การแบ่งระดับพระอนาคามี

พุทธธรรมสำหรับนักบวช วันที่ 20 เมษายน 2561

ตอนที่ 320 **การแบ่งระดับพระอนาคามี**

+ +

ในเช้าของวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2561 ณ พุทธอุทยานภูสวรรค์

ข้าพระพุทธเจ้า เมื่อได้กราบนอบน้อมเข้าเฝ้าต่อองค์พระพุทธบิดา องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ท่านแล้วนั้น จึงได้เฝ้าทูลถามพระพุทธองค์ท่านไป ดังนี้ว่า...

“ ข้าแต่องค์พระพุทธบิดา องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า เจ้าขา..

วันนี้ ลูกมีคำถามที่จะถามถึงเรื่องของ พระอนาคามี น่ะเจ้าค่ะ

คือว่า ลูกสงสัยว่า พระอนาคามีนั้น มีการแบ่งเป็นรูปแบบ หรือระดับการปฏิบัติ คือระดับพระอนาคามี แบบหยาบ แบบกลาง หรือละเอียด น่ะเจ้าค่ะ - มีการแบ่งแยกไว้เช่นนี้ ด้วยหรือเปล่าเจ้าคะ ?

ขอพระพุทธองค์โปรดทรงเมตตาแสดงธรรมนี้ ให้ลูกได้ฟัง ทำความเข้าใจ และนำไปเผยแผ่ด้วยเถิด พระพุทธเจ้าค่ะ “

- - -

ดีแล้วละ พระยาธรรมเอ๋ย.. ถ้าอย่างนั้น ก็จงตั้งใจฟังไว้ให้ดี

พิจารณาตามธรรมที่ได้ยินได้ฟังนั้น ให้เข้าใจ เข้าถึงอย่างแท้จริง

น้อมนำไปประพฤติ ปฏิบัติ และเผยแผ่ -จะได้ไม่ผิดไปจากความเป็นจริง

ลูกเอ๋ย.. จงตั้งจิตตั้งใจ ปล่อยวางทุกสิ่งทุกอย่างทิ้งไป

หายใจเข้าลึกๆ

น้อมเอาดวงแก้วดวงธรรม เข้าสู่ศูนย์กลางกายของตน

- ให้สว่างไสว

- ให้จิตของลูกนั้น มีปัญญาแห่งธรรม ที่จะมองเห็น พิจารณาตามธรรมที่ได้ยินนั้น อย่างแตกฉาน และเข้าใจ..

พระยาธรรมเอ๋ย.. พระอนาคามีนั้น เป็นผู้ที่สามารถ ประพฤติ ปฏิบัติตน - จนไม่ต้องกลับมาเกิดอีกต่อไปแล้ว **

- แม้แต่เพียงแค่ชาติเดียว..ก็ไม่ต้องมาเกิด ++

พระอนาคามีนั้น หมายถึง “ผู้ที่ไม่ต้องเกิดอีกต่อไป”

ฉะนั้น.. การที่จะแบ่งแยก ว่ามีรูปแบบอย่างนั้นอย่างนี้

.. จึงเป็นสิ่งที่ทำให้ธรรมนั้นดูยาก ดูแล้วมึนงงสับสน

ยิ่งจะทำให้ผู้คนไม่เข้าใจ ในสิ่งที่ได้แบ่งได้แยกรูปแบบเอาไว้...

เพราะว่า.. พระอนาคามี เป็นผู้ที่อยู่ในช่วง -ในขั้นตอน ที่จะต้อง

ขัดเกลากิเลสตัณหา / กรรมวิบาก.. ให้หมด ให้ขาวสะอาด

ดับอัตตาตัวตน - ดับทั้งเรื่องดี และไม่ดี เพื่อเข้าสู่การเป็นองค์พระอรหันต์

ฉะนั้น.. จึงมีเรื่องละเอียดอ่อน เยอะแยะมากมายเลยทีเดียว ให้พระอนาคามีแต่ละองค์ต้องทำ

ตามเหตุของแต่ละดวงจิต ที่มีกรรมดี / หรือกรรมชั่ว มาในรูปแบบใด !

- เป็นสิ่งที่ละเอียด.. ลูกเอ๋ย

บุคคล ผู้ที่ประพฤติ ปฏิบัติ - จนเข้าถึงการเป็น *พระอนาคามี* แล้วเท่านั้น..

ที่จะเข้าใจเส้นทางแห่งตน ว่า.. ต้องประพฤติ ปฏิบัติ ดับการเกิด ชำระล้างกิเลส แห่งตน ในครั้งนี้อย่างไร ?

.. เพราะถือเป็นครั้งสำคัญแห่งการคัดกรองดวงจิต - เพื่อที่จะถึงซึ่งพระนิพพานอย่างแท้จริง ++

การจำแนกเป็นรูปแบบต่างๆ.. จึงไม่ได้จำเป็นที่จะต้องจำแนกออกมา..

บางคน ก็ชำระได้ไว

บางคน ก็ได้ช้าหน่อย

-- แต่ก็ ถึงนิพพานเหมือนกัน **

พระยาธรรมเอ๋ย.. เรื่องบางเรื่อง มีสิ่งที่เป็นปลีกย่อย หรือละเอียดอ่อน มากเกินไป !

บางครั้งหยิบยกมาพูดมากล่าวโดยทั้งหมด.. ก็สร้างความสับสน

เป็นเหตุขวางทางพระนิพพาน -ให้กับดวงจิตทั้งหลาย.. ผู้เดินตามเท่านั้น

ฉะนั้น.. จึงไม่จำเป็นที่จะต้องมาแบ่งแยกว่า จะต้องเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ ให้มันยุ่งยากมากเกินไป

เอาไว้ถ้าใครปฏิบัติ จนถึงขั้นเป็นพระอนาคามีแล้ว..

บุคคลผู้นั้น.. ย่อมรู้ได้เฉพาะตน ว่า..

ต้องทำอะไร -ในสิ่งที่ตนต้องทำ ?

กรรมดี - ต้องวางแบบไหน ?

กรรมชั่ว - ต้องล้างยังไง ?

ตนนั้น ต้องประพฤติ ปฏิบัติเช่นไร ?

-- บุคคลผู้นั้น.. จะรู้ได้เฉพาะตน --

ส่วนเรื่องของการแบ่งเป็นระดับ ระดับ *พระอนาคามี* แบบหยาบ แบบกลาง และแบบละเอียด นั้น..

ถ้าจะแบ่ง.. ก็แบ่งได้เป็น3 ระดับ เช่นนี้ละลูก

-- แต่ก็ไม่ได้มีความจำเป็นอะไรเหมือนกัน ที่จะต้องแบ่งเป็น 3 ระดับเช่นนี้..

เพราะ..

ยังไง.. ก็จะเข้าถึงพระนิพพาน เป็นแน่แท้

ยังไง พระอนาคามี ก็เป็นผู้ไม่กลับมาเกิดอยู่แล้ว.. จึงไม่ได้มีความจำเป็นอะไร ที่จะต้องไประบุความละเอียดอ่อนมากมาย ให้สับสน

เพียงแต่ตัวของเรา ผู้ประพฤติ ปฏิบัติ จนถึงความเป็นพระอนาคามีนั้น..

ก็จะรู้ได้ด้วยตนว่า ตนสามารถที่จะขัดเกลากิเลสตัณหาของตน..

- ได้มากแล้วหรือยัง ?

- ยังเหลืออีกมากหรือเปล่า ?

.. แล้วก็มุ่งมั่นทำไป..

ฉะนั้น ลูกเอ๋ย.. เรื่องของพระอนาคามี ที่จะแบ่งเป็นรูปแบบนั้น รูปแบบนี้ หรือจะแบ่งเป็นระดับการปฏิบัติ คือ ต้น กลาง ปลาย / หรือหยาบ กลาง ละเอียด นั้น..

จึงเป็นสิ่งที่ไม่ได้สำคัญอะไรมากนัก

*ที่สำคัญคือ.. ปฏิบัติตนให้ถึงซึ่งความเป็นพระอนาคามี - นั่นละสำคัญ *

เพราะถ้าถึงความเป็นพระอนาคามีแล้ว ยังไง-ก็ไม่เกิดอีก

ฉะนั้น.. ก็เหลือเพียงเวลาที่ชำระ มาก-น้อย.. ตามกิเลสกรรมที่ตนนั้นมี ที่ตนนั้นทำ

จึงเป็นเรื่อง ที่จะรู้ได้เฉพาะตน

พระยาธรรมเอย.. แบ่งกับไม่แบ่ง ก็มีค่าเสมอเหมือนกัน

แบ่งไป ก็ยิ่งสับสนวุ่นวาย

รู้แต่ว่า.. ตัวเรา ต้องชำระอะไรบ้าง ที่เป็นกรรมวิบาก และกิเลส ที่เหลืออยู่

รู้แต่ว่า.. ตนจะทำยังไงให้ละสังโยชน์อีก 5 ประการให้ได้เพิ่มขึ้นเท่านั้น.. ก็พอ

แต่ละคน มีความแตกต่างโดยรายละเอียดมากมาย ในแต่ละดวงจิต

จงประพฤติ ปฏิบัติ ให้เข้าถึงกันเถิด.. พระยาธรรม

แล้วตน ก็จะรู้ด้วยตนเอง

ไม่ต้องกลัวว่า พอไปถึงการเป็นพระอนาคามีแล้ว.. จะไม่รู้ ไม่มีหนทาง ไม่มีแนวทางที่จะไปต่อ

- เพราะตนไม่รู้ระดับการปฏิบัติ ว่าเป็นแบบหยาบ แบบกลาง หรือละเอียดแล้ว

- เพราะตนไม่รู้ว่า ตนเป็นพระอนาคามี ในรูปแบบไหน ?

ไม่ต้องห่วงเรื่องเหล่านี้เลย !

เพราะถ้าตนสามารถประพฤติ ปฏิบัติ จนเข้าถึงความเป็นพระอนาคามีแล้วนั้น.. จะรู้ด้วยตน **

ลูกเอ๋ย.. เหตุที่แบ่งพระอริยเจ้า เป็น 4 ระดับ ก็..

* เพื่อรู้ว่า ตนปฏิบัติ ถึงขึ้นการบรรลุธรรมระดับใดแล้วเท่านั้น

* เพื่อให้ตนจะได้มีจุดมุ่งหมายในแต่ละจุด เพื่อเข้าถึงพระนิพพาน

จึงจำเป็นต้องแบ่งแยก.. เพราะมีความแตกต่าง สำคัญอยู่มาก

เพราะ *พระโสดาบัน* เป็นผู้ที่ต้องมาเกิดอีก ไม่เกิน 7 ชาติ

ยังมีกิเลสมาก / ละสังโยชน์ได้น้อย.. ถ้าเทียบกับองค์พระอรหันต์

*พระสกิทาคามี* เป็นผู้ที่ยังต้องมาเกิดอีก 1 ชาติ

ฉะนั้น.. จึงเป็นผู้ละกิเลส ได้น้อยกว่า*พระอรหันต์* อยู่มาก

ยังคงต้องกลับมาเกิด.. เพื่อชำระกิเลสตัณหาแห่งตน อีก 1 ชาติ

ฉะนั้น.. จึงแบ่งแยกให้เห็นชัดเจน เรื่องของการชำระกิเลส ที่ละเอียดขึ้นเรื่อย ๆ..

มันมีความจำเป็น ที่ต้องแบ่งแยกไว้.. ลูกเอ๋ย

ส่วนต่อไป..

*พระอนาคามี* เป็นผู้ที่ต่างจาก พระอริยบุคคลขั้นที่ 1 และ 2

เพราะเป็นผู้ที่ ถือศีล 8 เป็นผู้ที่ละสังโยชน์ได้ 5 ประการ

ฉะนั้น.. มีความแตกต่าง คือ การไม่กลับมาเกิดอีก

ไม่มีภพชาติ ให้ต้องเกิดอีกต่อไป..

มีเพียงหนทางเดียว ก็คือ ไปให้ถึงการเป็นองค์พระอรหันต์

จะไวหรือช้า.. ก็ขึ้นอยู่กับแต่ละดวงจิต - ซึ่งเป็นสิ่งที่ก็แตกต่างกัน..

*พระอรหันต์* นั้น

เป็นผู้ที่ละกิเลสได้ โดยสมบูรณ์ / ละสังโยชน์ได้ 10 ประการ

เป็นผู้ถึงพระนิพพาน.. แม้ยามที่มีชีวิตครองกายหยาบอยู่ก็ตาม

-- ซึ่งถือเป็นผู้สิ้นกิเลสแล้ว โดยสิ้นเชิง ++

นั่นละ พระยาธรรม.. จึงมีการแบ่งแยก เพราะมีความแตกต่างกันอยู่มาก

นั่นเป็นสิ่งจำเป็น *

พระโสดาบัน ก็เช่นเดียวกัน..

ที่ต้องแบ่งแยกว่า มี 3 รูปแบบ 3 ระดับของการปฏิบัติ

แบ่งแยกให้เห็นอย่างชัดเจน.. เพราะแต่ละดวงจิต เหลือภพชาติของการที่ต้องกลับมาเกิดอีก มากน้อยต่างกัน

บางคน ต้องกลับมาเกิด ถึง 7 ชาติ

บางคน เกิด 6 ชาติ 5 ชาติ หรือ 1, 2, 3 ชาติ แล้วแต่.. แต่ละดวงจิต

จึงเป็นเหตุที่จะต้องแบ่งแยกเป็นรูปแบบ ให้แตกต่างกันไป

จำแนกออกมาเป็น 3 รูปแบบ.. ให้ทุกคนได้รู้อย่างชัดเจน

- มีความจำเป็น ที่ต้องแบ่งแยกระดับ หรือรูปแบบของการเป็น *พระโสดาบัน*

ส่วน *พระสกิทาคามี* นั้น เป็นผู้กลับมาเกิดอีก 1 ชาติ

ยังไง ชาตินั้น.. ต้องเป็นชาติที่สามารถที่ประพฤติ ปฏิบัติ จนจบกิจแห่งการกลับมาเกิด ในชาติใหม่ เป็นชาติสุดท้าย

กลับมาเกิดอีก 1 ชาติเหมือนกัน

จะถึงความเป็น พระอนาคามี หรือว่า ถึงความเป็นพระอรหันต์เลย..

-- นั่นก็เป็นเรื่องความละเอียดอ่อน อีกอย่างหนึ่ง --

แต่ที่แบ่งแยกไว้ ว่า.. มีระดับการปฏิบัติ ระดับหยาบ กลาง หรือละเอียดนั้น..

เพราะว่า.. ยังคงต้องมุ่งสู่การเป็นพระอนาคามี หรือเข้าถึงพระอรหันต์เลย

จึงแบ่งแยกไว้นิดหน่อย.. เพราะว่า เป็นผู้ที่ยังเหลือกิเลสอยู่มาก !

แต่ก็ไม่ได้จำแนกออกมาชัดเจน ลูกเอ๋ย.. แค่กล่าวถึงการปฏิบัติ เป็น *พระสกิทาคามี*

แบบหยาบ กลาง หรือปลาย

เปรียบเสมือนการเดินทาง.. มุ่งหน้าเข้าสู่ - การจะเป็นพระอนาคามี หรือพระอรหันต์ ในชาติอีก 1 ชาติ ที่ต้องกลับมาเกิด

จึงแบ่งไว้ ให้รู้ว่า.. เหลือกิเลสมาก หรือน้อย

- ซึ่งก็เป็นสิ่งที่ทุกคน จะได้หยิบยกมาพิจารณาตน +

ส่วนพระอนาคามี - เป็นผู้ไม่ต้องกลับมาเกิดอีก **

ความละเอียดของจิต ที่จะต้องแบ่งออกมา ว่าเป็นแบบหยาบ แบบกลาง หรือละเอียดนั้น..

- จึงเป็นสิ่งที่แบ่ง เพื่อให้รู้ก็ได้ / หรือไม่แบ่งก็ได้ -

แต่ที่สำคัญ คือ บุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นพระอนาคามีนั้น.. ย่อมรู้ได้ด้วยตน

จึงไม่ได้สำคัญอะไรมากเท่าไร

... เพราะปฏิบัติมาถึงจุดนี้แล้ว - ยังไงก็ถึงซึ่งพระนิพพาน **

และตัวของเขานั่นเองละ พระยาธรรม.. จะรู้ด้วยตัวของเขา ว่า.. เหลือกิเลสมากหรือน้อย

แบบหยาบ ก็คือ เหลือกิเลสมากอยู่

แบบกลาง ก็คือ เหลือน้อยลง

แบบละเอียด ก็คือ เหลือเพียงแค่น้อยนิดแล้ว

ในเรื่องกิเลส การหลงดี หลงชั่ว หลงยึดตัว ยึดตน ต่างๆว่า.. ตนนั้นดี หรือว่าทำความดีเข้าไว้

ได้มากแล้ว อย่างนี้น่ะลูก

- ก็จะต้องเหลือน้อย และน้อยลงไปเรื่อยๆ.. จนกว่าจะหมด

.. เข้าสู่การเป็นองค์พระอรหันต์ ++

เช่นนี้ละ พระยาธรรม.. จึงไม่มีความจำเป็นต้องแบ่งต้องแยก

ให้มึนงง

ให้มันเกิดสิ่งที่ทำให้สับสน กีดขวางความดีที่ตนจะทำ

- ทำให้มันถึงเถิดลูก.. แล้วก็จะพากันเข้าใจเอง..

พระอริยเจ้าในระดับที่ 3* เป็นระดับของ การคัดกรองกิเลสอย่างละเอียด.. ลูกเอ๋ย

- เพื่อเข้าสู่พระนิพพาน ++

ฉะนั้น.. จะหมดไว หมดช้า - ขึ้นอยู่กับผลของกรรม ที่แต่ละดวงจิตได้สร้าง ได้ทำมา

แต่ไม่สำคัญหรอกลูก ว่า..จะต้องเป็นแบบไหน ยังไง ?

เช่นนี้ละ พระยาธรรม.. พอจะเข้าใจแล้วหรือยังเล่า ในการฟังธรรม เรื่องของการแบ่งแยกเป็นรูปแบบ หรือระดับ ?

++

พระยาธรรม :: สาธุเจ้าค่ะ พอจะเข้าใจบ้างแล้วละเจ้าค่ะ

ว่าแท้ที่จริง การแบ่งแยกไปมา.. ก็มีแต่จะก่อให้เกิดความสับสน

เพราะยังไง.. ก็ถึงซึ่งพระนิพพานเหมือนกัน - ไม่ได้มีความแตกต่างอะไรกัน !

จะไว หรือช้า.. ก็ถึงเหมือนกัน +

เพราะว่า *พระอนาคามี* คือ ผู้ไม่กลับมาเกิดอีกแล้ว..

บุคคล ผู้ที่ปฏิบัติถึงจุดของการสำเร็จ บรรลุเป็นพระอนาคามี

ท่านนั้น ก็จะรู้ได้เฉพาะตน ว่า..จะต้องถอดถอนกิเลสตัวไหนไปบ้าง

ยังเหลือตัวไหนมาก - ตัวไหนน้อย

ตนเป็นแบบหยาบ กลาง หรือละเอียด

- จะรู้ได้เฉพาะตน.. เจ้าค่ะ

กราบขอบพระคุณพระพุทธองค์ ที่ทรงเมตตาแสดงธรรมนี้ ให้ลูกได้ฟัง

นำไปประพฤติ ปฏิบัติ เจ้าค่ะ…

สาธุ