รูป คือ ความว่างเปล่า

พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรผู้ประกอบด้วยโลกุตรปัญญาอันลึกซึ้งได้มองเห็นว่า

โดยธรรมชาติแท้แล้วขันธ์ทั้งห้านั้นว่างเปล่าและด้วยเหตุที่เห็นเช่นนั้น

จึงได้ก้าวล่วงพ้นจากความทุกข์ทั้งปวงได้

สารีบุตร รูปไม่ต่างจากความว่าง ความว่างก็ไม่ต่างไปจากรูปรูปคือความว่างนั่นเอง

และความว่างก็คือรูปนั่นเอง เวทนาสัญญา สังขาร และวิญญาณ ก็เป็นดังนี้ด้วย

สารีบุตร ธรรมทั้งหลายมีธรรมชาติแห่งความว่าง ไม่ได้เกิดขึ้นและไม่ได้ดับลง

ไม่ได้สะอาด และไม่ได้สกปรก ไม่ได้เพิ่มขึ้น ไม่ได้ลดลง

ดังนั้น ในความว่างจึงไม่มีรูป ไม่มีเวทนาหรือสัญญา ไม่มีสังขาร หรือวิญญาณ

ไม่มีตาหรือหู ไม่มีจมูกหรือลิ้น ไม่มีกายหรือจิต

ไม่มีรูปหรือเสียง ไม่มีกลิ่นหรือรสไม่มีโผฏฐัพพะหรือธรรมารมณ์

ไม่มีโลกแห่งผัสสะ หรือวิญญาณ

ไม่มีอวิชชา และไม่มีความดับลงแห่งอวิชชาไม่มีความแก่และความตาย

และไม่มีความดับลงซึ่งความแก่ และความตาย

ไม่มีความทุกข์และไม่มีต้นเหตุแห่งความทุกข์

ไม่มีความดับลงแห่งความทุกข์และไม่มีมรรคทางให้ถึงซึ่งความดับลงแห่งความทุกข์ไม่มีการประจักษ์แจ้งและไม่มีการลุถึงเพราะไม่มีอะไรที่จะต้องลุถึง

พระโพธิสัตว์ผู้วางใจในโลกุตรปัญญาจะมีจิตที่เป็นอิสระจากอุปสรรคสิ่งกีดกั้น

เพราะจิตของพระองค์เป็นอิสระจากอุปสรรคสิ่งกีดกั้น

พระองค์จึงไม่มีความกลัวใดๆก้าวล่วงพ้นไปจากมายาหรือสิ่งลวงตา

ลุถึงพระนิพพานได้ในที่สุด

พระพุทธในอดีตปัจจุบัน และอนาคตผู้ทรงวางใจในโลกุตรปัญญา

ได้ประจักษ์แจ้งแล้วซึ่งภาวะอันตื่นขึ้นอันเป็นภาวะที่สมบูรณ์และไม่มีใดอื่นยิ่ง

ดังนั้น จงรู้ได้เถิดว่า โลกุตรปัญญา เป็นมหามนต์อันศักดิ์สิทธิ์

เป็นมนต์แห่งความรู้อันยิ่งใหญ่

เป็นมนต์อันไม่มีมนต์อื่นยิ่งกว่า เป็นมนต์อันไม่มีมนต์อื่นใดมาเทียบได้

ซึ่งจะตัดเสียซึ่งความทุกข์ทั้งปวง นี่เป็นสัจจะเป็นอิสระจากความเท็จทั้งมวล

ดังนั้น จงท่องมนต์แห่งโลกุตรปัญญา

คะเต คะเตปาระคะเต ปาระสังคะเต โพธิ สวาหา

ไป ไป ไปยังฟากฝั่งโน้นไปให้พ้นอย่างสิ้นเชิงลุถึงการรู้แจ้งความเบิกบาน

แปลจากต้นฉบับภาษาสันสกฤต

โดย พระมหาสมบูรณ์ วุฑฺฒิกโร

บทคัดย่อ:

"ปรัชญาปารมิตาหฤทัยสูตร เป็นพระสูตรขนาดสั้นที่บรรจุคำสอนอันเป็นหัวใจหรือเป็นแก่นของพระพุทธศาสนามหายาน

นั่นคือเรื่อง"ศูนยตา" หรือความว่าง (Emptiness)

หมายถึงว่างจากตัวตน ว่างจากแก่นสาร (Substance) ที่อยู่ได้ด้วยตัวมันเอง โดยไม่อาศัยสิ่งอื่น หรือสภาพที่สรรพสิ่งในจักรวาล

ดำรงอยู่แบบอิงอาศัยกัน ไม่มีสิ่งอยู่ได้ตามลำพังโดยไม่อาศัยสิ่งอื่น ซึ่งก็คือหลัก ปฏิจจสมุปบาทนั่นเอง"

ขอความนอบน้อมจงมีแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า ผู้ทรงปรัชญาปารมิตาอันประเสริฐ (ผู้ทรงมีปรัชญาอันเป็นเหตุให้ข้ามถึงฝั่ง

แห่งนิพพาน)

ครั้งนั้น พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์ ผู้ประเสริฐ กำลังปฏิบัติปรัชญาปารมิตาอันสุขุมลุ่มลึก มองลงลึกเข้าไปในขันธ์ ๕ แล้ว

เห็นว่า ขันธ์ ๕ ว่างจากสวภาวะ (ภาวะที่มีอยู่ด้วยตัวของมันเอง)

ดูก่อนสารีบุตร ในที่นี้ รูปคือความว่าง ความว่างคือรูป รูปไม่เป็นอื่นจากความว่าง ความว่างไม่เป็นอื่นจากรูป แม้เวทนา

สัญญา สังขาร และวิญญาณ ก็เป็นเช่นเดียวกันนี้

ดูก่อนสารีบุตร ในที่นี้ ธรรมทั้งปวง มีความว่างเป็นลักษณะ ไม่มีการเกิด ไม่มีการดับ ไม่มีความเศร้าหมอง ไม่มีความไม่

เศร้าหมอง ไม่มีความบอกพร่อง ไม่มีความเต็มบริบูรณ์

ดูก่อนสารีบุตร เพราะฉะนั้น ในความว่าง จึงไม่มีรูป ไม่มีเวทนา ไม่มีสัญญา ไม่มีสังขาร ไม่มีวิญญาณ ไม่มีตา ไม่มีหู

ไม่มีจมูก ไม่มีลิ้น ไม่มีกาย ไม่มีใจ ไม่มีรูป ไม่มีเสียง ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส ไม่สัมผัส ไม่มีธรรมารมณ์ ไม่มีจักษุธาตุ ฯลฯ ไม่มี

มโนวิญญาณธาตุ ไม่มีอวิชชา ไม่มีความดับอวิชชา ไปจนถึงไม่มีชรามรณะ ไม่มีความดับชรามรณะ ไม่มีทุกข์ ไม่มีสมุทัย

ไม่มีนิโรธ ไม่มีมรรค ไม่มีญาณ ไม่มีการบรรลุถึง ไม่มีการไม่บรรลุถึง (นิพพาน)

ดูก่อนสารีบุตร เพราะไม่มีการบรรลุถึง(นิพพาน) ดังนั้น พระโพธิสัตว์ ผู้ดำเนินตามปรัชญาปารมิตา จึงไม่พบอุปสรรคขัด

ขวางในจิตของตน (อจิตตวรณะ) เมื่อไม่มีอุปสรรคขัดขวาง พระโพธิสัตว์จึงข้ามพ้นความกลัว ข้ามพ้นความเห็นคลาดเคลื่อน (วิ

ปัลลาส) แล้วบรรลุถึงนิพพานอันสมบูรณ์

พระพุทธเจ้าทั้งปวง ทั้งในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต เมื่อทรงดำเนินตามปรัชญาปารมิตาอันนี้แล้ว ต่างก็ได้ตรัสรู้อนุตตรสัม

มาสัมโพธิด้วยกันทั้งสิ้น

ดังนั้น บุคคลควรทราบว่า ปรัชญาปารมิตา เป็นมหามนตร์ เป็นมหาวิทยามนตร์ เป็นมนตร์อันยอดเยี่ยม เป็นมนตร์อันหา

สิ่งใดเสมอเหมือนมิได้ เป็นมนตร์อันเข้าไปสงบระงับซึ่งทุกข์ทั้งปวง เป็นความจริงที่ไม่ผิดเพี้ยน มนตร์แห่งปรัชญาปารมิตา จึง

สมควรประกาศไว้ ดังนี้-

คเต คเต ปรคเต ปรสมฺคเต โพธิ สฺวาหา ไป ไป ไปฝั่งโน้นกันเถิด ไปฝั่งโน้นพร้อมกันเถิด โอ้โพธิ ! เพี้ยง