Πριν απο χρονια εγραφα:
Η ψυχαναλυση δεν γινεται οπουδηποτε και με οποιονδηποτε τροπο. Σαν τις παλιες τελετουργιες, εχει ενα μονοτονο τυπικο: οι αυστηρα τηρουμενες ωρες των συναντησεων και η διαρκεια τους, η μονιμη θεση του αναλυομενου, που πλαγιαζει υπτια σε ενα κρεββατι, και του ψυχαναλυτη, που βρισκεται αθεατος πισω του, η απολυτη εγκρατεια της ψυχαναλυτικης σχεσης, η αμοιβη του ψυχαναλυτη και, τελος, ο "βασικος κανονας" της ψυχαναλυσης.
Συνηθως αντιμετωπιζουμε το "τυπικο" ως το δευτερευον. Σημασια δεν εχουν οι τυποι, λεμε, αλλα η "ουσια". Το τυπικο ειναι λοιπον, πιστευουμε, αφ' εαυτου ανουσιο. Τουλαχιστον οσον αφορα την ψυχαναλυση, τα πραγματα δεν ειναι ετσι. Το τυπικο της ψυχαναλυσης πρεπει να το εννοησουμε ως το ιδιαζον της, με τον ιδιο τροπο που το ιδιαζον ενος τοπου υπαρχει στο "κλιμα" του. Και το κλιμα δεν ειναι απλως ενας "παραγοντας" τον οποιο θα λαβουμε υποψη μας για την επιλογη π.χ. του τοπου των διακοπων μας. Το κλιμα του τοπου ασκει μια αργη, αλλα καταλυτικη επιδραση επανω στους ανθρωπους που τον κατοικουν, και τους αλλαζει ριζικα, χωρις αυτοι να το καταλαβαινουν. Ετσι πρεπει να εννοηθει και το τυπικο της ψυχαναλυσης, ως το κλιμα της το οποιο αφ' εαυτου ασκει την "θεραπευτικη" του επιδραση, σταθερα και σιγουρα – στο σημειο βεβαια που ο ιδιος ο ψυχαναλυτης ειναι εγκλιματισμενος σ' αυτο.
[Επανεισαγωγη στην ψυχαναλυση, Αθηνα 1989, σ. 41]
Μιλαμε για μια εικονα της ψυχαναλυτικης συναντησης ως μεταβασης σε εναν ιδιαιτερο τοπο και για την επαφεση στο κλιμα του, στο θεραπευτικα ενεργο κλιμα του.
Ειναι μια οπτικη της ψυχαναλυσης απελευθερωμενη απο την γνωση – απο την υποτιθεμενη προτεραιοτητα της κατανοησης και της ερμηνειας. Ομως απελευθερωμενη και απο τον καταναγκασμο της δρασης – εκεινου του δογματος που λεει πως μια ευτυχης εκβαση ερχεται μονον οταν "κανω" κατι, και δεν μενω παθητικα αδρανης. Η πορεια της ψυχαναλυσης ως εγκλιματισμος στον ιαματικο τοπο της, κινειται εξω απο τη διασταση ενεργητικου και παθητικου.
Θα ηταν λοιπον καιρος να προσεξουμε περισσοτερο αυτο που αποκαλουμε "κλιμα", οταν μ' αυτο το ονομα δεν αναφερομαστε στα μετεωρολογικα δεδομενα, αλλα σε μια αδιορατη πρωτογενη συναφεια, μαλιστα συμμιξη ανθρωπου και κοσμου, που ειναι χαρακτηριστικη για τον εκαστοτε τοπο διαμονης του. Στο ετσι εννοημενο κλιμα ανηκει ο δικος του καθε φορα τροπος ζωης (και θανατου) - τροπος σκεψης και αισθησης, ορασης και ακοης, λογου και σιωπης, ονειρων και ποθων, νεοτητας και γηρατος, τροπος του εαυτου και των αλλων.
Αυτο το κλιμα θα χρειαστει να το δουμε προσεκτικοτερα, να ανοιξουν τα ματια μας για τη φυση του. Προς τουτο θα μελετησουμε δυο εργα που ειναι καταλληλα για τον σκοπο μας. Η κοινη τους αναφορα, αν και μεσα απο ριζικα διαφορετικες προσεγγισεις, ειναι το κλιμα της ερημου. Το πρωτο κειμενο ειναι απο το βιβλιο Fūdo – Wind und Erde [ανεμος και γη] του ιαπωνα Watsuji Tetsuro (1989-1960) [Αγγλικη μεταφραση του βιβλιου]. Το δευτερο κειμενο ειναι αποσπασματα απο το America του Jean Baudrillard (1929–2007).
Η μελετη τους θα μπορουσε να μας ανοιξει εναν δρομο για την καθαροτερη εμπειρια εκεινου του αλλου, του ιδεατου, ομως διολου λιγοτερο πραγματικου, ιαματικου κλιματος στο οποιο ειμαστε, ως θεραπευτες, γηγενεις.