Σούτρα Βουνών και Νερών

απο την αγγλικη μεταφραση των Arnold Kotler και Kazuaki Tanahashi:

Mountains and Waters Sutra




Βουνα και Νερα

Σούτρα Βουνών και Νερών

1

Βουνά και νερά ακριβώς τώρα είναι η ενεργοποίηση του αρχαίου δρόμου Buddha. Το καθένα, παραμένοντας στην έκφραση του ίδιου του φαινομένου του, πραγματώνει την πληρότητα. Επειδή βουνά και νερά ήταν ενεργά πριν από τον Κενό Αιώνα, είναι ζωντανά σ' αυτήν την στιγμή. Επειδή υπήρξαν ο εαυτός πριν από την ανάδυση της μορφής, είναι πραγμάτωση της χειραφέτησης.

2

Επειδή τα βουνά είναι ψηλά και πλατιά, ο δρόμος να καβαλάς τα σύννεφα προσεγγίζεται πάντοτε στα βουνά. Η ασύλληπτη δύναμη να πετάς στον άνεμο έρχεται ελεύθερα απ' τα βουνά. (2)

3

Ο ιερέας Daokai του όρους Furong είπε στην σύναξη, "Τα πράσινα βουνά πάντοτε περπατούν. Μια γυναίκα από πέτρα γεννά ένα παιδί την νύχτα." (3) Στα βουνά δεν λείπουν οι ιδιότητες των βουνών. Γι' αυτό πάντοτε παραμένουν με άνεση και πάντοτε περπατούν. Θα πρέπει να εξετάσεις λεπτομερώς αυτήν την ιδιότητα των βουνών που περπατούν. Το περπάτημα των βουνών είναι ακριβώς όπως το ανθρώπινο περπάτημα. (4) Επομένως μην αμφισβητείς το περπάτημα των βουνών, ακόμα κι αν δεν μοιάζει το ίδιο με το ανθρώπινο περπάτημα. Τα λόγια του προγόνου Buddha σημειώνουν το περπάτημα. Τούτο είναι η θεμελιακή κατανόηση. Θα πρέπει να διαπεράσεις αυτά τα λόγια.

4

Επειδή τα πράσινα βουνά περπατούν, είναι διαρκή. (5) Αν και περπατούν πιο ανάλαφρα απ' τον άνεμο, κάποιος στα βουνά δεν το αντιλαμβάνεται ή δεν το καταλαβαίνει. "Στα βουνά" σημαίνει την άνθιση του κόσμου όλου. Οι άνθρωποι έξω απ' τα βουνά δεν αντιλαμβάνονται ή δεν καταλαβαίνουν τα βουνά να περπατούν. Αυτοί που δεν έχουν μάτια να δουν τα βουνά δεν μπορούν να το αντιληφθούν αυτό, να το καταλάβουν, να το δουν ή να το ακούσουν όπως είναι. Αν αμφισβητείς το περπάτημα των βουνών, δεν ξέρεις το ίδιο σου το περπάτημα. Δεν είναι ότι δεν περπατάς, αλλά δεν ξέρεις ή δεν καταλαβαίνεις το ίδιο σου το περπάτημα. Αφού δεν ξέρεις το περπάτημά σου, πρέπει να γνωρίσεις ολότελα το περπάτημα των πράσινων βουνών. Τα πράσινα βουνά δεν είναι ούτε αισθαντικά ούτε αναίσθητα. Δεν είσαι ούτε αισθαντικός ούτε αναίσθητος. (6) Σ' αυτήν την στιγμή δεν μπορείς ν' αμφισβητήσεις το περπάτημα των πράσινων βουνών.

5

Πρέπει να μελετήσεις τα πράσινα βουνά χρησιμοποιώντας για κριτήριό σου πολλούς κόσμους. Πρέπει να εξετάσεις καθαρά το περπάτημα των πράσινων βουνών και το ίδιο σου το περπάτημα. Πρέπει ακόμα να εξετάσεις το να περπατάς προς τα πίσω και το περπάτημα προς τα πίσω και να ερευνήσεις το γεγονός πως το περπάτημα προς τα μπρος και προς τα πίσω ποτέ δεν σταμάτησε από εκείνη την στιγμή πριν αναδυθεί η μορφή, από την εποχή του Βασιλιά του Κενού Αιώνα.

6

Τα πράσινα βουνά κατέχουν το περπάτημα και τ' ανατολικά βουνά κατέχουν το ταξίδεμα πάνω στο νερό. (7) Αντίστοιχα αυτές οι δραστηριότητες είναι η πρακτική ενός βουνού. Κράτα την ίδια του την μορφή, μη αλλάζοντας σώμα και νου, η πρακτική ενός βουνού πάντοτε είναι σε κάθε μέρος. Μην βλασφημείς λέγοντας πως ένα πράσινο βουνό δεν μπορεί να περπατήσει κι ένα ανατολικό βουνό δεν μπορεί να ταξιδέψει πάνω στο νερό. Όταν η κατανόησή σου είναι ρηχή, αμφισβητείς την φράση "Τα πράσινα βουνά περπατούν." Όταν η μάθησή σου είναι ανώριμη, σοκάρεσαι απ' τις λέξεις "ρέοντα βουνά." Χωρίς καν να καταλαβαίνεις ολότελα τις λέξεις "ρέον νερό" πνίγεσαι μέσα σε μικρές οπτικές και στενή κατανόηση. Και πάλι τα χαρακτηριστικά των βουνών φανερώνουν την μορφή (8) και την ζωτική τους δύναμη. (9) Υπάρχει το περπάτημα, υπάρχει η ροή, και υπάρχει μια στιγμή που ένα βουνό γεννά ένα παιδί βουνού. Επειδή τα βουνά είναι πρόγονοι του Buddha, πρόγονοι του Buddha εμφανίζονται σ' αυτόν τον δρόμο. (9) Ακόμα κι αν βλέπεις τα βουνά σαν χορτάρι, δέντρα, χώμα, βράχια ή πλαγιές, μην το παίρνεις αυτό στα σοβαρά ή μη νοιάζεσαι γι' αυτό. Δεν είναι πλήρης πραγμάτωση. Ακόμα κι αν υπάρχει μια στιγμή όπου βλέπεις τα βουνά σαν τους εφτά λαμπερούς θησαυρούς, η αληθινή πηγή δεν είναι αυτή. Ακόμα κι αν καταλαβαίνεις τα βουνά σαν την περιοχή άσκησης όλων των Buddha, αυτή η κατανόηση δεν είναι κάτι που να μπορεί να επισυναφθεί. Ακόμα κι αν έχεις την ύψιστη κατανόηση των βουνών σαν των ασύλληπτων ιδιοτήτων όλων των Buddha, η αλήθεια δεν είναι μόνο αυτό. Αυτά είναι οπτικές κατεστημένες. Αυτό δεν είναι η κατανόηση των προγόνων του Buddha, αλλά μόνο κοιτάς μέσα από έναν σωλήνα μπαμπού τη γωνιά τ' ουρανού. Το να στρέφεις ένα αντικείμενο και να στρέφεις τον νου (10), ο μέγας σοφός το απορρίπτει. Το να εξηγείς τον νου και να εξηγείς την αληθινή φύση (11) δεν βρίσκει σύμφωνους τους προγόνους του Buddha. Το να βλέπεις μέσα στον νου και να βλέπεις μέσα στην αληθινή φύση (12) είναι η δραστηριότητα ανθρώπων που βρίσκονται έξω από τον δρόμο. Στημένες λέξεις και φράσεις δεν είναι οι λέξεις της απελευθέρωσης. Υπάρχει κάτι ελεύθερο απ' όλες αυτές τις κατανοήσεις: "Τα πράσινα βουνά πάντοτε περπατούν" και "Τα ανατολικά βουνά ταξιδεύουν επάνω στο νερό." Αυτό πρέπει να το μελετήσεις λεπτομερώς.

7

" Μια γυναίκα από πέτρα γεννά ένα παιδί την νύχτα" σημαίνει ότι η στιγμή που μια στείρα γυναίκα γεννά ένα παιδί καλείται "νύχτα". Υπάρχουν αρσενικές πέτρες, θηλυκές πέτρες, και μη αρσενικές μη θηλυκές πέτρες. (13) Είναι τοποθετημένες στον ουρανό και στην γη και καλούνται ουράνιες πέτρες και γήινες πέτρες. Αυτές εξηγούνται στον κοινότοπο κόσμο, όμως στην πραγματικότητα λίγοι ξέρουν γι' αυτό. Θα πρέπει να καταλάβεις το νόημα τού να γεννάς ένα παιδί. Η μητέρα, την στιγμή που γεννά ένα παιδί, είναι ξεχωριστή από το παιδί; Θα πρέπει να μελετήσεις όχι μόνο το ότι γίνεσαι μητέρα όταν γεννιέται το παιδί σου, αλλά ότι γίνεσαι και παιδί. (14) Αυτό είναι η ενεργοποίηση τού να γεννάς στην ασκητική πραγμάτωση. Θα πρέπει αυτό να το μελετήσεις και να το ερευνήσεις διεξοδικά.

8

Ο Μέγας Δάσκαλος Kuangzhen τουYunmen είπε, "Τα ανατολικά βουνά ταξιδεύουν επάνω στο νερό." (15) Ο λόγος της εκφοράς αυτών των λέξεων είναι ότι όλα τα βουνά είναι ανατολικά βουνά, και όλα τα ανατολικά βουνά ταξιδεύουν επάνω στο νερό. Γι' αυτόν τον λόγο τα Εννιά Βουνά, το όρος Sumeru, και άλλα βουνά εμφανίζονται κι έχουν πραγμάτωση στην πράξη. Αυτά καλούνται "ανατολικά βουνά". Όμως το Yunmen θα μπορούσε να διεισδύσει στο δέρμα, στην σάρκα, στα κόκαλα και στο μεδούλι των ανατολικών βουνών και στην ζωτική τους ασκητική πραγμάτωση;

9

Τώρα στο Μεγάλο Τραγούδι Κίνα υπάρχουν απρόσεκτα άτομα που σχηματίζουν ομάδες. Δεν μπορούν να διορθωθούν από τους λιγοστούς αληθινούς δάσκαλους. Λεν πως η πρόταση "Τ' ανατολικά βουνά ταξιδεύουν επάνω στο νερό", ή η ιστορία του Nanquan για έναν ασθενικό είναι παράλογη. Αυτό που εννοούν είναι πως όσες λέξεις έχουν να κάνουν με λογική σκέψη δεν είναι ζεν ιστορίες των προγόνων του Buddha, και πως μόνο παράλογες ιστορίες είναι εκφράσεις προγόνων του Buddha. Μ' αυτόν τον τρόπο θεωρούν πως το μπαστούνι του Huangbo κι η κραυγή του Linji είναι πέραν της λογικής και δεν νοιάζονται για την σκέψη. Τις βλέπουν σαν μεγάλες φωτίσεις που προηγούνται της ανάδυσης της μορφής. "Οι αρχαίοι δάσκαλοι χρησιμοποιούσαν κατάλληλες φράσεις, που είναι πέραν της κατανόησης, για να κόψουν μπλεγμένες φλέβες.": Οι άνθρωποι που το λένε αυτό δεν έχουν δει ποτέ τους έναν αληθινό δάσκαλο και δεν έχουν το μάτι της κατανόησης. Είναι ανώριμα άτομα, κουτά, ανάξια και για συζήτηση καν. Σ' αυτά τα τελευταία διακόσια τριακόσια χρόνια στην Κίνα υπήρξαν πολλές ομάδες από αλήτες με κουρεμένα κεφάλια. Τι κρίμα! Ο μεγάλος δρόμος των προγόνων του Buddha γίνεται κομμάτια. Άνθρωποι με τέτοια οπτική δεν είναι καν τόσο καλοί όσο οι μαθητές των μικρών οχημάτων και είναι πιο ανόητοι απ' αυτούς έξω από τον δρόμο. Δεν είναι ούτε κοσμικοί ούτε μοναχοί, ούτε ανθρώπινα όντα ούτε ουράνια. Είναι πιο βλάκες από ζώα που μαθαίνουν τον δρόμο του Buddha. Οι παράλογες ιστορίες που αναφέρετε σεις, άτομα με ξυρισμένα κεφάλια, μόνο για σας είναι παράλογες, όχι για τους προγόνους του Buddha. Αν και δεν καταλαβαίνετε, δεν πρέπει ν' αμελείτε να μελετάτε το κέλευθο της κατανόησης των προγόνων του Buddha. Ακόμα κι αν τελικά είναι πέραν κατανόησης, η τωρινή σας κατανόηση είναι εκτός τόπου. Είδα κι άκουσα πολλούς σαν αυτό στο Τραγούδι Κίνα. Τι λυπηρό που δεν γνωρίζουν για τις φράσεις της λογικής σκέψης, για την διείσδυση της λογικής σκέψης στις φράσεις και στις ιστορίες! Όταν στην Κίνα τους περιγελούσα, δεν αντιδρούσαν κι έμεναν σιωπηλοί. Η ιδέα τους για Παράλογες λέξεις είναι μόνο μια παραμορφωμένη εικόνα. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει δάσκαλος να σας Δείξει την πηγαία αλήθεια, η πίστη σας στην αυθόρμητη φώτιση είναι αιρετική.

10

Θα πρέπει να ξέρετε πως το "ανατολικά βουνά ταξιδεύοντας πάνω στο νερό" είναι το κόκαλο και το μεδούλι των προγόνων του Buddha. Όλα τα νερά εμφανίζονται στα ριζά των ανατολικών βουνών. Αντίστοιχα όλα τα βουνά καβαλάνε σύννεφα και περπατάνε στον ουρανό. Πάνω απ' όλα τα νερά είναι όλα τα βουνά. Το περπάτημα από κάτω και το περπάτημα διαμέσου γίνονται και τα δυο επάνω στο νερό. Όλα τα βουνά περπατούν στα δάχτυλά τους επάνω σ' όλα τα νερά και τσαλαβουτούν εκεί. Έτσι στο περπάτημα υπάρχουν εφτά κέλευθα κάθετα κι οχτώ κέλευθα οριζόντια. Αυτό είναι ασκητική πραγμάτωση.

11

Το νερό δεν είναι ούτε δυνατό ούτε αδύναμο, ούτε υγρό ούτε ξηρό, ούτε κινούμενο ούτε ακίνητο, ούτε ψυχρό ούτε θερμό, ούτε υπαρκτό ούτε ανύπαρκτο, ούτε πλανημένο ούτε φωτισμένο. Όταν το νερό στερεοποιείται, είναι σκληρότερο κι από διαμάντι. Ποιος μπορεί να το σπάσει; Όταν το νερό λιώνει, είναι πιο μαλακό κι απ' το γάλα. Ποιος μπορεί να το καταστρέψει; Μην αμφιβάλλεις πως αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που εμφανίζει το νερό. Πρέπει ν' αναλογιστείς την στιγμή που βλέπεις το νερό των δέκα κατευθύνσεων σαν το νερό των δέκα κατευθύνσεων. Αυτό δεν είναι ακριβώς όπως να μελετάς την στιγμή που ανθρώπινα ή ουράνια πλάσματα βλέπουν το νερό· είναι να μελετάς την στιγμή που το νερό βλέπει το νερό. Αυτό είναι μια πλήρης κατανόηση. Πρέπει να πας μπρος και πίσω και να πεταχτείς πέρα από το ζωτικό κέλευθο όπου άλλο κατανοεί άλλο.

12

Δεν βλέπουν όλα τα όντα βουνά και νερά με τον ίδιο Τρόπο. (16) Μερικά όντα βλέπουν το νερό σαν ένα στολίδι με πετράδια, όμως δεν θεωρούν τα στολίδια με πετράδια σαν νερό. Στην περιοχή τού ανθρώπινου, τι αντιστοιχεί στο νερό τους; Βλέπουμε μόνο τα στολίδια τους με τα πετράδια σαν νερό. Μερικά όντα βλέπουν το νερό σαν θαυμαστούς ανθούς, μα δεν χρησιμοποιούν τους ανθούς σαν νερό. Πεινασμένα φαντάσματα βλέπουν το νερό σαν φωτιά που λυσσομανά ή σαν πύο και αίμα. Οι δράκοι βλέπουν το νερό σαν παλάτι ή περίπτερο. Μερικά όντα βλέπουν το νερό σαν τους εφτά θησαυρούς ή στολίδι που πραγματοποιεί επιθυμίες. Μερικά όντα βλέπουν το νερό σαν δάσος ή τοίχωμα. Μερικά το βλέπουν σαν την φύση του dharma της γνήσιας απελευθέρωσης, το αληθινό ανθρώπινο σώμα, ή σαν την μορφή του σώματος και την ουσία του νου. Τα ανθρώπινα όντα βλέπουν το νερό σαν νερό. Το νερό το βλέπουν σαν νεκρό ή ζωντανό ανάλογα με τους λόγους και τις συνθήκες. Έτσι οι οπτικές όλων των όντων δεν είναι οι ίδιες. Αυτό το θέμα πρέπει τώρα να το αναρωτηθείς τώρα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να δει κανείς ένα πράγμα, ή είναι λάθος να βλέπει πολλές μορφές σαν ένα πράγμα; Αυτό πρέπει να το Παρακολουθήσεις πέραν των ορίων της Παρακολούθησης. Αντίστοιχα απόπειρες για ασκητική πραγμάτωση του δρόμου δεν περιορίζονται σ' ένα ή δυο είδη. Η έσχατη περιοχή έχει χίλια είδη και δέκα χιλιάδες δρόμους. Όταν σκεφτόμαστε το νόημα απ' αυτό, μοιάζει το νερό να υπάρχει για διάφορα όντα, μα να μην υπάρχει πηγαίο νερό - να μην υπάρχει το νερό κοινό σ' όλους τους τύπους των όντων. Όμως το νερό γι' αυτά τα διάφορα είδη των όντων δεν εξαρτάται από το πνεύμα ή απ' το σώμα, δεν προκύπτει από ενέργειες, δεν εξαρτάται από τον εαυτό ή από άλλους. Η ελευθερία του νερού εξαρτάται μόνο απ' το νερό. Γι' αυτό και το νερό δεν είναι απλά και μόνο χώμα, φωτιά, άνεμος, διάστημα, ή συνείδηση. Το νερό δεν είναι μπλε, κίτρινο, κόκκινο, άσπρο ή μαύρο. Το νερό δεν είναι μορφές, ήχοι, μυρωδιές, γεύσεις, απτά πράγματα, ή πράγματα του νου. Όμως το νερό πραγματώνει τον εαυτό του σαν χώμα, νερό, φωτιά, άνεμος, και διάστημα. Γι' αυτόν τον λόγο είναι δύσκολο να πεις ποιος δημιουργεί αυτήν την γη κι αυτό το παλάτι ακριβώς τώρα, ή πώς δημιουργούνται τέτοια πράγματα. Να λες πως ο κόσμος κάθεται πάνω στον τροχό του διαστήματος ή στον τροχό του ανέμου δεν είναι η αλήθεια του εαυτού ή η αλήθεια άλλων. Μια τέτοια πρόταση βασίζεται σε μια μικρή οπτική μόνο. Οι άνθρωποι μιλούν μ' αυτόν τον τρόπο γιατί σκέφτονται πως πρέπει να είναι αδύνατο να υπάρχουν χωρίς νά 'χουν ένα μέρος να ησυχάσουν.

13

Ο Buddha είπε "Όλα τα πράγματα τελικά απελευθερώνονται. Δεν υπάρχει κανένα μέρος που να παραμένουν." (17) Πρέπει να γνωρίζεις πως αν κι όλα τα πράγματα απελευθερώνονται και δεν δένονται σε τίποτα, παραμένουν στην έκφραση του ίδιου του φαινομένου τους. Πάντως όταν τα περισσότερα ανθρώπινα όντα βλέπουν το νερό, βλέπουν μόνο πως ρέει ασταμάτητα. Αυτό είναι μια περιορισμένη ανθρώπινη οπτική. Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά είδη ροής. Το νερό ρέει επάνω στην γη, στον ουρανό, προς τα πάνω και προς τα κάτω. Μπορεί να ρέει σε μία και μόνο στροφή ή σε απύθμενες αβύσσους. Όταν ανεβαίνει γίνεται σύννεφα. Όταν κατεβαίνει σχηματίζει αβύσσους.

14

Ο Wenzi είπε, "Το κέλευθο του νερού είναι έτσι που όταν ανεβαίνει στον ουρανό γίνεται σταγόνες βροχής· όταν πέφτει στο έδαφος γίνεται ποτάμια." (18) Ακόμα κι ένα κοσμικό άτομο μπορεί να μιλήσει μ' αυτόν τον τρόπο. Εσείς, που αποκαλείτε τον εαυτό Σας απογόνους των προγόνων του Buddha, πρέπει να ντρέπεστε που είστε περισσότερο ανίδεοι από ένα κοινό άτομο. Το κέλευθο του νερού δεν σημειώνεται από το νερό αλλά πραγματώνεται από το νερό. Δεν μένει ασημείωτο από το νερό αλλά πραγματώνεται από το νερό. "Όταν ανεβαίνει στον ουρανό γίνεται μεμονωμένες σταγόνες" θα πει ότι το νερό ανεβαίνει στα ουράνια και στους ουρανούς παντού και σχηματίζει σταγόνες βροχής. Οι σταγόνες της βροχής διαφέρουν ανάλογα με τους διαφορετικούς κόσμους. Να λες πως υπάρχουν μέρη που δεν τα φτάνει το νερό είναι η διδαχή των ακροατών του Μικρού Οχήματος ή η λανθασμένη διδαχή ατόμων που βρίσκονται έξω από τον δρόμο. Το νερό υπάρχει μέσα στην φωτιά και μέσα στον νου, στην σκέψη και στις ιδέες. Το νερό υπάρχει ακόμα μέσα στην σοφία της πραγμάτωσης της φύσης του Buddha. " Όταν πέφτει στο έδαφος γίνεται ποτάμι" θα πει πως όταν το νερό φτάνει στο έδαφος τρέπεται σε ποτάμια. Η ουσία των ποταμιών γίνεται σοφοί άνθρωποι. Τώρα κοινότυποι βλάκες και μέτριοι άνθρωποι πιστεύουν πως το νερό είναι πάντα σε ποτάμια κι ωκεανούς. Ακόμα δεν σκέφτονται πως εκεί που το νερό σχηματίζει ποτάμια ή ωκεανούς δεν είναι κανένας κόσμος και καμιά χώρα του Buddha. Ακόμα και σε μια σταγόνα νερού φανερώνονται άπειρες χώρες του Buddha. Επομένως δεν είναι ζήτημα αν στην χώρα του Buddha υπάρχει μόνο νερό ή αν υπάρχει μια χώρα του Buddha στο νερό. Η ύπαρξη του νερού δεν ασχολείται με το Παρελθόν, το μέλλον, το παρόν, ή τον κόσμο των φαινομένων. Και πάλι το νερό είναι η πραγμάτωση του βασικού σημείου. Εκεί που φτάνουν οι πρόγονοι του Buddha, το νερό ποτέ δεν λείπει να φανεί. Γι' αυτόν τον λόγο πάντα οι πρόγονοι του Buddha παίρνουν το νερό και το κάνουν σώμα και νου τους, το κάνουν σκέψη τους.

15

Μ' αυτόν τον Τρόπο οι λέξεις "το νερό δεν ανεβαίνει" δεν βρίσκονται σε γραφές μέσα ή έξω από τον βουδισμό. Το κέλευθο του νερού πηγαίνει επάνω και κάτω και προς όλες τις κατευθύνσεις. Πάντως ένα βουδιστικό σούτρα λέει όντως, "Φωτιά και αέρας πηγαίνουν επάνω, χώμα και νερό πηγαίνουν κάτω." (19) Αυτό το "επάνω" και "κάτω" χρειάζεται να εξεταστούν. Πρέπει να τα εξετάσεις από την οπτική του Βουδιστή. Αν και χρησιμοποιείς την λέξη "κάτω" για να Περιγράψεις την κατεύθυνση του χώματος και του νερού, το χώμα και το νερό στην πραγματικότητα δεν πηγαίνουν κάτω. Με τον ίδιο τρόπο η κατεύθυνση φωτιάς και αέρα καλείται "επάνω". Ο κόσμος των φαινομένων στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σε όρους επάνω, κάτω, ή στις κύριες κατευθύνσεις. Ορίζεται δοκιμαστικά ανάλογα με τις κατευθύνσεις προς τις οποίες πηγαίνουν τα τέσσερα μεγάλα στοιχεία, τα πέντε μεγάλα στοιχεία, ή τα έξι μεγάλα στοιχεία. Ο Ουρανός της Μη Σκέψης δεν πρέπει να θεωρηθεί σαν επάνω ή η Κόλαση Avichi σαν κάτω. Η Κόλαση Avichi είναι όλος ο κόσμος των φαινομένων. Ο Ουρανός της Μη Σκέψης είναι όλος ο κόσμος των φαινομένων.

16

Τώρα όταν οι δράκοι και τα ψάρια βλέπουν το νερό Σαν παλάτι, είναι ακριβώς όπως τ' ανθρώπινα όντα που βλέπουν ένα παλάτι. Δεν σκέφτονται ότι ρέει. Αν κάποιος απέξω τούς πει, "Αυτό που βλέπετε σαν Παλάτι είναι νερό που ρέει", οι δράκοι και τα ψάρια θα εκπλαγούν ακριβώς όπως εμείς όταν ακούμε τις λέξεις "Τα βουνά ρέουν". Παρολαυτά μπορεί να υπάρχουν κάποιοι δράκοι και ψάρια που καταλαβαίνουν ότι οι κολώνες και τα τόξα των Παλατιών και των περιπτέρων είναι νερό που ρέει. Πρέπει ν' αναλογιστείς το νόημα απ' αυτό και το πάρεις υπόψη σου. Αν δεν μάθεις να είσαι ελεύθερος από τις επιφανειακές σου οπτικές, δεν θά 'σαι ελεύθερος από το σώμα και τον νου ενός κοινότυπου ατόμου. Τότε δεν θα καταλάβεις την χώρα των προγόνων του Buddha, ή ακόμα την χώρα ή το παλάτι των κοινότυπων ανθρώπων. Τώρα τα ανθρώπινα όντα ξέρουν καλά το νερό, Σαν αυτό που είναι στον ωκεανό και σαν αυτό που είναι στο ποτάμι, όμως Δεν ξέρουν τι βλέπουν οι δράκοι και τα ψάρια σαν νερό και χρησιμοποιούν σαν νερό. Μην υποθέτεις βλακωδώς πως ό,τι βλέπουμε σαν νερό, το χρησιμοποιούν σαν νερό όλα τα άλλα όντα. Εσύ που μελετάς με τους Buddha δεν πρέπει να περιορίζεσαι σε ανθρώπινες οπτικές όταν μελετάς το νερό. Πρέπει να μελετήσεις το πώς βλέπεις το νερό που χρησιμοποιούν οι πρόγονοι του Buddha. Πρέπει να μελετήσεις κατά πόσον υπάρχει νερό ή δεν υπάρχει νερό στο σπίτι των προγόνων του Buddha.

17

Τα βουνά υπήρξαν τόπος διαμονής των μεγάλων σοφών από το άπειρο παρελθόν έως το άπειρο παρόν. Οι ευφυείς άνθρωποι κι οι σοφοί έχουν όλοι τους τα βουνά Σαν τον εντός τους θάλαμο, σαν το σώμα και τον νου τους. Λόγω των ευφυών ανθρώπων και των σοφών, τα βουνά εμφανίζονται. Μπορεί να σκεφτείς πως πολλοί ευφυείς άνθρωποι και σοφοί συναθροίζονται στα βουνά. Όμως αφότου πάρουν τα βουνά, ούτε ένας δεν συναντά έναν άλλο. (20) Υπάρχει απλά και μόνο η δράση των βουνών. Δεν υπάρχει ίχνος από κάποιον να έχει πάρει τα βουνά. Όταν βλέπεις τα βουνά από τον κοινότοπο κόσμο, κι όταν συναντάς τα βουνά όντας στα βουνά, κεφάλι και μάτι του βουνού εμφανίζονται πολύ διαφορετικά. Η ιδέα ή η οπτική σου των βουνών που δεν ρέουν δεν είναι η ίδια μ' αυτήν των δράκων και των ψαριών. Τα ανθρώπινα και τα ουράνια όντα έχουν πάρει μια θέση σχετικά με τους δικούς τους κόσμους την οποία άλλα όντα είτε αμφισβητούν είτε δεν αμφιςβητούν. Δεν πρέπει απλά να μένεις αποσβολωμένος και καχύποπτος όταν ακούς τις λέξεις "Τα βουνά ρέουν" αλλά, μαζί με τους προγόνους του Buddha, αυτές τις λέξεις να τις μελετάς. Σ' ένα κοίταγμά σου τα βουνά ρέουν, και σ' ένα άλλο κοίταγμα δεν ρέουν. Μια φορά τα βουνά ρέουν και μιαν άλλη φορά δεν ρέουν. Αν αυτό δεν το καταλάβεις ολότελα, δεν θα καταλάβεις τον αληθινό τροχό Dharma του Thatagata. Ένας αρχαίος Buddha είπε, "Αν δεν θέλεις να επισύρεις πάνω σου την αφορμή για την Άπαυστη Κόλαση, μην καθυβρίζεις τον αληθινό τροχό Dharma του Thatagata." (21) Αυτές τις λέξεις πρέπει να τις χαράξεις πάνω στο δέρμα, στην σάρκα σου, στα κόκκαλα και στο μεδούλι σου· στο σώμα, στον νου σου και στα περίχωρα· στην κενότητα και στην μορφή. Είναι ήδη χαραγμένες σε δέντρα και βράχια, σε αγρούς και χωριά.

18

Αν και τα βουνά ανήκουν στο έθνος, τα βουνά ανήκουν στους ανθρώπους που τ' αγαπάνε. Όταν τα βουνά αγαπάνε τον κύριό τους, ένας τέτοιος ενάρετος σοφός ή ένας ευφυής άνθρωπος παίρνει τα βουνά. Καθώς τα βουνά ανήκουν στους σοφούς και στους ευφυείς ανθρώπους που ζουν εκεί, τα δέντρα και τα βράχια γίνονται άφθονα και τα πουλιά και τα ζώα εμπνέονται. Αυτό είναι έτσι γιατί οι σοφοί κι οι ευφυείς άνθρωποι επεκτείνουν την αρετή τους. Πρέπει να το ξέρεις σαν Δεδομένο ότι τα βουνά είναι ευμενή στους ευφυείς ανθρώπους και στους σοφούς. Πολλοί κυβερνήτες επισκέφτηκαν τα βουνά για ν' αποτίσουν τιμή στους ευφυείς ανθρώπους και να ζητήσουν συμβουλή από τους μεγάλους σοφούς. Αυτά υπήρξαν σημαντικά συμβάντα στο παρελθόν και στο παρόν. Σε τέτοιες ώρες αυτοί οι Κυβερνήτες φέρονται στους σοφούς σαν σε δασκάλους, αγνοώντας το πρωτόκολλο του συνηθισμένου κόσμου. Η αυτοκρατορική δύναμη δεν έχει καμιά εξουσία επάνω στους σοφούς ανθρώπους στα βουνά. Τα βουνά είναι μακριά από τον ανθρώπινο κόσμο. Τον καιρό που ο Κίτρινος Αυτοκράτορας επισκέφτηκε το όρος Kongdong για ν' αποτίσει τιμή στον Guangcheng, περπατούσε στα γόνατα, άγγιξε με το μέτωπό του το χώμα και ζήτησε καθοδήγηση. (22) Όταν ο Shakyamuni Buddha άφησε το Παλάτι τού πατέρα του και πήρε τα βουνά, ο πατέρας του ο βασιλιάς δεν χολώθηκε απ' τα βουνά, ούτε ήταν καχύποπτος γι' αυτούς που διδάσκαν στον πρίγκηπα στα βουνά. Τα δώδεκα χρόνια της άσκησης του δρόμου, ο Shakyamuni Buddha τα πέρασε κυρίως στα βουνά, και η απόκτησή του του δρόμου έγινε στα βουνά. Πρέπει να ξέρεις πως τα βουνά δεν είναι η περιοχή των ανθρώπινων όντων κι ούτε η περιοχή των ουράνιων όντων. Μην κοιτάς τα βουνά με την κλίμακα της ανθρώπινης σκέψης. Αν δεν κρίνεις την ροή των βουνών μέσα από την ανθρώπινη κατανόηση της ροής, δεν θ' αμφισβητήσεις την ροή και την μη ροή των βουνών.

19

Από την άλλη, από τ' αρχαία χρόνια οι ευφυείς άνθρωποι κι οι σοφοί ζούσαν συχνά κοντά στο νερό. Όταν ζουν κοντά στο νερό πιάνουν ψάρια, πιάνουν ανθρώπινα όντα, και πιάνουν τον δρόμο. Για πολύ αυτές ήταν γνήσιες δραστηριότητες στο νερό. Επιπλέον υπάρχει το να πιάνεις τον εαυτό, να πιάνεις το πιάσιμο, να πιάνεσαι απ' το πιάσιμο, και να πιάνεσαι απ' τον δρόμο. Ο ιερέας Decheng έφυγε 'αξαφνα από το όρος Yao και ζούσε στο ποτάμι. (23) Εκεί παρήγαγε έναν διάδοχο, τον ευφυή σοφό του Huating. Αυτό δεν είναι να πιάνεις ένα ψάρι, να πιάνεις έναν άνθρωπο, να πιάνεις νερό, ή να πιάνεις τον εαυτό; Ο μαθητής που βλέπει τον Decheng είναι ο Decheng. Ο Decheng που καθοδηγεί τον μαθητή του είναι ο μαθητής του.

20

Δεν είναι μόνο το ότι υπάρχει νερό στον κόσμο, αλλά ένας κόσμος υπάρχει μέσα στο νερό. Δεν είναι απλά μέσα στο νερό. Ακόμα υπάρχει ένας κόσμος αισθαντικών όντων στα σύννεφα. Υπάρχει ένας κόσμος αισθαντικών όντων στον αέρα. Υπάρχει ένας κόσμος αισθαντικών όντων στην φωτιά. Υπάρχει ένας κόσμος αισθαντικών όντων στο χώμα. Υπάρχει ένας κόσμος αισθαντικών όντων στον κόσμο των φαινομένων. Υπάρχει ένας κόσμος αισθαντικών όντων σ' ένα φύλλο από χορτάρι. Υπάρχει ένας κόσμος αισθαντικών όντων σ' ένα μπαστούνι. Όπου υπάρχει ένας κόσμος αισθαντικών όντων, υπάρχει ένα κόσμος των προγόνων του Buddha. Πρέπει να εξετάσεις το νόημα απ' αυτό με σχολαστικότητα.

21

Γι' αυτό το νερό είναι το παλάτι του αληθινού δράκοντα. Δεν ρέει προς τα κάτω. Να θεωρείς ότι το νερό μόνο ρέει, είναι να καθυβρίζεις το νερό με την λέξη "ρέει". Θα ήταν το ίδιο να επιμένεις ότι το νερό δεν ρέει. Το νερό είναι μόνο το αληθινό Έτσι του νερού. Το νερό είναι η πλήρης ιδιότητα του νερού. Δεν ρέει. Όταν εξετάσεις την ροή μιας χούφτας νερού και την μη ροή της, αμέσως είναι παρούσα η πλήρης σύλληψη όλων των πραγμάτων.

22

Υπάρχουν βουνά κρυμμένα σε θησαυρούς. Υπάρχουν βουνά κρυμμένα σε βάλτους. Υπάρχουν βουνά κρυμμένα στον ουρανό. Υπάρχουν βουνά κρυμμένα σε βουνά. Υπάρχουν βουνά κρυμμένα στο κρύψιμο. Αυτό είναι η πλήρης κατανόηση. Ένας αρχαίος Buddha είπε, "Τα βουνά είναι βουνά, τα νερά είναι νερά." Αυτές οι λέξεις δεν σημαίνουν ότι τα βουνά είναι βουνά. Σημαίνουν ότι τα βουνά είναι βουνά. Γι' αυτό εξέτασε τα βουνά με σχολαστικότητα. Όταν εξετάζεις τα βουνά με σχολαστικότητα, αυτό είναι το έργο των βουνών. Τέτοια βουνά και νερά των εαυτών τους γίνονται ευφυείς άνθρωποι και σοφοί.

---------------------------------------------------------------

Σημειώσεις:

1.Βουνά και νερά θεωρούνται σούτρα, ή η πραγματική έκφραση της φώτισης του Buddha.

2. Να "καβαλάς τα σύννεφα" και να "ακολουθείς τον άνεμο" αντιπροσωπεύουν την κατάσταση της ελευθερίας στον διαλογισμό.

3. Αναφορά Jiatai των Καθολικών Αμνών, Κεφ. 3

4. Στην περιοχή της μη δυαδικότητας, βουνά και ανθρώπινα όντα δεν είναι ξεχωριστά.

5. Στην περιοχή της ολότητας, η εμπειρία ενός πηγαίνει πέραν του πεπερασμένου διαστήματος του χρόνου.

6. Εδώ πάλι υποδεικνύεται η εμπειρία στον διαλογισμό της ολότητας βουνών και ανθρώπινων όντων.

7. Από μια μη δυαδιστική οπτική γωνία τα βουνά έχουν μια ασύλληπτη λειτουργία πέραν ακινησίας και κίνησης.

8. Μορφή: gyomo, κατά λέξη μορφές και ονόματα.

9. Επειδή η φώτιση φανερώνεται στα βουνά, εμφανίζονται οι πρόγονοι του Buddha.

10. Αυτή η έκφραση συνήθως σημαίνει να είσαι ελεύθερος από τα δεσμά του αντικειμένου και του νου, όμως σ' αυτήν την περίπτωση υπονοείται ο δυισμός αντικειμένου και νου, όπου κανείς δεν είναι απόλυτα ελεύθερος.

11. Αυτό σημαίνει να εξηγείς τον νου και την αληθινή φύση ξεχωριστά. Σε άλλες περιπτώσεις ο Dogen χρησιμοποιεί αυτήν την φράση με την έννοια ότι να εξηγείς τον νου είναι καθαυτό έκφραση της φύσης του Buddha.

12. Η έσχατη κατανόηση ενός νου Buddha (kenshin) κι εκείνη της φύσης Buddha (kensho). Όμως σ' αυτήν την περίπτωση ο Dogen κατακρίνει το να βλέπεις έναν νου Buddha ή μια φύση Buddha σαν σταθερή ή υποστασιοποιημένη.

13. Στην Κίνα υπάρχουν θρύλοι στους οποίους άνθρωποι έγιναν πέτρες και πέτρες έγιναν γυναίκες (Καταγραφή από Θαυμαστές Ιστορίες).

14. Ο δάσκαλος και ο μαθητής του είναι ένα μεταδίδοντας το Dharma.

15. Εκτενής καταγραφή του Yunment, δάσκαλος του Zen Kangzhen, κεφ. 1

16. Τέσσερεις οπτικές στο νερό.

17. Σούτρα του Σωρού του Μεγάλου Θησαυρού, κεφ. 87

18. Σούτρα Suvarna Prabhasottama, κεφ. 1.

19. Στον εντός θάλαμο των προγόνων του Buddha δεν υπάρχει εαυτός και άλλοι.

20. "Τραγούδι της πραγμάτωσης του δρόμου", από τον Yongjia Xuanjue.

21. Zhuangzi (Chuangtzu) κεφ. 4.

22. Chuanzi Decheng.

---------------------------------------------------------------------

Την ώρα του Ποντικού, δέκατη όγδοη μέρα, δέκατος μήνας, πρώτο έτος του Ninji {1240}, αυτό διδάχτηκε στην συγκέντρωση στην μονή Kannondori Kosho Horin.

Μετάφραση Arnold Kotler και Kazuaki Tanahashi

(αριθμός) σημαίνει αναφορά στην ειδική σημείωση για την πρόταση

Σχολια ενος μεταφραστη (Γερμανικα)

Als zweites moechte ich anhand meiner Uebersetzung des "Sutra von Berg und Fluss" (1240) aus dem "Shobo-genzo" des Zenmeisters Dogen (1200-1252) ein Beispiel eines schwer uebersetzbaren - also schwer interkulturell vermittelbaren - Textes vorstellen.

"Berg und Fluss sind jetzt das Geschehen des Wegs vom alten Buddha. Beide stehen auf dem Stand der Wahrheit, erreichen entgueltige Vollkommenheit. Das ist eine Wirkung in der Gegenwart, weil es eine Tatsache vor dem Anfang der Zeit ist. Weil ein Selbst vor der Bewegung des Anfangs ist, transzendiert das Selbst das jetzige Geschehen. Da die Vorzueglichkeiten des Bergs Hoehe und Breite sind, hat man die Eigentuemlichkeit, ueber die Wolken aufzusteigen, gewiss vom Berg aus. Zwar stammt das feine Geschick, treu des Windes Kraft zu nutzen, vom Berge selbst, doch erhebt es sich sicher transzendierend ueber ihn. Zenmeister Taiyosan Kai (Dayan shan chie) zeigt den Schuelern folgendes auf:

<Der gruene Berg geht immer zu Fuss,

Die unfruchtbare Frau gebaert in der Nacht ein Kind.>

Dem Berg mangelt es nicht an noetigen Eigenschaften. Deshalb steht er immer ruhig, und geht immer zu Fuss. Diese Vorzueglichkeit des Zu-Fuss Gehens soll man nun sorgfaertig studieren. Nur weil das Gehen des Berges gleich sein soll, wie das Gehen des Menschen muss man nicht daran zweifeln, obwohl das Gehen des Berges dem Gehen des Menschen nicht gleich zu sein scheint wie das Gehen des Menschen." (Iwanami-Taschen-Ausgabe Bd. II. S. 144-145)

Das Problem der Sprache an sich wird durch das Problem der Uebersetzung klarer und deutlicher, selbst bei einer mehr exegetischen, interpretierenden Uebersetzung. Grundsaetzlich liegt eine Kluft zwischen Sprache und "Sein". Das normale, diskursive Denken wirkt im sprachlichen (aber auch koerperlichen, gesellschaftlichen und historischen oder traditionellen) Bereich. Der Text zeigt die Grenze des normal objektivierenden Denkens auf. Wie kann man nun ein solches Problem transzendieren?

An dieser Stelle sollten nun auf einige Einzelheiten der gerade vorgetragenen Stelle und Uebersetzung eingegangen werden:

  1. Frage: Warum gebraucht der Autor das Verb "sein"? Liegt hier ein abweichender Gebrauch der Kopula vor?

Antwort: Im Urtext steht das Verb "sein". Der Berg und die Wirklichkeit des Buddha, und darueber hinaus auch der Autor und der Leser, befinden sich in Einheit, sind aber gleichzetig auch verschieden. Eine solche Unmittelbarkeit wird hauptsaechlich nur durch das Verb "sein", so wie es im Shobo-genzo"vorkommt, ausgedrueckt.

  1. Frage: Enthaelt der Text Verstoesse gegen die logischen Prinzipien, und gibt er somit nicht einen vollkommen inkompatiblen Inhalt wieder?

Antwort: Selbstverstaendlich, Aber es gibt Wirklichkeiten, die ueber die logischen Kategorien hinaus transzendieren, und fuer solche Wirklichkeiten wiederum gibt es keine Sprache, sondern nur negativtheologische Ausdruecke wie Skt. prasanga oder einen gewartsam erscheinenden Sprachgebrauch.

  1. Frage: Kann man Saetze wie diese als personifizierte Ausdruecke verstehen?

Antwort: Dichtungen und Bekenntnisse wie die vorgetragene Textpassage sagen oft aus, dass die darin enthaltenen Ausdruecke vom Standpunkt einer Personifikation nicht verstanden werden koennen, da das Subjekt hier nicht verneint ist, sondern noch immer verborgen bleibt.

  1. Frage: Kann man solche Ausdrucksformen verstehen wie entsprechende etwa in der Naturdichtung des englischen Dichters und Paters Hopkins?

Antwort: Ein Satz wie "die Glorie offenbart sich in der Natur" scheint buddhischen Dichtungen sehr aehanlich zu sein, ist aber nicht voellig gleich. Fuer einen Zenbuddhisten wie Dogen predigt der Berg statt des Buddha. Buddhismus in dieser Form ist weder Monotheismus noch Pantheismus.

  1. Frage: Ist die Natur aus der Sicht des Abendlandes im Gegensatz zu der Sicht von Zenbuddhisten zum grossen Teil chaotisch?

Antwort: Die Stellung der Natur ist in der Tat ein Problem der abendlaendischen Kultur. Es handelt sich dabei jedoch eigentlich weniger um die Natur selbst, sondern um das Problem der Verhaeltnisses von substanziellem Subjekt und Objekt. Die Natur wird ab der griechischen Kultur hauptsaechlich als Gegenstand des menschlichen Subjekts aufgefasst; z.B. die Zufaelligkeit und Unvollkommenheit auf der Erde bei Aristoteles, das Ideal der himmlischen Sphaere bei Platon, oder die dualistische Darstellungsweise von Himmel und Erde ohne ein einheitlich-umfassendes Prinzip in der europaeischen Malerei bis zur Neuzeit. Dann das Unheimliche der Natur bei Sartre in "La Nausee" ("Ekel"), wenn Roquentin, als er in einem Park dem Stamm einer Rosskastanie betrachtet, koerperlich mit diesen Baum zusammenfaellt. Wenn sich nun das Eine in der europaeischen Geistesgeschichte immer hoeher ueber die Erscheinungswelt auf Erden ins Unendliche zurueckziehen muss, dann ist dieses Eine nicht mehr das Eine. In den zenbuddhitischen Dichtungen dagegen ist die Natur als freudespendend dargestellt.

  1. Frage: Wie war die Ausdrucksweise hinsichtlich der Natur in Indien? Kann hier womoeglich ein indischer Text, vom Standpunkt der europaeischen Logik, verstaendlicher und vermittelbarer sein als ein japanischer?

Antwort: Naturgefuehl kommt bei Indern und Tibetern nicht zum Ausdruck; eine Ausnahme stellt allerdings der Yogin Mi-la-ras-pa dar. Hierin kann man einen kulturellen Unterschied erkennen. In buddhistischen Texte ergeben sich oft, philosophisch gesehen, Schwierigkeiten zwischen Sprache einerseits und Tatsachen oder dem Sein andererseits. Indische und tibetische buddhistische Philosophen unterscheiden dementsprechend eine weltliche Wahrheit (samvrttisatya) und eine absolute Wahrheit (paramarthasatya). Dies tun Zenbuddhisten fast nie (wie z.B. in Bi-yaen-lu, Kapitel 44). Fuer den praktisch Uebenden mag ein solcher Unterschied nicht wesentlich sein, aber den Leser stellt ein solcher Text vor schier unentwirrbare Schwierigkeiten, wenn es z.B. einmal den Berg, den Fluss und den Buddha gibt, es diese dann aber wieder auch nicht geben soll (Zenmeister Bunan).

Michio Sato (Γερμανικα)

Sprachlich gesehen ist darauf hinzuweisen, dass in der buddhistischen Literatur sehr haeufig passive, reflexive oder mediale Verbformen vorkommen, so dass z.B. bei der Erleuchtung das Sehen sprachlich von Seiten des Dharma geschieht und nicht durch ein "Ich" oder Subjekt. Die indischen Sprachen und die tibetische und letztlich auch die subjektlosen Saetze des Chinesischen haben dafuer passende grammatikalische Kategorien parat. Im gerade genannten Beispiel erscheint nur der Dharma, es gibt kein greifbares und ergreifendes "Ich" - es herrscht sozusagen eine grosse Passivitaet. Dann also predigt der Berg. Anders gesagt: Wo der Heilige den Vogelchen predigt, dort predigen und preisen die Vogelchen auch die Wahrheit mit dem Heiligen immer zusammen. Das ist keine animistische Sache, sondern eine wahre Wirkung der ichlosen religioesen Persoenlichkeit.

Die Impersonalitaet ergibt sich wie gesagt durch den verbalen Ausdruck. Das Verb gliedert sich in Subjekt und Objekt. So wird die ganze Welt umfasst, wenn man das absolute Subjekt vergisst.

Wenn ich in diesem Zusammenhang noch einmal improvisierend auf den genannten Berg zurueckkommen darf, so kann man sagen: "Ich sehe den Berg; der Berg sieht mich. Das Sehen geschieht bei mir und dem Berg." "Berg ist Berg." heisst [dann nicht einfach] "Berg ist Berg." Hier erscheint nur die Tatsache, die allein von den betreffenden Dimensionen aus gesehen wird. Der Substanzbegriff verschwindet und man sollte eigentlich die Wirklichkeit vom Ausgangspunkt der Funktion oder Wirkung beschreiben. Damit muss man der Sprache natuerlich Gewalt antun, und auch das Uebersetzen wird eine Art gewartsamer Akt. Es ergeben sich naturgemaess unuebersetzbare Schwierigkeiten. Man muss also bei der Uebersetzung eines Textes ueber eine solche Art von Wirklichkeit bewusst nicht abweichend uebertragen, den Originaltext sozusagen nur dokumentieren. Gelingt es, eine solche religioese Wirklichkeit zu treffen, so eroeffnet sich ein Weg, auf dem jeder, das Ich aufhebend, das Andere verstehen kann. Man sollte zuerst keine Synthese von Widerspruechen versuchen, sondern zu einem Zustand der Ichlosigkeit zurueckgehen. Ohne eine begrenztes Programm, d.h., ohne unbewusst vorher schon vorbereitete Antworten, soll man von der Realitaet aus, intuitiv-dynamisch lernend und erlebend, auf diesem ichlosen, offenen Weg weitergehen.

Echte Interkulturalitaet sollte auf der Basis einer ichlosen Ueberkulturalitaet basieren. Die Struktur einer solchen ichlosen Ueberkulturalitaet wird am lebendigen und widerspruechlichen Verhaeltnis zwischen Tatsache und Ausdruck oder Erfahrung und Theorie deutlich.

Der offene Topos der Ueberkulturalitaet fungiert dabei als Medium des interkulturellen Verstehens. Dabei wird die Opposition Ost - West aufgehoben.