Στο μελλον πιθανον να υπαρχει ενα επαγγελμα που να λεγεται ακουστης. Επι πληρωμη προσφερει στον Αλλο ακοη. Κανεις πηγαινει στον ακουστη γιατι διαφορετικα δεν υπαρχει κανενας που να ακουει τον Αλλο. Σημερα χανουμε ολο και περισσοτερο την δυνατοτητα να ακουμε. Την δυσκολευει η αυξανομενη εστιαση στο Εγω, η ναρκισσιστοποιηση της κοινωνιας. Ο Ναρκισσος δεν απαντα στην ερωτικη φωνη της νυμφης Ηχω, που βασικα ειναι η φωνη του Αλλου. Ετσι αυτη εκφυλιζεται σε επαναληψη της δικης του φωνης.

Το να ακους δεν ειναι παθητικη ενεργεια. Το διακρινει μια ιδιαιτερη ενεργητικοτητα. Πρωτα πρεπει να καλωσορισω τον Αλλο, δηλαδη να τον καταφανθω στην αλλοτητα του. Τοτε του προσφερω ακουσμα. Το να ακους ειναι ενα δωρισμα, ενα δωσιμο, μια δωρεα. Βοηθα τον Αλλο να μιλησει καν. Δεν ακολουθει παθητικα την ομιλια του Αλλου. Απο μια ορισμενη αποψη το ακουσμα προηγειται της ομιλιας. Πρωτα το ακουσμα κανει τον Αλλο να μιλησει. Ακουω ηδη προτου ο Αλλος μιλησει, η, ακουω ωστε ο Αλλος να μιλησει. Το ακουσμα καλει τον Αλλο να μιλησει, τον απελευθερωνει στην αλλοτητα του. Το ακουσμα ειναι ενας χωρος αντηχησης στον οποιο ο Αλλος μιλα και ελευθερωνεται. Ετσι το να ακους μπορει να ειναι ιαματικο.

Ο Elias Canetti αιρει τον Hermann Broch σε εναν ιδανικο ακουστη ο οποιος χαριζει στον Αλλο την ακοη του. Η φιλοξενη, ακουουσα σιωπη του προσκαλει τον Αλλο να μιλησει απελευθερωτικα: "Θα μπορουσες να πεις τα παντα, αυτος δεν απερριπτε τιποτα. Ντροπη ενοιωθες μονο οσο δεν ειχες πει κατι περα για περα. Ενω κανεις κατα τα αλλα σε τετοιες συνομιλιες φτανει σε ενα σημειο οπου με ενα ξαφνικο ταρακουνημα λεει στον εαυτο του 'Στοπ! Ως εδω και μη παρεκει!', καθως το ανοιγμα που επιθυμουσε γινεται επικινδυνο - γιατι πως ξαναβρισκεις τον εαυτο σου και πως να εισαι μετα μονος; -, στον Broch αυτος ο τοπος κι αυτη η στιγμη δεν υπηρχε ποτε, τιποτα δεν φωναζε στοπ, πουθενα δεν επεφτες σε προειδοποιητικες ταμπελες, η σηματα, προχωρουσες σκονταφτοντας, πιο γρηγορα, και ησουν σαν μεθυσμενος. Ειναι συγκλονιστικο να ζεις το ποσα εχεις να πεις για τον εαυτο σου, οσο περισσοτερο τολμας και χανεσαι τοσα περισσοτερα βγαινουν ρεοντας." Η σιωπη του Broch ειναι φιλικη, φιλοξενη μαλιστα. Αυτος αποσυρεται ολοτελα για τον Αλλο. Γινεται ολος αυτια χωρις το οχληρο στομα.

Η σιωπη του Broch ειναι μια φιλοξενη σιωπη η οποια διαφερει απο την σιωπη ενος αναλυτη, ο οποιος ακουει τα παντα για τον εαυτο του, αντι να ακουει τον Αλλο. Ο φιλοξενος ακουστης κενωνεται σε εναν χωρο αντηχησης του Αλλου, ο οποιος τον λυτρωνει προς τον εαυτο του. Το ακουσμα μπορει απο μονο του να θεραπευει.

Η σιωπη του ακουστη, λεει ο Canetti, διακοπτεται μονο απο "μικρες, αντιληπτες ανασες που μαρτυρουν σε καποιον οτι οχι μονον ακουγεται, οτι το υποδεχτηκαν, σαν με καθε φραση που λεει να εμπαινε σ' ενα σπιτι και να εκανε σχολαστικα εγκατασταση". Αυτοι οι μικροι ηχοι ανασας ειναι σημαδια της φιλοξενιας, μια ενθαρρυνση που βγαινει χωρις καμια κριση. Ειναι ενα μινιμουμ αντιδρασης, γιατι πληρως διαμορφωμενες λεξεις και φρασεις θα ηταν ηδη μια κριση και θα ισοδυναμουσαν με το να παιρνει θεση. Ο Canetti παραπεμπει σε μια ιδιομορφη "διστακτικοτητα" που μοιαζει με μια αποχη απο κριση. Ο ακουστης απεχει απο την κριση, λες και καθε κριση να εξομοιωνονταν με προκαταληψη, που θα ηταν προδοσια του Αλλου.

Η τεχνη του να ακους επιτελειται ως τεχνη της ανασας. Η φιλοξενη υποδοχη του Αλλου ειναι μια εισπνοη, η οποια παντως δεν ενσωματωνει τον Αλλο, αλλα τον δεχεται στον ξενωνα και τον προφυλασσει. Ο ακουστης κενωνεται. Γινεται κανενας. Αυτη η κενοτητα συνιστα την φιλικοτητα του: "Φαινοταν να προσλαμβανει τα πλεον διαφορετικα πραγματα για να τα προφυλαξει."

Η υπευθυνη σταση του ακουστη απεναντι στον Αλλο εκφραζεται ως υπομονη. Η παθητικοτητα της υπομονης ειναι το πρωτο αξιωμα του ακουστη. Ο ακουστης εκτιθεται ανευ ορων στον Αλλο. Η εκθεση ειναι ενα αλλο αξιωμα της ηθικης του ακουστη. Αυτη μονη εμποδιζει το να αυταρεσκεσαι. Το Εγω δεν ειναι σε θεση να ακουει. Ο χωρος του ακουσματος ως χωρος αντηχησης του Αλλου διανοιγεται εκει που το Εγω εχει ανασταλει. Στην θεση του ναρκισσιστικου Εγω μπαινει μια απορροφηση απο τον Αλλο, ενας ποθος του Αλλου.

Η μεριμνα του ακουστη ισχυει για τον Αλλο, και μαλιστα σε αντιθεση με την μεριμνα του Heidegger, που ειναι μεριμνα για τον εαυτο. Ο Canetti θελει ν' ακουει απο μεριμνα για Αλλους. Πρωτα το ακουσμα βοηθα τον Αλλο να μιλησει: "Το πιο σημαντικο ειναι η συνομιλια με αγνωστους. Ομως κανεις πρεπει να το διαμορφωσει ετσι ωστε αυτοι να μιλησουν, και ολα οσα κανεις κανει ειναι για να τους κανει να μιλησουν. Αν για καποιον αυτο δεν ειναι δυνατο, τοτε εχει αρχισει ο θανατος." Αυτος ο θανατος δεν ειναι ο θανατος μου, αλλα ο θανατος του Αλλου. Ο λογος μου, η κριση μου, ακομα και ο ενθουσιασμος μου κανει παντα κατι στον Αλλο να πεθανει: "Αφησε τον καθενα να μιλα: εσυ μη μιλας: τα λογια σου αφαιρουν απο τους ανθρωπους την μορφη τους. Ο ενθουσιασμος σου θολωνει τα ορια τους‧ δεν γνωριζουν πια οι ιδιοι το εαυτο τους οταν μιλας‧ ειναι εσυ."

Η κουλτουρα του μου-αρεσει απορριπτει καθε μορφης πληγωμα και κλονισμο. Ομως οποιος θελει να διαφυγει το πληγωμα ολοτελα, δεν εμπειραται τιποτα. Σε καθε βαθεια εμπειρια, σε καθε βαθεια γνωση ενοικει η αρνητικοτητα του πληγωματος. Το απλο μου-αρεσει ειναι η απολυτα μηδενικη βαθμιδα της εμπειριας. Ο Elias Canetti διακρινει δυο ειδη απο πνευματα, "αυτα που εγκαθιστανται σε πληγες κι αυτα που εγκαθιστανται σε σπιτια". Η πληγη ειναι το ανοιγμα δια του οποιου εισερχεται ο Αλλος. Ειναι το αυτι που παραμενει ανοιχτο για τον Αλλο. Οποιος ειναι ολοτελα βολεμενος στο σπιτι του εαυτου του, οποιος κλεινεται στο σπιτι του, δεν ειναι σε θεση να ακουει. Το σπιτι προστατευει το Εγω απο την εισβολη του Αλλου. Η πληγη σπαζει την σπιτικη, ναρκισσιστικη εσωτερικοτητα. Ετσι γινεται ανοιχτη πορτα για τον Αλλο.

Στην αναλογικη επικοινωνια εχουμε κατα κανονα εναν συγκεκριμενο παραληπτη, ενα προσωπικο απεναντι. Αντιθετα η ψηφιακη επικοινωνια προωθει μια επεκτατικη, αποπροσωποποιημενη επικοινωνια που βγαινει χωρις προσωπικο Απεναντι, χωρις βλεμμα και φωνη. Στο Twitter για παραδειγμα στελνουμε διαρκως μηνυματα. Ομως αυτα δεν απευθυνονται σε ενα συγκεκριμενο ατομο. Δεν εννοουν κανεναν. Τα κοινωνικα μεσα δεν προωθουν οπωσδηποτε κουλτουρα συζητησης. Συχνα ειναι καθοδηγουμενα απο συναισθηματα. Τα Shitstorms ειναι μια ατακτη πλημμυριδα απο συναισθηματα που δεν διαμορφωνει καμια κοινη γνωμη.

Πληροφοριες παιρνω απο το δικτυο, προς τουτο δεν χρειαζεται να στραφω προς ενα προσωπικο Απεναντι. Δεν μεταβαινω σε καποιον δημοσιο χωρο για να παρω πληροφοριες, η εμπορικα προϊοντα. Πολυ περισσοτερο τα βαζω να ερχονται σ' εμενα. Η ψηφιακη επικοινωνια με δικτυωνει, ομως συγχρονως με απομονωνει. Εκμηδενιζει μεν την αποσταση, ομως η απουσια αποστασης δεν δημιουργει καμια προσωπικη εγγυτητα.

Χωρις το παρον του Αλλου η επικοινωνια εκφυλιζεται σε μια επιταχυμενη ανταλλαγη πληροφοριων. Δεν δημιουργει σχεση αλλα συνδεση. Ετσι ειναι επικοινωνια διχως γειτονα, χωρις καμια γειτονικη εγγυτητα. Το ακουσμα σημαινει κατι τελειως διαφορετικο απο την ανταλλαγη πληροφοριων. Στο ακουσμα δεν συμβαινει καμια συναλλαγη. Χωρις γειτονευση, χωρις ακουσμα δεν διαμορφωνεται καμια κοινωνια. Η κοινωνια ειναι ακουσματα.

Στο Facebook δεν λεγονται προβληματα που θα μπορουσαμε να αντιμετωπισουμε και να συζητησουμε απο κοινου. Προπαντων μεταδιδονται πληροφοριες που δεν χρειαζονται καμια συζητηση και εξυπηρετουν μονο το προφιλ του πομπου. Εδω κανεις δεν σκεφτεται οτι ο Αλλος θα μπορουσε να εχει εγνοιες, η πονο. Στην κοινωνια του Like κανεις συναντα μονο τον εαυτο του, η τους ομοιους του. Εδω δεν ειναι δυνατη και καμια συζητηση. Ο πολιτικος χωρος ειναι ενας χωρος οπου συναντω Αλλους, μιλω με Αλλους και τους ακουω.

Το ακουσμα εχει μια πολιτικη διασταση. Ειναι μια πραξη, μια ενεργητικη συμμετοχη στην υπαρξη των Αλλων κι επισης στα βασανα τους. Πρωτα αυτο δενει, διαμεσολαβει ανθρωπους προς μια κοινωνια. Σημερα ακουμε πολυ, ομως ολο και περισσοτερο ξεμαθαινουμε την ικανοτητα να ακουμε Αλλους και την γλωσσα τους, να προσφερουμε ευηκοον ους στα βασανα τους. Σημερα ο καθενας ειναι καπως μονος με τον εαυτο του, με το βασανο του, με τα αγχη του. Το βασανο ιδιωτικοποιειται και εξατομικευεται. Ετσι γινεται αντικειμενο της θεραπειας η οποια εφαρμοζει τα γιατροσοφια της στο Εγω, στην ψυχη του. Δεν δημιουργειται κανενας δεσμος αναμεσα στο βασανο μου και στο βασανο σου. Ετσι παραβλεπεται η κοινωνικοτητα του βασανου.

Σημερα η στρατηγικη της κυριαρχιας συνισταται στο να ιδιωτικοποιησει το βασανο, το αγχος κι ετσι να αποκρυψει την κοινωνικοτητα του, κι ετσι να εμποδισει την κοινωνικοποιηση του, την πολιτικοποιηση του. Η πολιτικοποιηση σημαινει την μεταφραση του ιδιωτικου στο κοινο. Σημερα πολυ περισσοτερο το κοινο διαλυεται στο ιδιωτικο. Η κοινη γνωμη διασπαται σε ιδιωτικους χωρους.

Η πολιτικη βουληση να διαμορφωθει ενας δημοσιος χωρος, μια κοινωνια των ακουσματων, το πολιτικο ακροατηριο φθινει ριζικα. Η ψηφιακη δικτυωση ευνοει αυτην την εξελιξη. Σημερα το ιντερνετ δεν εμφανιζεται ως χωρος της κοινης, επικοινωνιακης πραξης. Πολυ περισσοτερο διασπαται σε εκθεσιακους χωρους του Εγω, στους οποιους κανει διαφημιση προπαντων για τον εαυτο του. Σημερα το ιντερνετ δεν ειναι παρα χωρος αντηχησης του απομονωμενου εαυτου. Καμια διαφημιση δεν ακουει.

Απο το "Momo" του Michael Ende μπορει να αναπτυχθει μια ηθικη του ακουσματος. Καταρχην την Momo την διακρινει ενας πλουτος σε χρονο: "Αφου ο χρονος ηταν το μονο στο οποιο η Momo ηταν πλουσια." Ο χρονος της Momo ειναι ενας ιδιαιτερος χρονος. Ειναι ο χρονος του Αλλου, δηλαδη ο χρονος που δινει στους Αλλους με το να τους ακουει. Θαυμαζουν την Momo για την ικανοτητα της να ακουει. Αυτη προβαλλει ως ακουστης: "Αυτο που η μικρη Momo μπορουσε οσο κανεις, ηταν να ακουει. Σιγα, αυτο δεν ειναι τιποτα ιδιαιτερο, θα πουν ισως πολλοι αναγνωστες, ο καθενας μπορει να ακουει. Ομως αυτο ειναι πλανη. Μονο πολυ λιγοι ανθρωποι μπορουν να ακουνε πραγματικα. Και το πως η Momo ηξερε να ακουει, ηταν ολοτελα μοναδικο." Η Momo απλα καθεται εκει και απλα ακουει. Ομως το ακουσμα της κανει θαυματα. Φερνει σκεψεις στους ανθρωπους που δεν θα τους ερχονταν απο μονους τους ποτε. Το ακουσμα της οντως θυμιζει το φιλοξενο ακουσμα του Hermann Broch που απελευθερωνει τον Αλλο για τον εαυτο του: "Οπου κοιταζε τον αλλο με τα μεγαλα σκοτεινα της ματια, κι αυτος αισθανονταν ξαφνικα να αναδυονται σκεψεις που δεν ειχε υποψιαστει ποτε οτι βρισκονταν μεσα του. Μπορουσε ν' ακουει ετσι που αβοηθητοι, η αναποφασιστοι ανθρωποι ξαφνικα γνωριζαν με απολυτη ακριβεια τι ηθελαν. Η, ντροπαλοι ξαφνικα αισθανονταν ελευθεροι και θαρραλεοι. Η, δυστυχισμενοι και βαρυθυμοι γινονταν σιγουροι και χαρουμενοι. Κι οταν κανεις θεωρουσε οτι η ζωη του ειναι τελειως αποτυχημενη και ασημαντη και αυτος μονο καποιος αναμεσα σ' εκατομμυρια, καποιος που δεν αφορα κανεναν και μπορει να αντικατασταθει το ιδιο γρηγορα οπως μια χαλασμενη κατσαρολα - και πηγαινε και τ' αφηγουνταν ολα αυτα στην μικρη Momo, τοτε, ακομα οσο μιλουσε, του γινοταν με μυστηριο τροπο καθαρο οτι ηταν βαθια νυχτωμενος, οτι, ακριβως οπως ηταν, υπηρχε μια και μοναδικη φορα μεταξυ ολων των ανθρωπων, και οτι γι' αυτο ηταν, με τον δικο του ιδιαιτερο τροπο, σημαντικος για τον κοσμο. Να πως μπορουσε η Momo να ακουει!" Το ακουσμα δινει στον καθενα πισω το δικο του. Και με ενα καθαρο ακουσμα μονο η Momo λυνει τον καυγα. Το ακουσμα συμφιλιωνει, θεραπευει και λυτρωνει: "Μια αλλη φορα ενας μικρος νεαρος της εφερε το καναρινι του, που δεν ελεγε να κελαϊδησει. Αυτο ηταν μια πολυ πιο δυσκολη αποστολη για την Momo. Επρεπε να το ακουει μια ολοκληρη εβδομαδα, μεχρι ν' αρχισει να τιτιβιζει και να τραγουδαει χαρουμενα."

Η θορυβωδης κοινωνια της κοπωσης ειναι κουφη. Αντιθετα η επερχομενη κοινωνια θα μπορουσε να ειναι κοινωνια των ακουοντων και αφουγκραζομενων. Σημερα θα ηταν αναγκαια μια επανασταση του χρονου, η οποια θα εκανε να ξεκινησει ενας τελειως καινουργιος χρονος. Το ζητουμενο ειναι να ανακαλυφθει παλι ο χρονος του Αλλου. Η σημερινη κριση του χρονου δεν ειναι η επιταχυνση αλλα ο ολοκληρωτισμος του χρονου του εαυτου. Ο χρονος του εαυτου διαφευγει της λογικης της αυξησης της επιδοσης και της αποτελεσματικοτητας που δημιουργει μια πιεση επιταχυνσης. Η νεοφιλελευθερη πολιτικη του χρονου καταργει τον χρονο του Αλλου, που γι' αυτην θα ηταν μη παραγωγικος χρονος. Ο ολοκληρωτισμος του χρονου του εαυτου συμβαδιζει με τον ολοκληρωτισμο της παραγωγης, που σημερα καταλαμβανει ολες τις περιοχες της ζωης και οδηγει στην ολοκληρωτικη λεηλασια του ανθρωπου. Η νεοφιλελευθερη πολιτικη του χρονου καταργει επισης τον χρονο της γιορτης, ο οποιος διαφευγει της λογικης της παραγωγης. Καθοτι ισχυει για την απο-παραγωγη. Σε αντιθεση με τον χρονο του εαυτου, που μας απομονωνει, ο χρονος του Αλλου θεσπιζει μια κοινωνια. Επομενως ειναι καλος χρονος.