[159] Στην ιδεα ενος επιστημονικου εργου συναντωνται οι μοναδικοι προσωπικοι-ψυχολογικοι και οι μοναδικοι πολιτισμικοι-ιστορικοι οροι της δυνατοτητας του μαζι με την διαχρονικη αποστολη την οποια εχει να επιτελεσει, μεσα στον κοσμο και εναντιον του κοσμου, δηλαδη: να υπηρετει την αληθεια.

[...]

Εαν ερωτησουμε γι' αυτην την ιδεα, θα την βρουμε στην αντιληψη του ανθρωπου [homo natura > βλ. σελ. 162, 165, 166]

[160] Μονον ο επιστημονικος ανθρωπος κατα κανονα δεν θελει να γνωριζει τιποτα για το οτι προκειται για μια πιστη, η οποια αναπτερωνει την ιδεα του. Ομως ακριβως εδω ο Freud αποτελει εξαιρεση. Σε μια απο τις πολλες φρασεις του εργου του, που προσδεχονται την ορμητικοτητα και την καθαροτητα τους απο την δυναμη και το συγκροτημενο της ιδεας του, εκφραζει το πιστευω του: "Πιστευουμε", γραφει στο Die Zukunft einer Illusion (Το Μελλον μιας Ψευδαισθησης), "πιστευουμε για την επιστημονικη εργασια οτι ειναι δυνατον αυτη να εμπειραθει απο την πραγματικοτητα του κοσμου κατι με το οποιο μπορουμε ν' αυξησουμε την δυναμη μας και προς το οποιο να προσανατολισουμε την ζωη μας." (GW XI, σελ. 465) Και οπως καθε αληθινα δημιουργικη πιστη περιεχει ενα mysterium tremendum, ενα στοιχειο νοημονος θαυμασμου, ακομη και δεους εμπρος στο "δεινο" αορατο, ετσι κι εδω. Εννοω εκεινο το αορατο το οποιο συνδεει τον homo natura του Freud με το αρχεγονο θεμελιο καθε ζωης και το οποιο τον διακρινει και τον διαμορφωνει περισσοτερο απ' ολες τις αλλες ιδεες για τον ανθρωπο ως φυσικο ον, δηλαδη τις ορμες. "Παντα μας αγγιζε η υπονοια", γραφει ακομα σε ηλικια εβδομηνταεξι ετων, "οτι πισω απο αυτες τις πολλες μικρες δανεικες ορμες κρυβεται κατι το σοβαρο και κραταιο, το οποιο θα τειναμε να πλησιασουμε προσεκτικα." [...]

Εδω μιλα ο αδιαπτωτος θαυμασμος του ερευνητη της φυσης εμπρος στην σοβαροτητα και στην δυναμη της ζωης και του εγγενους του θανατου, ο θαυμασμος εμπρος σε μια ζωη η οποια, συμφωνα με την πεποιθηση του Freud, "ολοι μας πονουμε πολυ" (XI, 464), για τον οποιο πονο δεν υπαρχει ουτε αποζημιωση ουτε παρηγορια, και παλι το να αντεχεται παραμενει "το πρωτο καθηκον ολων των ζωντανων" (X, 345). Αυτο το καθηκον μπορει να εκπληρωθει μονον οταν ετοιμαστουμε για τον θανατο: "Si vis vitam, para mortem". Διοτι "περισσοτερο αντεχεται" η ζωη μονον οταν προσεχουμε περισσοτερο την αληθινοτητα (ο.π.), και ετσι προπαντων την αληθινοτητα ως προς τον θανατο: "Και το επωδυνο μπορει να ειναι αληθινο" (XI,292). Στην αληθινοτητα βλεπει ο Freud την κατεξοχην συνειδηση της ανθρωποτητας, για το που ανηκει.