Προλογος

Προς εαυτον

Στη ζωη μαθε την τεχνη, στο εργο της τεχνης μαθε τη ζωη,

Αν δεις το ενα σωστα, θα δεις και το αλλο επισης.

Friedrich Hölderlin

ΣΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΕΤΑΙ Ο ΕΡΜΗΣ.

Ειναι μια ορθογωνια στηλη απο μαρμαρο κι επανω της λαξευμενα η κεφαλη και ο φαλλος. Στις δυο πλευρες, σπασμενοι, δυο κυβοι, τα χερια του.

Παρομοιες στηλες υπηρχαν σε διαφορα μερη της Ελλαδας. Λεγοταν ΕΡΜΑΙ. Απαντωνταν ως οροσημo σε οδους, συνορα, διασταυρωσεις, στις πολεις και στην υπαιθρο· σε πυλες τειχων, σε εισοδους κατοικιων, σε αυλες, στην αγορα· σε γυμνασια και σε παλαιστρες· σε βιβλιοθηκες· σε ιερα, σε ταφους.

Στις Ερμες λατρευονταν ο θεος. Τις στεφανωναν, τις αλειφαν με λαδια, πλαι τους απιθωναν δωρα οπως χαλκινα νομισματα, φρουτα (συκα, σταφυλια), σταχυα, θυσιαστηρια γλυκισματα, πουλια, λαγους κλπ.

Ο θεος των οδων, ετσι τον αποκαλει ο Rilke σε ενα ποιημα, συνοδευει τους θνητους στους δρομους τους, τους συναντα προπαντων εκει που οι δρομοι τους φτανουν σε ορια τα οποια αλλοτε καλουνται να υπερβουν, εμπρος στα οποια αλλοτε χρειαζεται να σταματησουν.

Ο ορθιος φαλλος μιλαει με ιδιαιτερην εναργεια ακριβως για το οριακο στο οποιο ο ανθρωπος καποτε περι-ερχεται. Θα δουμε με ποιους τροπους ο ερωτας φερνει στα ορια και πως ο ανθρωπος ως ανθρωπος ειναι καθοδον και κατοικει ορια.

Το προσωπο του ειναι ολοκληρο ενα χαμογελο. Ειναι ενα χαμογελο αποκοσμο. Ερχεται απο το πουθενα κι απευθυνεται στο πουθενα. Θυμιζει σ’ εκεινους που φτανουν στα ορια πως εκει καθε σκεψη και καθε υπολογισμος, καθε απο που και προς τα που χανονται.

Τα χερια του δεν εχουν συλληπτηρια οργανα. Λειπει καθε δυνατοτητα να χτυπησουν η να χαϊδεψουν, καθε προθεση επενεργειας. Τα ανοιχτα χερια του καλουν εκεινους που φτανουν στα ορια, να του ανταποκριθουν. Να γινουν οι ιδιοι σημα. Να γινουν οι οριακοι που ειναι.

Και πως ειναι δυνατη μια τετοια ανταποκριση; Το ονομα του Ερμη εχει κοινη ριζα με την λεξη μας ερμηνεια. Η κοινη ριζα επιβαλλει να εννοησουμε την ερμηνεια ως τη ζητουμενη ανταποκριση στο καλεσμα των ανοιχτων χεριων. Τοτε η ερμηνεια θα ηταν εκεινος ο λογος με τον οποιο ο ανθρωπος μπορει και αποκρινεται στα ορια: φερνοντας στην καθε φορα αρμοζουσα γλωσσα ενα χαμογελο κι εναν ορθιο φαλλο.

Ο ερωτας ειναι ενας τετοιος δρομος κι ενα τετοιο οριο. Ομως η ερμηνεια του πολλες φορες λειπει. Στο οριο του ερωτα ειμαστε ενα σημα ανερμηνευτο.