Πριν απο χρονια, με αφορμη μια παραπομπη, ξαναδιαβασα την τελευταια παραγραφο απο τη "Δικη" του Franz Kafka:
Ομως τα χερια του ενος κυριου τοποθετηθηκαν στον λαρυγγα του Κ, ενω ο αλλος του εχωσε το μαχαιρι βαθια στην καρδια, κι εκει το εστριψε δυο φορες. Ο Κ, καθως εσβυνε το φως των ματιων του, προφτασε να δει πως οι κυριοι, εμπρος και κοντα στο προσωπο του, τα μαγουλα τους ακουμπωντας το ενα στο αλλο, παρατηρουσαν την εκβαση. "Σαν σκυλι!", ειπε, ηταν λες κι η ντροπη επροκειτο να τον επιζησει.
Η τελευταια φραση, ... ηταν λες κι η ντροπη επροκειτο να τον επιζησει, "εγραψε" - καρφωθηκε στον κοσμο της μνημης μου σαν ενα οροσημο, αγραφο και βουβο. Καποτε το βουβο οροσημο μιλησε, αρχισε να αφηγειται τον εαυτο του.
Προσφατα ενα βραδυ εφυγα απο το ιατρειο και πηγαινα στο παρκιγκ, μια αποσταση καπου 5 λεπτων. Κρυωνα, κι αυτο με ειχε φερει σε μια δυσφορικη κατασταση. Σκεφτηκα πως αν πεθανω μια κρυα νυχτα, σαν κι αυτην, θα κρυωνω εκει κατω. Η διορθωτικη σκεψη πως ο νεκρος δεν αισθανεται ουτε κρυο ουτε ζεστη, δεν μπορουσε να με πεισει πραγματικα. Ηταν λες και το κρυο επροκειτο να με επιζησει.
Απροστατευτος στο κρυο, ειναι μια εικονα του θανατου. Τετοιες εικονες υπαρχουν πολλες και ποικιλλες:
- Το φερετρο ως κλειστοτητα / μοναξια
- Ο θανατος ως τιμωρια / αναπαυση / λυτρωση
- Ο θανατος ως απωλεια του εαυτου / του κοσμου
- Ο θανατος ως αφοπλισμος / αδυναμια αμυνας
- Ο θανατος ως τερμα και τελος
- κλπ.
Παντου εδω κλειστοτητα και μοναξια, τιμωρια και αναπαυση και λυτρωση, απωλεια του εαυτου και απωλεια του κοσμου, αφοπλισμος και αδυναμια αμυνας, τερμα και τελος με επιζουν.
Τι θα πει αυτο; Θα πει οτι καθε εικονα που εχω για τον θανατο προεκτεινει την υπαρξη μου περα απ' αυτον. Τον προσπερνα: Δεν με αφηνει να πεθανω.
Η αγωνια γυρω απο τον θανατο εκφραζεται ως αγωνια εμπρος σε καποια τετοια εικονα του. Η αγωνια ομως δεν αφορα τον ιδιο τον θανατο αλλα το οτι πεθαμενος π.χ. θα κρυωνω, ανυπερασπιστος. Η αγωνια του θανατου αφορα το οτι ακριβως η υπαρξη μου δεν πεθαινει με τον θανατο. Δεν ειναι αγωνια θανατου, αλλα αγωνια του μη θανατου στον θανατο!