อยู่เหนือความประณีต

พุทธธรรมสำหรับนักบวช วันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2561

ตอนที่ 270 **อยู่เหนือความประณีต**

+ +

ในเช้าของวันที่ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 ณ พุทธอุทยานภูสวรรค์

ข้าพระพุทธเจ้า เมื่อได้กราบนอบน้อมเข้าเฝ้า ต่อองค์พระพุทธบิดา องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ท่านแล้วนั้น จึงได้เฝ้าทูลถามพระพุทธองค์ท่านไป ดังนี้ว่า...

“ ข้าแต่องค์พระพุทธบิดา องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า เจ้าขา..

วันนี้ลูกจะขอเฝ้าฟังธรรม ถึงตัวอย่างดวงจิตผู้มีปัญญาธรรม.. เจ้าค่ะ

บุคคลผู้มีปัญญาธรรมดีแล้วนั้น..

เขาจะอยู่กับลาภ ยศ สิ่งที่ละเอียดประณีต สิ่งล่อตาล่อใจทั้งหลายบนโลกนี้ แบบไหน ยังไงล่ะเจ้าคะ ?

เขาจะจัดสรรสิ่งทั้งหลายเหล่านั้น แบบไหน ยังไง ?

เขาจะสามารถอยู่กับสิ่งทั้งหลายเหล่านั้น โดยที่ไม่ติดในสิ่งเหล่านั้นอีก น่ะเจ้าค่ะ ?

ขอพระพุทธองค์โปรดทรงเมตตาแสดงธรรมนี้ ให้ลูกได้ฟัง นำไปพิจารณา ประพฤติ ปฏิบัติตาม และเผยแผ่ ด้วยเถิดเจ้าค่ะ “

- - - -

ดีแล้วละ พระยาธรรม.. ถ้าอย่างนั้น ก็นั่งให้เรียบร้อย แล้วตั้งใจฟังให้ดี จะได้เข้าใจนะลูก

พระยาธรรมเอ๋ย.. บุคคลผู้มีปัญญาธรรมดีแล้วนั้น - เขาย่อมรู้ ย่อมเข้าใจ

ย่อมเห็นสิ่งทั้งหลาย.. ที่มันผ่านไป - ผ่านมา

ที่มันมีขึ้นมา หรือว่ามันดับไป

... เห็นสิ่งทั้งหลายเหล่านั้น.. ได้อย่างชัดเจน

เขาย่อมรู้และเข้าใจว่า.. สรรพสิ่งทั้งหลาย ที่มันเกิด ที่มันดับในวัฏสงสารนี้...

- ล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นมา ตามเหตุของมัน ที่ดีบ้าง / ที่ไม่ดีบ้าง..

แต่ดี กับไม่ดี - มันก็เหมือนกัน

เพราะมันมีความลุ่มหลง - ทำให้ดวงจิตทั้งหลาย.. คล้อยตามดี และไม่ดีนั้น…

สิ่งที่เกิดขึ้น ที่สมมุติว่าดี เช่น สิ่งละเอียดประณีต

สิ่งที่มันเป็นสิ่งที่ดี หรือสมมุติว่าดี เช่น คำสรรเสริญ- ยศ ที่มี หรือว่าเงินทอง- ข้าวของ ที่มี

... สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ บนโลกนั้น.. สมมุติว่าเป็นสิ่งที่ดี..

แต่บุคคลผู้มีปัญญาธรรม - เขาจะมองเห็นว่า.. มันไม่ต่างอะไรกันกับดอกไม้ - ที่ดูสวยงาม

และดอกไม้ - ที่เหี่ยวแล้ว

เพราะดอกไม้ทั้ง 2 อย่าง มันเป็นดอกไม้ที่มี “ยาพิษ”

พิษของมัน ทำให้ดวงจิตทั้งหลาย ลุ่มหลง เคลิ้มตาม พัวพันมัวเมา - จมอยู่ในวัฏสงสารนี้

ฉะนั้น..

เขาจะไม่สนใจ ไม่มีความยึดติด พัวพัน และมัวเมา กับสิ่งละเอียดประณีต ยศ

หรือว่า เป็นสิ่งที่ละเอียดประณีตภายนอก

ยึดติดในรูปแบบภายนอก.. ว่าต้องเป็นอย่างนั้น หรือไม่ต้องเป็นอย่างนี้

เขาจะไม่สนใจสิ่งทั้งหลายเหล่านั้นเลย.. ลูกเอ๋ย

เขาจะสักแต่ว่า มองเห็นมัน คือ “ยาพิษ” เหมือนกัน

จิตของเขาจะสว่างไสว

จิตของเขาจะไม่มีทาง ที่จะเอาความ

/ อยากได้ยศ

/ อยากได้สรรเสริญ

/ อยากได้สิ่งสวยงามละเอียดประณีต.. มาทำให้จิตของเขาต้องปนเปื้อน เศร้าหมอง อีกเลย…

ถึงแม้ว่า.. สิ่งทั้งหลายเหล่านั้น มันจะผ่านไปผ่านมา / มันจะเข้ามาอยู่ในชีวิต

... เขาก็จะแค่จัดสรรสิ่งเหล่านั้น ตามเหตุตามปัจจัย..

เขาได้ลาภมา.. เขาก็แค่ดูว่า มันควรจะจัดสรรยังไง ให้มันเกิดประโยชน์แก่โลก

เช่น ถ้าเกิดว่า มีเงินสักก้อนหนึ่ง ที่มีศรัทธามาถวายให้วัด

เขาจะไม่มีทางเอามายึดติด เป็นของตน

เขาจะต้องเอาเงินก้อนนั้น.. จัดสรรให้มันเป็นประโยชน์กับวัด กับสังคม

กับศาสนา หรือการเผยแผ่ธรรม บำรุงพระพุทธศาสนา

- โดยไม่ได้รู้สึกดีใจ เสียใจ - กับสิ่งที่ได้มา

- ไม่ได้รู้สึกเสียดาย

เพราะเห็นเงินทองเหล่านั้น.. มันก็เป็นเพียงแค่กระดาษแผ่นหนึ่ง

และมันก็มีอำนาจ ที่จะควบคุมครอบงำดวงจิตทั้งหลาย..

ให้ทุกข์ ให้สับสน ให้วุ่นวาย

ให้สร้างเวรสร้างกรรม ให้ตกระกำลำบาก

... เพราะสิ่งเหล่านี้...

จิตของเขาอยู่เหนืออำนาจแห่งเงิน เขาจึงแค่จัดสรรไป ตามเหตุที่เขาควรจะทำ เท่านั้น !

จะไม่มีทาง..

/ สุข หรือทุกข์

/ เสียดาย หรือว่ายินดีที่ได้มา หรือว่าจะต้องสละออกไป

/ เขาจะไม่หวังครอบครองอะไรสักสิ่งหนึ่ง ถ้ามีหน้าที่ต้องจัดสรร.. ก็แค่จัดสรรไป

อย่างนี้ละ.. บุคคลผู้มีปัญญาธรรม

เขาจะเห็นเงินทอง ลาภ สักการะต่างๆ.. เป็นที่เพียงสิ่งภายนอก ที่เขาควรจัดสรรตามเหตุ

และก่อให้เกิดประโยชน์มากที่สุด ไว้บนโลก ++

พระยาธรรมเอ๋ย.. บุคคลผู้มีปัญญาธรรมดีแล้วนั้น..

เมื่อเขาสมมุติว่า มียศ- ยศนั้น ยศนี้ มีคนแต่งตั้งให้

ในยศต่างๆ คือ ยศของพระอริยบุคคล ขั้นที่ 1, ที่ 2, ที่ 3 หรือว่า ที่ 4

คือยศ คือตำแหน่ง คือระดับของการประพฤติ ปฏิบัติ ของนักบวชทั้งหลาย…

เขาก็แค่สักว่ารู้ว่า เราปฏิบัติถึงตรงนี้.. แล้วเราต้องปฏิบัติต่อไป

เขาจะไม่เอายศที่ได้มา คือ ยศแห่งพระอริยบุคคล - เขาจะไม่สนใจสิ่งเหล่านั้นเลย

เขาจะรู้ดีว่า นั่นคือความลุ่มหลง หลงในสิ่งที่คิดว่า “ดีแล้ว”

เขาจะไม่สนใจ สิ่งที่ได้แล้ว เป็นแล้ว มีแล้ว

เขาจะตั้งใจประพฤติ ปฏิบัติไป / ฝึกฝนจิตของตนไป..

แม้ใครจะชื่นชมว่า เขาดีแล้ว ดีมากแล้ว เก่งมากแล้ว แตกฉานในธรรมมากแล้ว

คำชื่นชมต่างๆเหล่านี้ - เขาก็ไม่ได้หยิบเอามาใส่ใจ !

สิ่งที่เขาใส่ใจ คือใส่ใจว่า..

บัดนี้ ตอนนี้.. ตนนั้นมีความสุข หรือว่ามีความทุกข์ ?

สุขนั้น.. ปราศจากกิเลสตัณหาแล้วหรือยัง คือ ความสุขอันบริสุทธิ์ในนิพพาน หรือเปล่า ?

หรือเป็นความสุข ที่เจือปนไปด้วยกิเลสตัณหา ?

ถ้าเป็นความสุข ที่สุขไปด้วยการเจือปนในกิเลสตัณหานั้น.. เขาย่อมไม่เอา ไม่สนใจว่าเขาดีแล้ว

.. เขาเอาตนเป็นที่ตั้ง..

- ดูกิเลสตัณหาในตน

- ดูสุข ที่สุขอย่างแท้จริง คือ ความสุขที่เขานั้น ใกล้พระนิพพานเข้าทุกวันแล้ว

เขาจะดูสิ่งที่ทำให้เขายังปนเปื้อน และเป็นทุกข์อยู่ คือ เชื้อแห่งกิเลสตัณหา ที่ทำให้เขานั้นเป็นทุกข์

เวียนว่าย เวียนวน

-- เขาก็จะต้องชำระขัดเกลาไปเรื่อยๆ

... โดยที่เขาจะไม่สนใจคำสรรเสริญของบุคคลผู้อื่น หรือสิ่งภายนอกเลย

จะมาดีขนาดไหน / จะมาไม่ดีขนาดไหน - เขาจะไม่สนใจเลย.. ลูกเอ๋ย !

... เพราะว่าเขา “เอาตนเป็นที่ตั้ง” แห่งการพิจารณาความดี - ความชั่ว

ลูกเอ๋ย..

ตัวเรานั่นแล จะเป็นผู้รู้ดีที่สุด ว่า..เราดับเชื้อแห่งความรัก โลภ โกรธ หลง / ความอยาก และความไม่อยากเหล่านั้น.. ได้แล้วหรือยัง ?

ตัวเรานั่นแล - จะเป็นผู้รู้ดีที่สุด ว่า..เราได้ว่ายน้ำข้ามทะเลทุกข์

...จนถึงฝั่งแห่งพระนิพพานแล้วหรือยัง ?

ลูกเอ๋ย.. บุคคลผู้มีปัญญาธรรมดีแล้วนั้น..

- เขาจะเอาตนเป็นที่ตั้ง พิจารณาเช่นนี้ละลูก

- เขาจะไม่สนใจกับคำสรรเสริญ สิ่งภายนอกเลย…

จิตของเขาจะดูแลตัวของเขา ให้ทำทุกสิ่งทุกอย่างให้ดี.. ดีต่อไป.. ดีเสมอ

ตั้งแต่ต้นจรดปลาย และต้องทำให้ดี.. ดีขึ้นเรื่อยๆ

+ ไม่ไปติดในคำสรรเสริญ !

พระยาธรรมเอ๋ย.. ถ้าเขานั้น.. จะได้รับสิ่งที่ดี ที่ละเอียดประณีตมา

-- จิตใจของเขา ก็ย่อมสงบและสว่าง

... รู้ดีว่า สิ่งละเอียดประณีตเหล่านี้ ท้ายที่สุด.. มันก็จะคืนสู่ “ความไม่สวยไม่งามW

ฉะนั้น.. มันจึงมีค่าเท่ากัน

ผ้าจีวรผืนเก่า - เมื่อก่อนมันก็ เคยใหม่ !

และผ้าจีวรผืนใหม่ - อีกหน่อย มันก็เก่า !

สิ่งที่ดี ที่สวย ที่ดูว่ามันดี เหล่านั้น..

ในความเป็นจริงแล้ว.. มันก็คือ “อันเดียวกัน”

อันเดียวกัน เพราะว่า.. มันไม่ต่างกัน ++

มันแค่มี.. เกิดขึ้น - ตั้งอยู่ - แล้วก็จะดับไป อยู่ในตัวของมัน

ไม่ว่า ต้น กลาง หรือว่าปลาย - มันก็เหมือนกัน นั่นละ

มันก็สิ้นสุด ตรงที่เก่า.. แล้วก็พัง

ฉะนั้น.. จึงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องเก็บสั่งสมเอาไว้ ให้ก่อความโลภ ความยึดติด

ความหลงในความสวยงาม ละเอียดประณีต เหล่านี้..

ไม่มีความจำเป็น ที่จะต้องสวมใส่เฉพาะแต่ ผ้าจีวรที่ดีๆ

ไม่มีความจำเป็นอะไรเลย.. !

ใส่ไป ก็เพราะว่า.. ดูตามเหตุปัจจัยแล้วว่า.. ใส่เพื่อที่จะคลุมกายเอาไว้เท่านั้น

ให้ดูเหมาะสม กับโลก กับสิ่งที่เราควรให้มันประกอบ.. และเป็นไปตามเหตุเท่านั้น

แต่จิตใจของเรา ไม่ได้ยึดติด หรือสนใจกับมัน

วันนี้มันใหม่ ใส่ไปอีกเดือนหนึ่ง.. มันเก่า

- เก่าก็ช่างมัน.. ไม่ได้สนใจ !

เขาก็จะไม่หนีไปจากสิ่งละเอียด ประณีต เหล่านั้น..

- แต่เขาก็ไม่ได้ติดอยู่กับสิ่งละเอียด ประณีตเหล่านั้น..

เขาก็เห็นแค่ว่า.. เกิดขึ้น - ตั้งอยู่ - ดับไป

ดอกไม้ที่มันเหี่ยว กับดอกไม้ที่มันกำลังเบ่งบาน - มันก็คือ อันเดียวกัน **

เก็บดอกไม้ที่เบ่งบาน สวยงาม

.. แป๊บเดียว มันก็เหี่ยวเหมือนกัน

จึงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องเก็บ ต้องสั่งสมข้าวของ - ให้ก่อความโลภ

... ช่างมันเถิด !

จิตของเขา.. ก็จะไม่ปนเปื้อนกับความโลภ ความหลงเลย

เขาก็จะอยู่กับทุกสิ่งทุกอย่าง.. อยู่อย่างสบาย อยู่ตามเหตุตามปัจจัย

จิตใจ..

ไม่เศร้าหมอง

ไม่ยึดติด พัวพัน มัวเมา

ไม่แบกเอาสิ่งใดสิ่งหนึ่ง.. มาเป็นตัวตน เป็นของตน

ไม่สนใจสิ่งใดๆทั้งหมดทั้งสิ้น..ว่ามันดี / ว่ามันไม่ดี

สนใจอย่างเดียว ก็คือ “หน้าที่ชำระกิเลสตัณหา”

จงชำระไป.. ถ้ามันยังไม่หมด !

หน้าที่ของเรา คือ การสานต่อ สืบทอดพระพุทธศาสนา

สอน บอกผู้อื่น ที่เขาเข้ามาศึกษา บำเพ็ญด้วย

ให้รู้ละ *กิเลสตัณหา*

ให้รู้วิธีดับทุกข์ในตน ตามเหตุ ตามปัจจัยที่พอจะทำได้ สอนได้ บอกได้

... โดยก็ไม่ได้ยึดติด ลุ่มหลง - ไปกับสิ่งที่ทำ !

ไม่ได้ทุกข์ ไม่ได้สุข - ไปกับสิ่งที่ทำ

อย่างนั้นละ พระยาธรรม.. คือ บุคคลผู้มีปัญญาธรรมดีแล้ว ที่อยู่กับสิ่งทั้งหลายบนโลกนี้ อย่างไม่สามารถทำอะไรเขาได้อีก

จิตของเขาสว่างไสว รู้แจ้งเห็นจริงในสรรพสิ่งทั้งหลาย

ความยึดดี ถือดี ความยึดมั่นถือมั่น

/ การลุ่มหลงในสิ่งละเอียดประณีต ในลาภ ในยศ ในสรรเสริญ - จึงไม่มีอีก

เขาจึงใช้สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ เพื่อ..

* เกิดประโยชน์ ให้กับสังคม

* เกิดประโยชน์ ให้กับผู้อื่น

... แล้วก็ดูที่จิตของเขาอย่างเดียวว่า.. เขาจะต้องชำระอะไรเพิ่มอีก !

อย่างนี้ละ พระยาธรรม.. คือ ผู้มีปัญญาธรรม..

ที่อยู่เหนือสิ่งละเอียดประณีต อยู่เหนือคำสรรเสริญ นินทา

ที่อยู่กับสิ่งเหล่านั้นได้.. โดยไม่ยึดติด ไม่พัวพัน มัวเมา

... เพราะมีปัญญารู้แจ้ง เห็นดี - กับไม่ดี.. เหมือนกัน เพราะมันคือ*สิ่งสมมุติ*

** สิ่งที่เขาจะทำคือ เอาตนให้ออกจากสิ่งสมมุติเหล่านี้ ให้ได้ ++

อย่างนี้ละ ลูกเอ๋ย.. จึงเป็น *ผู้มีปัญญาธรรม*

+ +

พระยาธรรม :: สาธุเจ้าค่ะ

กราบขอบพระคุณพระพุทธองค์ ที่ทรงเมตตาแสดงธรรมนี้ ให้ลูกได้ฟัง

นำไปพิจารณา ฝึกฝนตนเอง เจ้าค่ะ

วันนี้ลูกกราบขอลาก่อน นะเจ้าคะ

ไว้ลูกจะมาเฝ้าฟังธรรมใหม่ ในโอกาสหน้า.. เจ้าค่ะ

สาธุ