หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช 3

ธรรมะต้องทนจริงๆ เลยนะ

ต้องทนดูแล้วดูอีก วันแล้ววันเล่า

ฝึกไป

เราหลงมาตลอดชีวิตเลยนะ

กี่ภพกี่ชาติเราก็อยู่กับโลกของความหลงตลอดเลย

มาหัดรู้สึกตัวนิดๆ หน่อยๆ

จะเอามรรคผลนิพพาน

ก็เร็วไปหน่อย

แต่มันไม่ได้ยากเท่าที่คิด

พยายามรู้สึกตัว

อย่าให้หลงไป อย่าให้ใจลอย

รู้สึกตัวบ่อยๆ

รักษาศีล รู้สึกตัวไว้

ดูกายมันทำงาน ดูใจมันทำงาน

ทำตัวเป็นแค่ผู้รู้ผู้ดูไปเรื่อย

ถึงจุดหนึ่งปัญญามันแจ้งขึ้นมาว่า

มันไม่มีเราหรอก

ค่อยฝึกไป

นี่เป็นปัญญาขั้นต้นนะ

เห็นว่าตัวเราไม่มี

ล้างความเห็นผิดว่ามีตัวมีตนได้

เป็นพระโสดาบัน

ค่อยฝึกๆ ต่อไปอีก

ปัญญาค่อยแก่กล้าขึ้น

จนวันหนึ่งปัญญารู้แจ้งแทงตลอดในอริยสัจ ๔

รู้แจ้งเลย

ทีแรกมันแจ้งในร่างกายก่อน

เห็นเลยว่าร่างกายนี้มีแต่ทุกข์ล้วนๆ

ไม่ใช่ของดีของวิเศษแล้ว

อย่างพวกเราตอนนี้รู้สึกไหมว่า

ร่างกายเราเป็นทุกข์บ้างเป็นสุขบ้าง รู้สึกไหม

ถ้ายังรู้สึกแบบนี้ยังปล่อยวางกายไม่ได้หรอก

แต่ถ้าวันใดปัญญาแก่รอบจริงๆ

จะเห็นเลยว่าร่างกายนี้เป็นทุกข์ล้วนๆ นะ

มีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย ไม่ใช่ทุกข์บ้างสุขบ้าง

ถ้าเห็นถึงขนาดนี้มันจะวางกายนะ

มันจะถอยเข้ามาเรียนอยู่ที่จิต

รวมลงที่จิตดวงเดียวเลยคราวนี้

เราก็มาภาวนาอยู่ที่จิตอีก

ภาวนาไปเรื่อยๆ เราจะเห็นว่า

ถ้าจิตมีความอยาก จิตมีความยึด จิตก็มีความทุกข์

จิตไม่อยาก จิตไม่ยึด จิตก็ไม่ทุกข์

จิตจึงมี ๒ ชนิดอีกแล้ว มีจิตที่สุขกับจิตที่ทุกข์

อันนี้เรียกว่ายังไม่รู้แจ้ง

ถ้าฝึกมากเข้าๆ จะรู้แจ้งว่าจิตนั่นแหละคือตัวทุกข์

เหมือนที่เราเคยเห็นกายเป็นทุกข์ล้วนๆ

มีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย

จิตนี้ก็เป็นทุกข์ล้วนๆ ขึ้นมา มีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย

ถ้าเห็นอย่างนี้ได้มันจะปล่อยวางจิต

ถ้าปล่อยได้ทั้งกายปล่อยได้ทั้งจิต

ก็ไม่มีอะไรให้ยึดถืออีกในโลกนี้

โดยสมมติโดยบัญญัติ เขาเรียกว่า "พระอรหันต์"

ความทุกข์ทางใจจะไม่มีอีก

เหลือแต่ความทุกข์ทางร่างกาย

ร่างกายก็ยังทุกข์นะ ไม่หาย

🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣

กราบพระพุทธเจ้าด้วยความเคารพอย่างสูงค่ะ

กราบหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

#หลักปฏิบัติสำหรับผู้เริ่มต้น

ช่วงนี้คนที่มาใหม่ๆ มีเยอะ

หลายคนหลวงพ่อไม่เคยเห็นหน้า

ที่มาใหม่ๆ นี่ ส่วนใหญ่ฟังซีดี

ดูยูทูป (youtube) มา แถมภาวนาได้ด้วย

จำนวนมากเลยที่มาครั้งแรก มาด้วยความมั่นใจ

มาส่งการบ้านด้วยความมั่นใจ เข้าใจว่าพระพุทธเจ้าสอนอะไร

อาศัยเคล็ดลับที่หลวงพ่อสอนให้พวกเราหัดเจริญสติ

หัดเจริญไปเรื่อยนะ ได้สติ ได้ศีล ได้สมาธิ ได้ปัญญาขึ้นมา

แล้วก็เริ่มรู้ว่าพระพุทธเจ้าสอนอะไร

รู้แล้วก็เกิดความมั่นใจ

เส้นทางที่ท่านให้ไว้นี่ดีจริงๆ ควรจะเดินตาม

มีศรัทธาขึ้นมา พากเพียรปฏิบัติ

บางคนมาขอบคุณหลวงพ่อ

ไม่สงสัย ได้ฟังธรรมหลวงพ่อแล้วหมดสงสัย

หลวงพ่อยังเคยเตือนเลย สงสัยหน่อยนา

หน้าตาเธอยังไม่รู้จริงหรอก บางทีเธอสิ้นสงสัยเร็วเกินไป

หลวงพ่อทบทวนให้นิดนึง

สำหรับคนใหม่ๆ ยังไม่เคยเจอหลวงพ่อ

ไม่ต้องตกอกตกใจ ทำใจสบายๆ นั่งฟังไปสบายๆ

เคล็ดลับอยู่ที่สบาย พอใจเราสบายแล้วสมาธิจะเกิด

ถ้าใจเครียดสมาธิจะไม่เกิด

ฉะนั้นทำใจให้สบายๆ

ไม่ต้องแกล้งทำให้สบายมากเกินไปนะ

เป็นธรรมชาติ ผ่อนคลาย ยิ้มหวานๆ ยิ้มกับตัวเอง

ไม่ต้องไปยิ้มใส่คนอื่นหรอก เดี๋ยวกิเลสเกิด

เราเพิ่งกินข้าวมาไม่ได้แปรงฟัน เรายิ้มของเราคนเดียว

ถ้าใจมันมีความสุข สมาธิมันจะเกิดง่าย

ลองยิ้มซิ … รู้สึกไหมร่างกายมันยิ้มอยู่

ลองพยักหน้า … รู้สึกไหมร่างกายมันพยักหน้า

ไม่ใช่ยิ้ม พยักหน้า (หลวงพ่อทำหน้ายิ้ม พยักหน้า) มันผิดธรรมดา

ธรรมดานี่แหละ ไม่ต้อง ดจร. (ดัดจริต) … (เสียงโยมหัวเราะ)

เนี่ย เมื่อกี้หัวเราะ รู้สึกไหมร่างกายหัวเราะ

(ใคร)ไม่ได้ยิ้มไม่ได้หัวเราะ นั่งเฉยๆ

ร่างกายหายใจออก ร่างกายหายใจเข้า รู้สึกไหม

ตอนนี้หายใจออกหรือหายใจเข้า รู้สึกไหม

รู้สึกสบายๆ ไม่ต้อง (หลวงพ่อทำท่าสูดหายใจแรง)

อย่างนี้ไม่ต้องนะ นี่ก็เข้าขั้น ดจร. อีกแหละ

ใช้ใจธรรมดารู้สึกไป

ถ้าร่างกายเคลื่อนไหว ก็รู้สึกร่างกายเคลื่อนไหว

ร่างกายหยุดนิ่ง ก็รู้สึกร่างกายหยุดนิ่ง

ทำไปเพื่ออะไร

เพื่อความมีสติในเบื้องต้น

เพื่อความมีปัญญาในเบื้องปลาย

อย่างร่างกายยิ้ม ร่างกายพยักหน้าเนี่ย

อยู่ในสติปัฏฐานเหมือนกัน

อยู่ในสัมปชัญญบรรพ เคลื่อนไหวแล้วรู้สึก

ถ้าหยาบขึ้นมาหน่อยนะ นั่งอยู่ก็รู้สึก

ตอนนี้นั่งอยู่รู้สึกไหม

ขณะนี้ร่างกายนั่งอยู่ รู้สึกว่าร่างกายมันนั่ง แค่รู้สึก

ตรงที่เรารู้ร่างกายยืนเดินนั่งนอนนี้

เรียกว่า อิริยาบถบรรพ อยู่ในสติปัฏฐาน ๔

(ตรงที่)รู้ร่างกายที่หายใจออก รู้ร่างกายที่หายใจเข้า

อยู่ใน อานาปานสติบรรพ

ฉะนั้น สิ่งที่หลวงพ่อสอนให้พวกเราทำ

อยู่ในสติปัฏฐานนี่เอง

ทำไปเพื่ออะไร

เพื่อความมีสติในเบื้องต้น

เพื่อความมีปัญญาในเบื้องปลาย

เอายิ้มหวาน

ยิ้มหวานแล้ว รู้สึกร่างกายยิ้ม

อย่างนี้อยู่ในสัมปชัญญบรรพ

ร่างกายเคลื่อนไหวแล้ว รู้สึก

ถ้าร่างกายหายใจแล้วรู้สึก

เรียก อานาปานสติ (อานาปานสติบรรพ)

รู้สึกเรื่อยๆ

หายใจออก รู้สึก

หายใจเข้า รู้สึก

ต่อไป เวลาจังหวะการหายใจเปลี่ยนนะ

สติจะเกิดเอง ไม่ได้เจตนาให้เกิด มันจะเกิดเอง

ฉะนั้น สิ่งที่หลวงพ่อสอนพวกเรานะ

พวกมาใหม่ๆ ไม่ต้องงง

หลวงพ่อจะสอนจนพวกเรามีสติอัตโนมัติเกิดขึ้นเอง

ต่อไปจะมีศีลอัตโนมัติ มีสมาธิอัตโนมัติ มีปัญญาอัตโนมัติ

ไปฝึกจนอัตโนมัติทั้งหมดเลย

ทำไมต้องฝึกให้เป็นอัตโนมัติ

เพราะเวลาที่อริยมรรคเกิดเนี่ย เกิดอัตโนมัติ

จงใจให้เกิดไม่ได้ เกิดเอง

เกิดเองเมื่อศีล สมาธิ ปัญญา มันอัตโนมัติแล้ว

เคล็ดลับอยู่ที่สบาย พอใจเราสบายแล้วสมาธิจะเกิด ถ้าเครียดสมาธิจะไม่เกิด

ศีล สมาธิ ปัญญา อัตโนมัติได้

เบื้องต้นต้องฝึกให้มีสติอัตโนมัติ

สติเกิดจากการที่จิตจำสภาวะได้แม่นยำ

เพราะฉะนั้น เรามาหัดรู้สภาวะบ่อยๆ

จิตเค้าจะได้จำสภาวะได้แม่น แล้วสติจะเกิดเอง

แล้วศีล สมาธิ ปัญญา จะงอกงามขึ้นมา

(ถ้า)ไม่ถนัดที่จะเริ่มจากกาย ดูจากเวทนาก็ได้

ความรู้สึกสุข ความรู้สึกทุกข์ เราคอยรู้สึก

อย่างในใจเรานี้ ไม่สุขก็ทุกข์ ไม่สุขไม่ทุกข์ก็เฉยๆ

มีอยู่สามอย่างเท่านั้นเกิดขึ้นในใจเรา ในกองของเวทนา

เพราะฉะนั้น ใจเรามีความสุขเรารู้

ใจเรามีความทุกข์เรารู้ ค่อยๆ รู้ไปเรื่อย

ต่อไปพอใจเฉยๆ แล้วอยู่ๆ มีความสุขขึ้นมานะ สติเกิดเอง

หรือเราอยู่เฉยๆ นะ แล้วความทุกข์ผุดขึ้นมา

เราจะเห็นความทุกข์มันเกิดขึ้นเอง มันมาอย่างอัตโนมัติ

สติคอยรู้ไปเรื่อย ต่อไปพอมีความสุขเกิดขึ้น

มันรู้โดยไม่เจตนารู้ มีความทุกข์เกิดขึ้น รู้โดยไม่เจตนาจะรู้

นี้เรียกว่า เรามีสติอัตโนมัติขึ้นมา

หรือถ้าไม่ถนัดที่จะดูกาย

ไม่ถนัดที่จะดูความรู้สึกสุขทุกข์

เรามาดูใจของเราที่เป็นกุศล อกุศล ก็ได้

คนไหนขี้โกรธ คนขี้โกรธยุคนี้เยอะนะ มีมาก

ไหนใครขี้โกรธบ้างยกมือซิ

ใครขี้โลภยกมือซิ

ใครชอบหลงบ่อยๆ (ยกมือซิ)

นี่ เยอะ ถูกต้อง ถูกต้องนะ

ถ้าบอกขี้โกรธ ขี้โลภ แต่ไม่หลงนี่ ภาวนาไม่เป็นหรอก

คนจะโกรธได้ต้องหลง คนจะโลภได้ต้องหลง

ส่วนใหญ่เราก็หลงนั่นแหละ

แต่หลงนี้เป็นตัวที่ดูยากที่สุด มันประณีต ดูยาก

ตัวโกรธดูง่ายที่สุด มันหยาบ

เพราะฉะนั้น พวกเราขี้โกรธนี่พวกมีบุญนะ

ถึงชาติก่อนจะมาจากนรก มาจากอบายก็ตาม

มันคุ้นเคยกับโทสะ ใจวันๆ เต็มไปด้วยโทสะ

ก็ไม่ต้องเสียใจ อดีตก็แล้วๆ ไป

ทุกวันนี้พอใจโกรธขึ้นมา หงุดหงิดขึ้นมา คอยรู้ทัน

พอรู้บ่อยๆ จิตจำสภาวะของความหงุดหงิด ของความโกรธได้

พอมันจำได้แม่นแล้ว ต่อไปพอมันหงุดหงิดนิดเดียวนี่นะ

สติระลึกได้เอง ระลึกขึ้นมาเอง คือสติอัตโนมัติก็เกิด

คนไหนขี้โลภ จิตมันโลภขึ้นมาเราก็รู้ จิตมันหายโลภเราก็รู้

ต่อไปชำนาญขึ้นมา จิตจำสภาวะของความโลภได้แม่น

พอจิตโลภปุ๊บ สติเกิดเองเลย รู้ว่าโลภแล้ว

ถ้าจะดูหลง

หลงส่วนใหญ่นั้น หลงคิด

วิธีดูหลงคิดนะ ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่งก่อน

จะพุทโธ จะหายใจ อะไรก็ได้ แล้วคอยรู้ทัน

เคลื่อนไหว ขยับไม้ขยับมือ เดินจงกรม อะไรก็ได้

ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง แล้วคอยรู้ทันเวลาจิตมันหนีไปคิด

จิตไหลไปคิดแล้วรู้ จิตไหลไปคิดแล้วรู้

เมื่อก่อนหลวงพ่อก็เล่นตัวนี้เลย

จิตมีราคะ จิตมีโทสะ ไม่ได้เกิดตลอด

จิตหลงนี่แทบจะตลอด

เดี๋ยวก็ไหล เดี๋ยวก็ไหล เดี๋ยวก็ไหล

ตอนที่หลวงพ่อฝึก หลวงพ่อดูจิตที่ไหลไป

เราหายใจไป พุทโธไป จิตหนีไปคิดเราคอยรู้ทัน

ทำอานาปานสติ หายใจออกรู้สึก หายใจเข้ารู้สึก

จิตหนีไปคิดแล้วรู้ อันนี้อยู่ใน จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน

จิตไหลไปคิด คือจิตฟุ้งซ่าน จิตมีโมหะ

ต่อไปพอเราหัดดูบ่อยๆ จิตจำสภาวะที่ไหลไปได้

พอจิตไหลปุ๊บ สติเกิดเอง

สติจะเกิดได้เองถ้าเราหัดดูสภาวะบ่อยๆ

ใจที่มันทรงสมาธิขึ้นมา มันพร้อมที่จะเดินปัญญา ใจที่ทรงสมาธิจะมีความเบา เพราะฉะนั้น ถ้าหนักๆ อยู่ ใช้ไม่ได้นะ

ดูร่างกายก็ได้

ร่างกายหายใจ ร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน

ร่างกายเคลื่อนไหว ร่างกายหยุดนิ่ง

ดูความสุข ความทุกข์ ก็ได้

สุขเกิดก็รู้ ทุกข์เกิดก็รู้ เฉยๆ เกิดก็รู้

ดูจิตที่เป็นกุศล อกุศล ก็ได้

ขี้โกรธก็ดูจิตมันโกรธ จิตโกรธแล้วจิตไม่โกรธ

ขี้โลภก็ดูจิตโลภแล้วไม่โลภ ดูบ่อยๆ

หรือทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง แล้วคอยรู้ทันจิตที่ไหลไป

ส่วนใหญ่ไหลไปคิด จิตไหลไปคิดแล้วรู้ ไหลไปคิดแล้วรู้

อันนี้อยู่ในจิตตานุปัสสนา (จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน) นะ

ในสติปัฏฐาน ๔ นั้น ใช้หลักเดียวกันทั้งหมดแหละ

แต่ธัมมานุปัสสนา (ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน)

ทำยากนะ เอาไว้ก่อน เอาของง่ายก่อน

แต่สุดท้ายทุกคนเข้าไปธัมมานุปัสสนาได้ทั้งนั้นแหละ

โดยเฉพาะบรรพสุดท้าย สัจจบรรพ รู้อริยสัจขึ้นมา

ถึงจุดหนึ่งทุกคนก็รู้อันนี้ ถ้าไม่รู้อันนี้จะเกิดอีก

ถ้ารู้แล้วไม่เกิดอีก

พอเรามีสติอัตโนมัติแล้วนะ

ต่อไปเราก็มาฝึกคอยรู้ทันจิตใจของเราเองบ่อยๆ

จิตมีกิเลสอะไรเกิดขึ้นเราคอยรู้ทัน

จิตโลภ จิตโกรธ จิตหลง เกิดขึ้นมารู้ทันเรื่อยๆ

รู้ทันตัวนี้บ่อยๆ นะ ต่อไปศีลอัตโนมัติจะเกิด

ศีลที่เราตั้งใจรักษาเป็นศีลเบื้องต้น ศีลพื้นฐาน

อาศัยเจตนาตั้งใจไว้ก่อน

แต่ถ้าเราฝึกสติของเราให้ดีนะ ศีลอัตโนมัติจะเกิด

การเดินปัญญาคือการเห็นไตรลักษณ์ ถ้าลำพังเห็นรูปธรรม เห็นนามธรรม เช่น เห็นร่างกายหายใจออก หายใจเข้า มีสติ (แต่)ยังไม่มีปัญญา

คนทำผิดศีลได้เพราะกิเลสครอบงำจิต

ฉะนั้น เราคอยรู้ทันจิตไว้

จิตมีราคะเราก็รู้ จิตมีโทสะเราก็รู้

จิตฟุ้งซ่านไปเราก็รู้ จิตหดหู่ก็รู้

พอรู้บ่อยๆ กิเลส โลภ โกรธ หลง มันครอบงำจิตไม่ได้

กิเลสครอบงำจิตไม่ได้ ศีลอัตโนมัติจะเกิด

คนทำผิดศีลเพราะกิเลสครอบงำจิต

อย่างจิตมีโทสะ ไปฆ่าเขาก็ได้

ไปแย่งชิงสมบัติเขาก็ได้

ไปหลอกลูกหลอกเมียเขาก็ได้

ไปใส่ร้ายเขาก็ได้

หรือจิตมีโทสะ กลุ้มใจ ไปกินเหล้าก็ได้

ผิดศีลได้ ๕ ข้อเลย

จิตมีราคะก็ผิดศีลได้ ๕ ข้อ

จิตมีโมหะก็ผิดศีลได้ทั้ง ๕ ข้อ

เพราะฉะนั้น อาศัยสติรู้ทัน

จิตใจมีกิเลสขึ้นมา รู้ทัน

จิตใจมีกิเลส รู้ทัน ศีลอัตโนมัติจะเกิด

ทีนี้เราอาศัยสติไปสร้างสมาธิอัตโนมัติ

สมาธิอัตโนมัติ จะไม่จงใจให้เกิดสมาธิ

จิตมันมีสมาธิขึ้นมาเอง

ศัตรูของสมาธิเรียกว่า นิวรณ์

นิวรณ์ตัวหัวโจกเลยคือ ตัวฟุ้งซ่าน

อาศัยความฟุ้งซ่านไป

มันเลยเกิดความรักใคร่พอใจ เกิดกามฉันทะ

ฟุ้งซ่านไปในอารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย

เกิดความพอใจขึ้นมา เกิดกามฉันทะขึ้นมา

อาศัยความฟุ้งซ่านไปหาอารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย

เกิดความไม่พอใจขึ้นมา เกิดพยาบาทขึ้นมา

หรือเกิดความฟุ้งซ่าน เกิดความรำคาญใจ

เกิดความลังเลสงสัย เกิดความหดหู่

อาศัยฟุ้งซ่านก็หดหู่ได้นะ

สังเกตไหมช่วงไหนฟุ้งซ่านมากๆ

ถัดไปแล้วจิตจะซึมไป จิตจะหดหู่ มันเป็นของมันเอง

เพราะฉะนั้น หัวโจกคือตัวฟุ้งซ่านนั้นแหละ

ศีล สมาธิ ปัญญา อัตโนมัติได้ เบื้องต้นต้องฝึกให้มีสติอัตโนมัติ

สติเกิดจากการที่จิตจำสภาวะได้แม่นยำ เพราะฉะนั้น เรามาหัดรู้สภาวะบ่อยๆ

จิตเค้าจะได้จำสภาวะได้แม่น แล้วสติจะเกิดเอง แล้วศีล สมาธิ ปัญญา จะงอกงามขึ้นมา

เราคอยรู้ทันจิตที่ฟุ้งซ่านนะ

นิวรณ์ห้าตัวนี้สิ้นสภาพไปเลย

จิตฟุ้งซ่านคือ ฟุ้งไปทางตา ทางหู

ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ

ฟุ้งมากที่สุดคือฟุ้งทางใจ

ฟุ้งไปคิด เกิดบ่อยที่สุด

รองลงมาสำหรับคนที่ตาไม่บอด ก็ฟุ้งไปดู

รองลงไปอีกก็ฟุ้งไปฟัง

น้อยลงไปอีกก็ฟุ้งไปดมกลิ่น ไปลิ้มรส ไปรู้สัมผัสทางร่างกาย

เพราะฉะนั้น ทวารที่จิตวิ่งพล่านไปมากๆ เลย

คือ ทวารใจ หนีไปคิด

เวลาเราดูโทรทัศน์ใช้สามช่องนี้แหละ

ตามองรูปในโทรทัศน์ หูได้ยินเสียง ใจก็คิด

ตอนที่เราดูข่าวอะไรสักข่าว

เราบอกว่าเราดูโทรทัศน์เลยรู้ข่าว จริงๆ ไม่ใช่

รู้ขึ้นมาเพราะคิดหรอก

ถ้าตาสักแต่ว่าเห็นรูป ไม่รู้ว่ารูปอะไร

ถ้าหูสักแต่ว่าได้ยินเสียง ไม่รู้ว่าเสียงอะไร

อาศัยความคิดไปแปลความ แล้วก็สรุปขึ้นมา

เกิดความรู้ความเข้าใจขึ้นมา ถูกบ้างผิดบ้าง

เราดูทีวีนะ เราใช้ตา เราใช้หู เราใช้ใจ

เราไม่ได้ใช้ลิ้นใช่ไหม ใครเลียโทรทัศน์บ้าง

หรือใครไปดมมันบ้าง หรือใครไปนั่งลูบมันบ้าง

จริงๆ แล้ว อายตนะหลักๆ คือตา หู ใจ

ใจนี่ใช้เยอะที่สุด

เห็นรถชนกัน ดูด้วยตา

ฟังเสียงเขาวิพากษ์วิจารณ์ ใจก็คิด

ตัวที่มากที่สุดก็คือตัวใจคิด

ถ้าเราจะหัดรู้นะ หัดรู้ทันใจที่คิด ดีที่สุด มันเกิดบ่อย

ใจคิดแล้วรู้ ใจคิดแล้วรู้ สมาธิจะเกิด

จริงๆ ตามองเห็น เรารู้ สมาธิก็เกิด

หูได้ยินเสียง เรารู้ สมาธิก็เกิด

ใจมันคิดบ่อยที่สุด

ใจไหลไปคิดแล้วรู้ สมาธิจะเกิดขึ้น

คือใจไม่ฟุ้งซ่าน ตรงที่ใจไหลไปนี่ใจฟุ้งซ่าน

ตรงที่มีสติรู้ทันว่าใจไหลไป จิตเป็นกุศลแล้ว

ความฟุ้งซ่านจะดับอัตโนมัติ

เมื่อไหร่มีกุศล เมื่อนั้นอกุศลไม่มี นี่เป็นกฎของธรรมะ

เราอาศัยสติคอยรู้ทันเวลาใจหนีไปคิด รู้บ่อยๆ

ช่วยมันหน่อยก็ พุทโธ พุทโธ ไป

ใจหนีไปคิดเรื่องอื่นนอกจากพุทโธ ก็รู้

หายใจไป ใจหนีไปคิดแล้วก็รู้

เดินจงกรมใจหนีไปก็รู้

อยู่ๆ จะดูใจหนีไปคิด ดูยาก มันลืมเก่ง ช่วยมันนิดนึง

ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง แล้วคอยรู้ทันเวลาใจมันไหลไป

พอใจไหลไปปุ๊บเรารู้

นิวรณ์ไม่มี ใจไม่ฟุ้งซ่าน สมาธิอัตโนมัติมันเกิดขึ้น

พอสมาธิอัตโนมัติมันเกิดขึ้น ใจจะมีความเบา

มีความนุ่มนวล อ่อนโยน คล่องแคล่วว่องไว

แล้วก็ใจไม่ขี้เกียจขี้คร้าน

สภาวะอะไรเกิดขึ้นก็สักว่ารู้ว่าเห็นไป

ซื่อตรงในการรู้อารมณ์ ไม่เข้าไปแทรกแซง

ใจดวงนี้เป็นใจที่พร้อมสำหรับการเจริญปัญญาแล้ว

ใจที่มันทรงสมาธิขึ้นมา มันพร้อมที่จะเดินปัญญา

ใจที่ทรงสมาธิจะมีความเบา

เพราะฉะนั้น ถ้าหนักๆ อยู่ ใช้ไม่ได้นะ

แล้วต้องมีความนุ่มนวล ถ้าแข็งๆ กระด้างอยู่ ใช้ไม่ได้

มีความคล่องแคล่วว่องไว ถ้าซื่อบื้อ นิ่งเฉยๆ อยู่ ใช้ไม่ได้

มีความซื่อตรงในการรู้อารมณ์

ขยันรู้อารมณ์ รู้แล้วก็ไม่เข้าไปแทรกแซง

นี่ใจอย่างนี้ ดี เหมาะกับการเจริญปัญญา

เกิดจากใจมีสมาธิที่ถูกต้อง

มีสมาธิที่ถูกต้องเพราะมีสติรู้ทันจิตที่ฟุ้งซ่านไป

สมาธิที่ถูกต้องมันเกิด ใจก็เบา นุ่มนวล อ่อนโยน

คล่องแคล่วว่องไว ควรแก่การงาน ซื่อตรงในการรู้อารมณ์

ไม่มีราคะ ไม่มีโทสะ ไม่มีโมหะในขณะนั้น

ใจดวงนี้เรียกว่า ใจมีสมาธิที่ถูกต้อง

สมาธิที่ถูกต้องเป็นเหตุใกล้ให้เกิดปัญญา

ถ้าใจไม่มีคุณภาพแบบนี้ เจริญปัญญาไม่ได้จริง

เห็นซ้ำๆ ไปเรื่อย จนกระทั่งจิตมันสรุปรวบยอดได้ว่า

ทุกสิ่งทุกอย่างไม่มีตัวเรา

รูปธรรมนี้ไม่ใช่เรา นามธรรมนี้ไม่ใช่เรา

พอความรู้รวบยอดตรงนี้เกิดนะ อริยมรรคก็จะเกิดขึ้น

เป็นปัญญาในขั้นอริยมรรค

ใจเรามีคุณภาพแล้ว เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน

อาศัยสติคอยรู้ความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงของรูปนามกายใจ

แต่เดิมร่างกายหายใจออกเรารู้สึก

หายใจเข้ารู้สึก ทำไปเพื่อความมีสติ

แต่ตอนนี้เราพัฒนาให้เกิดปัญญา

(ให้)จิตเป็นผู้รู้ขึ้นมา เห็นว่า

ร่างกายที่หายใจอยู่ ไม่ใช่ตัวเรา

ร่างกายเป็นอนัตตาขึ้นมาแล้ว ไม่ใช่ตัวเรา

ร่างกายเป็นแค่วัตถุ เป็นแค่ก้อนธาตุ

ร่างกายนี้มีความเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

เดี๋ยวหายใจออก เดี๋ยวหายใจเข้า แสดงความไม่เที่ยง

(เห็นอย่างนี้)จะเริ่มเดินปัญญา

การเดินปัญญาคือการเห็นไตรลักษณ์

ถ้าลำพังเห็นรูปธรรม เห็นนามธรรม เช่น

เห็นร่างกายหายใจออก หายใจเข้า

มีสติ (แต่)ยังไม่มีปัญญา

มีปัญญาต้องเห็นความเป็นไตรลักษณ์

เห็นว่าร่างกายนี้ไม่ใช่เรา

ร่างกายไม่เที่ยง ร่างกายเป็นทุกข์

เห็นจิตใจก็ไม่ใช่เรา มีแต่ความไม่เที่ยง

มีแต่ความแปรปรวน บังคับไม่ได้

เห็นซ้ำๆ ไปเรื่อย จนกระทั่งจิตมันสรุปรวบยอดได้ว่า

ทุกสิ่งทุกอย่างไม่มีตัวเรา

รูปธรรมนี้ไม่ใช่เรา นามธรรมนี้ไม่ใช่เรา

พอความรู้รวบยอดตรงนี้เกิดนะ อริยมรรคก็จะเกิดขึ้น

เป็นปัญญาในขั้นอริยมรรค

พระพุทธเจ้าสอน

ไม่มีใครทำอริยมรรคให้เกิดได้ อริยมรรคเกิดเอง

เรามีหน้าที่เจริญศีลสิกขา จิตตสิกขา ปัญญาสิกขา

พัฒนาศีล สมาธิ ปัญญา ที่ถูกต้องอัตโนมัติขึ้นมา

แล้วอริยมรรคจะเกิดขึ้นเอง

ท่านบอกเหมือนชาวนาทำข้าวให้ออกรวงไม่ได้

ชาวนาทำเงื่อนไขให้ข้าวออกรวงได้

พอฝนตกก็ไปไถนา ไถนาแล้วก็ไปหว่านข้าว

หว่านข้าวแล้วก็คอยดูแลต้นข้าว

น้ำมากก็เอาออก น้ำน้อยก็เอาเข้า

หนอนแมลงมาก็หาทางแก้ไข

ถึงเวลาแล้วข้าวออกรวงเอง

ชาวนาไปสั่งข้าวให้ออกรวงไม่ได้ ข้าวออก(รวง)เอง

จิตนี้ก็เหมือนกัน เราสั่งให้เกิดอริยมรรคไม่ได้

อริยมรรคเกิดขึ้นเองเมื่อเรามีเหตุที่พร้อมแล้ว

เหมือนชาวนาทำเหตุที่พร้อมแล้ว ข้าวก็ออกรวง

เรานักปฏิบัติ

เราเจริญศีล สมาธิ ปัญญา ที่ถูกต้องอัตโนมัติขึ้นมา

อริยมรรคก็จะเกิดขึ้นเอง

ค่อยๆ ฝึกนะ นี่เป็นภาพรวมทั้งหมดเลยของการปฏิบัติ

พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๖๗ วันที่ ๑๖ ตุลาคม ๒๕๕๙ (591016)

"ใจเป็นที่รองรับธรรมะ

ธรรมะไม่เข้าที่อื่นหรอก เข้าที่ใจที่เดียว

ฉะนั้นถ้าใจเราแกว่งไปแกว่งมา

ธรรมะก็ลงไปไม่ได้

พยายามฝึกจิตใจให้อยู่กับเนื้อกับตัวไว้

หายใจออก หายใจเข้า รู้สึกตัวไปเรื่อยๆ

จิตของเรา สมาธิมันน้อย

ฉะนั้นเราต้องมีเครื่องอยู่ให้จิตอยู่

จะอยู่กับพุทโธก็ได้ อยู่กับลมหายใจก็ได้

อยู่กับพุทโธ พุทโธๆ ไป

ท่องอยู่ในใจ

ช่วงไหนกิเลสแรง ก็ท่องเร็วๆ

พุทโธๆๆ นะ (หลวงพ่อทำเสียงเร็วๆ)

ช่วงไหนกิเลสเบา ใจเริ่มสงบก็พุทโธๆ ไป (หลวงพ่อทำเสียงช้าๆ)

ไม่ได้พุทโธเพื่อให้เกิดความดี ความสุข ความสงบ

อันนั้นกระจอก

เราพุทโธเป็นแค่ที่สังเกตจิตใจของเราเท่านั้นเอง

อย่างเราพุทโธๆ นี่

จิตเราไหลไปคิด เรารู้ทัน

พุทโธไป จิตสงบ เรารู้ทัน

พุทโธแล้วรู้ทันจิตไป

พุทโธแล้ว จิตสุขก็รู้ทัน

พุทโธแล้ว จิตทุกข์ก็รู้ทัน

เอาเป็นแค่เครื่องอาศัย รู้ทันจิตตัวเอง

พุทโธมันดียังไง?

พุทโธเป็นความคิด

แต่สิ่งที่เราจะดู เราจะดูจิต

พุทโธแปลว่าผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน

สิ่งที่เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน ก็คือจิต

ฉะนั้นที่เราบริกรรมพุทโธ เพื่อเตือนตัวเอง

ให้รู้ทันจิตตนเอง ไม่ใช่เพื่อบังคับจิตให้นิ่ง

ถ้าทำไปเพื่อบังคับจิตให้นิ่งนี่ ตื้นเกินไป

ธรรมะอย่างนั้นพัฒนาไม่ได้หรอก

พัฒนายาก"

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช แสดงธรรมที่วัดสวนสันติธรรม ๘ กันยายน ๒๕๖๑

เห็นไตรลักษณ์

เพราะมีสมาธิชนิดที่เป็นคนดู

…………………..

“ถ้าเรามีจิตที่มีสมาธิที่ถูกต้องแล้ว

ปัญญาจึงจะเกิด

ในอภิธรรมฯ จึงสอนบอกว่า

“สัมมาสมาธิ เป็นเหตุใกล้ให้เกิดปัญญา

การจำสภาวะได้แม่น เป็นเหตุใกล้ให้เกิดสติ”

ทีนี้ถ้าเรามีสติรู้ทันจิตที่เคลื่อน

จิตที่เคลื่อนเป็นจิตฟุ้งซ่าน จิตไม่มีสมาธิ

พอเรารู้ว่าจิตเคลื่อนปุ๊บ จิตตั้งมั่นเองเลยนะ

พอจิตตั้งมั่นแล้วนี่ ได้สัมมาสมาธิมา

แล้วเราก็ดูลงไปที่ไหนก็ตาม

จะเป็นร่างกาย จะเป็นความรู้สึก

หรือ(จะเป็น)ตัวจิตเอง

มันจะเกิดดับทั้งสิ้นเลย

จิตก็เกิดดับนะ

จิตเดี๋ยวก็เป็นผู้รู้ เดี๋ยวก็เป็นผู้คิด

สลับไปเรื่อยๆ

เดี๋ยวก็เป็นผู้ไปดูรูป เดี๋ยวก็เป็นผู้ไปฟังเสียง

เดี๋ยวก็เป็นผู้ไปดมกลิ่น ไปลิ้มรส

ไปรู้สัมผัสทางร่างกาย

เดี๋ยวก็เป็นผู้หลงไปคิดทางใจ

เดี๋ยวก็เป็นผู้หลงไปเพ่งอารมณ์กรรมฐาน

นี่หลงๆๆ ไป

ฉะนั้นจิตเองก็เกิดดับ

จิตเกิดดับอยู่ทางทวารทั้ง 6

ถ้าเมื่อไหร่เราได้สมาธิที่ถูกต้อง

จิตของเราเป็นผู้รู้แล้วนี่

พอรู้ลงในกาย ก็จะเห็นว่า

ร่างกายตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์

รู้ไปที่ความรู้สึกทั้งหลาย คือเจตสิก

ก็จะเห็นว่า เจตสิกทั้งหลายก็ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์

รู้ลงไปที่ตัวจิตซึ่งเป็นธรรมชาติที่รู้อารมณ์ต่างๆ

ก็จะเห็นว่า ตัวจิตเองก็ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์

ที่เราสามารถเห็นไตรลักษณ์ได้นี่

เพราะใจเรามีสมาธิชนิดที่เป็นคนดู”

…………………..

พระธรรมเทศนา

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

วัดสวนสันติธรรม วันที่ ๕ มกราคม ๒๕๖๒

ถ้าเรามีสติว่องไว จิตเคลื่อนแล้วรู้ อันนี้ไวที่สุด

เคลื่อนไปทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

รู้ทันปุ๊บ การปฏิบัติเสร็จแล้ว จะเห็นเลย

จิตผู้รู้ก็ไม่เที่ยง จิตที่เคลื่อนก็ไม่เที่ยง

จิตผู้รู้ก็รักษาไม่ได้ จิตที่เคลื่อนก็ห้ามไม่ได้ เดินปัญญาแล้ว

หรือเคลื่อนแล้วรู้ ๆ จิตก็หยุดการเคลื่อน ได้สมาธิ ได้ปัญญา

จิตเคลื่อนแล้วไม่เห็น เกิดสุขเกิดทุกข์ขึ้นมา ก็รู้ทันไป

ตรงนี้ก็รู้ได้ ถ้ารู้ตรงนี้ เรียกว่าเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน

ถ้าสุขทุกข์ไม่เห็น กิเลสจะแทรก

ราคะ โทสะ โมหะจะแทรกเข้ามา

ถ้ารู้ตรงนี้ เรียกว่า เจริญจิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน

ถ้ากิเลสแทรกแล้ว ใจเกิดความอยากขึ้นมาแล้ว

สายไปแล้ว ยังไงก็ต้องทุกข์แล้ว

ช่วยไม่ทันแล้ว ต้องทุกข์แล้ว

แต่ถ้าเวทนาเกิด แล้วรู้ทันปุ๊บ ดับเลย ปฏิจจสมุปบาท ขาดแล้ว

เคยได้ยินไหม ผัสสะเป็นปัจจัยให้เกิดเวทนา

ผัสสะ คือการกระทบอารมณ์ทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

ถ้าเรามีสติตั้งแต่ผัสสะ กระบวนการของปฎิจจสมุปบาทก็จบลงตรงนั้นเลย

ถ้าตรงผัสสะ เราดูไม่ทัน มันเกิดเวทนาขึ้นมา โดยเฉพาะเวทนาทางใจ

เรามีสติรู้ทันตรงนี้ เวทนาก็ดับ

ผัสสะเป็นปัจจัยให้เกิดเวทนา

ตรงเวทนา กิเลสมันจะแทรก

เรารู้ทันตรงนี้ กระบวนการก็ดับ

ถ้ารู้ไม่ทันกิเลส ตัณหาจะเกิดแล้ว

โทสะเกิดขึ้น ก็เกิดวิภวตัณหา อยากให้สภาวะอันนี้หมดไป สิ้นไป

ถ้าราคะเกิดขึ้น ก็อยากให้สภาวะที่พอใจอยู่นาน ๆ อันนี้เรียกว่า ภวตัณหา

พอมันหายไป ก็อยากให้มันกลับมา เป็นกามตัณหา

ถ้าตัณหาเกิดแล้ว ความทุกข์ต้องเกิด

เพราะตัณหา เป็นตัวสมุทัย ผลของมัน คือตัวทุกข์

แต่ถ้าสติเราเร็ว ตัณหายังไม่ทันเกิด

กระบวนการของจิตจบลงแล้ว ไม่ทุกข์แล้ว

เพราะฉะนั้น ดูจิตที่เคลื่อนได้ ดูไปเลย

ถ้าดูจิตเคลื่อนไม่ได้ ดูความรู้สึกสุขทุกข์ที่เกิดขึ้น

ดูสุขทุกข์ไม่ทัน ดูโลภโกรธหลงที่เกิดขึ้น ดูเป็นชั้น ๆ

หลังจากนั้น สายไปแล้ว ต้องทุกข์

-- หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม

วันที 1 มกราคม 2562 ไฟล์ 620101B ซีดีแผ่นที่ 80

🎗ลงมือเสียแต่วันนี้ ก่อนที่กระแสลมแห่งกาลเวลา

จะพัดพารอยพระบาทของท่านหายไป

เพราะถ้าถึงวันนั้น

เราจะระหกระเหินอีกนานแสนนาน

⛤ลงมือเสียแต่วันนี้

ลงมือเจริญสตินะ ไม่ใช่ลงมือทำอย่างอื่น

......................................🐢........................................

" ต้องสู้นะ เส้นทางนี้ต้องอดทน"

🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣

เมื่อก่อนเขียนไว้ บอกว่า.....

ลงมือเสียแต่วันนี้ ก่อนที่กระแสลมแห่งกาลเวลา

จะพัดพารอยพระบาทของท่านหายไป

เพราะถ้าถึงวันนั้น

เราจะระหกระเหินอีกนานแสนนาน

⛤ลงมือเสียแต่วันนี้

ลงมือเจริญสตินะ ไม่ใช่ลงมือทำอย่างอื่น

อย่างอื่นทำมาเยอะแล้ว

ลงมือเจริญสติ หัดรู้สึกกาย หัดรู้สึกใจ

กายเป็นอย่างไร รู้มันไป

ฝึกอยู่อย่างนี้แหละ

เดี๋ยววันหนึ่งก็จะเข้าถึงความบริสุทธิ์

หลุดพ้นเป็นลำดับๆ ไป

.......................................🐢........................................

" ต้องสู้นะ เส้นทางนี้ต้องอดทน"

🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣🌣

กราบพระพุทธเจ้าด้วยความเคารพอย่างสูงค่ะ

กราบหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

ด้วยความเคารพอย่างสูงค่ะ

จิตแหละเป็นตัวนำทุกข์มาให้ ครั้นฝึกฝนดีแล้ว นำความสุขมาให้ อยู่ในโลกนี้ก็มีสุข ความทุกข์ไม่มี อันนี้มันเป็นธรรมดาของอัตภาพของสภาวะ มันเป็นเองของมัน ถึงมันจะทุกข์ปานใด มันก็ไม่มีความเดือดร้อน หวาดเสียวต่อความทุกข์

หลวงปู่ขาว อนาลโย

คำสอนของพุทธะทั้งหมด มีวัตถุประสงค์ข้อนี้เพียงข้อเดียว

คือพาพวกเราข้ามขึ้นให้พ้นเสียจากภูมิแห่งความคิด

บัดนี้ ถ้าเราหยุดความคิด

และหยุดความคิดของเราได้สำเร็จแล้ว...

คือหมายถึง สามารถปฏิบัติ...

จนหยุดพฤติของความคิดปรุงแต่งต่างๆ เสียได้

ไม่มีอะไรสามารถปรุงให้จิต

คิดไปตามอำนาจกิเลสตัณหาได้อีกต่อไป

เป็นจิตที่ว่างจากสิ่งปรุงแต่งและความคิดทั้งปวง

นั่นแหละเป็นตัว ธรรม หรือ พุทธะ หรือธรรมชาติเดิมแท้...

หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

หนังสือ จิตคือพุทธะ

รู้ทันกระบวนการเกิดทุกข์

…………………..

(๑)

“อยากพ้นโลก อยากพ้นทุกข์

รักษาศีล 5 ไว้

ทุกวันฝึกจิตฝึกใจในรูปแบบ

ทำกรรมฐานสักอย่างหนึ่ง

จิตเคลื่อนไปแล้ว รู้ทัน

อย่าไปบังคับจิต

เวลาที่อยู่ในชีวิตประจำวันนี่

ปฏิบัติในชีวิตประจำวัน

มีตาก็ดู มีหูก็ฟัง มีใจก็คิด

ให้ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

ทำงานไปตามธรรมชาติ

พอมันทำงานแล้ว

เกิดความรู้สึกขึ้นในใจ รู้ทัน

หรือจิตเคลื่อนไป รู้ทัน

เวลาจิตเคลื่อน

ก็เคลื่อนไปทางตา

หู จมูก ลิ้น กาย ใจนั่นแหละ

เคลื่อนไปดู เคลื่อนไปฟัง

เคลื่อนไปดมกลิ่น เคลื่อนไปลิ้มรส

เคลื่อนไปรู้สัมผัสทางกาย

เคลื่อนไปคิดนึกทางใจ

นี่จิตก็เคลื่อนอยู่ ๖ ช่อง

ถ้าเราสติเร็ว

เราเห็นจิตเคลื่อนก็สบาย

จบลงตรงนั้นเลย

การปฏิบัติสบาย”

(๒)

“(จิตเคลื่อนไป รู้ทัน) จะเห็นเลย

จิตผู้รู้ก็ไม่เที่ยง

จิตที่เคลื่อนก็ไม่เที่ยง

จิตผู้รู้ก็รักษาไม่ได้

จิตที่เคลื่อนก็ห้ามไม่ได้

นี่เดินปัญญาแล้ว

หรือเคลื่อนแล้วรู้นะ

จิตก็หยุดการเคลื่อน

ได้สมาธิ ได้ปัญญา

ถ้าจิตเคลื่อนแล้วไม่เห็น

เกิดสุขเกิดทุกข์ขึ้นมาแล้ว ก็รู้ทันไป

ตรงนี้ก็รู้ได้ ถ้ารู้ตรงนี้

เรียกว่า เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน

ถ้าสุขทุกข์ไม่เห็น กิเลสจะแทรก

ราคะ โทสะ โมหะ จะแทรกเข้ามาอีก

ถ้ารู้ตรงนี้ เรียกว่า จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน

ถ้ากิเลสแทรกแล้ว

ใจเกิดความอยากขึ้นมาแล้ว

สายไปแล้ว ยังไงก็ต้องทุกข์แล้ว

ช่วยไม่ได้ ช่วยไม่ทันแล้ว ต้องทุกข์แล้ว

แต่ถ้าเวทนาเกิดแล้ว รู้ทันปุ๊บ

ดับเลย ปฏิจจสมุปบาทขาดแล้ว

เคยได้ยินไหม?

ผัสสะเป็นปัจจัยให้เกิดเวทนา?

ผัสสะคือการกระทบอารมณ์

ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

ถ้าเรามีสติตั้งแต่ผัสสะนะ

กระบวนการของปฏิจจสมุปบาท

ก็จบลงตรงนั้นเลย

ถ้าตรงผัสสะเราดูไม่ทัน

มันเกิดเวทนาขึ้นมา

โดยเฉพาะเวทนาทางใจนี่

เรามีสติรู้ทันตรงนี้ เวทนาก็ดับ

ผัสสะเป็นปัจจัยให้เกิดเวทนา

แล้วตรงเวทนานี่ กิเลสมันจะแทรก

เรารู้ทันตรงนี้ กระบวนการก็ดับ

ถ้ารู้ไม่ทันกิเลส ตัณหาจะเกิดแล้ว

ถ้าโทสะเกิดขึ้น ก็เกิดวิภวตัณหา

อยากให้สภาวะอันนี้หมดไปสิ้นไป

ถ้าราคะเกิดขึ้นนะ

ก็อยากให้สภาวะที่พอใจนี้อยู่นานๆ

อันนี้เรียกว่าภวตัณหา

พอมันหายไป ก็อยากให้มันกลับมา

เป็นกามตัณหา

ถ้าตัณหาเกิดแล้ว ทุกข์ต้องเกิด

เพราะตัณหาเป็นตัวสมุทัย

ผลของมันคือตัวทุกข์

แต่ถ้าสติเราเร็ว

ตัณหายังไม่ทันเกิดเลย

กระบวนการของจิตจบลง

ไม่ทุกข์แล้ว

ฉะนั้น ดูจิตที่เคลื่อนได้ ดูไปเลย

ถ้าดูจิตที่เคลื่อนไม่ได้

ดูความรู้สึกสุขทุกข์ที่เกิดขึ้น

ดูสุขทุกข์ไม่ทัน

ดูโลภโกรธหลงที่เกิดขึ้น

ดูเป็นชั้นๆ

หลังจากนั้น สายไปแล้ว ต้องทุกข์แล้ว”

…………………..

พระธรรมเทศนา

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

วัดสวนสันติธรรม วันที่ ๑ มกราคม ๒๕๖๒

“หลวงปู่ดูลย์(หลวงปู่ดูลย์ อตุโล : พระราชวุฒาจารย์)บอก การดูจิตเนี่ยนะได้สมาธิอัตโนมัติ ถึงเวลาเข้าสมาธิเองไม่ต้องตกใจ

เพราะงั้นใช้ปัญญานำสมาธิคือสิ่งที่พวกเราทำได้ พอจะทำได้ถ้าขยันทำ ใส่ใจที่จะทำ

ถ้าขี้เกียจถ้าไม่สนใจการปฏิบัติ กี่ปีกี่ชาติมันก็ไม่เจริญขึ้นหรอก

ถ้าคอยสนใจที่จะเรียนรู้กายรู้ใจของตัวเองนะ ไม่นานมันก็เจริญ ศีลก็ดีขึ้น สมาธิก็ดีขึ้น ปัญญาก็ดีขึ้น แล้วก็ใกล้มรรคผลนิพพานเข้าไปเรื่อยๆ

พอศีลสมาธิปัญญาสมบูรณ์นะ ก็เกิดอริยมรรคอริยผลขึ้นมา

สมบูรณ์ในขั้นโสดาก็แบบนึงนะ ระดับนึง สมบูรณ์ในขั้นสกทาคา ขั้นอนาคา ขั้นพระอรหันต์ ก็คนละระดับกัน

ระดับโสดา ไม่ยากนักหรอกนะ สมัยพุทธกาลนะฆราวาสฟังพระพุทธเจ้าเทศน์ ได้โสดากันเยอะแยะไป

เราไม่ได้โง่กว่าคนยุคนั้นนะ แต่เราฟุ้งซ่านกว่าคนยุคนั้น คนยุคนั้นไม่มีมือถือ

เค้าไม่ได้เล่นLINE ถ้าอนาถบิณฑิกเศรษฐีเล่นไลน์ หรือแชทกับนางวิสาขา ไม่ได้โสดาทั้งคู่ (หลวงพ่อหัวเราะ) ไม่ได้กินหรอก

หรืออุบาลี เป็นอุบาสกคนนึงนะ ถ้าวันๆนึงถ่ายรูปตัวเองลง Facebook ทุกวั๊นทุกวัน วันนึงหลายๆรอบนะ ไม่ได้อนาคา ไม่ได้กินหรอก

อยู่ที่ความใส่ใจนะ ไม่ได้ยากเกินไป การที่จะเรียนรู้ตัวเองไม่ใช่เรื่องยาก

ใจเราโกรธรู้มั้ย ใจเราโลภรู้มั้ย ใจเราหลงไปแล้ว เผลอไปคิดแล้วรู้มั้ย เผลอไปดูแล้วรู้มั้ย เผลอไปฟังแล้วรู้มั้ย ใจเราสงบแล้วรู้มั้ย ใจเราฟุ้งซ่านแล้วรู้มั้ย ไม่เห็นจะยากตรงไหนเลย

ง่ายๆคอยอ่านมันไปเรื่อย คอยรู้คอยดูมันไปเรื่อย แค่นี้แหละ

แล้วถึงเวลาทำในรูปแบบนะ จะได้พลังเยอะๆ ถ้าไม่มีเวลาก็ทำQuick charge (สูดลมหายใจเข้าแล้วกลั้นลมหายใจไว้ช่วงหนึ่ง เอาจิตจับที่ความรู้สึกว่างๆ จากนั้นหายใจเข้าออกตามปกติ) ให้จิตได้พัก แว๊บนึงก็ยังดี...”

...........................................................

จากส่วนหนึ่งของการแสดงพระธรรมเทศนา

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม

16 ธันวาคม 2561

พวกเราเคยได้ยินมั้ย

เวลาไม่สบายไปสวดโพชฌงค์ ?

พระอริยะบุคคลได้ยินบทนี้แล้วร่าเริงคึกคัก

ทางผ่านมาเนี่ย ผ่านมาในเส้นทางนี้เอง

งั้นเวลาท่านเจ็บป่วยนะ พอพระมาสวดโพชฌงค์

ท่านพิจารณาธรรมะตาม ท่านร่าเริง

พระมหากัสสปะ ท่านก็เคยไม่สบายมาก

รู้สึกว่าท่านพระโมคคัลลาฯสวดให้ หาย(อาพาธ)

พระพุทธเจ้าท่านอาพาธ

พระจุนทะสวดให้ฟัง

พระพุทธเจ้าท่านหาย(จากอาพาธ)

ท่านหายด้วยธรรมปีติ

มีปีติในธรรมะ..หาย(อาพาธ)

พวกเราไม่มีปีติ

เราไม่รู้ว่าโพชฌงค์สำคัญยังไง.?

โพชฌงค์สำคัญมากนะ

เริ่มจากมีสติ

สติจำเป็นในที่ทุกสถานในกาลทุกเมื่อ

มีสติ

ไม่ใช่สติกระจอก

แต่เป็นสติที่ไปทำธรรมวิจัย/ไปวิจัยธรรมะ

คือไปเรียนรู้ความจริงของรูปธรรม-นามธรรม

แล้วไม่ได้เรียนรู้ฉาบฉวย

เรียนรู้แบบมีวิริยะ

วิริยะ

ไม่ใช่ขยันทำหามรุ่งหามค่ำ

ไม่ใช่แปลว่าเดินมากนั่งมากวิริยะ

วิริยะ คือความเพียร

แต่ว่ามีลักษณะพิเศษ(สัมมาวายามะ)

ไม่ใช่เพียรส่งเดช

(สัมมาวายามะ/ความเพียรชอบ)

เพียรละอกุศลที่มีอยู่นะ

เพียรปิดกั้นอกุศลใหม่ไม่ให้เกิด

เพียรเจริญกุศลให้เกิดขึ้น

กุศลที่เกิดขึ้นแล้ว

(ทำ)ให้เจริญงอกงามขึ้นไป

นี่เรียกว่าวิริยะ

เนี่ยมีสตินะ ดูรูปนามไป

ไม่ใช่ดูเพื่อจะเอานะ แต่ดูให้เห็นความจริง

รู้ความจริงเพื่อความเบื่อหน่ายคลายกำหนัด

เพื่อความหลุดพ้น

ไม่ใช่เรียนเพื่อจะเอากระทั่งมรรคผลนิพพานนะ

เนี่ยจิตของพระอรหันต์นะ

ท่านผ่านมาแล้ว ไม่มีความอยากได้แล้ว

ฟังแล้วร่าเริง

พอมีความเพียรไปนะ

จิตมีปีติขึ้นมา

คิดถึงความเพียร จิตก็เกิดปีตินะ

มีปีติ สติรู้เท่าทันนะ

ปีติสงบระงับ เป็นปัสสัทธิ

(มี)ปัสสัทธินะ

จิตก็เข้าสู่สมาธิที่แท้จริง

คือไม่ยินดีไม่ยินร้าย

สมาธิในสติปัฏฐาน สมาธิในอริยมรรคเนี่ย

ไม่ใช่สงบเฉยๆ นะ

สงบตั้งมั่น ไม่ยินดียินร้าย เป็นกลาง

งั้นในสติปัฏฐาน จะมีคำอยู่เซ็ทหนึ่ง

บอกว่า..วิเนยยะ โลเก อภิชฌา โทมนัสสะ

ถอดถอนความยินดียินร้ายในโลกเสียได้

ถอดถอนความยินดียินร้ายในโลกเสียได้นะ

จิตจะทรงสมาธิเต็มภูมิทันทีเลย

ตรงนี้พวกเราก็เอาไปใช้ได้นะ

บางทีเราภาวนาจิตฟุ้งซ่าน

เวลาฟุ้งซ่านเกิดขึ้นนะ อยากให้หาย

ไปภาวนาไม่มีสมาธิหรอก

ความฟุ้งซ่านเกิด รู้ทันว่าใจไม่ชอบ

ความไม่ชอบดับ สมาธิเกิดเลยนะ ง่ายๆ แค่นี้

หลวงพ่อเคยเป็น

บวชพรรษาที่สามเนี่ย

จิตผู้รู้เนี่ยหมองๆ ลงไป มันมัวได้

ยอมไม่ได้เลย ภาวนาเอาเป็นเอาตาย

ภาวนาก็แก้ไขขึ้นมา เดี๋ยวมันก็เสื่อมอีก

หมองๆอีก เล่นอย่างนี้หลายรอบนะ

สุดท้ายปัญญามันทันนะ

(จิต)มันเห็นความยินร้าย จิตไม่ชอบ

พอหมดความยินร้ายในตัวนี้เท่านั้น

ขาดสะบั้นเลยนะ ใจไม่หมองแล้ว

คราวนี้หมองหลอกเราไม้ได้แล้วนะ

งั้นสมาธิเนี่ย

มันอยู่ที่ว่าไม่ยินดียินร้ายนะ

ถ้ายินดียินร้าย จิตกระเพื่อมขึ้นกระเพื่อมลง

นึกออกมั้ย..เวลายินดีจิตก็กระเพื่อมใช่มั้ย..?

เวลายินร้ายจิตกระเพื่อม สมาธิไม่มีหรอก

เวลาจิตทรงสมาธิ ตั้งมั่นเด่นดวงอยู่

(จิต)ไม่กระเพื่อมนะ งั้นไม่ยินดียินร้าย

งั้นตรงที่จิตหมดความยินดียินร้ายเนี่ย

จิตจะทรงสมาธิ มีปัสสัทธิ มีสมาธิขึ้นมา

แล้วก็รู้รูปนาม(กายใจ/ขันธ์๕)

ทำธัมมวิจยะ เรียนรู้รูปนามแสดงไตรลักษณ์ไป

ด้วยจิตที่เป็นกลาง ด้วยจิตที่เป็นอุเบกขา

*** หลวงพ่อถึงมาสรุปให้พวกเราฟัง

"..มีสติ รู้กายรู้ใจ ตามความเป็นจริง

ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง.."

จิตที่เป็นกลางนั้น จิตที่เป็นอุเบกขา

ตรงนี้คือประตูแห่งอริยมรรคนะ

ถ้าบารมีเราพอ จิตมันมีพลัง

ภาวนามาถึงตรงนี้ มันก็ก้าวกระโดดต่อไปได้

จิตจะทิ้งอารมณ์ทางตาหูจมูกลิ้นกาย

รวมเข้าที่ใจดวงเดียวนะ

เข้าอัปนาสมาธิ โดยที่เราไม่ได้เจตนา..เข้าเอง

งั้นบางทีเราเข้าอัปนา(อัปนาสมาธิ)

จงใจเข้าไปนะ ถอยออกมา แล้วเข้าไปอีก

ไม่บรรลุมรรคผลนะ

เข้าไปบางที ไปพักเฉยๆ

เข้าไปบางที ไปเจริญปัญญาในอัปนา(อัปนาสมาธิ)

ก็ทำได้นะ แต่มันไม่เกิดมรรคผล

เวลาที่เกิดมรรคผลนะ ไม่ได้เจตนา

ทำไมไม่ได้เจตนาแล้วถึงจะเกิดได้..?

เจตนาเนี่ย เป็นมโนสัญเจตนา

ความจงใจ เป็นปัจจัยให้เกิดการกระทำกรรม

คือการสร้างภพ...เรียกว่ากรรมภพ

งั้นเราจงใจรวมปุ๊บเข้าไป นี่คือภพ-ภพหนึ่ง

งั้นอย่างเวลาเข้าสมาธินะ

อย่านึกว่าดีวิเศษนะ นั่นคือภพ-ภพหนึ่ง

เข้าฌานก็คือภพ-ภพหนึ่ง

พระพุทธเจ้าท่านบอกว่า

ภพนะ จะดีวิเศษแค่ไหน ก็เหมือนอุจจาระ

ก้อนเล็กหรือก้อนใหญ่ ก็ไม่น่ารับประทาน

ค่อยฝึกไปนะ

ธรรมะนั้นอยู่ไม่นานนักหรอก ก็อันตรธาน

_/|\_ _/|\_ _/|\_

พระธรรมเทศนา #หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

#วัดสวนสันติธรรม บ้านโค้งดารา อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี

CD สวนสันติธรรม แผ่นที่ 62

(ฝาก)

อุเบกขาในวิปัสสนาญาณนั้น

ก็คือการเลิกการปรุงแต่ง

ตาเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น

ลิ้นได้รส กายสัมผัส ใจไม่นำมาคิด

สักแต่ว่าเห็น สักแต่ว่าได้ยิน

สักแต่ว่าได้กลิ่น สักแต่ว่าได้รส สักแต่ว่าสัมผัส

เมื่อใจไม่คิด ความดีความชั่วก็ไม่เกิด

กุศลกรรมและอกุศลกรรมไม่เกิด

ในเมื่อสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ไม่เกิดเพราะขาดการปรุงแต่ง

คำว่า "ไม่เกิด" ก็คือ "ดับ"

นิโรธคือความดับก็ปรากฏขึ้น

โอกาสที่เราจะเข้าถึงพระนิพพานจึงจะมีได้

หลวงพี่เล็ก สุธมฺปญฺโญ

มีสติ ไม่ยึดถือ ไม่เพลิดเพลิน

ความเพลิดเพลินเป็นมูลเหตุแห่งทุกข์ทั้งหลาย

เป็นตัววัฏสงสาร เวียนว่ายตายเกิด

รู้ธรรมแต่ปัจจุบันเท่านั้นพอแล้ว

สติ-นิพพาน เห็นสักแต่เห็น ได้ยินสักแต่ได้ยิน

นิพพานัง ปรมัง สุขขัง

หลวงปู่บุญฤทธิ์ ปัณฑิโต

🍀" ปัญญาเกิดขึ้นได้เพราะอาศัยความสงบ.

อาศัยการฟังธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าให้เข้าใจ.

แล้วก็ทำความสงบให้เข้าถึงสมาธิ.

จิตถึงสมาธิแล้ว จะเห็นเรื่องการลวงของจิตด้วยตนเองชัดเจนทีเดียว.

🍀จิตที่เป็นสมาธิแล้วไม่หลอกลวง.

เป็นจิตตรงไปตรงมา เข้าถึงสัจธรรม.

เห็นทุกข์เป็นทุกข์จริงๆ เห็นความสงบเป็นสุขจริงๆ .

เห็นความทะเยอทะยานดิ้นรน เป็นความเดือดร้อนแท้ทีเดียว.

🍀หน้าที่ของเรามีเพียงทำความสงบ อบรมสมาธิให้ชำนาญ.

ทำปัญญาขั้นสามัญพื้นๆ นี้ให้เกิดก่อน.

สมาธิและปัญญาขั้นละเอียดมันหากเกิดเอง.

นั่นจึงเป็นของแท้แน่นอน. "

หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี

ขอให้เราทั้งหลาย พยายามปฏิบัติดูจิตใจของเรา

โดยเฉพาะเจาะจงในปัจจุบัน อย่าให้เผลอตัว

สังเกตดูอยู่นั้นแหละ จิตสบายก็ให้รู้ว่าสบาย

จิตไม่สบาย เราก็ไม่ต้องเดือดร้อน กับเรื่องไม่สบาย

ก็เป็นเรื่องของเวทนา เรื่องผู้รู้ เรามีหน้าที่รู้เท่านั้นแหละ...

ขอให้รู้ต่อเนื่องกันไป อย่าเผลอไปตามอาการสบาย

หรือไม่สบาย อย่าเผลอไปตามอาการสงบ หรือไม่สงบ

อันนั้นเป็นเรื่องของสังขาร มันแต่งมันเอง ...

หลวงปู่สุวัจน์ สุวโจ

"ให้มีสติรู้กายรู้ใจอย่างที่มันเป็น

ถ้าใครชอบดูจิตก็รู้จิตมันไปเรื่อย

แต่รู้มันแบบสิ่งที่ถูกรู้ถูกดูอยู่

เราเป็นแค่คนดู ฝึกอย่างนี้เรื่อยไป

สุดท้ายปัญญามันก็แจ้ง

ปล่อยวางจิต"

ส่วนหนึ่งของพระธรรมเทศนา

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช

จากหนังสือ แก่นธรรมคำสอน ของหลวงปู่ดูลย์ อตุโล

จิตส่งออกนอกไปคิดนึกปรุงแต่ง

คิดนึกปรุงแต่ง ๑ ครั้ง, คือการเกิดของขันธ์๕ขึ้น ๑ ครั้ง

เกิดขันธ์๕ขึ้น ๑ ครั้ง, ย่อมต้องเกิดเวทนาขึ้น ๑ ครั้ง

ดังนั้นคิดนึกปรุงแต่ง ๑๐๐ ครั้ง, ย่อมต้องเกิดเวทนาขึ้น ๑๐๐ ครั้งเช่นกัน

เวทนาเกิดขึ้น ๑๐๐ ครั้ง ย่อมเปิดโอกาสให้เกิดตัณหาได้ ๑๐๐ ครั้งเช่นกัน

ตัณหาเกิดขึ้นเมื่อใด ทุกข์อุปาทานเกิดขึ้นเมื่อนั้น

ดังนั้นจงมีแต่คิดนึก, แต่ไม่มีคิดนึกปรุงแต่งหรือฟุ้งซ่าน.

จิตที่ส่งออกนอกเพื่อรับสนองอารมณ์ ทั้งสิ้น

เป็นสมุทัย

(สนองอารมณ์-เวทนา)

ผลอันเกิดจากจิตส่งออกนอกแล้วหวั่นไหว

เป็นทุกข์

(หวั่นไหว-คิดปรุงแต่ง,ตัณหา)

จิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้ง

เป็นมรรค

(สติเห็นจิตสังขารในขันธ์๕)

ผลอันเกิดจากจิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้ง

เป็นนิโรธ

เรื่องของใจมันเป็นอย่างนี้

บางทีก็คิดดี บางทีก็คิดชั่ว

ใจมันหลอกลวง เป็นมายา จงอย่าไว้ใจมัน

แต่จงมองเข้าไปที่ใจ

มองให้เห็นความเป็นอยู่อย่างนั้นของมัน

ยอมรับมันทั้งนั้น ทั้งใจดีใจชั่ว

เพราะมันเป็นของมันอย่างนั้น

ถ้าเราไม่ไปยึดถือมัน มันก็เป็นของมันอยู่แค่นั้น

แต่ถ้าเราไปยึดมันเข้า

เราก็จะถูกมันกัดเอา

แล้วเราก็เป็นทุกข์

หลวงปู่ชา สุภัทโท

จิต เป็นผู้รู้โดยธรรมชาติ เป็นแต่เพียงสักว่า รู้

คือ รู้สึก รู้นึก รู้คิด รู้ร้อน รู้เย็น รู้ได้เห็น ได้ยิน ได้ฟัง

และรู้ดมกลิ่น ลิ้มรส สัมผัสถูกต้อง สิ่งสารพัดทั้งปวง

ไม่รู้จักพินิจ พิจารณา วินิจฉัย ตัดสินอะไรไม่ได้ทั้งนั้น

จึงเป็นอันว่า ไม่รู้จักดี ไม่รู้จักชั่ว ไม่รู้จักผิด ไม่รู้จักถูก

สติ เป็นตัวผู้รู้ มีอำนาจอยู่เหนือจิต

สามารถรู้เท่าทันจิต และรู้เรื่องของจิตได้ดี

ว่าเวลานี้จิตดี เวลานี้จิตไม่ดี ตลอด

มีความสามารถทำการปกครองจิตของเราให้ดีได้จริงๆ

นักปฏิบัติในพระพุทธศาสนานี้

พึงกำหนดเอาตัวผู้รู้มีอำนาจอยู่เหนือจิตนั้น

มาตั้งลงตรงหน้าเป็นสติ

ทำหน้าที่กำหนดรู้ซึ่งจิต และรวมเอาดวงจิตเข้าตั้งไว้ในจิต

พยายามจนกว่าจิตจะรวมเป็นหนึ่ง

ท่านจึงจะเป็นผู้มีสติมีสัมปชัญญะพร้อมบริบูรณ์ในขณะเดียวกัน

หลวงปู่สิงห์ ขันตยาคโม

เมื่อเอาความทุกข์นั้นตั้งต้น

แล้วสาวหาเหตุของทุกข์นั้น

จึงทราบว่า ทุกอย่างเป็นเพียงความรู้สึกคิดนึก

ปรุงแต่งขึ้นมาให้สับสนวุ่นวายอลวนไม่มีที่สิ้นสุด

ไม่ใช่ของจริงเป็นเพียงสิ่งสมมุติ

..ยอมรับความจริงซะก็หมดเรื่อง

ว่าทุกสิ่งทุกอย่างมันคือละครมันหลอกเราทุกอย่าง

ทั้งทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ให้ลุ่มหลงวุ่นวายไปกับมัน

ให้เจริญสติให้มาก

ทั้งอิริยาบถและมองดูความรู้สึกคิดนึกปรุงแต่งของเรา

เมื่อมีสติกำกับอยู่ไม่พลาดจนชำนิชำนาญ

นั้นแหละคือตัวสมาธิ ที่แทรกอยู่ในตัวของมันเอง

เหมือนขบเกลียวเชือก..ผสมผสานกลมกลืนกัน

สุดท้ายจะเห็นเข้าไปข้างในเองว่า

ไอ้ตัวสมมุติมาหลอกกูอยู่ตั้งนมนานกาเล

หลวงพ่อประสิทธิ์ ถาวโร

จงพยายามรักษาใจตัวเดียวก็พอ

แล้วอย่าไปรักษาสิ่งอื่นให้มันยุ่ง

เพราะธรรมทั้งหลาย มีใจเป็นใหญ่

ถ้าเรารักษาใจตัวเดียวได้แล้ว ก็เท่ากับว่า

เรารักษาธรรมของพระพุทธเจ้าได้ทั้งหมดเลย

ให้คอยระวังดูใจ อย่าให้มันไปเกิด

คือเกิดยินดียินร้ายในสิ่งทั้งปวง

อย่าให้มันเกิดเลย ก็หมดทุกข์เท่านั้น

หลวงปู่คูณ สิริจันโท

“วิธีการของพระพุทธเจ้าไม่ได้สอนเราให้หนีการกระทบอารมณ์ มีตาก็ดู มีหูก็ฟัง มีจมูกก็ดมกลิ่น มีลิ้นก็รู้รส มีกายก็รู้สัมผัสทางกาย มีใจก็คิดนึกปรุงแต่ง ห้ามไม่ได้

แต่เมื่อมันกระทบอารมณ์แล้ว เกิดสุขให้รู้ เกิดทุกข์ให้รู้ เกิดกุศล อกุศล ให้รู้ไป แล้วเราจะเห็นว่าทุกสิ่งที่เกิดขึ้นนี่ ดับทั้งสิ้น ที่พระพุทธเจ้าสอนมุ่งมาตรงนี้

ไม่ใช่มุ่งปรุงแต่งจิตให้ว่างๆ ไม่ได้มุ่งปรุงดี แต่มุ่งให้จิตได้เรียนรู้ว่า สิ่งใดเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นดับเป็นธรรมดา

ที่ปัญจวัคคีย์ได้ยินธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ก็เข้าใจธรรมะขึ้นมาว่า สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นดับเป็นธรรมดา นี่คือเส้นทางของพระพุทธเจ้า

ไม่หนีการกระทบอารมณ์ แต่กระทบอารมณ์ไปแล้ว จิตปรุงอะไรขึ้นมา ปรุงชั่ว ปรุงดี ปรุงว่าง ปรุงอะไรขึ้นมาก็ตาม มีสติรู้เท่าทันลงไป แล้วเราจะเห็นว่า สิ่งใดเกิด สิ่งนั้นก็ดับ นี่คือธรรมะที่พระพุทธเจ้าสอนปัญจวัคคีย์ สิ่งใดเกิด สิ่งนั้นก็ดับ”

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช แสดงธรรมที่วัดสวนสันติ

ความว่างกับความสงบแตกต่างกันตรงที่

ความสงบต้องไม่มีความคิด ไม่มีอารมณ์

ต้องมีการกำกับกำหนด

ให้มีแต่ความสงบเพียงอย่างเดียวเท่านั้น

ส่วนความว่าง แม้ว่าจะมีความคิดหรือมีอารมณ์เกิดขึ้นบ้าง

แต่เมื่อย้อนดูจิตก็ยังว่างๆ อยู่ โดยไม่ต้องบังคับแต่อย่างใด

จิตที่ว่างจะเบากว่าจิตที่เป็นสมาธิ

เพราะไม่ต้องกำหนดหรือบังคับ

จึงเป็นจิตที่พร้อมจะเดินด้านปัญญาต่อไป

เพราะสามารถใช้สังขารความคิด

มาพิจารณาธรรมตามความจริงได้...

ลุงหวีด บัวเผื่อน

ที่จะห้ามไม่ให้คิดไม่ให้นึกนั้น ห้ามไม่ได้เด็ดขาด

ธรรมดาของจิตมันต้องมีคิดมีนึก

แต่หากมีสติควบคุมจิตอยู่เสมอ

คิดนึกอะไรก็รู้ตัวอยู่ทุกขณะ

เรียกว่า บริกรรมภาวนา

มีสติคุมจิตอยู่ทุกขณะ จนกระทั่งเป็นมหาสติปัฏฐาน

จะยืน เดิน นั่ง นอน ในอิริยาบถใดๆ ทั้งหมด

มีสติรอบตัวอยู่เสมอโดยที่ไม่ได้ตั้งใจให้มีสติ

แต่มันเป็นของมันเอง สติ ควบคุมจิตไปในตัว

เมื่อมีสติเช่นนั้นมันก็ไม่เกี่ยวข้องพัวพันกันกับสิ่งต่างๆ

เมื่อตาเห็นรูป หูได้ยินเสียง ลิ้นลิ้มรสต่างๆ

กายได้สัมผัส มันก็เป็นสักแต่ว่า

สัมผัสแล้วก็หายไปๆ

ไม่ได้เอามาเป็นอารมณ์ ไม่เอามาคำนึงถึงใจ

อันนั้นเป็น มหาสติ แท้ทีเดียว

หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี

ทุกข์เกิดขึ้นก็รู้ว่าทุกข์เกิดขึ้น

ทุกข์ตั้งอยู่ก็รู้ว่าทุกข์ตั้งอยู่

มันจะดับหรือไม่ดับ ไม่ได้ไปบังคับมัน

ถ้าไปบังคับก็กลายเป็นสมุทัย

ให้ทุกข์โผล่มามากขึ้น

ทุกข์ที่มีอยู่จะทุกข์มากขึ้น

ทุกข์จะดับเมื่อไร มันก็ดับของมันเอง

ขนาดเมื่อเกิดมันก็ยังเกิดของมันเอง มันตั้งอยู่เอง

เราจะบังคับให้มันดับ มันก็ไม่ดับถ้าไม่ถึงกาลเวลา

หลวงพ่อคำสด อรุโณ

อย่าพยายามไปบังคับจิตให้หยุดคิด

หน้าที่ของเราคือ

ทำสติตามรู้ความคิดไป

ทำสติตามรู้ไป ความคิดนั่นแหละ

คือเครื่องรู้ของจิตเครื่องระลึกของสติ

ความคิดเป็นฐานที่ตั้งอันมั่นคงของสติ

ตราบใดที่จิตยังมีความคิด สติยังมีความระลึก

สิ่งที่เราจะพึงได้จากการภาวนาคือ

ความที่สติมีพลังแก่กล้าขึ้นจนเป็นมหาสติ

เป็นสติที่มีฐานที่ตั้งอย่างมั่นคง แล้วกลายเป็นสติพละ

เป็นสติที่มีพละกำลังอันเข้มแข็ง

หลวงพ่อพุธ ฐานิโย

บุคคลที่หนีปรากฏการณ์

แต่ไม่ยอมหนีจิตปรุงแต่ง

ได้ชื่อว่าเป็นบุคคลที่

โง่เขลาเบาปัญญา

คนฉลาดจะพยายามหนีจิตปรุงแต่ง

แต่ไม่หนีปรากฏการณ์

หลวงปู่แหวน สุจิณโณ

การเรียนธรรมะ คือเรียนรู้เรื่องจิตของตัวเอง

เรียนจิตหลายดวงที่คิดโน่นคิดนี่มากมาย

เราเรียนรู้มากเข้าก็คิดน้อยลงๆ จนเหลือจิตดวงเดียว

พอจับจิตดวงเดียวได้ เราก็เริ่มรู้จิตตัวเรา

ธรรมะก็คือเรียนจิตหลายร้อยหลายพันดวง

วันหนึ่งนี่นับไม่ถ้วนเลย นั่งดูเถอะ คิดโน่นคิดนี่ ปรุงโน่น ปรุงนี่

ขยับกายหน่อยจิตมันก็ปรุงแต่งทันที

กระพริบตาหน่อยจิตก็ปรุงแต่งทันที

เคลื่อนไหวจิตมันก็ปรุงแต่งทันที ถ้าไม่มีสติมันก็ไปของมันเรื่อยเปื่อย

แต่พอสำรวมมากขึ้น มีสติมากขึ้น

อิริยาบถละเอียดมากขึ้น เข้ามามองดูตัวเองมากขึ้น

เราก็จะเห็นจิตพวกนี้มากขึ้น

พอเห็นมากๆ มันก็ดับไปๆ ดับแล้วก็หาย

หนักเข้าๆ มันก็วนเข้ามา มาเหลือ “จิตดวงเดียว”

มาเหลือเพียงเกิดแล้วก็ดับ เกิดแล้วก็เฉย...เกิดแล้วก็เฉย

จิตของเราก็จะสว่าง จิตของเราก็ว่าง

เรียนเรื่องจิตก็คือเรียนอย่างนี้

หลวงพ่อสนอง กตฺปุญโญ

ฝึกสติประจำวันนะ ตั้งแต่ตื่นนอนถึงลงนอน

เผลอแล้วๆ ไป ระลึกได้เอาใหม่ ไม่ต้องไปซีเรียสกับมัน

เราไม่ได้ทำเพื่อซีเรียส เราทำเพื่อความพ้นทุกข์..

อย่าไปบังคับมัน ให้เห็นทุกก้าว

เพราะไอ้ที่บังคับให้เห็นทุกก้าว..

มันมีความจงใจอยู่ ไม่รู้ตัว

มันมีอัตตาตัวตนในนั้นโดยไม่รู้ตัว..

ทำไปเรื่อยๆ แล้วมันจะค่อยเต็มเอง

สติสัมปชัญญะมันจะเต็มเอง

สมาธิมันจะตั้งมั่นตามกันไปหมด

พระอาจารย์วิชัย กัมมสุทโธ

เพราะสตินี้จะเป็นฐานสู่ความสงบของจิต จนเข้าสู่กระแสของปัญญาได้โดยง่าย...ทำไมต้องมีการฝึกหัดปฏิบัติธรรมอยู่เสมอ ไม่ว่าจะไปที่วัดไหน สำนักไหน ก็มีการให้ฝึกสมาธิ ฝึกเพื่ออะไร ก็ฝึกเพื่อให้สติเรากล้าแข็งนี่แหละ เมื่อเรามีสติอยู่เสมอ จะทำการทำงาน หรือคิดอะไรก็เป็นของง่ายไปหมด จึงเป็นที่มาของคำว่า "สติมา ปัญญาเกิด"

หลวงปู่บัว สิริปุณโณ