อุเบกขาฌาน

การเจริญสมาธิให้มากเป็นอย่างไร คือเมื่อเราระลึกรู้ได้ก็ดี ขอให้ระลึกรู้ในลมหายใจ ระลึกอยู่ที่กาย..อยู่อย่างนี้ ไม่ว่าเราจะทำอะไรในอิริยาบถใดนั่นแล เท่ากับว่าเรานั้นถือเป็นการเจริญสติเจริญสมาธิไปในตัว เมื่อเราทำอย่างนี้อยู่บ่อยๆ จิตก็เป็นผู้เจริญฌานไปในตัวเท่านั้นเอง เมื่อจิตมันทรงฌานอยู่ตลอดเวลา ไม่ห่างเหินจากฌานอยู่ในวิถีนี้..ก็เรียกว่าเมื่อเราอบรมบ่มจิตอยู่บ่อยๆ ไม่ห่างเหินจากฌาน..ญาณวิถีมันก็บังเกิด คือกระแสจิตในตัวปัญญานั้นมันจะเป็นผู้สอนในสิ่งที่เราสงสัย ที่เราประพฤติปฏิบัติในธรรม ในทางเดินแห่งมรรค ในทาน ศีล ภาวนา

การที่เราอบรมบ่มจิตเจริญมนต์ก็ดีอย่างนี้..เค้าเรียกเป็นทานแห่งเสียง ในขณะที่เรานั้นสวดมนต์อยู่ก็ดี จิตเราจะเกิดสมาธิไปในตัว จะเกิดฌานไปในตัว จะเกิดวิปัสสนาไปในตัว นี่ขนาดว่าเราสวดมนต์อย่างเดียว ถ้าเราสวดแบบมีสติมีความตั้งใจนอบน้อม..ก็จักได้ประโยชน์มหาศาล

แต่ถ้าเราไม่ได้สวดด้วยใจ อะไรนั้น..ขาดใจซึ่งเป็นประธานเสียแล้วก็ย่อมเข้าไม่ถึงในสิ่งนั้น แต่ถ้าเราสวดด้วยความตั้งใจ มีความนอบน้อมมีศรัทธา มีสติ มีสมาธิเสียแล้ว..มันก็จะเกิดมรรคเกิดผลในการสาธยายมนต์ มนต์นั้นก็จะเป็นมนตราที่ขลัง อย่างนี้เค้าเรียกว่าสวดมนต์เข้าตัว

การสวดมนต์เข้าตัวนี้จะมีอานิสงส์อย่างไร ก็จะมีอานิสงส์ว่ามันจะไปปรับสมดุลธาตุ คุณลมคุณไสยอะไรก็ดี ที่เรามีเวรมีกรรม ถูกอาฆาตพยาบาทจองเวรจองกรรมมาก็ดี มันจะขับเอาออกทางรูขนรูทวาร ในลมหายใจก็ดี ในเหงื่อก็ดีอย่างนี้ ในกระหม่อมทวารก็ดี ดังนั้นอย่าเห็นว่าการสาธยายมนต์นั้นไม่มีประโยชน์ แต่มีอานิสงส์ครอบคลุมจักรวาล หากโยมมีจิตที่ตั้งมั่นนอบน้อม

เพราะคนมนุษย์นั้นเมื่อเราสวดมนต์อยู่บ่อยๆย่อมทำให้มีกำลังจิต มีกำลังสมาธิพิศดาร ดังนั้นแม้เรายังเจริญสมาธิยังไม่ตั้งมั่น ในขณะที่เราได้มีโอกาสเวลาได้เจริญมนต์ ก็ขอให้โยมนั้นมีความตั้งใจนอบน้อมในพระรัตนตรัย จดจ่อตั้งมั่นในบทสวดมนต์ เพราะในขณะที่เราสวดมนต์อยู่ก็ดี อาจจะมีจิตนั้นวอกแว่กส่งออกไปภายนอก มีอดีตแห่งกรรมเข้ามาเกี่ยวพัน มีจิตที่ฟุ้งซ่านไปในอนาคตเหล่านี้ เค้าเรียกวิถีจิตนั้นมาหาความสงบไม่ได้

นั้นถ้าการที่เราท่องมนต์ท่องด้วยแต่ปาก..แต่ไม่ได้มีสติไม่ได้มีสมาธิ..มนต์เค้าเรียกว่ามนต์มันออก ยิ่งเราสวดไปมากเท่าไหร่ มันก็ทำให้เรานั้นเหนื่อยล้าในกายสังขาร ก็เรียกว่าสวดไปสวดไปแล้วมันก็จะมีความง่วงเข้ามาแทน อันนี้เค้าเรียกว่ามนต์มันออก จึงเรียกว่าเสียประโยชน์

เหมือนเราได้มีอาหารกินแล้วบริโภคแล้ว แต่อาหารนั้นไม่สามารถทำประโยชน์ให้ร่างกายเราได้ อย่างนี้เค้าเรียกว่ามนต์มันก็จะเสีย มันก็จะกลับเป็นโทษ ดังนั้นขอให้จงเห็นค่าในสิ่งที่เราได้ตั้งใจจะทำในการสิ่งใดก็ดี เมื่อเราสาธยายมนต์สวดมนต์ได้จบแล้ว ตั้งจิตอธิษฐานเจริญพระกรรมฐานแล้วก็ดี ก็ขอให้โยมนั้นได้เจริญอานาปานสติ

อานาปานสตินี้เป็นกรรมฐานแม่บทใหญ่ ไม่ว่าโยมจะเจริญกรรมฐานคือการเพ่งอารมณ์ใดก็ตาม มันต้องมีด้วยบทของการเจริญอานาปานสติคือกำหนดรู้ลมหายใจ ไม่ว่ากองใดในกสิณแห่งธาตุไฟเตโชอันใด ถ้าเรานั้นไม่กำหนดรู้ในลมหายใจ ในอานาปานสติเสียแล้ว กรรมฐานแม่บทนั้นที่เราเจริญทำอยู่..มันจะเกิดมรรคผลได้ช้า

ดังนั้นปฐมบทปฐมฌานบทแรก ให้เรากำหนดรู้ในลมหายใจในอานาปานสติ รู้เข้ารู้ออก คือเมื่อเรากำหนดรู้ลมแล้ว ก็รู้ว่าลมมันหายใจเข้าหายใจออกก็รู้ เมื่อเรารู้แล้วก็เรียกว่าเมื่อรู้ ถึงรู้ แล้วจงทิ้งรู้ เพราะขณะที่เราทิ้งรู้นั้น..คือการวางเฉยเป็นอุเบกขาฌาน อุเบกขาฌาน..เป็นอย่างไร

อุเบกขาฌานคือการวางเฉย การวางเฉยคือการมาเพ่งอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งให้เป็นอารมณ์ แล้ววางเฉยต่ออารมณ์ทั้งหลายทั้งปวงคือไม่สนใจ ไม่ว่าอะไรจะเกิดอะไรขึ้น จะได้ยินเสียงอะไรก็ดี หรือร่างกายสังขารมันจะคัน ก็ขอให้เรานั้นมีขันติธรรม มีความอดทนอดกลั้น มีการที่ว่าข่มจิตข่มใจ นี่แลเค้าเรียกเป็นการข่มนิวรณ์ นี่เรียกว่าเป็นการเจริญฌานทั้งนั้น เรียกว่าอุเบกขาฌาน..อย่างนี้แล

เมื่ออุเบกขาฌานมันบังเกิด เราต้องทำให้มันชิน เพราะว่าฌานนั้นแปลว่าขิน คือทำให้มันสม่ำเสมอ อย่าได้ห่างเหินจากฌาน นั้นการที่ห่างเหินจากฌาน เมื่อเราไม่ได้ภาวนาอยู่ ไม่ได้มานั่งสมาธิ ไม่ได้มาสวดมนต์นี่ เราจะรักษาอุเบกขาฌานอย่างไร จะทรงฌานอย่างไรให้มันเป็นปรกติ เพื่อไม่ให้มันห่างเหิน..ก็คือกำหนดรู้ในลมหายใจ เมื่อเราระลึกได้ไม่ว่าเราจะทำอะไร ในอิริยาบถใดก็ตามไม่มียกเว้น..อย่างนี้แล

เมื่อเรายังระลึกถึงลมหายใจอยู่ในกาย ระลึกถึงพุทโธ ธัมโม สังโฆ พุทธัง สะระณัง คัจฉามิก็ดี เรียกว่าสติโยมก็จะกลับมาอยู่ที่ตั้งฐานของมัน หรือเรียกว่าตั้งฐานของจิตอยู่ในกาย..อยู่ในกาย ในเวทนา ในจิต ในธรรม คือสติปัฏฐาน ไม่ให้พลัดพรากจากไปไหน เอาฐานใดฐานหนึ่งก็ดี แต่ต้องกำหนดรู้ที่กายก่อนคือกำหนดที่ใจ ต้องมีประธานแห่งกรรม แห่งกุศลธรรมให้มันเกิดขึ้น

เมื่อเราทำได้อย่างนี้แม้เราจะไม่มีเวลาสวดมนต์ ไม่ว่าจะมีสิ่งใดก็ตามที่จะเป็นตัวขัดขวางที่จะทำให้เรานั้นสะดุดได้ แต่เมื่อเรามีโอกาสได้สาธยายมนต์ ได้นั่งเจริญจิตภาวนาก็ดี สิ่งที่โยมได้ทำไว้ ได้ภาวนาอบรมบ่มจิตในการเจริญอุเบกขาฌานนั่นแล..มันจะกลับมารวมตัว เพื่อให้โยมพร้อมสำรวมอยู่ในกาย วาจา ใจ นั่นเค้าเรียกว่าช่วยพยุงในทาน ศีล ภาวนาไม่ให้มันเสื่อม..

แสดงว่าการสวดมนต์นี่เป็นของมีค่ามีอานิสงส์สูงมาก เพราะถ้าโยมสวดมนต์ค่ำเช้าเย็นเป็นประประจำ เมื่อโยมละกายสังขารโยมไม่ต้องพิจารณาธรรมอะไรเลยก็ได้ โยมก็ไปเกิดในพรหมเทวโลกแล้ว เพราะจิตในเวลาที่โยมสาธยายมนต์เป็นสมาธิ โยมได้เจริญพรหมวิหาร ๔ แล้ว จิตใจไม่มีอาฆาตพยาบาทใคร

ในขณะที่โยมสาธยายมนต์นั้นโยมก็มีความนอบน้อมในพระธรรม มีขันติธรรม มีอุเบกขาธรรม ถ้าโยมไม่วางเฉย..โยมจะมาสาธยายมนต์จนจบได้อย่างไร แล้วถ้าโยมไม่มีสัจจะมีบารมี..โยมจะสวดมนต์จบมั้ยจ๊ะ แล้วถ้าโยมไม่มีกำลังใจ..โยมจะทำคนเดียวได้มั้ยจ๊ะ เห็นมั้ยจ๊ะ การสาธยายมนต์อานิสงส์ครบครัน เหมือนกินอาหาร ๕ หมู่...

มูลนิธิเมืองธรรมพรหมรังสี สมเด็จพระพุฒาจารย์โต

โทร ๐๙๕ ๕๖๙๕๑๙๙ , ๐๘๑ ๙๒๙๓๒๒๒

ดังนั้นสถานที่ๆเราอยู่นั้นแล บ้านเรือนก็ดี สถานที่อยู่พำนักก็ดี ในกายอินทรีย์นี้ก็ดี..ขอให้โยมฝึกให้มาก เข้าใจมั้ยจ๊ะ หากโยมได้มีพื้นฐานในกรรมฐานแล้ว โยมฝึกให้มากในทาน ศีล ภาวนา ในอานาปานสติ ในการเจริญฌาน การเจริญฌานคือการเพ่งอยู่ในอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งให้จิตมันตั้งมั่น เมื่อจิตโยมตั้งมั่นแล้ว จิตโยมเข้าถึงความสงบนั้นแล..ชื่อว่าสมาธิมันก็บังเกิด คราใดเมื่อสมาธิบังเกิดแล้ว โยมก็เอาปัญญาที่เกิดนั้นแลไปพิจารณาละอารมณ์ในขันธ์ ๕

อารมณ์ในขันธ์ ๕ มันเกิดจากอะไร เกิดจากความพอใจ เกิดจากอำนาจไฟโทสะ โมหะ โลภะ เพราะวันๆหนึ่งก็ดีโยมยังอยู่ในโลกธรรม โยมต้องมีอารมณ์หนึ่งแห่งกิเลสก็ดีมากระทบจิต เมื่อมันมีมากระทบอยู่บ่อยๆ การสั่นสะเทือนก็ดี การอ่อนล้าของจิตก็ดี มันย่อมเป็นธรรมดาให้จิตเรานั้นมีความขุ่นเคือง มีความไม่พอใจ มีความหลง มีความโลภ มีความอยากเหล่านี้

ไอ้ความโลภคือความอยาก ความอยากเหล่านี้มันหาที่สิ้นสุดไม่ได้ ไอ้ความโทสะนี้มันก็เรียกว่าขาดจากการเมตตาจิตการอบรมบ่มจิต ความหลงก็ดีขาดจากปัญญาพิจารณา ความอยากเหล่านี้ขอให้โยมพิจารณาในโทษทั้งปวงว่า หากมันมีมากเสียแล้ว มันก็ทำให้ตัวเรานั้นเป็นทุกข์

ดังนั้นถ้าโยมได้ประพฤติปฏิบัติอยู่บ่อยๆ ไม่ว่าโยมจะอยู่ในการงานใดก็ตาม แค่โยมรู้ลม รู้อาการ รู้เท่าทันสติ รู้อารมณ์ที่เกิดขึ้น..ว่าอารมณ์ที่เกิดขึ้นนั้นมันเป็นกุศลหรืออกุศล หากมันเป็นกุศล..โยมก็รักษาจิตนั้นให้ผ่องใส หากมันเป็นอกุศลมูลเกิดขึ้นกับจิต ..ให้โยมละอกุศลเหล่านั้นด้วยการอโหสิกรรม คือการวางเฉย รู้เท่าทัน หรือมีองค์ภาวนากำกับจิต ให้มีองค์ภาวนามาแทรกมาตัดรอนในอกุศลนั้น อย่าให้อกุศลนั้นมันตั้งอยู่ได้นาน

เมื่อมันตั้งอยู่ได้นานมันสิงได้นาน มันก็จะมีกำลัง เมื่อจิตมันคุ้นเคยในอกุศลแล้ว นี่แลเค้าเรียกว่าจิตมันจะเสวยอกุศลอยู่บ่อยๆนั่นแล แต่เมื่อเรารู้เท่าทันในอกุศลอยู่บ่อยๆแล้ว อกุศลกองนั้นมันก็จะดับลงไปเอง แบบนี้ชื่อว่าสติมีมากมีกำลัง เมื่อเราทำได้แบบนี้ก็เรียกว่าจิตเรานั้นจะกลับมาเสวยในกุศลเหมือนเดิม ทำอย่างนี้อยู่บ่อยๆ ก็ชื่อว่าผู้นั้นได้เจริญฌาน ผู้นั้นได้เจริญสติ เมื่อโยมได้พิจารณาละอกุศลในโทสะ โมหะ โลภะลงไป ก็ชื่อว่าได้เจริญปัญญา

ไม่ได้บอกว่าฉันนั้นไม่ได้มีเวลามาประพฤติปฏิบัติธรรม อันว่าธรรมเรานั้นก็อยู่ที่กาย วาจา ใจ การประพฤติคือการกระทำ เมื่อเรากระทำดี เรารู้แล้วเรารักษา ไม่ทำให้เรานั้นเดือดร้อนและก็ไม่เป็นผู้เบียดเบียน..ผู้นั้นแลชื่อว่าเจริญในพรหมจรรย์ เจริญเมตตาธรรม

ดังนั้นการที่โยมฝึกสติคือรู้ลมหายใจเข้าออกอยู่ในกาย นั่นก็เรียกว่ารู้ที่ตั้งของกาย เรียกว่ารู้ที่ตั้งของกุศล กุศลและอกุศลก็ดีมันก็อยู่ในกายนี้ อยู่ที่ใจเรานี้ที่มีจิตปรารถนาจะทำความดี นั้นขอให้โยมไปพิจารณาเอา ไม่มีอะไรวิเศษไปกว่านี้ และไม่มีวิชาอะไรจะไปมากกว่านี้ ไม่มีอะไรลึกลับไปมากกว่านี้ เข้าใจมั้ยจ๊ะ อย่าทำให้เรานั้นเป็นพิศดาร

ถ้าโยมยังข้ามความกลัวอะไรไม่ได้ นั่นแหล่ะจ้ะสิ่งที่โยมต้องแก้ต้องไขต้องฝึก แสดงว่าเรายังมีความหลงอยู่มาก ถ้าเรานั้นขาดจากความกลัวแล้ว ข้ามความกลัวได้..แสดงว่าปัญญาเราได้บังเกิดแล้ว นั้นสิ่งใดที่เรานั้นยังไม่เคยทน..แสดงว่าเราขาดขันติ เมื่อเรายังไม่เห็นอะไรอย่างที่แท้จริง..แสดงว่าเรานั้นสัจจะเรายังทำไม่ถึง เมื่อเรายังไม่ถึงในปาฏิหาริย์..เรานั้นแลขาดการอธิษฐานจิต ให้เรากระทำอยู่บ่อยๆ

การประพฤติปฏิบัติในทางเดินแห่งมรรค ผู้ใดจะพบความมหัศจรรย์ในการประพฤติปฏิบัติในพรหมจรรย์ ก็ต่อเมื่อผู้นั้นมีใจที่ศรัทธาแน่วแน่ต่อพระรัตนตรัย แม้ชีวิตก็ยอมมอบกายถวายได้ อย่างนี้แลโยมจะได้เห็นสิ่งที่เป็นมหัศจรรย์ เข้าใจมั้ยจ๊ะ ในโลกแห่งโลกเป็นทิพย์ที่โยมยังไม่เห็นอะไรอีกมากมายในโลกในจักรวาลนี้ อย่าคิดว่าโยมนั้นยังเข้าไม่ถึง เพียงว่าโยมมีจิตที่โยมนอบน้อมในพระรัตนตรัย ต่อครูบาอาจารย์ในสิ่งที่โยมศรัทธาในการปฏิบัติอยู่..โยมก็จะเข้าถึงในสิ่งนั้นได้

อย่าไปหลงว่าครูบาอาจารย์ก็ดีสำนักนั้นสำนักนี้ก็ดี ถ้าเรานั้นขาดจากความเพียร ไม่หมั่นเพียรในการประพฤติปฏิบัติ ก็ไม่มีทางที่เรานั้นจะข้ามพ้นจากทุกข์ได้

ดังนั้นแล้วในทาน ศีล ภาวนานี้แลจงทำให้มาก อานาปานสตินี้แลจงเจริญให้มาก กำหนดรู้ในกายให้มาก เมื่อโยมกำหนดรู้ในกายให้มาก ในลมหายใจแล้ว..สมาธิก็ดี สติก็ดี ปัญญาก็ดีมันจะเกิดของมันเองโดยธรรมชาติ โยมสะสมสติให้มาก เพราะโยมสะสมสติให้มากๆแล้วมันมีแต่คุณ..ไม่มีโทษเลย

ดังนั้นแล้วขอให้โยมรู้ไว้ว่าจิตนั้นอย่าได้อยากปรารถนาอะไรในความเพียร เอากายเรานี้แลเป็นที่ตั้ง เข้าใจมั้ยจ๊ะ อย่าไปตั้งที่ไหน อย่าไปตั้งไว้ที่ใด ให้เอาใจตั้งไว้ที่กายเรานี้ เราจะเดิน ยืน นั่ง นอน..ขอให้มีใจ มีสติระลึกอยู่ในกาย ลมหายใจที่เข้าออกหล่อเลี้ยงกายสังขารและจิตวิญญาณนี้ คือระลึกรู้อยู่ในลมหายใจในกายนี้อยู่บ่อยๆ เมื่อถึงเวลาบุญกุศลโยมนำพา โยมเห็นทุกข์ในทางโลกมีมากแล้วนั่นแล โยมจะสละและหันหลังคือการปล่อยวางที่จะสลัดออกในภาระต่างๆ

ถ้าโยมยังไม่สามารถสลัดภาระในทางโลกได้ในขณะนี้ก็ดี หรือมีภาระเข้ามามากก็ดี นั่นก็เรียกว่าเรานั้นยังมีหนี้มีกรรมอยู่ที่ต้องชดใช้ในหนี้สินในกรรมนั้น แต่ผู้ใดหมดภาระจากทางโลกแล้ว นั่นเรียกว่าหนี้สินของโยมได้ชดใช้หมดแล้ว ที่เหลือก็เป็นการตอบแทนในศาสนา เอากายสังขารนี้แลที่มีอยู่มีลมหายใจอยู่จงได้ตอบแทนในศาสนานี้..เข้าใจมั้ยจ๊ะ

มูลนิธิเมืองธรรมพรหมรังสี สมเด็จพระพุฒาจารย์โต

โทร ๐๙๕ ๕๖๙๕๑๙๙ , ๐๘๑ ๙๒๙๓๒๒๒

ถ้าโยมต้องการประพฤติปฏิบัติไปเพื่อสู่ทางพ้นทุกข์ โยมต้องมีความปรารถนาหรือเรียกว่ามีปณิธาน "ปณิธาน"คืออะไร..ก็คือการอธิษฐานจิตปรารถนาหวังการพ้นทุกข์ นี่คือสิ้นสุดแห่งทางเดินแห่งมรรค ถ้าเรายังไม่ได้ปรารถนาอธิษฐานจิตเพื่อจะบำเพ็ญประพฤติปฏิบัติไปเพื่อทางสิ้นทุกข์แล้ว ทางแห่งมรรคนี้โยมจะไม่มีวันแจ้งได้ เพราะเรียกว่าโยมยังเสียดายกิเลส ยังเหยียบเรือสองแคมอยู่

นั้นจึงบอกว่าเมื่อโยมจะเจริญภาวนา เจริญพระกรรมฐาน เจริญศีลอะไรก็ตาม เจริญปัญญาเจริญสมาธิก็ดี ขอให้โยมทิ้งทุกอย่าง ทิ้งทุกตำรา แม้ว่าครูบาอาจารย์ไหนให้วางเสียให้หมด ให้รู้ลมกับกายอย่างเดียว เมื่อรู้ลมกับกายแล้ว ลมกับกายและจิตและใจนั้นตั้งมั่นเป็นหนึ่งเป็นเอกัคคตาแล้ว..ทีนี้แลครูบาอาจารย์มันถึงได้เกิดขึ้นมา ก็เอาคำสอนของครูบาอาจารย์ ในธรรมที่เราได้ยินได้ฟังนำมาตรึกตรองนึกคิดพิจารณาเอาอย่างนี้

อันดับแรกการจะเจริญสมาธิต้องไม่มีครูต้องไม่มีอะไรทั้งนั้น เพราะโดยธรรมชาติของจิตมันไม่ได้มีใครสอนมัน เข้าใจมั้ยจ๊ะ มันมีอยู่อย่างหนึ่งว่า มีลมหายใจโดยธรรมชาติ มีดิน น้ำ ไฟ ลม อากาศธาตุ จิตวิญญาณธาตุ แล้วก็มีกายไอ้ที่ว่าเป็นของเรานี้แล โยมก็เอาของเรานี้มาเป็นต้นทุน เอาลมหายใจที่ได้จากมรดกตกทอดเอามาสร้างต้นทุนต่อ

นั้นเมื่อเราวางทุกอย่างไม่สนใจอะไรเลย ดูกายกับดูลมหายใจ ลมหายใจนั้นก็คือจิต กายนั้นก็คือใจที่เราจะสัมผัสได้ เมื่อใจกับจิตนั้นเป็นที่หนึ่งเป็นตั้งมั่นแล้วเป็นอารมณ์เดียว เป็นเอกัคคตาเมื่อไหร่..ตัวรู้และตัวปัญญามันก็จะบังเกิดขึ้นมาโดยธรรมชาติของจิต

นั้นถ้าโยมปรารถนาการเจริญความก้าวหน้าทั้งหลาย ขอให้โยมรู้หลักง่ายๆเสียก่อนโดยธรรมชาติว่ากรรมฐานคืออะไร กรรมฐานคือการงานของจิตที่เรานั้น เมื่อระลึกพิจารณาอะไรลงไปให้เป็นไปในทางละ สละ ปลงสังเวช ความไม่สวยไม่งามก็ดี ความขัดข้องก็ดี ความไม่สบายใจความไม่สบายกาย หรือเห็นว่ากายนี้เป็นที่รังของโรคก็ดี เป็นของมีสุขน้อยมีทุกข์มากอย่างนี้ก็ดี นี่ล้วนแล้วว่าเป็นกรรมฐานทั้งนั้น

บุคคลที่มีกรรมฐานแล้ว ไม่ว่าโยมจะเดินไปในที่ใด ในป่ารกชัฏก็ดี นั่งอยู่ในเสนาเสนาะ ตั้งมั่นอยู่ในกายผู้เดียวก็ดี ชื่อว่าผู้นั้นไม่ได้โดดเดี่ยวเลย เป็นผู้ที่มีครูบาอาจารย์คอยอยู่ใกล้ๆ ย่อมเป็นผู้ที่มีความอบอุ่น ไม่เหงาเปล่าเปลี่ยวเดียวดาย เข้าใจมั้ยจ๊ะ ถ้าโยมไม่มีกรรมฐาน แม้โยมจะอยู่กับคนหมู่มากก็หาความสงบที่ตั้งของการงานไม่ได้เลย เข้าใจมั้ยจ๊ะ

นั้นขอให้รู้ความสำคัญที่โยมได้มาเจริญพระกรรมฐาน ไม่มีอะไรจะสำคัญไปกว่านี้ นั่นก็คือหน้าที่หรือตัวสติ เพราะว่าโยมจะทำกรรมอะไรกันมาที่ผ่านมาแล้ว หนึ่งชั่วโมงก็ดี หนึ่งวันผ่านมาก็ดี..ก็ไม่สำคัญ สำคัญตอนนี้..เค้าเรียกว่าสร้างกรรมใหม่ คำว่ากรรมใหม่ถามว่าเป็นภพใหม่หรือไม่..จึงเรียกว่าเป็นภพใหม่ แต่มันเป็นเชื้อกรรมตัวเดิม

นั้นกรรมในอดีตนั้นไม่สามารถไปแก้ไขได้แล้ว แต่กรรมในปัจจุบันนี้ต่างหาก ที่เราจะสร้างกรรมดีเพื่อพยุงกรรมไม่ดี เมื่อเราทำกรรมดีไว้มากๆ อำนาจแห่งกรรมดีเมื่อมันให้ผลแล้ว มันก็จะหลุดจากกรรมชั่วได้เช่นเดียวกัน เค้าถึงบอกว่าการให้ทานก็เช่นเดียวกัน อย่าไปหวังผลว่าจะได้อะไรกลับมา เมื่อเราทำทานไปถึงที่สุดแห่งทาน เมื่อมันถึงเวลามันจะให้ผลมันก็ให้ผลเอง

การทำความดีก็เช่นกันอย่าได้ไปหวังผล แต่ข้อสำคัญการทำความดีขอให้มีใจ มีความพอใจในการทำ ทำแล้วขอให้มีความสุข เข้าใจมั้ยจ๊ะ นั่นเรียกว่าบุญถึงจะบังเกิด นั้นมีคนถามว่า..ทำบุญไปถึงที่สุดเมื่อไหร่ถึงจะให้ผล ใช่มั้ยจ๊ะ เมื่อโยมไม่หยุดทำนั่นแลจึงจะให้ผล หยุดทำแล้วจะไม่ให้ผล ไม่หยุดทำนั่นแลมันจะให้ผลของมันเอง

แสดงว่าในปัจจุบันเรายังทำอยู่หรือไม่ (ลูกศิษย์ : ทำเจ้าค่ะ) แสดงว่าโยมยังไม่ได้หยุดทำ ถ้าโยมหยุดทำเมื่อไหร่วิบากกรรมมันก็มาเมื่อนั้น แสดงว่าการที่เราทำความดีไว้นี้เพื่ออะไร เพื่อผดุงกรรมไว้ใช่มั้ยจ๊ะ เพราะเราไม่รู้ว่ากรรมในอดีตเราทำไว้มากเพียงใด มันจะมาตัดรอนเราตอนไหนก็ไม่รู้ ใช่มั้ยจ๊ะ..

มูลนิธิเมืองธรรมพรหมรังสี สมเด็จพระพุฒาจารย์โต

โทร ๐๙๕ ๕๖๙๕๑๙๙ , ๐๘๑ ๙๒๙๓๒๒๒

…ในเรื่องการสร้างอุเบกขาธรรมขึ้นในใจนั้น ผู้ปฏิบัติใหม่เมื่อได้เข้ามารู้ธรรม เห็นธรรม ได้พบเห็นสิ่งแปลก ๆ และคุณค่าของพุทธศาสนา มักเกิดอารมณ์ความรู้สึกว่าอยากชวนคนมาวัด มาปฏิบัติให้มาก ๆ โดยลืมดูพื้นฐานจิตใจของบุคคลที่กำลังจะชวนว่า เขามีความสนใจมากน้อยเพียงใด หลวงปู่ท่านบอกว่า

“ให้ระวังให้ดี จะเป็นบาป เปรียบเสมือนกับการจุดไฟไว้ตรงกลางระหว่างคนสองคน ถ้าเราเอาธรรมะไปชวนเขา เขาไม่เห็นด้วย ปรามาสธรรมนี้ซึ่งเป็นธรรมของพระพุทธเจ้า ก็เท่ากับเราเป็นคนก่อ แล้วเขาเป็นคนจุดไฟ… บาปทั้งคู่ เรียกว่า เมตตาจะพาตกเหว”

แล้วท่านยกอุทาหรณ์สอนต่อว่า

“เหมือนกับมีชายคนหนึ่งตกอยู่ในเหวลึก มีผู้จะมาช่วย คนที่ ๑ มีเมตตาจะมาช่วย เอาเชือกดึงขึ้นจากเหว ดึงไม่ไหวจึงตกลงไปในเหวเหมือนกัน คนที่ ๒ มีกรุณามาช่วยดึงอีกก็ตกลงเหวอีก คนที่ ๓ มีมุทิตามาช่วยดึงอีกก็พลาดตกเหวอีกเช่นกัน คนที่ ๔ สุดท้าย เป็นผู้มีอุเบกขาธรรม เห็นว่าเหวนี้ลึกเกินกว่ากำลังของตนที่จะช่วย ก็มิได้ทำประการใด ทั้ง ๆ ที่จิตใจก็มีเมตตาธรรมที่จะช่วยเหลืออยู่ คนสุดท้ายนี้จึงรอดชีวิตจากการตกเหวตาม เพราะอุเบกขาธรรมนี้แล”