ธรรมทั้งปวงไม่ควรยึดมั่น

พวกเราอะไร ๆ ก็ดี สมบูรณ์บริบูรณ์ทุกสิ่งทุกอย่างแล้ว

พวกศรัทธาทั้งหลายก็นับว่าเป็นผู้สูง เป็นผู้สูงอยู่แล้ว

ศรัทธาก็มีอยู่แล้ว ให้สดับรับฟังแล้วก็มีแต่จะทำเอา

เท่านั้นแหละ ให้พากันทำเอามันจะไหน ธรรมทั้งหลาย

มันก็อยู่นี่แหละ แก่นมันแท้คือสติ ให้ทำเอา ทำให้มีกำลัง

ครั้นสติดีแล้ว มันรักษาจิตของมันไม่ให้ส่ายออกไปตามอารมณ์

สติ...ขนาบเข้ามา ๆ สติแก่กล้ามันเป็นอย่างนั้นแหละ

ครั้นสงบลงแล้ว เดี๋ยวนี้มันไม่มีปัญญา ไม่มีปัญญา

มันก็ส่ายไป พอมันไปหลาย ๆ ครั้ง มันเป็นอาการของมัน

มันไปตามแง่ของมันคือ เวทนามันเป็นเพียงแสงของจิต

สัญญามันก็เป็นแสงของจิต สังขารความปรุงมันก็เป็นแสงของจิต วิญญาณที่รู้ทวารทั้ง ๖ ก็เป็นแสงของจิตออกไปทั้งนั้น

ผู้รู้แท้ ๆ ถ้าจะสมมติว่าตนก็แม่นจิต เจ้าสตินั่นแหละ

สมมติว่าตน นอกจากนั้นเป็นอาการทั้งนั้น

รูป...อันนี้ก็เป็นแต่เพียงธาตุประชุมกัน ธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ

ประชุมกันเท่านั้น

ดังนั้นเมื่อจิตสงบลงไป เวทนาก็ดับแล้ว

พอมันสงบลงไปคนไม่มี อะไรล่ะมันจะมาเจ็บ มาทุกข์

อะไรล่ะมันจะมาจำ คนไม่มี มันสว่าง ๆ ขึ้น

เมื่อจิตสงบลง ละมันสว่างโร่ขึ้น ว่าง ๆ ความจำหมายก็ไม่มี ความปรุงก็ไม่มี

วิญญาณที่รู้ไปทางทวารทั้ง ๖ มันก็ไม่มี มันดับเอง

เพราะว่า ของ"ไม่มี" หมดแล้ว

หลวงปู่ขาว อยาลโย

ถาม: อยากให้ท่านอาจารย์อธิบาย

"สีลัพพตปรามาส" ในแง่ปฏิบัติ

ท่านอาจารย์:

#อธิบายว่าเป็นผู้งมงาย

#ผู้ลูบคลำถือมงคลตื่นข่าว

#ก็เพราะเป็นผู้บ่รู้จริง ความเป็นจริงนั่นแหละให้เป็นไป เป็นผู้ลูบคลำ

#ผู้สงสัย #โย้หน้าโย้หลัง #บ่ตัดสินใจลงได้

#ผู้ที่ละสีลัพพตปรามาสได้

#ละสักกายทิฎฐิได้

#ก็ตัดลงเลยวัฎฎะทั้งหลาย

กัมมวัฎฎะ กิเลสวัฎฎะ มันเกิดขึ้นจากไหน

เกิดขึ้นจากกรรม กรรมกิเลสตัวนี้ ตัวนี้เป็นตัววัฏฎะ

อันนี้มามันก็วนอย่างโน้น อันนี้มาก็เป็นอย่างหนึ่ง

ถ้าบ่มีมัน ก็ถึงหมดแล้ว จะสงสัยอะไรมหา

สีลัพพตปรามาส

ถาม: สงสัยที่ว่า ลูบคลำสีลัพพต

ที่ว่าเราแปลตามศัพท์ ศีล

เอาละ สีลัพพต ข้อวัตรปฎิบัติต่างๆ

ศีลที่เรารักษาก็ตามที่ว่า สีลัพพต

แปลว่าการลูบคลำศีลพรต

ในทางปฎิบัติอยากจะทราบว่า ถ้าอธิบายตามแบบก็คือว่า รักษาศีล หรือ ปฎิบัติอย่างนี้เพื่อหวังอยากเป็นเทพเจ้า เป็นเทพองค์นี้ อยากได้เป็นโน่นเป็นนี่ แนวในทางปฎิบัติมันเป็นอย่างไร ที่มันจะเป็นสีลัพพตปรามาส หรือว่าไปยีดศีล ไปยึดวัฎฎะ

ไอ้นี่ดี ไอ้นี่ไม่ดี

ท่านอาจารย์: สักกายทิฎฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาสนี่ คนไม่ได้ยึด มีแต่คนละออก พูดง่ายๆ #ละสังโยชน์

แต่เรามาพิจารณาตอนนี้ว่า

พระโสดาบันละสักกายทิฎฐิ วิจิกิจฉา

สีลัพพตปรามาส

ไม่ต้องพูดเป็นปัญหาเลย

ละสักกายทิฎฐิเท่านั้นก็พอแล้ว

ในนั้นมันรวมหมดแล้ว

คือหมายความว่าละสักกายทิฎฐิเหล่านั้น

มันก็หมดไปแล้ว ไม่มีปัญหาเลย เราไม่มีตนเลย

พระโสดาบันท่าน

ไม่เห็นกายโดยเป็นตน ไม่เห็นตนโดยเป็นกาย

ไม่เห็นกายมีในตน ไม่เห็นตนมีในกาย

ไม่เห็นเวทนาโดยเป็นตน ไม่เห็นตนโดยเป็นเวทนา

ไม่เห็นเวทนามีในตน ไม่เห็นตนมีในเวทนา

ไม่เห็นสัญญาโดยเป็นตน ไม่เห็นตนโดยเป็นสัญญา

ไม่เห็นสัญญามีในตน ไม่เห็นตนมีในสัญญา

ไม่เห็นสังขารโดยเป็นตน ไม่เห็นตนโดยเป็นสังขาร

ไม่เห็นสังขารมีในตน ไม่เห็นตนมีในสังขาร

ไม่เห็นวิญญาณโดยเป็นตน ไม่เห็นตนโดยเป็นวิญญาณ

ไม่เห็นวิญญาณมีในตน ไม่เห็นตนมีในวิญญาณ

#พระโสดาบันนี่ท่านไม่ได้ถือขันธ์ว่าเป็นตน

#ไม่เห็นตนเป็นขันธ์

#ไม่เห็นขันธ์มีในตน

#ไม่เห็นตนมีในขันธ์

#เมื่อเป็นเช่นนี้พระโสดาบันท่านเห็นอะไรเป็นตน

เห็นตนเป็นอะไร เห็นอะไรมีในตน เห็นตนมีในอะไร มันยุ่งกันอยู่นี่ละ

ท่านเจ้าคุณ: ให้ฟังกันให้ดีนะ

ท่านอาจารย์จวน:

#พระโสดาบันท่านเห็นกรรม...!

#เห็นกรรมเป็นตน #เห็นตนเป็นกรรม

#เห็นกรรมมีในตน #เห็นตนมีในกรรม

มันยังแก้ไม่ตกนี่นะ กรรมกิเลส กัมมวัฏฏะ มันเป็นวิบากอยู่นี่ ราคะ โมหะ โลภ โกรธ หลง ตัณหาล้วนแต่เป็นกรรมหมด เป็นเหตุเป็นปัจจัย อวิชชา ตัณหา สังขาร มันเป็นกรรมหมดแหละ

ท่านเจ้าคุณ: เอาละเมื่อเห็นอย่างนี้ เมื่อเห็นว่าขันธ์ ๕ ไม่เป็นตน มันเป็นอนัตตา เพราะขันธ์ ๕ นี่มันไม่ใช่ตัวไม่ใช่ตน แต่ผู้เห็นนี่เป็นปัญญา หรือเป็นอะไร

ท่านอาจารย์จวน: เป็น "ปัญญา" ครับผม

ท่านเจ้าคุณ: ปัญญาเป็นผู้เห็น นี่ปัญญาที่เห็นนี่ ไอ้ตัวที่เห็นนี่ทางฝ่ายปฏิบัติท่านเรียกว่าอะไร

ครับ

ท่านอาจารย์จวน: ปัญญาท่านเห็น "ตัวเหตุ" ให้เป็นวัฏฏะ ให้เกิดทุกข์ เห็นกิเลส เห็นตัณหา ตัวสมุทัย

#แต่ว่าพระโสดาบันนี่วิปัสสนาญาณไม่แก่กล้า

#แต่เห็นว่ามีอะไรอยู่ในตนเกี่ยวพันอยู่กับตน

#มีกรรมกิเลส กรรมกิเลสเป็นตัววัฏฏะให้หมุนอยู่

#เพราะฉะนั้นท่านจึงพยายามละตัวนี้ #ทำลายตัวนี้ไม่ให้มีกำลัง มีแต่ให้อ่อนลงไปให้หมดไป

#เพราะฉะนั้นพระโสดาบันที่ท่านอายุ ๗ ขวบ

#ฟังเทศน์พระพุทธเจ้าสำเร็จโสดาท่านได้ศึกษามาจากไหน ?

พระพุทธเจ้าท่านว่ากรรมมันเป็นบาป กรรมตัวนี้มันเป็นบาป อย่าไปทำ

#ท่านก็เชื่อต่อกรรม #เชื่อต่อผลของกรรม เชื่อต่อวิบากของกรรม เชื่อต่อพระปัญญาตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า

#ท่านจึงเป็นผู้มีศีลบริสุทธิ์เท่านั้น

+++++

หลวงปู่จวน กุลเชฏโฐ

เซน กับ “ความว่าง”

โดย หลวงพ่อชา สุภัทโท

.

“ ได้อ่านหนังสือของเซนที่พวกเซนเขาแต่ง พวกเซนเป็นพวกมุ่งปฏิบัติ เขาไม่ใคร่สอนกันเป็นคำพูดนัก เป็นต้นว่า พระเซนรูปหนึ่งนั่งหาวนอนขณะภาวนา อาจารย์ก็ถือไม้มาฟาดเข้าที่กลางหลัง ลูกศิษย์ที่ถูกตีก็พูดว่า “ขอบคุณครับ” เซนเขาสอนกันอย่างนั้นสอนให้เรียนรู้ด้วยการกระทำ

.

วันหนึ่ง พระเซนนั่งประชุมกัน ธงที่ปักอยู่ข้างนอกก็โบกปลิวอยู่ไปมา พระเซนสององค์ก็เกิดปัญหาขึ้นมา ทำไมธงจึงโบกปลิวไปมา องค์หนึ่งว่าเพราะมีลม อีกองค์ก็ว่าเพราะมีธงต่างหาก ต่างก็โต้เถียงโดยยึดความคิดเห็นของตน อาจารย์ก็เลยตัดสินว่า มีความเห็นผิดด้วยกันทั้งคู่ เพราะความจริงแล้ว ธงก็ไม่มี ลมก็ไม่มี

.

นี่ ต้องปฏิบัติให้ได้อย่างนี้ อย่าให้มีลม อย่าให้มีธง ถ้ามีธงก็ต้องมีลม ถ้ามีลมก็ต้องมีธง มันก็เลยจบกันไม่ได้สักที น่าเอาเรื่องนี้มาพิจารณา วางให้มัน“ว่าง”จากลม “ว่าง”จากธง ความเกิดไม่มี ความแก่ไม่มี ความเจ็บตายไม่มี มันว่าง ที่เราเข้าใจว่าธงเข้าใจว่าลมนั้น มันเป็นแต่“ความรู้สึก”ที่สมมุติขึ้นมาเท่านั้น ความจริงมันไม่มี น่าจะเอาไปฝึกใจของเรา

.

ใน “ความว่าง” นั้น มัจจุราชตามไม่ทัน ความเกิด ความแก่ ความเจ็บ ความตาย ตามไม่ทัน มันหมดเรื่อง

.

ถ้าไปเห็นว่า มีธงอยู่ ก็ต้องมีลมมาพัด ถ้ามีลมอยู่ ก็ต้องไปพัดธง มันไม่จบสักที เพราะความเห็นผิด แต่ถ้าเป็นสัมมาทิฏฐิความเห็นชอบแล้ว ลมก็ไม่มี ธงก็ไม่มี ก็เลยหมด หมดเรา หมดเขา หมดความเกิด ความแก่ ความเจ็บ ความตาย หมดทุกอย่าง

.

ถ้าเป็นโลกียวิสัย ก็สอนกันไม่จบไม่แล้วสักที เราฟังก็ว่ามันยาก เพราะมันเป็นปัญญาโลกีย์ หากเราพิจารณาได้เราก็มีปัญญามาก พระพุทธเจ้าของเราก็เหมือนกัน เมื่อตอนที่ท่านครองโลกอยู่ ท่านก็มีปัญญาโลกีย์ ต่อเมื่อท่านมีปัญญามากเข้า ท่านจึงดับโลกีย์ได้ เป็นโลกุตตระ เป็นผู้เลิศในโลก ไม่มีใครเหมือนท่าน

.

ถ้าเราทำความคิดไว้ในใจให้ได้ดังนี้ เห็นรูป ก็ว่ารูปไม่มี ได้ยินเสียง ก็ว่าเสียงไม่มี ได้กลิ่น ก็ว่ากลิ่นไม่มี ลิ้มรส ก็ว่ารสไม่มี มันก็หมด ที่เป็นรูปนั้นก็เพียงความรู้สึก ได้ยินเสียงก็สักแต่ว่าความรู้สึก ที่มีกลิ่นก็สักแต่ว่ามีกลิ่น เป็นเพียงความรู้สึก รสก็เป็นแต่เพียงความรู้สึก แล้วก็หายไป ตามความเป็นจริงก็ไม่มี

.

รูป เสียง กลิ่น รสโผฏฐัพพะ และ ธรรมารมณ์ นี้เป็นโลกีย์ ถ้าเป็นโลกุตตระแล้ว รูปไม่มี เสียงไม่มี กลิ่นไม่มี รสไม่มี ธรรมารมณ์ไม่มี เป็นแต่ความรู้สึกเกิดขึ้นเท่านั้น แล้วก็หายไป ไม่มีอะไร เมื่อไม่มีอะไร ตัวเราก็ไม่มี ตัวเขาก็ไม่มี เมื่อตัวเราไม่มี ของเราก็ไม่มี ของเขาก็ไม่มี ความดับทุกข์นั้นเป็นไปในทำนองนี้ คือ ไม่มีใครจะไปรับเอาทุกข์ แล้วใครจะเป็นทุกข์ ไม่มีใครไปรับเอาสุข แล้วใครจะเป็นสุข นี่..พอทุกข์เข้าก็เรียกว่าเราทุกข์ เพราะเราไปเป็นเจ้าของ มันก็ทุกข์ สุขเกิดขึ้นมา เราก็ไปเป็นเจ้าของสุข มันก็สุข ก็เลยยึดมั่นถือมั่น อันนั้นแหละ เป็นตัว เป็นตน เป็นเรา เป็นเขา ขึ้นมาเดี๋ยวนั้น มันก็เลยเป็นเรื่องเป็นราวไปอีก ไม่จบ”

.

หลวงพ่อชา สุภัทโท

ที่มา : ธรรมเทศนา หัวข้อเรื่อง “สองหน้าของสัจจะ” เทศนาแก่ที่ประชุมสงฆ์ วัดหนองป่าพง ในระหว่างพรรษา ปี พ.ศ.๒๕๑๙

--------------------------------------

“ความว่าง” จากตัวตน...พุทธทาสภิกขุ

.

“….สิ่งที่สามาถทำจิตให้ไม่กลัวความตายเด็ดขาดจริงๆนั้น ต้องเป็นเรื่อง สัจจธรรม หรือ ปรมัตถธรรม โดยตรง และถึงขั้นที่สุดด้วย ฉะนั้น จึงตกเป็นหน้าที่ของ “สัมมาทิฏฐิ” ชั้นที่เป็นโลกุตตรปัญญา ที่สามารถมองเห็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา และโดยเฉพาะอย่างยิ่งคือ“สุญญตา”(ความว่าง)ได้อย่างชัดแจ้ง การเห็นอนัตตาของกายและใจ จะทำให้เห็น “ความไม่มีตัวตน” ที่ถาวร มีแต่ “นามธรรม”(จิตใจ) อันเป็นธรรมชาติคู่กับ “รูปธรรม”(ร่างกาย) ซึ่งก็ไม่มีตัวตนอันแท้จริงเหมือนกัน ชีวิตจึงเป็นเพียงกระแสของธรรมชาติอย่างหนึ่งที่ไหลเรื่อยไป จนกว่าจะหมดเหตุหมดปัจจัย.

.

การเห็นสุญญตา กล่าวคือ การเห็น นาม และ รูป หรือสิ่งทั้งปวงว่าเป็นของ“ว่างจากตัวตน”โดยสิ้นเชิง จะทำให้เห็นความไม่มีการเกิดของอะไรๆทั้งสิ้น ไม่มีใครเกิดมาเสียตั้งแต่แรก แล้วจะมีใครตายได้อย่างไร

.

เพราะฉะนั้น ความตายจึงไม่มี การเห็นสุญญตาทำให้ไม่มีตัวคนเรา หรือตัวตนของใครเลย มีแต่ “สุทฺทธมฺมา ปวตฺตนฺติ : ธรรมชาติล้วนๆไหลไป” จิตไม่มีความรู้สึกยึดว่า เราเกิดขึ้น เรามีอยู่ เราดับไป ฉะนั้น “ความตายจึงไม่มี” สำหรับจิตที่มองเห็นสุญญตาอย่างถูกต้อง.”

.

พุทธทาสภิกขุ

ที่มา : ธรรมบรรยาย หัวข้อเรื่อง “ตายก่อน ก่อนตาย ชีวิตที่ชนะ ความเกิด แก่ เจ็บ ตาย”

## ท. ส. ปัญญาวุฑโฒ – รวบรวม. ##