พระเจษฎา คุตฺตจิตฺโต

สิ่งสำคัญที่จะต้องมีในการรู้ธรรม

คือการมีจิตตั้งมั่น จะเห็นว่า แม้มีผู้ปฏิบัติมากมาย

แต่ผู้เห็นแจ้งจริงมีน้อยกว่าน้อย เพียงเพราะขาดจิตที่ตั้งมั่น

เป็นเพราะส่วนมากไปติดข้องอยู่กับความสงบ

และความเพลินในอารมณ์ต่างๆ พระพุทธองค์ทรงตรัสไว้ว่า

"เมื่อจิตตั้งมั่น ย่อมเห็นตามจริง"

กระบวนการมีเพียงเท่านี้ สิ่งที่เป็นเหตุ

แห่งการให้จิตตั้งมั่น คือ สติและสัมปชัญญะ ที่ถูกต้อง

อธิบายง่ายๆเลยคือ รู้สึกระลึกได้ถึงกาย ใจ

แต่ไม่ไหลเข้าไปเป็น

"เมื่อเห็นตามจริง ย่อมเบื่อหน่าย

คลายกำหนัด เมื่อคลายกำหนัดจึงหลุดพ้น"

นี่เป็นกระบวนการตามธรรมชาติที่ต้องเป็นไป

ให้สร้างเหตุไว้นะคือการมีสติรู้สึกตัว

ในทุกๆช่วงของชีวิต ให้ทุกช่วงของชีวิต

คือขณะแห่งการภาวนา สู่ความรู้แจ้ง....

ความชอบ ไม่ชอบเกิดขึ้นที่จิต

เมื่อรู้ทันทั้งชอบและไม่ชอบ

จิตจึงเป็นกลาง

จิตเป็นกลางนี้แหละคือจิตที่รู้จริงๆ

เมื่อเป็นกลางแล้วจึงสามารถที่จะ

รู้ตามเป็นจริงได้ คือทุกสิ่งนั้นล้วนเกิดดับ

เมื่อเห็นว่าทุกสิ่งล้วนแล้วแต่เกิดดับ

จิตจึงไม่เข้าไปมั่นหมาย

จึงว่างจากการเข้าไปจับถือไว้

เมื่อจิตรู้ไปจนเกิดความคลายออก

จิตจะถอนความหมายรู้ในทุกสิ่ง

ทวนกลับเข้าหาตัวจิตเองคือธาตุรู้

กระบวนการมรรคผลก็เกิดตรงนี้เอง

อดทนที่จะเรียนรู้นะ...สำหรับชีวิต

เรียนรู้ที่จะอดทนนะ...สำหรับชีวิต

ชีวิตมันบัดซบ...ไม่มีอะไรได้อย่างใจหรอกนะ

เรียนรู้ให้เห็นความจริง

ด้วยใจที่อดทนและเป็นกลาง

กลางจากชอบชัง ใจก็จะไม่ดิ้นรนไป

กับสิ่งที่บังคับไม่ได้จึงเกิดความพอ

ความสมดุลย์แห่งชีวิต

เป็นความพอดีสมควรตามมรรคา

เมื่อเห็น รับสัมผัส สิ่งใด

ก็เพียงรู้ว่าเป็นอย่างนั้น

เห็นในปัจจุบัน รู้ในปัจจุบัน

เมื่อนั้นจึงละความปรุงแต่งที่เกิดขึ้น

เพราะการเห็น การสัมผัส นั้นได้

เพราะที่ขณะปัจจุบันนั้น

ไม่มีสิ่งใดตั้งอยู่ได้เลย

แม้แต่ความเป็นตัวตน.....

ทุกๆ สิ่ง ทั้งภายนอกภายในจิตใจ

หมุนเวียนเปลี่ยนแปลงไม่มีที่สิ้นสุด

อยู่ที่ว่าเราจะรู้แล้วยอมรับความจริง

ด้วยใจเป็นกลางได้ไหม

คนทั่วไป ทุกข์ ....

เพราะยอมรับความเปลี่ยนแปลงไม่ได้....

เพราะความอยากจะให้สิ่งที่ตนยึดถือไว้

คงอยู่ถาวร หรือ ไม่อยากให้บางสิ่งคงอยู่

เพียงรู้ว่า...ไม่ว่าจะสุข ทุกข์ หรืออารมณ์ใดๆ

ล้วนเป็นตัวทุกข์แท้ เมื่ิอนั้นเองที่กระแส

แห่งการดึงดูด หรือผลักดันเป็นอันดับลง

เกิดการปล่อยออกตามธรรมชาติ

สู่ธรรมชาติเดิมๆของทุกๆสิ่งเอง

เมื่อมีความสุข ความทุกข์เกิดขึ้น

แล้วใจเกิดหวั่นไหว ในสุข ทุกข์นั้น

เราทำได้เพียงรู้เท่าทันความหวั่นไหวนั้น

ให้เห็นว่ามันไม่เที่ยง บังคับบัญชาไม่ได้จริงๆ

ไม่ใช่ไปกดข่มใจ ไม่ให้มันหวั่นไหว

การกดข่มใจไว้ก็คือการหลีกหนีความจริง ไม่กล้าเผชิญหน้า

ไม่ใช่หนทางหรือปฏิปทาของนักวิปัสสนาภาวนา....

ต้องเห็นลงไปในทุกข์ ในกิเลสที่เกิดขึ้นจริงๆ

ที่สามารถรับรู้ได้จริงๆ อย่ามัวเอามาคิดว่ามันชื่ออะไร

หรือเป็นอย่างไร เพียงแค่รู้ว่ามีบางอย่างเกิดขึ้นจริง

สิ่งนั้นนำทุกข์มาให้จริง

การที่เรามัวเอาไปคิดไปเทียบกับตำรา

จะทำให้เราพลาดจากการรู้ตามเป็นจริง

ว่ามันเป็นอย่างไร มีอาการอย่างไร

มันคงอยู่ และดับไปอย่างไร

การ รู้ นั้น ต่างจาก การคิดว่าเข้าใจว่า รู้

การรู้นั้น ไม่มีความสำคัญในการ รู้

หรือ ความสำคัญในการปล่อยวาง รู้ ก็ไม่มี

การรู้นั้นเกิดเพราะเหตุปัจจัยที่สั่งสมปฏิบัติมา

จึงไปตระหนักถึงธาตุรู้ที่มีอยู่แล้ว ไม่ใช่ว่า

มาจากการปรุงแต่งการรู้ขึ้นมา อันนี้ต้องนำไปสังเกตเอา

จะอธิบายเป็นฉากๆ ก็จะไปนำทางให้จิตปรุงแต่งคาดเดาไปเสีย

จิตที่ฝึกไว้ให้คุ้นเคยกับความรู้สึกตัว

สามารถตั้งมั่นได้เป็นอัตโนมัติ

เมื่อคราใกล้ตาย ควบคุมความรับรู้ทางกายไม่ได้แล้ว

จิตมันจะวางอาการทางกาย มารู้อยู่ภายในเอง

ถ้าฝึกมาดี จะเห็น กรรมนิมิต ผุดขึ้นมากมาย

ในช่วงเวลาไม่กี่ขณะจิต แต่จิตรู้นี้ไม่เข้าไปจับอีก

เมื่อวางในกรรมนิมิตนั้นแล้ว จิตจะสว่างเจิดจ้าขึ้นเต็มที่

ส่วนเป็นอย่างไรต่อ จะยึดเอาความสว่าง

หรือ วางความสว่าง ทิ้งความหมายรู้ทั้งมวล

ก็ขึ้นอยู่กับว่า เราฝึกฝนมาเพื่อเอาหรือเพื่อทิ้ง

ไม่ต้องเป็นผู้รู้

แต่ให้มีผู้รู้ประจำใจ

ขอเพียงไม่หลงไม่ไหลไปก็พอ

ความคิดว่ารู้มักลากใจให้กลายเป็นอสุรกาย

คอยติคนนั้น คอยเตือนคนนี้ ด้วยทิฏฐิและมานะ

เมื่อมีคนเชื่อถือ ยิ่งสำคัญตัวเหนียวแน่น

ไม่ต้องรู้มาก ไม่ต้องคิดเยอะหรอก

เพียงแค่รู้....รู้ใจก็พอนะ รู้แล้วไม่ไปเป็น

จิตที่เจริญสติสัมปชัญญะมาอย่างต่อเนื่อง

แม้เมื่อมีความฟุ้งซ่านก่อตัวขึ้น

ซึ่งมาจากการที่รับผัสสะต่างๆ มากมาย

แต่จิตนั้นก็ไม่ไปทำอะไรกับความฟุ้งนั้นๆ

เพียงแค่รู้สึกว่ามีความฟุ้งเกิดขึ้นอยู่...เพียงเท่านั้น

ความฟุ้งซึ่งขาดกระแสของตัณหาหล่อเลี้ยง

ย่อมดับลงอ่อนกำลังลง จนหายไปในที่สุด

ถ้าเกิดว่ามีเราไปกระทำอะไรซักอย่าง

เช่นว่า ชอบหรือชัง ในความฟุ้งนั้น

เหมือนกับเราคอยเติมเชื้อให้มันอยู่เรื่อย

ย่อมไม่อาจที่จะดับลงตามธรรมชาติได้เลย....

ความทุกข์ภายในใจเป็นของแปลก

ยิ่งปฏิเสธมันเท่าไร

มันก็ยิ่งทุกข์มากและคงอยู่ได้นาน

แต่เมื่อรู้เห็นมัน แล้วรู้จักยอมที่จะรับมัน

ด้วยท่าทีที่ไม่ปฏิเสธ และดึงดูดเข้ามา

ความทุกข์นั้นกลับไม่สามารถตั้งอยู่ภายในใจเราได้เลย....

ใจนี้ไม่เคยรู้ความจริงของชีวิตมาก่อน

ต้องสอนต้องอบรมให้มาก

นำทางให้มันรู้ให้มันเห็นความจริง

ว่ามีแต่ทุกข์ล้วนๆ ที่มีอยู่ที่เป็นอยู่

มีแต่ทุกข์ล้วนๆ ที่ดับลงไป

เมื่อเห็นความจริง เพียงชั่วพริบตาเท่านั้น

ย่อมวางความสำคัญมั่นหมายในกองทุกข์

ไปรู้แจ้งธรรมอันไม่เกิด ไม่ดับ ทันที....

ทุกข์นั้นเกิดที่ใจของเรา

เพราะมีเราในใจจึงมีทุกข์

ละเราออกจากใจเสีย

ก็เหลือเพียงธรรม.....

สิ่งใดที่เรารู้เท่าทัน

สิ่งนั้นไม่สามารถที่จะดึงใจของเรา

ไปทรมานให้เกิดทุกข์ขึ้นได้

~~~~~~~~~~~~~~~~~~

หลวงพ่อพุธ ฐานิโย

การรู้ อยู่ที่รู้ หมายถึงว่าเมื่อมีกิเลสเกิดขึ้นมา

จิตก็จะรู้กิเลส ไม่ไปเป็นกิเลส

คือมีอารมณ์เข้ามากระทบก็รู้อันนั้นแต่ไม่เข้าไปเป็น

แต่ไม่ใช่หมายความว่าให้ไปเพ่งอยู่ที่จิตรู้อย่างเดียว

อันนั้นจะไม่เห็นกิเลสเลย เมื่อไม่รู้กิเลสจะไปละกิเลสได้อย่างไร

การเพ่งอยู่ที่รู้เป็นการทำสมถะเท่านั้น จิตจะอยู่กับความว่างๆ

สิ่งภายนอกกระทบไม่ถึงใจ มีเจตนาคือตัวภวตัณหาคอยหล่อเลี้ยง

เพราะฉะนั้นใช้จิตใจปกติธรรมดานะในการเรียนรู้ทุกข์

สอนจิตให้รู้ว่าเมื่อเข้าไปจับไปถือแล้วนำทุกข์มาให้ทุกครั้ง

เรียนรู้ให้เห็นลงไปจริงๆ จนใจถอนตัวเองโดยไม่ต้องเจตนา

ทุกข์น่ะท่านให้รู้ ไม่ใช่ให้ไปละ ข่มหรือทำเป็นไม่รู้...

ความรู้สึกตัวแต่ละครั้งเป็นถอนใจ

ออกจากที่จมอยู่ในทุกข์

ที่บางครั้งเราไม่เห็นว่ามันเป็นทุกข์

เมื่อถอนใจออกมาเป็นเพียงผู้ดูได้แล้ว

ย่อมเห็นความจริงของสิ่งทั้งปวง

ว่ามันไม่เที่ยง ทนอยู่ในอาการเดิมไม่ได้

ไม่มีใครเป็นเจ้าของที่จะบังคับได้จริง

เห็นเพียงชั่วขณะอยู่ที่ว่าจิตจะเก็บเกี่ยวความรู้นั้น

ได้มากน้อยเพียงไร ถ้ามันยังไม่พอก็ต้องเห็นเรื่อยๆ

ถ้ามันถึงจุดที่พอแล้ว เราจะรู้ได้ด้วยตัวเอง.....

ภายนอกร้อน ขอใจอย่าร้อนตาม

ภายนอกวุ่นวาย ขอใจอย่าวุ่นตาม

ทำสิ่งที่สมควรทำ แต่ให้ใจ

ลอยตัวอยู่เหนือเหตุการณ์

ด้วยสติ สัมปชัญญะ

ที่เจริญมาอย่างต่อเนื่อง

เป็นเพียงผู้สังเกต เป็นเพียงผู้ชม

นี่เรียกว่ารักษาใจไว้ในที่อันควร

แม้เรายังต้องอยู่ในโลก

แต่ใจเราไม่ต้องคลุกไปกับโลกก็ได้...

การปล่อยวางไม่ใช่หมายถึง

ไม่ต้องทำอะไรไม่ยุ่งเกี่ยวกับอะไร

สิ่งใดเป็นคุณงามความดี เป็นธรรม

จะยิ่งตั้งใจประพฤติเพราะไม่เห็นแก่ตัวแล้ว

สิ่งใดเป็นสิ่งเลวทราม อยุติธรรม

ขัดกับคุณธรรมดีงาม จะยิ่งขจัดให้หมดไป

เพราะปราศจากอคตินี่เป็นการปล่อยวาง

ในความเป็นตัวตน แต่ทำตามความถูกต้อง

ธรรมะคือความถูกต้อง ธรรมะคือหน้าที่ที่ถูกต้อง....

การที่เราจะละความพอใจในอารมณ์ต่างๆ ในขั้นแรกๆนั้น

ทำได้ด้วยการมีสติ สัมปชัญญะรู้เท่าทันในความพอใจ

ในอารมณ์นั้นๆความพอใจทำให้เกิดความเพลิน

หน่วงเหนี่ยวใจไว้กับสิ่งนั้น ทำให้มองไม่เห็นความจริง

ว่ามันไม่เที่ยง เหมือนสิ่งนั้นๆ จะคงอยู่ตลอดไป

เป็นเพราะเราเติมเชื้อคือความอยากให้มันตลอดนั่นเอง

เมื่อรู้ทันความพอใจแล้วใจจะเป็นกลางโดยทันที

ไม่ให้ค่า ไม่อคติ ไม่หวังให้อยู่นานหรือสั้น เหลือเพียงแค่....รู้

การรู้นี่แหละเป็นกลางแล้ว

ไม่ซ้าย ไม่ขวา ไม่หน้า ไม่หลัง ไม่ใน ไม่นอก

เมื่อเกิดอาการอันใดก็แล้วแต่

เพียงแค่รู้ แบบไม่แทรกแซง รู้ซื่อๆตรงๆ

จิตจะดำเนินด้วยความเป็นกลางเอง

กลางจากชอบชัง กลางจากนอกใน

นอกก็รู้ ในก็รู้ ชอบก็รู้ ชังก็รู้ เฉยก็รู้

รู้ .... อันนี้กลางแล้ว ไม่ต้องไปทำให้กลางนะ....

รสชาติที่หวานชื่น

มักมีรสขมติดปลาย

สุขอันใดที่่เกิดขึ้น

มีทุกข์เจือปนอยู่เสมอ

ไม่เพลินในสุข ไม่ผลักไสทุกข์

ทางสายกลาง จะปรากฏชัดกับใจ......

อย่ามัวระทมทุกข์กับสิ่งที่ผ่านไปแล้ว

สิ่งที่เป็นอดีตที่ทำให้ทุกข์

เพราะว่าไปตรึกไปนึกถึงเองโดยไม่มีสติ

รู้ให้ทันความคิด ความพอใจไม่พอใจ อยู่กับปัจจุบัน

ความสุขก็มีก็เกิดขึ้นได้ง่ายๆ

แล้วไม่เพลินไปกับความสุขนั้น

เพราะมีสติอยู่ เมื่อมีทุกข์อย่าแก้ปัญหาผิดที่

โดยหวังว่าจะลืมความเจ็บปวดที่ผ่านมา

แต่ต้องเผชิญหน้าแล้วรับความจริงด้วยใจเป็นกลาง

ใจไม่กระเพื่อมรู้ว่าเมื่อมีเกิด ก็ต้องมีดับ

ใจเราจะปลอดโปร่งเองด้วยปัญญา.....

คนที่บอกว่าเบื่อโลก ต้องสังเกตุใจให้ดีว่า

เบื่อเพราะโทสะ คือ โลกนี้มันไม่ได้อย่างใจ

หรือเบื่อด้วยปัญญา เบื่อจากส่วนลึกของใจ

ว่าไม่มีอะไรที่น่าเอา น่าเป็น

ถ้าเบื่อเพราะไม่ได้อย่างใจ เมื่ออกมาอยู่ในที่สงบ

ก็จะไม่ได้อย่างใจอีก เพราะใจถูกตัณหาชักจูงไปตลอด

ถูกกิเลสมันลากไป โดยเห็นว่าสิ่งที่ตัวคิด

เหตุผลของตัวเองนั้นถูกต้องแล้ว เชื่อความคิดไปซะหมด.....

ความมืดเมื่อแสดงตัวแล้ว ถูกเห็นแล้ว

ในความเป็นสิ่งดำมืดย่อมต้องแพ้แสง

แสงที่รวมกันมากย่อมขจัดความมืดให้สิ้นไป

แต่ถ้าแสงน้อย ย่อมต้องถูกความมืดกลืนกิน

ตกอยู่ในความมืดไปอีกนาน กำลังของแสงจึงสำคัญนัก

แสงมาจากใจบริสุทธิ์ตั้งมั่น..มีแต่ความปราถนาดีแผ่ออกมา......

พาใจกลับมาอยู่กับปัจจุบัน

มาอยู่กับความรู้สึกตัว

เมื่อต้องเดิน ให้รู้ว่ามีการเดิน ไม่ใช่ฉัน

เมื่อต้องกิน เพราะสมควรไม่ใช่อยาก

เมื่อต้องทำสิ่งใด หันมาพิจารณาด้วยสติ ปัญญา

เห็นสมควรกระทำ สมควรกับกาล สมควรกับเหตุ

ให้เดินหน้าไปพร้อมสติปัญญา รู้สึกตัวนะ....

ในความว่างยังไม่ว่างจริง

ไร้รูปไร้นามก็ยังไม่ไร้จริง

ทูลถามพระพุทธองค์

จะตัดกิเลสได้อย่างไร

อยู่ในโลกแต่ออกจากโลก

การน้อมไปหากิเลสคือความทุกข์

การตัดกิเลสก็เป็นความทุกข์

เมื่อฟังเข้าใจแล้ว

พึงลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

พระโพธิธรรม(ตั๊กม้อ)

พระพุทธองค์ทรงตรัสว่า

เมื่อคนทุกคนมีสันติ สงบเย็น

ก็จะไม่มีคนชั่ว คนดี

คือ เสมอกันอยู่ด้วยธรรม

แต่ปัจจุบันนี้ในภายนอกนั้นเป็นไปไม่ได้

ฉะนั้น เราต้องทำภายในใจเรานั้น

ให้มองในภายนอกว่าไม่มีคนชั่ว ดี

มีแต่ รูปธรรม นามธรรม

ที่เป็นไปตามเหตุตามปัจจัยเท่านั้น

คนถ้าเคารพธรรม ก็ไม่มีปัญหาอะไรกับใคร

แต่ถ้าคนเคารพ คน เคารพบูชาความเห็นของคน

ซึ่งเป็นคนที่ไม่มีธรรม ย่อมนำไปสู่ความขัดแย้งเสมอ

เพราะคนนั้นมักให้ค่าเปรียบเทียบ ดีเลว เสมอ

แต่ธรรมเป็นสิ่งเดียวรวดเสมอๆกัน

ไม่จำเป็นต้องรู้เรื่องอะไรไปหมดหรอก

ไม่จำเป็นต้องรู้อะไรลึกๆมากก็ได้

เพียงแค่รู้ว่ามีความรู้สึกอันใดเกิดขึ้นมาในใจก็พอ

ด้วยท่าทีที่เป็นกลางไม่ดัดแปลงสิ่งที่รู้สึก

ยอมรับด้วยใจที่ตื่นรู้ เท่านี้ก็พอ....

ธรรมจะแสดงตัวของมันให้เราได้รับรู้เข้าใจเอง

ว่าไม่มีสิ่งใดที่เที่ยงแท้ในโลก

เป็นเพียงแค่ก้อนกรวดธรรมดาแต่มั่นคง

ไม่ต้องเป็นเพชรพลอยที่โดดเด่นก็ได้....

วิถีแห่งชีวิตนี้แหละ แบบธรรมดาๆนี้แหละ

คือชัยภูมิที่แท้จริง สำหรับผู้ภาวนา

กิเลสทั้งหลาย ก็มีทั้งจากภายในความปรุงของเราเอง

และที่มาจากภายนอก แต่ส่วนมากจะรับมาจากข้างนอกทั้งสิ้น

การจะละกิเลสก็ต้องรู้จักกิเลส

เห็นความไม่น่าเอาน่าเป็น เห็นความที่นำทุกข์มาให้

การที่จะรู้ซื่อตรงๆกับกิเลสนี้ ใจต้องถึง

มีความมุ่งมั่นต่อจุดหมาย ในหนทางที่เลือกเดิน

และมีเกราะป้องกันไว้ก่อนคือศีล๕

ไม่ละเมิดออกทางกาย วาจา เพียงรู้

กระบวนการอยู่ภายในด้วยความอดทน

กิเลสนี้มันทนการรู้ไม่ได้นาน มันต้องสลายดับไปแน่ๆ

ถ้ารู้ได้บ่อยๆ จิตใจก็จะแข็งแกร่งมากขึ้น

สติปัญญาก็เพิ่มขึ้น อาจจะดีกว่าผู้ที่ภาวนาอยู่ในป่าเขา

ที่ไม่มีสิ่งกระทบอะไรเลยก็ได้ ซึ่งทั้งหมดทั้งมวลนั้น

เป็นเรื่องของสติ ของปัญญา ไม่ใช่เรื่องจมแช่อยู่กับความสงบ

ผู้มีจิตรู้ตั้งมั่นอยู่

ย่อมพ้นจากความกลัวทั้งหลาย

แม้แต่ความตาย

เพราะความกลัว

เกิดจากความไม่รู้

ไม่รู้ว่าชีวิตนี้ไม่ใช่ของเรา

ไม่รู้ว่ามีอะไรอยู่ข้างหน้า

ความกลัวก็เพราะไม่รู้

จึงปรุงแต่งมากมาย

ทั้งอดีต อนาคต ผสมปนกันไป

จิตรู้ตั้งมั่นนั้นไม่ไปเป็นความปรุงแต่ง

ไม่ถูกความปรุงแต่งครอบงำ

จึงพ้นจากความกลัว

ารไม่เบียดเบียนผู้อื่น ทั้งทางกาย วาจา ใจ

เป็นการที่เรารัษาศีล ๕ ได้เกือบครบทุกข้อแล้ว

เพิ่มอีกอันคือไม่ประมาท มีสติ อยู่เสมอ

เมื่อไม่ทำให้ผู้อื่นเร่าร้อน ใจเราก็ไม่เร่าร้อน

มีความเป็นปกติ ความเป็นปกติของใจนี่แหละ

คือใจเป็นศีลนะ....

เมื่อใจเป็นศีล ก็สามารถมีใจที่ตั้งมั่นได้ง่าย

เมื่อมีใจตั้งมั่น ย่อมรู้เห็นตามเป็นจริง

ของสิ่งที่สำคัญผิดว่าเราของเรา

เพื่อถอดถอนความยึดมั่นว่า

เราของเราออกจากใจ

การยอมรับสิ่งที่ปรากฏแก่จิตใจ

ทั้งที่นำทุกข์มาให้ ทั้งที่นำสุขมาให้นั้น

ต้องมีขันติ มีความอดทนอย่ายิ่งที่จิต

ที่จะไม่เข้าไปปรุงแต่งเพิ่มเติม

เป็นแต่เพียงรู้ และดู แบบไม่แทรกแซง

เห็นถึงความไม่จีรังในสภาวะธรรมทั้งหลาย

รู้เท่าทั้งความยินดี ยินร้าย แต่ไม่เข้าไปเป็น

เห็นแต่เพียงธรรมชาติที่หมุนเวียนเปลี่ยนแปลง

และไม่ใช่เรา บังคับไม่ได้ เมื่อจิตสามารถยอมรับ

ได้อย่างจริงใจ ทั้ง สุข ทั้งทุกข์

ประตูสู่อมตะธรรมย่อมเปิดรอรับอยู่ในขณะนั้นนั่นเอง

ความเพียรเป็นสิ่งที่ต้องขวนขวายเอาเอง

ใครสอนเอาไม่ได้ ไม่มีใครบังคับ

อยู่ที่ว่าเห็นคุณในภาวนา

เห็นโทษในกิเลสหรือไม่

ภาวนาแล้วกิเลสสั้นลงก็เห็นผลก็จะตั้งใจมากขึ้น

ไม่เห็นผล ก็แสดงว่าผิดสิ่งใดซักอย่าง

ต้องตรวจสอบตัวเอง

ไม่งั้นจะบั่นทอนจิตใจในการภาวนา

ธรรมะพระศาสดาเรียบง่าย เห็นผลได้ในปัจจุบัน

เหมือนเปิดของคว่ำ ให้หงายขึ้นเท่านั้นเอง....

ธรรมะไม่ยากไม่ง่ายเพียงแค่เหมาะสมกับแต่ละคน

ในสมัยพุทธกาล พระพุทธองค์ทรงรู้จริตนิสัยของผู้ฟัง

ทรงแสดงธรรมให้ตรงกับจริตนิสัย ตรงกับความกล้าแห่งอินทรีย์

มาในสมัยนี้เราต้องสำรวจตัวเองว่ามีจริตนิสัยอย่างไร

โดยไม่มีอคติลำเอียง แล้วขวนขวายศึกษาเอาจากตำรา

หรือครูบาอาจารย์ ให้ตรงกับนิสัยเราไม่ใช่เอาตามชอบชังของเรา

แล้วจะมีความก้าวหน้าในธรรมเป็นลำดับ

ถ้าไม่รู้จักตัวเองไม่รู้จักทางของตัว

ภาวนาไปๆมาๆ ไม่ถึงไหน หมดกำลังใจเสียอีก

เรื่องนี้ ...สำคัญเหมือนกันนะ...

แต่ก่อนเมื่อเกือบ15ปีที่แล้ว

ตอนนั้นเพิ่งบวชใหม่

เพื่อนสหธรรมมิกชวนไปเที่ยวป่า

เราตอบว่า"ขอเที่ยวป่าในใจก่อน"

คือในใจเรายังวกวนอยู่ในป่าหาทางไปยังไม่ได้

ก็เลยคิดว่ายังไม่พร้อมจะไปไหน

ก็เที่ยวอยู่ในใจอยู่2ปี พอจะเห็นทางบ้างแล้ว

ก็เข้าป่าจริงๆ ก็ได้อะไรเยอะ รู้เห็นอะไรบ้าง

ตามที่เป็น ได้ทดสอบจิตใจหลายอย่าง

อยู่ใกล้ความตายดีไม่ค่อยประมาท

เผลอสติไม่ได้เลย ก็ได้ประโยชน์เยอะ

แต่คนภาวนาอยู่ป่ามักจะติดป่า

ไม่ค่อยออกมาข้างนอก

ใจที่ฝึกมาจริง ต้องอยู่ได้

ทั้งในป่า และในเมือง

ต้องเห็นเหมือนๆ กันเสมอกัน.....

เห็นความว่างในความสงบ

เห็นความว่างในความวุ่น

นี่เรียกว่าเสมอๆ กัน

ธรรมชาติของจิตต้องคิดนึก

เราไม่ฝืนธรรมชาติ ไม่คล้อยตาม ไม่หักหาญ

เราเป็นเพียงแค่ผู้เห็น ไม่ใช่เป็นผู้เป็น

เมื่อไม่เพลินในความคิด ไม่ให้ค่าในความคิด

ความคิดนั้นย่อมดับไปตามธรรมชาติ

เพราะหมดเหตุสืบต่อ

เพราะฉะนั้นอย่าไปห้ามความคิด

รู้เท่าความยินดี ยินร้ายที่เกิดขึ้นเพราะความคิด

ใจจะเป็นกลางใจที่เป็นกลางนี้จะรู้ตั้งมั่น

เมื่อใจตั้งมั่นย่อมเห็นตามเป็นจริง

ตามเป็นจริงคือสิ่งทั้งหลาย

ทั้งฝ่ายรูปธรรม และนามธรรม

มีความเกิดขึ้นและเสื่อมไป บังคับไม่ได้

การที่ไม่สามารถรู้ตามเป็นจริง

ในรูปนาม กายใจ

ทำให้เกิดแรงทะยานของจิต

เพื่อเข้าไปเสพไปเอา

ในอารมณ์ทั้งหลาย ทั้งที่เป็นสุข หรือทุกข์

การไม่ยอมรับตามเป็นจริง

ทำให้เกิดการดึงดูดเข้ามา(สุข)

และผลักออก(ทุกข์) ในความเป็นจริงคือ

มันบังคับไม่ได้ ไม่เที่ยงแปรปรวน

ทนอยู่ไม่ได้ทั้งสุขทุกข์ เมื่อเห็นจริง

ก็ไม่เข้าไปเป็นเองความอยากก็ดับลงที่นั้น....

การที่คอยรู้สึกที่กายเรื่อยๆ จะช่วยให้ใจ

รู้ในปัจจุบันได้มากขึ้นแต่อย่าไปจมแช่

หรือเพ่งใส่กาย(รวมทั้งลมหายใจด้วย)

เพราะจิตจะนิ่งไปหมด ความปรุงแต่งก็ถูกระงับไป

เพราะมาใส่ใจที่กายมากไปไม่เป็นธรรมชาติ

ที่ควรคือ รู้สึกได้เท่าที่รู้ ไม่จมแช่อยู่ทั้งนอกใน

ให้จิตได้ทำงานตามหน้าที่ของมันคือการนึกคิด

แล้วเราคอยรู้ คอยเห็นความนึกคิด

เพื่อจะได้เห็นถึงความไม่เที่ยงแท้

ของอารมณ์ในภายใน นี้จึงมีโอกาสก้าวหน้าในธรรม

เพราะเป็นการมองเห็นความจริง ไม่งั้นก็จะเป็นสงบ

และก็ฟุ้งซ่านสับไปมาเพราะขาดการเรียนรู้

ความจริงคือไตรลักษณ์....

อย่าให้สถานที่ และสถานการณ์

มามีอิทธิพลเหนือใจเรา

อยู่ที่ไหน มีเหตุอันใด

คอยตามรู้ความรู้สึกที่เปลี่ยนแปลง

ทั้งภายนอก ภายใน ใจมีขึ้นมีลงเป็นธรรมดา

บังคับไม่ได้จริง ให้ยอมรับความจริงนี้

แล้วเฝ้ามองความเปลี่ยนแปลงนั้น

ในฐานะคนนอก อย่าไปบังคับใจให้นิ่ง

จะทำให้พลาดจากการเห็นความจริงของใจ....

แก่นแท้ๆ ของการภาวนา มีแค่รู้ เท่านั้นเอง

ถ้าเข้าใจรู้แล้ว ก็จะเข้าใจการภาวนาในลักษณะต่างๆ

ทั้งยังมองเห็นหรือเชื่อมโยงข้อธรรมต่างๆเข้าด้วยกันได้

เห็นว่าลักษณะใดเป็นรู้เพื่อความสงบ

ลักษณะใดเป็นรู้เพื่อเห็นตามเป็นจริง

การรู้ก็คือการที่เรารู้สึกๆ โดยที่ไม่หลงไปกับสิ่งที่ไปรู้

ทรงตัวตั้งมั่นอยู่ตามธรรมชาติ อยู่ต่างหากจากสิ่งที่ถูกรู้นั้น

พิจารณาให้ดี มนสิการให้แยบคาย ใช้การสังเกตเอานะ