กรรมฐานเข้าสู่พระนิพพาน

เรานั้นก็จะมีพลังบุญที่มีความสุข เกิดมาจากจิตกายภายในอย่างแท้จริง เรียกว่า นิพพาน

“ตัวกู ของกู” ที่ตั้งที่เกิดของความทุกข์

.

“… “ตัวกู”แท้ๆ มันเป็นส่วนจิตใจ ส่วนความคิดความนึก ฉะนั้น อย่ามีความรู้สึกคิดนึกยึดมั่นถือมั่น ว่าเป็นตัวกู ว่าเป็นของกู แล้วมันก็หมดกันเท่านั้น ร่างกายก็ไม่มีความหมายอะไร มันก็เป็นเบญจขันธ์ที่บริสุทธิ์ไปเอง เป็นเบญจขันธ์ที่ไม่มีกิเลส ไม่มีอุปาทานไปเอง

.... ขออย่าให้มีความรู้สึกว่า “ตัวกู” ก็เรียกว่า“ตาย”; ตายอย่างภาษาธรรม แล้วก็..ไม่มีอะไรที่เป็น“ตัวกู” หรือเป็น“ของกู”แล้ว ความทุกข์จะเกิดที่ไหนได้? ความทุกข์มันจะต้องเกิดที่ “ตัวกู ของกู” เสมอ.”

.

พุทธทาสภิกขุ

------------------------

.

อัตตา - อัตตนียา

อหังการ - มมังการ

ตัวกู - ของกู

.

.... “ เราจะพิจารณากันว่า "ตัวเรา-ของเรา" นี้ มันทำให้เกิดทุกข์ขึ้นมาอย่างไร แล้วเราจะจัดการกับมันอย่างไร เริ่มตั้งแต่ชั้นที่จะทำลายตัวเราชนิดอันชั่วร้าย ให้เหลืออยู่แต่ตัวเราชนิดที่ดีๆ แล้วค่อยๆบรรเทายึดถือในตัวเราชั้นดีให้น้อยลงๆ จนกระทั่งถึงขั้นสุดท้าย คือไม่มีความรู้สึกของ "ตัวเรา-ของเรา" ชนิดใดๆ เหลืออยู่ในใจเลย

.... เรื่องมันก็จบกันเพียงเท่านี้ และเป็นการจบเรื่องหมดทั้งพระไตรปิฎก หรือทั้งหมดในพระพุทธศาสนา แล้วผู้นั้นก็จะประสบสันติสุขอันถาวร ไม่ว่าจะอยู่ในสภาพเช่นไร

.... เพราะสิ่งที่เรียกว่า "ตัวเรา-ของเรา" นี้ มันเป็นเหตุของความทุกข์ทุกอย่าง สิ่งที่เรียกว่า "ตัวเรา" และ "ของเรา" นี้ ก็มีชื่อโดยภาษาบาลีว่า "อหังการ" และ "มมังการ" ถ้าเป็นคำทางจิตวิทยา จะเรียกว่า "อัตตา" และ "อัตตนียา" ก็ได้ ทั้งหมดนี้ ก็หมายถึง จิตที่กำลังกลัดกลุ้มอยู่ด้วยความรู้สึกที่เห็นแก่ตัวจัด กำลังดิ้นรนทุกอย่างเพื่อจะทำตามใจตน โดยไม่คำนึงถึงศีลธรรม หรือ ความรู้สึกผิดชอบชั่วดีใดๆ

.... "อุปาทาน" คือการยึดมั่นถือมั่นทางจิตใจ เช่น ยึดมั่นในเบญจขันธ์ คือร่างกายและจิตใจ รวมกันว่าเป็น "ตัวตน" และยึดมั่นถือมั่นในสิ่งที่ถูกใจ อันมาเกี่ยวข้องด้วยว่าเป็น "ของตน" หรือที่ละเอียดลงไปกว่านั้นก็ยึดถือจิตส่วนหนึ่งว่าเป็น "ตัวเรา" แล้วยึดถือเอารูปร่างกาย ความรู้สึก ความจำ และความนึกคิด สี่อย่างนี้ว่าเป็น "ของเรา"

.

พุทธภาษิตมีอยู่ว่า...

" เมื่อกล่าวโดยสรุปแล้ว เบญจขันธ์ที่ประกอบอยู่ด้วยอุปาทาน นั่นแหละเป็นตัวทุกข์ "

.

.... ฉะนั้น คนที่มีอุปาทานยึดมั่นว่า "ตัวเรา" ว่า "ของเรา" จึงมีเบญจขันธ์ที่เป็นทุกข์ คือแสดงอาการที่ทนได้ยากแก่บุคคลนั้น และแสดงอาการที่น่าเกลียด น่าเอือมระอา แก่บุคคลที่ได้พบเห็นทั่วไป

.... ส่วนเบญจขันธ์ที่ไม่มีอุปาทานครอบงำนั้น หาเป็นทุกข์ไม่

.... ฉะนั้น คำว่า บริสุทธิ์ หรือ หลุดพ้น จึงหมายถึง การหลุดพ้นจากอุปาทานว่า "ตัวเรา" ว่า "ของเรา" นี้โดยตรง ดังมีพระพุทธภาษิตว่า "คนทั้งหลายย่อมหลุดพ้น เพราะไม่ยึดมั่นถือมั่นด้วยอุปาทาน" ถ้ายังมีอุปาทานก็ยังไม่พ้นจากความทุกข์ สิ่งที่เรียกว่า "ตัวเรา-ของเรา" นั่นแหละเป็นบ่วงทุกข์ ที่คล้องหรือร้อยรัดผูกพันเราทั้งหลายอยู่ ถ้าเราตัดบ่วงนี้ให้ขาดไม่ได้ อยู่เพียงใด เราก็จะต้องเป็นทุกข์อยู่เรื่อยไป”

.

พุทธทาสภิกขุ

.

# ท. ส. ปัญญาวุฑโฒ - รวบรวม. #

คนเราทำไมถึงต้องกลับมาเกิด?

เพราะเราทุกคนมีกรรมเป็นกำเนิด มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย

กรรม คือผลของการกระทำที่เราได้ทำไว้แล้ว ทั้งที่เป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรม เราจึงมีผลแห่งกรรมนำมาเกิด

โดยธรรมชาติให้เรายืมธาตุ 4 จากดิน น้ำ ลม ไฟ ก่อกำเนิดเป็นร่างกายมนุษย์ และแปรสภาพมาเป็นปัจจัย 4 คืืออาหาร เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค ที่อยู่อาศัย เพื่อให้เรามีโอกาสได้มาเรียนรู้ความจริงของการเกิด ความจริงที่เราหลงเข้าไปยึดเอาสิ่งที่ธรรมชาติสร้างขึ้นมา"เป็นเรา" เมื่อเรายังไม่เข้าใจความจริงนี้ เราจึงจำเป็นต้องกลับมาวนเวียนเกิดเวียนตายต่อไป

ดังนั้นในทุกสภาวธรรมที่ปรากฎอยู่ในปัจจุบันขณะ เราจำเป็นต้องให้้จิต..ได้เห็นสัจธรรม (ความจริง) เพื่อให้จิตยอมรับความจริงของกายใจตนเอง แล้วยอมสละคืนความหลงยึดมั่น ถือมั่นว่า 'กายใจนี้เป็นเรา เป็นของของเรา'

.

วิมุตติธรรม

การหลุดพ้น ตามแบบพุทธศาสนา

.

❝ คำว่า “เรา” หรือ ความรู้สึกว่า“ตัวเรา” นั้น เป็น"ความรู้สึกของกิเลส"

ที่เป็นเหมือนโคลนที่เข้ามาหุ้มห่อตัวเรา ที่เราได้ล้างออกเรื่อยๆ จนหมดสิ้นไปแล้ว

ความรู้สึกว่า เรา หรือ อุปาทาน นั้น ไม่มีแล้ว เท่ากับซี่กรงหักหมดแล้ว เราจึงออกมานอกกรงได้ เรียกว่าจิตหลุดออกมาได้ หรือจิตพ้นจากอุปาทาน เท่านั้นเอง หาใช่ตัวเราไม่

จิตนั้น ก็ไม่ใช่ตัวเรา เพราะจิตนั้นไม่มีความยึดถือตัวมันเองว่า “ตัวเรา” จึงได้หลุดออกมาได้

ท่าน(พระพุทธเจ้า)จึงตรัสว่า “การหลุดพ้นนั้นมีแล้ว แต่ตัวผู้หลุดพ้นหามีไม่ ”

นี่แหละ คือ การหลุดพ้นตามแบบของพุทธศาสนา

.

การหลุดพ้นตามแบบของพุทธศาสนานั้น เราที่เป็นพุทธบริษัทจะต้องเข้าใจให้ดีๆ

ย่อมเป็นการหลุดพ้นอย่างเด็ดขาด ไม่มีเยื่อใยของอุปาทานเหลืออยู่ แม้แต่เล็กน้อย

.

การหลุดพ้นที่ไม่เด็ดขาด ยังมีอุปาทานเหลืออยู่บ้างโดยไม่รู้สึกตัวนั้น เป็นการหลุดพ้นของพวกอื่นเขา หาใช่ของพุทธศาสนาไม่

การหลุดพ้นชนิดนั้นหลุดพ้นแต่เพียงจากความยึดถือที่หยาบๆ ไม่สามารถหลุดพ้นจากความยึดถือชั้นละเอียด

จะต้องทำการปฏิบัติต่อไปอีกขั้นหนึ่ง จึงจะเป็นการบรรลุถึง"นิพพาน“นิพพาน”

.

การพูดว่า “ตัวเรา” ในขั้นนี้ ถ้ามีพูด ก็สักว่าพูด เพราะไม่มีคำ(อื่น)จะพูดเท่านั้น หาได้มีความยึดถือกอดรัดเอาสิ่งที่บริสุทธิ์นั้นมาเป็น “ตัวเรา” อีกก็หาไม่

.

จิตที่หลุดพ้นจากความยึดถือก็หมดทุกข์

เพราะทุกข์มีอยู่ที่จิตซึ่งมีความยึดถือเท่านั้น ❞

.

พุทธทาสภิกขุ

ที่มา : ธรรมบรรยายหัวข้อเรื่อง“หลักหินยาน-มหายาน”

----------------------------------------

.

ไม่มี "คน"

.

"พระพุทธศาสนามุ่งหมายที่จะบอกให้รู้ว่า "ไม่มีคน ที่เป็นตัวเราหรือของเรา"นั้น ไม่มี;

มีแต่ความเข้าใจผิดของจิตที่ไม่รู้ สิ่งที่มีอยู่ก็เพียงแต่ร่างกายกับจิตใจ ซึ่งก็ล้วนแต่เป็นธรรมชาติ หรือเป็นธาตุตามธรรมชาติ;

มันมีอาการเป็นกลไก mechanism ปรุงแต่งเปลี่ยนแปลงอะไรได้อยู่ในตัวมันเอง.

ถ้าผิดวิธีก็เกิดความโง่ความหลงขึ้นมา จนให้รู้สึกว่า"มีตัวเรา มีของเรา"

ถ้าถูกวิธีมันก็ไม่เกิดความรู้สึกอย่างนั้น แต่จะเป็นสติปัญญาอยู่ตามเดิม รู้แจ้งเห็นจริงอยู่ตามเดิมว่า"ว่างจากตัวเรา หรือ ของเรา"

และมูลเหตุให้เกิดทุกข์ ก็คือ "ความหลง ความเข้าใจผิดว่ามีตัวเรา มีของเรา นั่นเอง."

.

พุทธทาสภิกขุ

ธรรมกถาเรื่อง "ใจความทั้งหมดของพระพุทธศาสนา"

เมื่อ วันที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๐๔

ณ ชุมนุมศึกษาพุทธธรรม ศิริราชพยาบาล

------------------------------------------

.

"คน" ไม่มี

.

"ว่าโดยความจริงแท้ ( สัจจะ ) ในโลกนี้มีแต่นามและรูป ( นามธรรมและรูปธรรม ) ก็แลในนามและรูปนั้น สัตว์หรือคน ก็หามีไม่ นามและรูปนี้ว่างเปล่า ถูก( ปัจจัย )ปรุงแต่งขึ้น เหมือนดังเครื่องยนต์ เป็นกองแห่งทุกข์ ( สิ่งไม่คงตัว ) เช่นกับหญ้าและฟืน"

.

คัมภีร์วิสุทธิมรรค ๓/๒๑๖

-------------------------------------------

.

"ทุกข์ นั่นแหละ มีอยู่ แต่ผู้ทุกข์หามีไม่,

การกระทำมีอยู่ แต่ผู้ทำไม่มี,

นิพพานมีอยู่ แต่คนผู้นิพพานไม่มี,

ทางมีอยู่ แต่ผู้เดินทางไม่มี."

.

คัมภีร์วิสุทธิมรรค ๓/๑๐๑

ความสงบของโลกธาตุภายในและภายนอก

องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ได้ทรงมอบมรดกธรรม อันล้ำค่าไว้ให้แก่ชาวโลก

หนทางที่จะปลดเปลื้องตน จากความทุกข์ทรมานทั้งปวง พบกับความสงบสุขที่แท้จริง

คือพระนิพพานได้ ก็คือสติปัฏฐาน​ 4

เมื่อท่านทั้งหลาย...ได้อบรมสติปัฏฐาน4 อยู่เนืองๆ

หมั่นเจริญสติ ระลึกรู้สึกตัวขึ้นมาอยู่เสมอ นั่งก็รู้สึกตัว ยืนก็รู้สึกตัว เดินก็รู้สึกตัว

คู้ เหยียด เคลื่อนไหว ก็ระลึกรู้สึกตัวขึ้นมาอยู่เสมอ

ทำให้มากเจริญให้มาก ตั้งแต่ตื่นนอนจนกระทั่งหลับไป

เมื่อท่านทั้งหลายพากเพียร อบรมสติปัฏฐาน4 อยู่เนืองๆ

จนสติมีกำลัง เกิดความรู้สึกตัวทั่วพร้อมขึ้นมา

อารมณ์อยาบๆต่างๆหลุดออกไป เข้าถึงสภาวธรรมที่ละเอียด

เกิดปีติ เกิดความซาบซ่านเอิบอาบทั่วกาย เกิดความสุขเบาสบาย

เกิดอุเบกขา​ ความนิ่งสงบตั้งมั่นอยู่

ท่านทั้งหลายก็จะสัมผัสสภาวธรรมของภายใน

ที่เรียกว่า"กายภายใน​ หรือ นามกาย" นั่นเอง

กายหยาบหรือกายเนื้อเป็นกายภายนอก

แต่เมื่อเข้าถึงระดับของสมาธิ เข้าถึงสภาวธรรมภายใน

ก็จะพบสิ่งที่เรียกว่ากายละเอียด หรือนามกายนั่นเอง

กายภายใน กับ กายภายนอก

ยิ่งสภาวะละเอียดประณีตขึ้นเท่าไหร่

ผู้ปฏิบัติก็จะพบว่า มิติภายใน กับมิติภายนอก มีความแตกต่างกัน

#มิติภายนอกเป็นเรื่องของกายภาพต่างๆ

#ส่วนมิติข้างในเป็นเรื่องของพลังงาน

ตั้งแต่ปีติ ความซาบซ่าน ความสุขเบาสบาย

อุเบกขา ความนิ่งสงบ

#ถ้าเป็นระดับอรูปฌานก็เวิ้งว้างไร้ขอบเขต

อันนี้เป็นมิติของชั้นพลังงาน เป็นกายละเอียด ที่เรียกว่านามกาย

สติปัฏฐานก็จะสามารถรู้ได้ทั้งกายภายใน และกายภายนอก ในเวลาเดียวกัน

รู้ได้ทั้งภายใน และภายนอก

ก็จะพบว่ากายภายนอกมันก็ส่วนหนึ่ง กายภายในก็ส่วนหนึ่ง

เมื่อจิตละเอียดเริ่มรู้สึกได้ไหม? บางทีการเคลื่อนมันไม่สัมพันธ์กันก็มีนะ

โดยเฉพาะเริ่มเข้าถึงจิตที่ละเอียดมากๆหน่อย

โล่งมากๆ บางทีกายภายนอกมันนอนอยู่

แต่กายภายในมันก็เคลื่อนไหวได้ ที่เรียกว่านามกาย

แล้วเมื่อสามารถเปลื้องจิตออกไปได้ ยกจิตขึ้นสู่วิปัสสนาญาณ

ธรรมทั้งหลายก็จะปรากฏตามความเป็นจริง เห็นการแตกดับของรูปนามขันธ์ 5 ได้

กายภายนอกก็แตกดับ รูปนามขันธ์ 5.. แบบหยาบ

กายภายในก็แตกดับ รูปนาม..แบบละเอียด

รูปนามนี้มีทั้งแบบหยาบ และก็แบบละเอียด

ภายใน และภายนอก ก็แตกดับเช่นกัน

มิติภายนอกก็แตกดับ มิติภายในก็แตกดับ

แม้กระทั่งจิตผู้รู้ ที่เป็นวิญญาณขันธ์ก็แตกดับ

ขันธ์ทั้ง 5 มีแต่การเกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็ดับไป

ทุกสรรพสิ่งก็เป็นเช่นนั้นเอง

เมื่อท่านทั้งหลายดำรงอยู่ในวิปัสสนาญาณ

สามารถถอดถอนตัณหาอุปาทาน

หลุดจากการยึดมั่นถือมั่น

ก็จะสามารถสลัดคืน

สู่ความบริสุทธิ์ของธรรมชาติได้

เข้าถึงเนื้อสภาวธรรมที่บริสุทธิ์

มันจะเป็นพลังงานความว่างที่บริสุทธิ์

ที่พ้นจากการปรุงแต่ง

การเข้าถึงธรรมชาติที่บริสุทธิ์นี้

เปรียบเหมือนท่านทั้งหลาย

ได้เข้าถึงแหล่งน้ำที่บริสุทธิ์

ที่สิ่งนี้แหละจะไปชำระล้างน้ำเสียต่างๆ

น้ำดีชำระล้างน้ำเสีย

สิ่งนี้แหละที่จะไปชำระด้านมืดในใจของเรา

ไม่ว่าจะเป็นวิบากกรรม เป็นพันธะต่างๆ

ต้องใช้ความบริสุทธิ์นี้แหละ

ที่ไปชะล้างด้านมืดในใจ

ที่มันสะสมมานับภพชาติไม่ถ้วน

ทุกคนมีทั้งสองด้านเสมออยู่แล้ว

ทั้งด้านมืดและด้านสว่าง

อยู่ที่ว่าด้านไหนจะมีกำลังมากกว่ากัน

หรือว่าอยู่ที่ด้านไหนกำลังให้ผลอยู่

ถ้าเรามีด้านสว่างมากกว่า ก็จะเป็นวิถีดวงจิต

ส่วนใหญ่แล้วก็จะเป็นวิถีที่ลอยขึ้นสูง

ตามหลักของธรรมชาติ

ธรรมชาติบริสุทธิ์มันเป็นธรรมชาติที่เบา ก็ลอยขึ้น

ส่วนความมืดเป็นธรรมชาติที่หนัก ก็ดึงลง

ถ้าเรามีด้านมืดมากกว่า

มันก็จะคอยดึงวิถีของดวงจิตนั้นๆ

ให้ดึง ให้ตกต่ำไปเรื่อยๆ

เพราะฉะนั้นการปฏิบัติ

จนเข้าถึงความบริสุทธิ์ตรงนี้แหละ

ที่จะไปค่อยๆชาร์จชำระด้านมืดในใจ

ต้องค่อยๆชำระกันไป