Απο την ομαδα της Εταιρειας στο Viber - 3

“A Hard Rain's A-Gonna Fall",

Προσεξε το σχεδον ιεροτελεστικο μοτιβο των απαντησεων στις ερωτησεις where have you been, what did you see κλπ. Καθε εσωτερικοτητα χανεται. Το "λυρικο εγω" ειναι "εκει εξω": Da-sein!

Απο: Sigmund Freud, "Συμβουλες για τον ιατρο κατα την ψυχαναλυτικη αγωγη"

Σχετικα με το ιδιαιτερο της "Αναλυσης του Dasein" που αναφερθηκε στο τελευταιο σεμιναριο:

1. Η υπαρξιακη ψυχοθεραπεια ειναι ανθρωπολογικη: ο ανθρωπος ειναι το σημειο αναφορας. Η "Αναλυση του Dasein" δεν ειναι ανθρωπολογια.

Π.χ. το "ερριμμενο" για το οποιο μιλησε χθες ο Θανασης: δεν νοηματοδοτω εγω αλλα βρισκω τον εαυτο μου να βρικεται ηδη καταμεσις σε νοηματα. Δεν "κανω αγχος" αλλα βρισκομαι βυθισμενος στο αγχος.

Και εποχικα: π.χ. οι Νεοτεροι Χρονοι οπου ο ανθρωπος δεν επινοει, δεν εφευρισκει αλλα ΚΑΛΕΙΤΑΙ, αγνωστο το απο που και το πως, να παραστησει τον εαυτο του ως υποκειμενο και τα πραγματα ως αντικειμενα.

2. Η συνολη ψυχολογια, σε συμφωνια με την επιστημονικη σκεψη, δεν ανεχεται τα κενα, το αλλο, την ασυνεχεια. Συνδεει τα παντα με τα παντα μεσω της ερμηνειας. Στον χωρο της φιλοσοφιας κυριως ο Heidegger, οσο γνωριζω, ανοιξε εναν δρομο για την διαμονη στο κενο και την σιωπη, για το ασυνεχες και το παρατακτικο. Αυτο το κλιμα θα ηταν και το ζητουμενο στην θεραπευτικη συνομιλια.

Δυο νεα βιβλια του Byung-Chul Han. (Παρακατω τα αντιστοιχα δελτια τυπου) / ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ (Palliativgesellschaft)

Σημερα κυριαρχει παντου μια αλγοφοβια, ενα γενικευμενο αγχος για τον πονο. Αποφευγεται καθε επωδυνη κατασταση. Υποπτοι ειναι επισης οι πονοι του ερωτα. Η ανοχη στον πονο πεφτει ραγδαια. Η αλγοφοβια εχει ως επακολουθο μια χρονια αναισθητοποιηση. Ο Han, οπως ηδη στο δοκιμιο του "Κοινωνια της κοπωσης", στην αναλυση του ξεκινα απο μια θεμελιακη αλλαγη παραδειγματος της κοινωνιας μας. Η ψυχολογια επισης ακολουθει αυτην την εξελιξη και μεταβαινει απο την αρνητικη ψυχολογια του βασανου στην Θετικη ψυχολογια η οποια ασχολειται με ευζωια, με ευτυχια και με αισιοδοξια. Το δοκιμιο δειχνει το πως η αλγοφοβια επεκτεινεται στο κοινωνικο. Ολο και λιγοτερος χωρος δινεται σε συγκρουσεις και διαμαχες που μπορουν να οδηγησουν σε επωδυνες αντιπαραθεσεις. Η αλγοφοβια πιανει και την πολιτικη. Καταναγκασμος της συμμορφωσης και πιεση της συναινεσης αυξανουν. Εξαπλωνεται μια μεταδημοκρατια. Ειναι μια παρηγορικη δημοκρατια. Το δοκιμιο περιλαμβανει στην αναλυση του επικαιρα συμβαντα οπως την κριση των οπιοειδων στις ΗΠΑ, η επισης την πανδημια του κορωνοϊου. Ενωπιον της πανδημιας η παρηγορικη κοινωνια καταδεικνυεται ως κοινωνια της επιβιωσης.

Undinge (σ.τ.μ.)

"Unding" θα πει κυριολεκτικα "α[στερητικο]πραγμα" και σημαινει κατι το ανοητο, το τελειως ασχετο, τελειως απαραδεκτο, και παλαιοτερα σημαινε και κατι που προξενει τρομο. Εν μερει θα το προσεγγιζαμε με την ελληνικη λεξη "πραμα" εκει που αυτο υποδηλωνει π.χ. ενα λαθραιο προϊον, η εκφρασεις οπως "τι πραμα ειν' αυτο / εισ' εσυ".

https://drive.google.com/file/d/10qKULsv3Mx81pe2FVsXyhwhCJ3ujj5sH/view?usp=sharing

Σημερα δεν κατοικουμε πλεον γη και ουρανο αλλα Google Earth και Cloud. Οι πληροφοριες κυβερνουν τον βιοκοσμο μας. Μεθαμε κυριολεκτικα με επικοινωνια. Η κριτικη του Byung-Chul Han της κοινωνιας της πληροφοριας μας διαφωτιζει για τα επακολουθα της μεθης της πληροφοριας και της επικοινωνιας. Ηδη απο δεκαετιες ο θεωρητικος των Μεσων Vilém Flusser διαπιστωνει: "Σημερα α-πραγματα εισβαλλουν στον περιβαλλον μας απ' ολες τις πλευρες και απωθουν τα πραγματα. Αυτα τα α-πραγματα αποκαλουνται πληροφοριες." Σημερα τα πραγματα μετακινουνται ολο και μακρυτερα απο την προσοχη. Ο κοσμος ως σφαιρα της πληροφοριας επικαλυπτει τον κοσμο ως σφαιρα των πραγματων. Η μεταβαση απο το πραγμα στο α-πραγμα αλλοιωνει ριζικα την αντιληψη μας και την σχεση μας με τον κοσμο. Το νεο δοκιμιο του Byung-Chul Han περιστρεφεται γυρω απο πραγματα και α-πραγματα. Αναπτυσσει τοσο μια φιλοσοφια του Smartphone οσο και μια κριτικη της τεχνητης νοημοσυνης απο μια ασυνηθιστη προοπτικη. Συγχρονως στρεφεται προς την μαγεια των πραγματων και αναλογιζεται την σιγη η οποια χανεται στον θορυβο της πληροφοριας.

https://drive.google.com/file/d/10qKULsv3Mx81pe2FVsXyhwhCJ3ujj5sH/view?usp=sharing

Το βλεμμα που λυτρωνει.

>Απο το "Undinge" (Βλ. προηγουμενη αναρτηση)

Η απολυτα σιγαλη αντιληψη μοιαζει με μια φωτογραφικη ληψη με πολυ ωρα ανοιχτο κλειστρο. Η φωτογραφια Boulevard du Temple του Daguerre βασικα δειχνει εναν πολυβουο δρομο του Παρισιου. Ομως, λογω της ακραια μεγαλης διαρκειας με ανοιχτο κλειστρο, ο,τιδηποτε κινειται, εξαφανιζεται. Ορατο ειναι μονον ο,τι μενει ακινητο. Η Boulevard du Temple ακτινοβολει σχεδον μια ησυχια χωριου. Διπλα στα κτιρια και στα δεντρα αναγνωριζεται μονο μια ανθρωπινη μορφη, ενας ανδρας που του γυαλιζουν τα παπουτσια και γι' αυτο στεκει ακινητος. Ετσι η αντιληψη του μακροσυρτου και του αργου αναγνωριζει μονον σιγαλινα πραγματα. Ο,τι ειναι βιαστικο, ειναι καταδικασμενο να εξαφανιστει. Η Boulevard du Temple μπορει να ερμηνευτει ως ενας κοσμος ιδωμενος με θεϊκο ματι. Στο λυτρωτικο του βλεμμα εμφανιζονται μονον εκεινα που διαγουν σε στοχαστικη γαληνη. Ειναι η σιγη, που λυτρωνει.

Peter Handke, "Τραγουδι του παιδιου".

Παραδειγμα συνομιλιας. Ο Σωκρατης μιλα στον Θεοδωρο ("Θεαιτητος") ➡ // Μα δεν εννοεις αυτο που γινεται, οτι κανενας λογος δεν βγαινει απο μενα, αλλα βγαινει απο αυτον που διαλεγεται μ' εμενα, οπου εγω δεν γνωριζω παρα κατι λιγο, τοσο οσο να προσλαμβανω τον λογο απο εναν αλλο σοφο και να τον προσδεχομαι κατα το μετρο.

Να ακους, και να μιλας, χωρις να νοιαζεσσαι για το τι τα λογια σημαινουν. Ο Bob Dylan απο την ομιλια του στην απονομη του βραβειου Nobel:

So what does it all mean? Myself and a lot of other songwriters have been influenced by these very same themes. And they can mean a lot of different things. If a song moves you, that’s all that’s important. I don’t have to know what a song means. I’ve written all kinds of things into my songs. And I’m not going to worry about it – what it all means. When Melville put all his old testament, biblical references, scientific theories, Protestant doctrines, and all that knowledge of the sea and sailing ships and whales into one story, I don’t think he would have worried about it either – what it all means.

John Donne as well, the poet-priest who lived in the time of Shakespeare, wrote these words, “The Sestos and Abydos of her breasts. Not of two lovers, but two loves, the nests.” I don’t know what it means, either. But it sounds good. And you want your songs to sound good.

Θα σας ειναι γνωστη η φραση του Heidegger "Η γλωσσα μιλα. Ο ανθρωπος (το μιλημα του ανθρωπου) ομο-λογει την γλωσσα." Αναμεσα σε πληθωρα παρομοιων λογων απο αλλους, και αυτος του Bob Dylan απο μια προσφατη συνεντευξη του:

The songs seem to know themselves and they know that I can sing them, vocally and rhythmically. They kind of write themselves and count on me to sing them.

Για εναν κιθαριστα του:

He inhabits a song rather than attacking it.

Η Gertrud Stein πριν μπει στο χειρουργειο για καρκινο στομαχου, απο την οποια επεμβαση δεν ξυπνησε ποτε:

According to the famous version of her last moments which is commonly passed around, before having been taken into surgery, Stein asked her partner Toklas: "What is the answer?" After having replied to Stein that there was no answer, Stein countered by sinking back into her bed, murmuring: "Then, there is no question!"

Κυριακη Μαυρογεωργη, "Φοβος".

https://www.facebook.com/photo?fbid=1675989419258705&set=a.160353930822269 Προσεξτε αυτην την εμπειρια του φοβου, οπου εμπρος στο φοβερο λιωνεις, σχεδον χανεσαι,

Ο εικαστικος Robert Rauschenberg ειπε σε μια συνεντευξη:

Πιστευω οτι τα αγχη ειναι το ιδιο οπως το Εγω.

Ας αναλογιστουμε τν φραση στο παραδειγμα του ποδηλατου. Ας υποθεσουμε οτι ποδηλατω ελεγχοντας το τιμονι, τα ποδια μου στα πεταλια και εχοντας το βλεμμα μου καρφωμενο στην μπροστινη ροδα. Παραυτα θα με κυριευσει ανησυχια, η ισορροπια μου θα γινει ασταθης, η κατευθυνση μου αβεβαιη. Θα περιελθω σε ενα συγχυτικο αγχος. Ο λογος ειναι οτι "κανω" ποδηλατο, οτι εγω το αναλαμβανω. Το μυστικο ειναι να φυγει απο την μεση το "κανω", να φυγει απο την μεση η παρατηρηση, η αυτοπαρατηρηση, να φυγει τελικα το Εγω ως το κινητηριο υποκειμενο της ποδηλασιας. Οχι κανω ποδηλατο λοιπον αλλα - ειμαι ποδηλατο. Τωρα το εγω εχει γινει αντωνυμια, αντ-ωνυμια του ποδηλατου. Αντιστοιχα, εκει που η ποδηλασια γινεται ταλαιπωρια και μπερδεμα και βασανο, οχι το Εγω "κανει" συγχυτικο αγχος αλλα, Rauschenberg, το συγχυτικο αγχος ειναι συμφυτο με το Εγω.

Μια προταση για το καλοκαιρι: Αν διαβαζετε βιβλια, διαλεξτε καλη λογοτεχνια. Την καλυτερη. Μην εχετε τον νου σας στην πλοκη. Μην προτιμησετε ψυχολογιζουσες προσεγγισεις. Στρεψετε το βλεμμα σας στις περιγραφες προσωπων, πραγματων, τοπων. Αυτες μπορουν να μας μαθουν τι θα πει "προσεχω".

Ἡ Ἰθάκη σ᾿ ἔδωσε τ᾿ ὡραῖο ταξίδι.

Χωρὶς αὐτὴν δὲν θἄβγαινες στὸν δρόμο.

Ἄλλα δὲν ἔχει νὰ σὲ δώσει πιά.

Η Ιθακη δινει, χαριζει το ταξιδι. Το δινει και, η "πτωχική", δεν εχει να δωσει τιποτα πλεον. Τι αλλο θα μπορουσε να δωσει; Θα μπορουσε, ως προορισμος και τελος, να παρασχει στο ταξιδι νοημα, ολοκληρωση. Ομως δεν εχει τιποτα τετοιο να δωσει. Αποσυρεται. Αφηνει το ταξιδι στον εαυτο του - διχως "Προς που" και διχως "Γιατι". Ομως ειναι, αυτο καθαυτο, "ὡραῖο ταξίδι". Η ζωη μας, τα μικρα της και τα μεγαλα της.

Ακουσα τελευταια για εναν αντρα ο οποιος, μετα απο καποιον καυγα, χτυπα με την γροθια του τον τοιχο μεχρι που ματωνει. Αυτο δεν ειναι "εκτονωση". Ειναι εκδραματιση (κυριολεκτικα, οχι ψυχολογικα), mise en scène του βασανιστικου αδιεξοδου οπου πεφτει με το κεφαλι (εδω την γροθια) στον τοιχο.

Με την ευκαιρια των προσφατων "ειδεχθων" εγκληματων που "συγκλονιζουν" την κοινη γνωμη. Ποια κοινη γνωμη;

Σε πολλους, στους περισσοτερους μαλλον, το συγκλονιστικο δεν ειναι η εγκληματικη πραξη καθαυτην. Αυτη προσπερναται. Συνιστα εναυσμα μονο για το συγκλονιστικο ενδεχομενο να βρεθεις, εσυ και οι δικοι σου, στην θεση του θυματος (καμια φορα και του θυτη).

Αυτη δεν ειναι κοινοτητα. Αυτο ειναι συνονθυλευμα αυτιστικων πλασματων χαμενων στον ναρκισσισμο τους.

Bi Gan, Long Day's Journey Into Night

Ο τιτλος του πρωτοτυπου ειναι "Palliativgesellschaft". Το πρωτο συνθετικο, "Palliativ", οπως και στα αγγλικα, χρησιμοποιειται κατα κανονα με την θεραπεια και μεταφραζεται "παρηγορικη", η "παρηγορητικη" θεραπεια - σε καταστασεις που δεν επιδεχονται ιαση, π.χ. προχωρημενος καρκινος, οπου ο σκοπος ειναι να μην πονας για οσο διαστημα σου υπολειπεται. Αυτη η "αλγοφοβια", στην οποια λειπει η "τολμη για τον πονο", τονιστηκε στα σεμιναρια της κυριας Κουλουτζου και στο παραθεμα της κυριας Κορρε. Μια ακριβεστερη μεταφραση του τιτλου θα ηταν λοιπον "Παρηγορικη κοινωνια". Για τους γερμανομαθεις το πρωτοτυπο κειμενο εδω.

Ο πρωταθλητισμος αξιωνει απο το σωμα την ακραια εργαλειοποιηση. Μενει ενα σωμα βουβο, και τουτο καθιστα τον πρωταθλητη ακραια φτωχο, μαλιστα αναπηρο. Τα ποδια του π.χ. μπορουν να τον υποβοηθουν σε επιδοσεις απιστευτες, ομως ποτε δεν θα μιλησουν, οπως μιλουν τα ποδια της γυναικας στο video της προηγουμενης αναρτησης μου. Και, σε αλλοτε αλλο βαθμο, η εργαλειοποιηση του σωματος, και το τιμημα της, μας αφορα ολους.

Οι περιουσιες, λεει, θα αποκατασταθουν. Αυτο εχει μια προϋποθεση: οτι η "περιουσια" οριζεται απο την χρηματικη της αξια. Ομως εκει που ενα αντικειμενο, ενα σπιτι, ενα δεντρο, μια πετρα στον κηπο συνιστουν συνεχεια του εαυτου μου, η απωλεια τους δεν αποκαθισταται. Ειναι ακρωτηριασμος.

Ο λογος για τα "αιτια του θανατου" ειναι παραπλανητικος. Διοτι το αιτιο του θανατου ειναι η ιδια η ανθρωπινη κατασταση, που ειναι σημαδεμενη απο την θνητοτητα. Η αφορμη του θανατου βεβαιως διαφερει.

Με το ιδιο σκεπτικο η πυρκαγια μπορει να εχει πολλες αφορμες. Ομως το αιτιο της εγκειται στο οτι τα φυτα και τα ζωα ειναι ευφλεκτα. Και ο,τι ειναι ευφλεκτο, καποια στιγμη, νωριτερα η αργοτερα, θα καει.

Μονο μεσα απο μια τετοια αποδοχη, μονο μεσα απο ενα τετοιο "σαν ετοιμος απο καιρο", μπορει να σταθει καθε αντιμετωπιση της εκαστοτε περιστασης.

Το σημαντικοτερο ειναι η ομιλια με αγνωστους. Μα πρεπει να το κανονισεις ετσι ωστε να μιλησουν αυτοι, κι ο,τι κανεις ο ιδιος ειναι να τους φερεις σε θεση να μιλησουν αυτοι.

Οταν αυτο δεν σου ειναι δυνατο, εχει αρχισει ο θανατος.

Elias Canetti, "Το βιβλιο εναντια στον θανατο"

Με αφορμη τον θανατο της ψυχαναλυτριας Αννας Ποταμιανου. Παλια ειχα βρεθει σε μια ημεριδα οπου η Ποταμιανου μας ανακοινωσε τον θανατο μιας γαλλιδας συναδελφου και φιλης της και συμπληρωσε κατι σαν: "Ο καλυτερος τροπος να επεξεργαστουμε το πενθος ειναι να συνεχισουμε με την ημεριδα μας." Οταν "επεξεργαζομαι" το πενθος, δεν το αφηνω να ειναι πενθος, παυω να κοιταζω την απωλεια καταματα, τρεπομαι σε φυγη απο το γεγονος της. / Κατα φωνη: Ο Σαββας Σαββοπουλος ανακοινωσε στο ΦΒ μια ομιλια του με τον τιτλο Η ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΝΘΟΥΣ. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ.

Στον συνδεσμο ενα αρθρο της Βασως Κιντη, φιλοσοφου στο ΕΚΠΑ. Το κοινοποιω οχι πρωτιστως για τον Θεοδωρακη αλλα για τα παραθεματα φιλοσοφων επανω στην τεχνη και του τροπου που μας αφορα. Σ' αυτο το κλιμα κινειται ο Heidegger, αυτη ειναι η σημασια που μπορει να εχει η τεχνη για μας.

Η εγνοια να "προετοιμαστει" κανεις για εναν χωρισμο, εναν θανατο κλπ. Αδυνατο. Η μοναδικοτητα της εκαστοτε στιγμης αποκλειει την καθε δυνατοτητα προσομοιωσης.

… Παραπεμπω σε προηγουμενη αναρτηση μου: Ο λογος για τα "αιτια του θανατου" ειναι παραπλανητικος. Διοτι το αιτιο του θανατου ειναι η ιδια η ανθρωπινη κατασταση, που ειναι σημαδεμενη απο την θνητοτητα. Η αφορμη του θανατου βεβαιως διαφερει.

Η αμερικανικη εταιρεια, που ιδρυθηκε πριν λιγους μηνες, εκδιδει ενα βιβλιο με τιτλο "The Renaissance of Daseinsanalysis". Βεβαια το αν η εταιρεια τους φερνει μια Renaissance, θα το κρινει η ιστορια (αν ασχοληθει ποτε η ιστορια με την συγκεκριμενη σχολη). Το να προκαταλαμβανεις την επιρροη και το αποτελεσμα του εργου σου θυμιζει περισσοτερο διαφημισεις απορρυπαντικων. Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον εβγάλαμε...

Ο Wittgenstein γραφει, οι φιλοσοφοι πρεπει να χαιρετιουνται λεγοντας ο ενας στον αλλο "take your time". Ισχυει και για τον χαιρετισμο της θεραπευτικης συναντησης!

Πρωι, μισοξυπνητος στο κρεβατι. Η ανασα μου. Το γαληνιο, περιοδικο, ακαταπαυστο ανεβοκατεβασμα θωρακα κα διαφραγματος. Το ψιθυριστο, σαν χαδι φυσημα εισπνοης κι εκπνοης. Τα προσεχω αυτα, χανομαι σ' αυτα και κατευθειαν βρισκομαι στην ερημη ακροθαλασσια με τον γαληνιο, περιοδικο, ακαταπαυστο παφλασμο του κυματος στην αμμουδια. Και τωρα μου μιλανε εκεινα τα λογια του Διονυσιου Σολωμου που συλ-λεγουν ανασα και κυμα: "Τα σπλαχνα μου κι η θαλασσα ..."

Page updated

Google Sites

Report abuse