιαζει να συμβαινει κυτταρο-κυτταρο. Ημερα τεσσερα, κιτρινη θολουρα γυρω τριγυρω στο κλαδι, το ροζ αφησε να πεσει [?30.49] ενα λοφιο μωβ κατω στην μια πλευρα. Ημερα πεντε, φανταζει σαν φωτια που εξαπλωνεται, το ματι δεν μπορει να το καλοπιστεψει, εννοει να πηδαει πισω στην εικονα του πρασινου, μα τωρα ολα τα ειδη των χρωματων μοιαζουν να συγκεντρωνονται κατω απο το δερμα. Ημερα εξι. Δυστυχως την ημερα εξι, γυριζοντας τον καρπο για να παρατηρησω το απο κατω του, εσπασα το κλωναρι. Ενα καλο παραδειγμα για τον τροπο με τον οποιο οι παρατηρησεις μας παρεμβαινουν στα πειραματα μας.

Μα οπως και να 'χει υπηρχε κατι το θλιβερο στην ολη αποπειρα. Ηταν σαν την ιστορια της Kitty Jay που ειναι θαμμενη στο Dartmoor. Καθε πρωι εχει φρεσκα λουλουδια στον ταφο της, ομως κανεις δεν τα ειδε ποτε να τα πηγαινουν εκει. Καθε πρωι, απο το πουθενα, και μην αφηνοντας κανενα ιχνος στον αερα, περισσοτερο μωβ ειχε φτασει στην δαμασκηνια μου και η διαδικασια της καταγραφης του ολη την εβδομαδα μου εκανε αντιληπτες ακτινοβολιες περισσοτερο παρα παγιοτητες. Και παλι οι σημειωσεις που εκανα με μπικ στο ημερολογιο του τοιχου, καθε μερα και πιο σχολαστικες, δεν μπορουσαν να ξεκινησουν να περιγραφουν το τι συνεβαινε. Διοτι παρολη την στενη μου επιθεωρηση, ουτε μια φορα δεν ειδα την πραγματικη κινηση του χρωματος. Σε καθε μετατοπιση σκιας παρεμεινε ενα μυστηριο, ωστε πρωι το πρωι αποτυγχανα να συλλαβω την πραγματικη ζωτικοτητα της περφορμανς εκεινου του δαμασκηνου. Αυτο που απαιτουνταν δεν ηταν περισσοτερη λεπτομερεια αλλα λιγοτερη: οι οκτω αραδες του Herrick, απο τις οποιες δυο μονον περιγραφουν τον καρπο καπως ωστε να αφηνουν στην διαδικασια το μυστηριο της:

As colours steal into the pear or plum,

And air-like, leave no pression to be seen

33:11

Υπαρχει ενας αλλος παρατηρητης καρπων. Σε εναν πιο ζεστο μπαξε. Σε μια ακομα νωριτερη ωρα. Στο Βιβλιο 24 της Οδυσσειας ο Ομηρος δεν σημειωνει μονο το χρωμα των σταφυλιων του αλλα το βαθμιαια αυξανομενο βαρος τους.

You gave me and named for me fifty vine rows, all kinds of grapes growing right in succession whenever the hours of God weigh down on them from the air.

…

You gave me and named for me fifty vine rows, all kinds of grapes growing right in succession whenever the hours of God weigh down on them from the air.

24, 341 ὄρχους δέ μοι ὧδ᾽ ὀνόμηνας / δώσειν πεντήκοντα, διατρύγιος δὲ ἕκαστος / ἤην: ἔνθα δ᾽ ἀνὰ σταφυλαὶ παντοῖαι ἔασιν— / ὁππότε δὴ Διὸς ὧραι ἐπιβρίσειαν ὕπερθεν.

Ειναι μια υπεροχη σκηνη οταν ο Οδυσσεας εχει γυρισει σπιτι του και προσπαθει να αποδειξει στον πατερα του οτι ειναι αυτος που ειναι και το κανει μιλωντας για τις σειρες των αμπελων.

Αν ο Herrick εχει το χαρισμα της αδυναμιας, σαν δικτυωτη κουρτινα που αφηνει το φως να λαμπει μεσα απο την γλωσσα του, τοτε ο Ομηρος εχει το ακομα μεγαλυτερο χαρισμα της απουσιας. Απλα δεν ειναι εκει. Και τιποτα δεν ειναι γνωστο γι' αυτον, ουτε καν αν ηταν ενας ποιητης η περισσοτεροι. Και ακριβως οπως η ασταθεια του Herrick συντονισε την φωνη του σε trans-shiftings, ετσι η κρυπτοτητα του Ομηρου, που στην πραγματικοτητα δεν ειναι παρα η εμπεδωση του σε αλλες φωνες, του παρεχει προσβαση σε πραγματα ανιδωτα και δεν βαζει κανενα μεσολαβητικο εμποδιο αναμεσα στο ανιδωτο και στο κοινο.

…all kinds of grapes growing right in succession whenever the hours of God weigh down on them from the air.

Μεγαλα λουλουδια καθως γεμιζουν νερο αναποδογυριζουν και βυθιζονται ολο και πιο κοντα στη γη. Ο Ομηρος μας προσκαλει να διαβασουμε αυτην την κινηση ως κατωφερη πιεση απο τον αερα, και το ρημα που χρησιμοποιει ειναι το ιδιο που χρησιμοποιει αλλου τοσο για το χιονι οσο και για την βροχη:

As a winter swollen river smashes down the walkways with its current and the flowering vineyards can't hold it back with their fences, whenever the rainstorm of God weighs down on that river.

Il. 5.84 ποταμῷ πλήθοντι ἐοικὼς/ χειμάρρῳ, ὅς τ᾽ ὦκα ῥέων ἐκέδασσε γεφύρας· / τὸν δ᾽ οὔτ᾽ ἄρ τε γέφυραι ἐεργμέναι ἰσχανόωσιν, / οὔτ᾽ ἄρα ἕρκεα ἴσχει ἀλωάων ἐριθηλέων / ἐλθόντ᾽ ἐξαπίνης, ὅτ᾽ ἐπιβρίσῃ Διὸς ὄμβρος

…

Like on a winter's day, the snowflakes fall thickly and everything gets covered from above whenever the snowstorm of God weighs down on the world.

Il. 12.286 ὥς τε νιφάδες χιόνος πίπτωσι θαμειαὶ / … ἄλλά τε πάντα / εἴλυται καθύπερθ᾽, ὅτ᾽ ἐπιβρίσῃ Διὸς ὄμβρος

Και οι τρεις εικονες, συμπυκνωμενες μεσα στην μνημη του περφορμερ, προστριβονται η μια πανω στην αλλη ετσι ωστε οι ωρες που πεφτουν απο μισο χιονι, μισο βροχη και ο αερας ο ιδιος γινονται ορατα.

Οι αραδες δεν διαρκουν περισσοτερο απο δυο λεπτα. Οντας σχεδιασμενες να ακουγονται φωναχτα, οχι να διαβαζονται απο το χαρτι, η γλωσσα τους ειναι φτερωτη, διαβαταρικη, φευγατη. Και παλι σ' εκεινη την φλασια βλεπουν μακρυτερα απο τον Herrick. Βλεπουν την πραγματικη πιεση στον αερα την οποια ο Herrick εχασε. Και βλεπουν τον ιδιο τον χρονο, οχι στην μηχανικη αλλα στην φυσικη, εποχικη του μορφη. Οι ωρες, η οι εποχες των ποικιλων χαρακτηριστικων που βασιζονται στα ποικιλα μερη του φωτος της ημερας, ειναι οι πρωταρχικοι trans-shifters.

36:16

Τον Μαϊο του 2020 το Horniman Museum στο Λονδινο προσλαμβανει εναν ερημιτη που θα ζησει για εναν μηνα στο Clocktower. Η δουλεια του ειναι να σταματησει τον χρονο. Και ακομη και τωρα ετοιμαζει διαβρωσεις καθε ειδους, επιγραφες, εξατμισεις, μουσικα ιντερλουδια και ανασκαφες και ευθειες πραξεις κατεδαφισης για να εκπληρωσει αυτην την παραγγελια. Ευτυχως γι' αυτον κανεις δεν προκειται να βρει αν θα το εχει πετυχει η οχι. Θα ειναι σαν την γιουγκοσλαβικη γαμηλια πομπη που παγωσε για 100 χρονια στον δρομο προς την εκκλησια, κατοπιν ξεπαγωσε και συνεχισε κανονικα. Μιλησα μ' αυτον τον ερημιτη και μου ειπε οτι η εικονα του για τον χρονο εμπνεεται απο την βουδιστικη εννοια του … [?37.14]. Η λεξη γι' αυτο ειναι kalpa, και kalpa ειναι τουτο: Ο Βουδας περιεγραψε το βουνο μεγαλυτερο κι απο το ορος Εβερεστ. Μια φορα στα 100 χρονια καποιος σκουπιζει το βουνο τριβοντας το με ενα κομματι μεταξι. Το βουνο θα κατατριφτει προτου τελειωσει το kalpa.

Δεν ξερω πως θα μπορουσε κανεις να σταματησει αυτο το ειδος του χρονου. Ειναι τοσο υλικο, τοσο […?37.53]. Ο χρονος του Ομηρου ειναι διαφορετικος. Ειναι μια σειρα απο 12 χαρακτηρες αφοσιωμενους στον χορο, ειναι η ωρα που ο ξυλοκοπος τρωει το γευμα του, η η εποχη οπου οι μυγες συγκεντρωνονται σε υποστεγα, η ειναι η προ-ολυμπια θεα της Νυχτας, η ειναι η Αυγη που φορα κιτρινα ρουχα και γουσταρει εναν νεαρο αντρα τον οποιο αρπαζει και κοιμαται μαζι του. Ειναι σχετικα ευκολο να σταματησεις αυτο το ειδος του χρονου. Ακομα και μεσα στον σχολαστικο ωρολογιακο μηχανισμο της Οδυσσειας με τις 20ετεις υποδιαιρεσεις της και τις επανερχομενες φασεις της σεληνης, με τους χρονομετρικους αριθμους των οπωροφορων δεντρων και τις συμβολικες ποσοτητες βελων και τσεκουριων, ακομα και μετα απο ολο αυτο το προσεκτικο μετρημα η Αθηνα καταφερνει να σταματησει τον χρονο στο Βιβλιο 23 ωστε η Πηνελοπη και ο Οδυσσεας να μπορουν να χαρουν μια μεγαλη νυχτα μαζι. Τωρα η Αυγη, με τα ροδινα χερια της, θα ειχε αναδυθει πανω στο κλαμα τους, αν η γκριζοφθαλμη θεα Αθηνα δεν το ειχε σκεφτει αλλιως. Κρατησε την μακρα νυχτα πισω στο Outwood Edge. Καθυστερησε την Αυγη στα χρυσα της μαξιλαρια στον Ωκεανο και δεν την αφησε να ζεψει τα γοργοποδαρα αλογα της που φερνουν στον κοσμο το φως της ημερας.

Η Ιλιαδα, που ξεκινα τον ενατο χρονο του Τρωικου Πολεμου, εχει 218 παρομοιωσεις. Και καθε παρομοιωση ενεργει στην αφηγηση οπως η Αθηνα που διακοπτει την ροη με μια εικονα της παρουσας στιγμης. Προσεξτε την αλλαγη του χρονου οταν, για παραδειγμα, σκοτωνεται ο Αυτομεδων:

so he fell like when an oak falls or white poplar or tall pine, which carpenters in hills cut with axes to make ships.

Η ο Θεστωρ:

standing close, he speared him in the right jaw, breaking through his teeth and pulled him over the rail as a man on a jutting rock hooks a vigorous fish from sea to land with line and shining bronze. So he hooked Thestor gaping with his spear.

ὁ δ᾽ ἔγχεϊ νύξε παραστὰς // γναθμὸν δεξιτερόν, διὰ δ᾽ αὐτοῦ πεῖρεν ὀδόντων, // ἕλκε δὲ δουρὸς ἑλὼν ὑπὲρ ἄντυγος, ὡς ὅτε τις φὼς // πέτρῃ ἔπι προβλῆτι καθήμενος ἱερὸν ἰχθὺν // ἐκ πόντοιο θύραζε λίνῳ καὶ ἤνοπι χαλκῷ· // ὣς ἕλκ᾽ ἐκ δίφροιο κεχηνότα δουρὶ φαεινῷ, [[Ἰλιάς 16, 493-409]

39:50

Ειναι μερος της τεχνης καθε αφηγητη να σηκωνει το βλεμμα και να κοιταζει εξω απο την αφηγηση και να ξαναβαζει μεσα το ακροατηριο με μια συγχρονη αναφορα. Και αυτες οι χρονικες μετατοπισεις σιγουρα θα ειχαν τονιστει με αλλαγες της κινησιολογιας και του τονου. Να ακουσεις την Ιλιαδα σε περφορμανς, να κινειται μεσα κι εξω απο παρελθον και μελλον, πρεπει να ηταν λιγακι σαν την εμπειρια του Beckett μιας τονικης επιφανειας καταφαγωμενης απο μεγαλες μαυρες παυσεις. Μονο που στον Ομηρο οι παυσεις δεν ειναι μαυρες. Ειναι ανειπωτα λαμπρες.

Like when the wind dies down, the stars stand out glittering around a shining moon, each steep headland, every crag and cliff can be seen, the sky breaks open to its very depths showing every star and the shepherd's heart is glad.

ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἐν οὐρανῷ ἄστρα φαεινὴν ἀμφὶ σελήνην // φαίνετ᾽ ἀριπρεπέα, ὅτε τ᾽ ἔπλετο νήνεμος αἰθήρ· // ἔκ τ᾽ ἔφανεν πᾶσαι σκοπιαὶ καὶ πρώονες ἄκροι // καὶ νάπαι· οὐρανόθεν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ, // πάντα δὲ εἴδεται ἄστρα, γέγηθε δέ τε φρένα ποιμήν· [Ἰλιάς 8.555-559]

Ολος ο αργυρος εκεινης της παρομοιωσης ερχεται ξεχειλιζοντας απο την φραση οὐρανόθεν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπερράγη ἄσπετος αἰθήρ: ο ουρανος σπαζει κι ανοιγει μεχρι τα απωτατα βαθη του, ατελειωτος λαμπρος αερας ξεχυνεται απο τον αιθερα, κατω απο τον λαμπρο αιθερα ξεσπα ο απειρος, λαμπρος αερας, απο τον αιθερα ψηλα ο απειρος λαμπρος αερας ειναι γεματος με φως, εξω απο τον ουρανο ξεγλιστρα ενας βαθυτερος, αφατος ουρανος. Ο νυχτερινος ουρανος ανοιγει και ο πραγματικος μυστικος ουρανος εκρηγνυται προς τα κατω.

Το ἄσπετος, που θα πει αρρητος, περιγραφει τον αιθερα που ειναι ο αϋλος απομακρος αερας, ὑπερράγη, σημαινει ρηγματωση προς τα κατω και ολο αυτο συμβαινει οὐρανόθεν, με μια κατωφερη κινηση σταλμενη απο τον ουρανο. Οι γωνιες ειναι ακριβως οι ιδιες οπως σε εκεινη την πληροφοριακη γραμμη για τα σταφυλια στα οποια οι ζωντανες ωρες κλινουν προς την γη απο τον Δια, τον θεο του ουρανου.

Καθε φραση του Ομηρου ακολουθει την ιδια εκστατικη γραμμη απο το Μηδεν στο Ειναι και παλι πισω μετα. Ειναι οπως το ανοιγμα του διαφραγματος μιας καμερας που αφηνει ξαφνικα το φως να πεσει πανω στην γλωσσα. Κι αυτο ειναι, πιστευω, ο,τι εννοουσε ο Beckett μιλωντας με φεγγαροφωτο στην φωνη σας.

Σας ευχαριστω.