ประโยชน์ของฌาน

พุทธธรรมสำหรับนักบวช ในเช้าของวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2560 ณ พุทธอุทยานภูสวรรค์

ข้าพระพุทธเจ้ากราบนอบน้อมเข้าเฝ้า ต่อองค์พระพุทธบิดา องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์ท่าน เพื่อเฝ้าทูลถามธรรม ในเรื่องของ *สมาธิ*

เมื่อข้าพระพุทธเจ้า ได้กราบนอบน้อมเข้าเฝ้าต่อองค์พระพุทธบิดา องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระพุทธองค์ท่านแล้วนั้น จึงได้ทูลถามพระพุทธองค์ท่านไป ดังนี้ว่า...

“ข้าแต่องค์พระพุทธบิดา องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า เจ้าขา..

วันนี้ ลูกจะขอทูลถาม ถึงเรื่องของ *ฌาน4*, *ฌาน 5* ของพุทธสาวก

และของจิตที่มีความปรารถนาที่จะบำเพ็ญมาตรัสรู้ คือ จิตปรารถนาเป็นพุทธภูมิ *ฌาน 5* น่ะเจ้าคะ

ได้ศึกษาทั้งสองฌานนี้แล้ว ซึ่งอยู่ในลักษณะของฌานมีรูป ทั้ง 4 ฌาน, 5 ฌาน

ขอพระพุทธองค์โปรดทรงเมตตา อธิบาย ให้ลูกได้เข้าใจด้วยเถิด พระพุทธเจ้าค่ะ

ว่าเมื่อเราศึกษาบำเพ็ญ จนได้*ฌาน 4* , ได้*ฌาน 5* นี้มาแล้ว

-- เราจะนำมาทำให้เกิดประโยชน์อย่างไรแก่ตัวของเรา เพื่อจะได้สำเร็จมรรคผล น่ะเจ้าค่ะ ?

ขอพระพุทธองค์โปรดทรงเมตตาด้วย เจ้าค่ะ “

พระยาธรรมเอ๋ย.. จงตั้งใจฟังไว้ให้ดี นะลูก

ฌาน 1-4 / ฌาน 1- 5 / ฌานมีรูป.. ที่ได้ศึกษาบำเพ็ญมาแล้วนั้น - จะมีประโยชน์แก่ผู้ที่ประพฤติ ปฏิบัติตาม จนสำเร็จ อย่างนี้ลูก..

เมื่อบุคคลผู้ใดก็ตาม - ที่ไม่มีสมาธิเลย..

-- ย่อมไม่สามารถทำให้จิตของตนสว่าง

-- ย่อมไม่สามารถ รู้แจ้งตามความเป็นจริงของคำว่า ชีวิต.. ลูกเอ๋ย

-- ย่อมต้องถูกกิเลสและตัณหา ปกคลุม ปิดบังความจริง

พระยาธรรมเอ๋ย.. การที่เราทั้งหลาย ศึกษาบำเพ็ญ ทำสมาธิ ในฌาณมีรูป ทั้ง 4 ฌาน

ในฌานมีรูป ทั้ง 1-5 ของผู้ที่มีความปรารถนาพุทธภูมิ ก็ตาม

เมื่อเราบำเพ็ญในฌานมีรูป จนสำเร็จแล้ว..

-- เราก็จะได้นำเอาผลของสมาธินั้น มาตรึกตรอง มาทบทวน หาความจริงที่ซ่อนอยู่ในชีวิต **

คำว่า ชีวิตที่เราเห็น..เห็นแต่เพียงเปลือกภายนอกว่า นี่คือ ตัวของฉัน ชื่อของฉัน ของของฉัน

เห็นด้วยความไม่รู้ตามความเป็นจริง

เห็นด้วยความยึดติด ลุ่มหลงในสิ่งต่างๆ ทั้งหลาย

แล้วก็คิดว่า นั่นก็คือ ความจริง !

เมื่อเราได้พลังของฌานมา เราจะมาค้นหา สิ่งที่มันอยู่เบื้องหลังคำว่า “ชีวิต”

หรือว่า สิ่งที่มันซ่อนอยู่ ในคำว่า ชีวิต

พระยาธรรมเอ๋ย.. เมื่อเรามีสมาธินิดนึง - เราก็จะมองเห็นความเป็นจริงของชีวิตแค่นิดหนึ่ง

เมื่อเราสามารถบำเพ็ญจนถึง ฌาน 4 – กำลังของเรา ที่จะส่องสว่างให้เรามองเห็นความเป็นจริง ก็จะสว่างยิ่งขึ้น.. ลูก

ฉะนั้น.. การทำสมาธิ ในรูปแบบของสมาธิ ในรูปแบบของสมาธิมีรูป - ทุกฌาน

ก็เพื่อให้เราเอากำลังตรงนั้น มาส่องให้สว่าง

ให้รู้ การเวียนว่ายตายเกิด

ให้รู้ กฎแห่งกรรม

ให้รู้ กฎของความไม่เที่ยงแท้

ให้รู้จัก กิเลส และตัณหา คือ ความรัก โลภ โกรธ หลง / ความอยาก และความไม่อยาก

ให้รู้แจ้งในสิ่งต่างๆทั้งหลายเหล่านี้ ลูก

เพื่อเราเอง ก็จะได้เข้าใจตามความเป็นจริง.. ลูกเอ๋ย

ทำบาป แล้วเจอกับอะไร ?

กฎแห่งกรรมจะปรากฏชัดเจนแก่เรา “ผู้มีฌานสมาธิ”

เมื่อทำดีแล้วได้อะไร

กฎแห่งกรรมเหล่านั้น ก็จะสะท้อนให้เราเห็นได้ อย่างชัดเจน

ลูกเอ๋ย.. สมาธิ ใน 4 ฌาน 5 ฌาน ที่เป็นฌานมีรูปนี้ มีผลคือ การช่วยให้เราเป็นผู้รู้แจ้ง เข้าใจความเป็นจริงของชีวิต ไงลูก

เมื่อเราศึกษา บำเพ็ญ จนสำเร็จถึงฌาน 4 ก็ถือว่าเป็นผู้มีกำลังสมาธิ ที่หนักแน่น

... เราจึงเอากลับมาค้นหาความจริง..

โลกแห่งจิตวิญญาณ มีจริงหรือเปล่า ?

การเวียนวน เวียนว่ายตายเกิด ในภพในชาติ มีจริงมั้ย ?

การทำบาป ต้องตกสู่อเวจี จริงหรือเปล่า ?

การสร้างความดี จะได้ขึ้นสวรรค์ จริงหรือเปล่า ?

คนที่เขาสร้างบุญ - ชีวิตเขาจึงดี

คนที่สร้างบาป - ชีวิตเขาจึงไม่ดี

.. จริงหรือเปล่า ?

ลูกเอ๋ย.. แล้วก็พิจารณาให้ลึกกว่านั้นอีกว่า..

แล้วในความเป็นจริง สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ - มันเที่ยงแท้หรือเปล่า ?

ไอ้ที่มันวนไปวนมา วนไปแล้วก็วนกลับเหล่านี้ - มันได้ประโยชน์อะไร ?

มองให้เห็นความจริง ของการเวียนว่ายตายเกิด / ให้เห็นความทุกข์ที่ซ่อนอยู่ ในวัฏสงสารนั้นลูก

ไม่ว่าจะเป็นคนที่บำเพ็ญ แล้วเกิดสติปัญญา - ไม่มีความเป็นทิพย์

ก็สามารถรู้ได้ ด้วยจิตที่ถูกขัดเกลาแล้ว / ด้วยพลังของสมาธิ

** ย่อมเป็นผู้มีปัญญา รู้แจ้งตามความเป็นจริง **

ผู้ที่บำเพ็ญแล้ว สามารถเกิด การรู้เห็นในความเป็นทิพย์

ก็จะสามารถที่จะใช้ปัญญาตรงนี้ ไปศึกษาเบื้องหลังของชีวิต ให้เราเข้าใจอย่างแท้จริง ไงลูก

กรรมฐานในฌานมีรูป จึงมีไว้ให้ทุกคน เอาไปค้นหา “สิ่งที่เป็นจริง”

ลูกทั้งหลายเอ๋ย.. ฉะนั้น เมื่อได้ฝึกสมาธิแล้ว - ก็จงนำไปทำให้เกิดประโยชน์เช่นนี้ เถิดลูก..

* จงนำไปพิจารณากฎแห่งกรรม เพื่อตนจะได้รักษาศีลได้ ไงลูก

เมื่อตนเข้าใจกฎแห่งกรรม - ตนก็จะรักษาศีลได้

* จงนำไปพิจารณา ให้เข้าใจว่าการรักษาศีลข้อนี้ ปรากฏสิ่งใดแก่ตน ?

จงนำไปพิจารณา

-.ให้เห็นความน่ากลัวของ การเวียนว่ายตายเกิด

- เห็นความน่าเบื่อหน่ายในภพในชาติ

- เห็นสิ่งที่สวยงาม ละเอียดประณีต อยู่ในโลกทิพย์ - เป็นของไม่เที่ยงแท้

จงพิจารณาให้รู้แจ้ง เข้าใจในสรรพสิ่งทั้งหลายเถิดลูก

แล้วลูกก็จะได้ประโยชน์อันสูงสุด จากการทำสมาธิ จนสำเร็จในฌานมีรูปทั้งหมด.. ลูกเอ๋ย

พระยาธรรม :: สาธุเจ้าค่ะ

พระพุทธองค์เจ้าขา.. ถ้าอย่างนั้น ถ้าเกิดว่าเราปฏิบัติจนเราได้ฌาน 4 จุดมุ่งหมายเดียว และที่ถูกต้อง

ก็คือ การนำเอาผลที่ได้ มาจากการฝึกสมาธิ จนเข้าถึงฌานมีรูป ทุกฌานนั้น

นำมาเพื่อที่จะได้รู้แจ้งในวัฏสงสารนี้เท่านั้น…

ถ้าเกิดว่าเราได้แล้ว เราเกิดความลุ่มหลง ว่าเราได้ฌาน มีฤทธิ์มีเดชบ้าง มีญาณรู้บ้าง

เราลุ่มหลงแบบนั้น ก็ไม่ถูกทางสิเจ้าคะ

พระยาธรรมเอย.. ก็เป็นอย่างนั้นแหละลูก ของทุกอย่าง ก็มีทั้งคุณและโทษ !

เมื่อเราเลือกที่จะนำมาทำในสิ่งที่มีคุณ - ก็ย่อมมีคุณกับเรา และมีประโยชน์มาก

เมื่อเราเลือกที่จะนำมาทำในสิ่งที่มีโทษ - ก็ย่อมเกิดโทษกับเราได้มาก ลูก

พระยาธรรม :: สาธุเจ้าค่ะ

ถ้าอย่างนั้น ทุกคนที่ฝึกสมาธิ - ก็ไม่เกิดประโยชน์อะไร ถ้าเอาไปทำในสิ่งที่ไม่ดี..

เพราะว่า มันจะไม่ได้ประโยชน์อะไรเลย - มีแต่โทษที่จะตามมา อย่างนั้นหรือเจ้าคะ ?

พระยาธรรมเอย..

* ถ้าทำถูก ก็ย่อมมีประโยชน์มหาศาล

* ถ้านำไปใช้ผิด ก็ย่อมเกิดโทษได้มากมาย

การทำความผิดนะลูก ไม่มีประโยชน์อะไรหรอกลูก !

-- มีแต่เสียเวลา แล้วก็ต้องมาเริ่มต้นทำใหม่อยู่ดี..

... เพราะว่า มันผิด ก็ต้องลบใหม่ ต้องเริ่มใหม่อยู่ดี

พระยาธรรม :: สาธุเจ้าค่ะ

พระพุทธองค์เจ้าขา.. ถ้าอย่างนั้น ลูกทั้งหลาย ก็จะตั้งใจนำเอาผลของสมาธิที่ได้มาแล้ว..

นำไปพิจารณาให้รู้แจ้งตามความเป็นจริง ของสรรพสิ่งทั้งหลายในโลก

ไม่ว่าจะ..

เป็นการเวียนว่ายตายเกิด

เป็นภพเป็นภูมิ ที่อยู่เบื้องหลังชีวิต..

หรือเป็นเชื้อของรัก โลภ โกรธ หลง ที่ซ่อนอยู่ในชีวิต

เป็นกรรมวิบากที่ดี

เป็นกรรมวิบากที่ไม่ดี

หรือเป็นผลกรรมที่ดี

ลูกทั้งหลาย.. ก็จะนำไปพิจารณาให้เห็นแจ้ง ตามความเป็นจริง เจ้าค่ะ

วันนี้ ลูกได้เข้าใจแล้วว่า..

* ฌานมีรูป * - ฝึกเพื่อรู้แจ้งตามความเป็นจริง ของสรรพสิ่งทั้งหลาย ที่ซ่อนอยู่ในคำว่า ชีวิต ให้เข้าใจโลก เข้าใจจักรวาล

เข้าใจแล้ว พระพุทธเจ้าค่ะ

พระพุทธองค์เจ้าขา.. ทีนี้ แล้วฌานที่ไม่มีรูปล่ะเจ้าคะ

เราจะใช้ฌานเหล่านั้น เพื่อทำอะไร ?

และทำไมต้องฝึกฌานเหล่านั้น ?

ฌานเหล่านั้น เกิดประโยชน์อะไรกับเราหรือเจ้าคะ ?

เราจะนำฌานเหล่านั้น มาทำประโยชน์อะไรแก่เรา ล่ะเจ้าคะ ?

พระยาธรรมเอ๋ย.. ฌานมีรูป ก็เพื่อให้รู้แจ้งตามความเป็นจริง

ฌานไม่มีรูป 4 ฌานนั้น ก็เพื่อให้ละความเป็นจริงนั้นเสีย.. ก็เท่านั้นแหละลูก

4 ฌาน “มีรูป” - สอนให้เรารู้แจ้ง เข้าใจ

แต่ 4 ฌาน “ไม่มีรูป” - สอนว่า เมื่อเรารู้แจ้ง และเข้าใจแล้ว ก็ให้วางความรู้ วางความเข้าใจแล้ว

...วางทุกสิ่งที่เห็น ที่ได้มาทั้งหมด เพื่อสลายสู่สิ่งที่ไม่มี

ลูกเอ๋ย.. ก็ไม่ต่างอะไรจากกรรมฐาน 2 กอง - ของ ** สัมมาสัมพุทธะ ** ที่ได้สอนไปแล้ว ไงลูก

*กองที่ 1* เพื่อให้พิสูจน์ธรรมคำสอน รู้แจ้ง ตามความเป็นจริงของสรรพสิ่ง ไงลูก

ส่วน *กองที่ 2* ก็คือ การฝึกว่าง - ว่างทั้งข้างนอก / ว่างทั้งข้างใน

ว่างในทุกสิ่งและทุกอย่าง คือ ไม่มีไงลูก

ฝึกวาง - วางในสิ่งที่เห็นมา..ทำให้มัน “ไม่มี”

พระยาธรรมเอย.. ฌานไม่มีรูป ก็ไว้เพื่อสลายไงลูก สลายทุกสิ่งทุกอย่าง

ก็เมื่อเราไม่รู้ เราก็ได้ฝึก *ฌานมีรูป* จนเรารู้

เมื่อเรารู้แล้ว เราก็ฝึก *ฌานไม่มีรูป* - เพื่อที่จะได้ดับความรู้แล้ว..

และดับทุกสิ่งทุกอย่างที่มี / ที่สมมุติว่ามีทั้งหลาย ลูก

เพราะบางทีเมื่อเราฝึกแต่สิ่งที่มี – เราอาจเกิด ตัวยึด ตัวเกาะ สำหรับในสิ่งที่มีนั้น..

เห็น - ก็ไปติดอยู่ในสิ่งที่เห็น

รู้ - ก็ไปติดอยู่ในสิ่งที่รู้

เข้าใจ - ก็ไปติดอยู่ในสิ่งที่เข้าใจ

ฉะนั้น.. การไม่มี หรือ *ฌานที่ไม่มีรูป* - จึงเป็นสมาธิ ที่ฝึกให้ทุกคน ละวาง อย่างแท้จริง **

เพื่อจะได้เข้าสู่ “ความไม่มี” ได้ลูก

ก็เมื่อเราเรียนจบ รู้แจ้งแล้ว -- เราก็ต้องเดินออกจากกรงที่เราเรียนจบนั้นด้วย จึงสำเร็จ

เมื่อเข้าใจในทุกสิ่ง - เราต้องวางทุกสิ่งนั้น.. เพื่อเดินจากไป..

*ฌานไม่มีรูป* คือ สิ่งที่จะนำพาให้จิตของเราหลุดออกไปจาก “ความมี” ทั้งหลาย

มีทั้งดี ทั้งไม่ดี - ออกจากโลกสมมุตินี้ไป…

*ฌานไม่มีรูป* - จึงเป็นสิ่งนำพาให้เรา เข้าสู่พระนิพพาน ดับการเกิดได้ ไงลูก

เพราะว่า เราได้สลายทุกสิ่ง และทุกอย่างแล้ว..

เรียนรู้ เข้าใจในวัฏสงสารนี้ ด้วย *ฌานมีรูป* แล้ว

-- ก็อาศัย *ฌานไม่มีรูป* ออกจากที่นี่ไป !

.. อย่างนั้นละ พระยาธรรมเอย..

พระยาธรรม :: อ๋อ เข้าใจแล้ว พระพุทธเจ้าค่ะ

พระพุทธองค์เจ้าขา.. ถ้าอย่างนั้น ก่อนที่เราจะได้ฌานไม่มีรูป เราต้องได้ฌานมีรูปก่อน

อย่างนั้นหรือเปล่าเจ้าคะ ?

เราจะได้เรียนจบในสรรพสิ่งทั้งหลาย แล้วเราค่อยไปสลาย

เพราะถ้าเกิดว่า อยู่ๆเราไม่มีฌานมีรูปเลย แล้วเราก็จะสลายไปเลย..

.. มันจะทำได้หรือเปล่า เจ้าคะ ?

พระยาธรรมเอย.. การที่เราจะเข้าถึง “ความไม่มี” -- เราต้องรู้ก่อนสิ ลูก ว่าทำไมมันต้องไม่มี ?

จิตดวงใดก็ตาม ลูกเอ๋ย.. ถ้าไม่รู้แจ้งเข้าใจใน “ความมี” อย่างชัดเจน

ก็จะหาคำตอบไม่ได้ว่า ทำไมต้องไม่มี ?

-- สติไม่พอ / ปัญญาไม่เกิด - ก็ไม่สามารถหาคำตอบได้ ++

อยู่ๆ บอกว่าไม่มี แล้วมันไม่มียังไง ลูก มันก็มีอยู่ !

สติและปัญญา กำลังของปัญญาไปไม่ถึง ก็ไม่สามารถที่จะทะลุได้ถึงคำว่า “ไม่มี”

โดยธรรมชาติ มันเป็นอย่างนี้.. ลูก

ฉะนั้น.. คนที่จะเข้าสู่ *ฌานที่ไม่มี* ได้ -- ต้องเรียนรู้ให้จบใน *ฌานที่มี* ก่อน

และทำสิ่งที่มีนั้นให้รู้แจ้งก่อน

เมื่อรู้แจ้งแล้ว และฝึกคำว่าไม่มี จะไม่มีข้อสงสัยอะไรเลย..

และจะทำได้สำเร็จด้วย

แต่ถ้าเกิดว่า ยังไม่สำเร็จในสิ่งที่มี และทำให้รู้แจ้ง ในสิ่งที่มีนั้น

อยู่ๆ บอกว่า ไม่มี..

จิตนั้นเข้าใจไม่ได้ สติและปัญญารู้ไม่ครบ เรียนไม่จบ ย่อมมีข้อลังเลสงสัย

พลังของจิต ย่อมไม่ส่งให้ตนสามารถเข้า “สู่ความไม่มี” ได้ลูก

ฉะนั้น.. จึงควรฝึก 4 ฌานมีรูปเสียก่อน ให้เรียนจบ เข้าใจเสียก่อน

แล้วจึงค่อยฝึกอีก 4 ฌานที่ไม่มีรูป ลูก

พระยาธรรม อ๋อ เข้าใจแล้วเจ้าค่ะ

ถ้าอย่างนั้น.. เราก็ต้องฝึกฌานมีรูปเสียก่อน

ส่วนฌานไม่มีรูปนั้น เราจะมีกำลังไปจากการที่เรา รู้แจ้ง

เข้าใจในฌานมีรูป

เข้าใจในวัฏสงสาร การเวียนว่ายตายเกิด

เข้าใจความเป็นจริงทุกอย่างแล้ว

จึงสามารถมีกำลังจากตรงนี้ ไปช่วยให้จิตของเรา เข้าใจ เข้าถึง

การพิจารณาในการดับทุกสิ่งทุกอย่าง

- จึงจะดับตัวตนได้

- จึงจะดับสรรพสิ่งทั้งหลายได้

- จึงจะสามารถสลายเข้าสู่ ความไม่มีได้

... เข้าใจแล้ว พระพุทธเจ้าค่ะ

พระพุทธองค์ :: ก็ดีแล้วหละ.. พระยาธรรม

ในความเป็นจริงนะลูก * สมาธิ * อาจจะดูว่ายุ่งๆ ยากๆ

แต่จริงๆแล้ว มันไม่ยุ่งอะไรหรอกลูก ถ้าเข้าใจ..

ฌานมีรูป - ฌานไม่มีรูป -- ก็เหมือนมีโลก 2 ใบ น่ะลูก

ใบหนึ่งเป็นโลกแห่งความไม่มี / ใบหนึ่ง คือโลกแห่งความมี

และเราก็ต้องฝึกในสิ่งที่มีนั้น

.. เพื่อเรียนรู้ให้จบในโลกที่มีนั้น และไม่สงสัยในมันอีกแล้ว..

เราก็ค่อยๆอาศัยสิ่งนั้น - ทำให้เราเกิดสติปัญญา รู้ทันทุกสิ่ง

... แล้วเลื่อนเข้าสู่โลกแห่ง “ความไม่มี”

เมื่อเราเข้าสู่โลกแห่ง “ความไม่มี”

เราก็จะได้ ใกล้สู่ **พระนิพพาน** ไงลูก

พระยาธรรม :: สาธุเจ้าค่ะ

เราสามารถฝึกฝนตนเอง ให้เข้าถึงสิ่งที่รู้แจ้ง ด้วยฌานมีรูป

ฝึกตนเอง ให้เข้าถึงสิ่งที่รู้แจ้งนั้นแล้ว

แล้วก็เอาความรู้แจ้งนั้น - ไปสลายสิ่งที่มี

.. เข้าใจแล้วเจ้าค่ะ

พระพุทธองค์เจ้าขา.. แล้วฌานที่ไม่มีรูป 4 ฌานนั้น - เราจะฝึกยากหรือเปล่าเจ้าคะ ?

พระยาธรรมเอ๋ย.. ถ้ารู้วิธี / ถ้ากำลังจิตถึง -- ก็ไม่ยากหรอกลูก

แต่ถ้าไม่รู้วิธี / กำลังจิตไม่ถึง -- ก็คงต้องยากหน่อย !

ฉะนั้น.. เมื่อเราฝึก เราก็ต้องฝึก *ฌานมีรูป* ให้ได้ครบ

ให้เรามีปัญญารู้แจ้งเสียก่อน..

-- แล้วเราค่อยไปฝึก *ฌานไม่มีรูป*

เมื่อเราทำตามขั้นตอน ธรรมชาติของขั้นตอน ก็จะพาให้เราเป็นไปตามเหตุของมันเองน่ะลูก

ก็เมื่อเราปลูกต้นไม้ต้นหนึ่งในที่ดินที่ดี และเหมาะแล้ว เราได้ดูแลมันเป็นอย่างดีแล้ว..

... การเจริญเติบโตของมัน ก็ย่อมเป็นไปตามเหตุที่ทำไว้ดี นั้นแล้ว..

และความเป็นธรรมชาติของมันนั้น ก็ต้องโตขึ้น สูงขึ้น แตกกิ่งก้านใบ

.. ก็ต้องสูงใหญ่ขึ้น ตามกาลเวลาไปเรื่อยๆ และก็เป็นไปตามธรรมชาติของมันเอง.. มันจะงอกออกไปเรื่อยๆ

ก็เหมือนกันกับการที่เรา ฝึกทำความดี ฝึกทำสมาธิ ที่เราทำถูกต้องแล้ว ตามขั้นตอนแล้ว ดูแลมันอย่างดีแล้ว

มันก็ต้องเริ่มจากการก่อเกิดขึ้นมา.. ตามธรรมชาติของมัน ลูก

ได้ *ฌานมีรูป* ทั้ง 4 - นำปัญญานั้นไปพิจารณา รู้แจ้งในจักรวาล วัฏสงสาร การเวียนว่ายตายเกิด..

เมื่อรู้แจ้งแล้ว - เราก็นำเอาความไม่มีรูป หรือไปฝึกสมาธิที่ไม่มีรูป

มาช่วยสลายสิ่งเหล่านั้นไป.. ทิ้งไป เข้าสู่โลกแห่ง “ความไม่มี”

มันก็จะเกิดสภาวธรรมของมันไปเองเรื่อยๆ ตามธรรมชาติ ลูก

และถ้าเกิดว่า เราคิดว่ามันยาก ต้องให้ถึงฌาน 4 เมื่อไหร่จะทำได้ เราก็ไม่ต้องคิด !

เราทำให้มันได้ฌาน 1 เสียก่อน

เมื่อได้ฌาน 1 แล้ว - ธรรมชาติ ก็จะพาให้เราเข้าสู่ฌาน 2 ได้

เมื่อเข้าฌาน 2 แล้ว 3 หรือ 4 - ก็จะตามมา...

เป็นตามเหตุของธรรมชาติของมัน คือ มันก็จะก่อเกิดตามเหตุของมันเอง

ก็เมื่อเราได้ฌาน 4 แล้ว ธรรมชาติของมัน ก็จะทำให้เรารู้แจ้ง เข้าใจในทุกอย่าง

เมื่อรู้แจ้ง เข้าใจในทุกอย่าง ก็เกิดการเบื่อหน่าย

เมื่อเกิดการเบื่อหน่าย เราก็จะปรารถนา หรือว่าจะเข้าสู่สภาวธรรมของความ “ ไม่อยากมี ” “ ไม่มี ”

เราก็จะสลายทุกสิ่งทุกอย่างไป ด้วยความไม่มี / ด้วยความว่าง

.. อย่างนั้นแหละลูก

พระยาธรรม :: สาธุเจ้าค่ะ

ลูกเข้าใจว่า ถ้าเกิดว่าเราฝึกจนเรารู้แจ้งแล้ว -- เราค่อยฝึกความว่าง

มันจะทำให้เราดับกิเลสได้อย่างแท้จริง เพราะว่า เราเข้าใจแล้วในทุกอย่าง

และเราต้องการสลาย เพราะว่าเราละกิเลสทั้งหลายทิ้งไปแล้ว

แต่ถ้าเกิดว่า เราไม่ได้ฝึกจนเรารู้แจ้ง - เราไปฝึกตัวว่าง

ก็จะทำให้หลงไปอยู่ใน *นิพพานพรหม* !

ที่มันเป็นที่ทรงฌานเฉยๆ

หรือว่า กลายเป็นคนที่หลงฌานได้ อย่างนั้นหรือเปล่าเจ้าคะ ?

พระพุทธองค์ :: ถูกต้องแล้วละลูก

ถ้าเกิดว่าเรา นำเอากำลังของสมาธิ ที่ได้มาพิจารณาดับกิเลส และสลายทุกอย่างด้วยจิตมุ่งมั่นต่อ **นิพพาน**

เราจะทำด้วยความมีสติ และปัญญา ลูก

เราย่อมเข้าถึงความดี คือ *มรรคผลนิพพาน* เป็นแน่แท้

แต่ถ้าเกิดว่าเรายังมีความหลง - หลงใน *ฌาน 4* แล้วเรามีกำลังฌานมาก

เพราะว่าทำสำเร็จในฌาน 4 แล้ว -- แต่ไม่ได้นำมาตัดกิเลส ทำให้รู้แจ้ง

เราแค่เอากำลังฌาน 4 ดับสิ่งที่มี.. สลายไป โดยการหลบเข้าไปอยู่ในสิ่งที่ไม่มี

ทั้งที่ไม่ได้ตัดกิเลส ยังมีความรัก โลภ โกรธ หลง อยู่

เราก็จะหลงไปสู่ *นิพพานพรหม* ที่ที่เป็นที่ทรงฌานเท่านั้น แต่ไม่ใช่นิพพานที่แท้จริง !

... เมื่อหมดกำลังของฌาน - ก็ต้องกลับมาเกิดใหม่

พระยาธรรม :: เข้าใจแล้ว เจ้าค่ะ

ทำสมาธิ ก็ต้องทำด้วยปัญญา

เมื่อได้มาแล้ว ก็ต้องเอามาตัดกิเลส

เมื่อตัดกิเลสแล้ว ดับความไม่มี - จึงสำเร็จนิพพาน

ถ้าทำด้วยความลุ่มหลง ได้มาแล้วลุ่มหลง แล้วก็ทำไปโดยที่ไม่ได้ใช้ปัญญา

ก็จะหลงไปสู่ * นิพพานพรหม *

กราบขอบพระคุณพระพุทธองค์ ที่เมตตา พระพุทธเจ้าค่ะ

แล้วไว้วันพรุ่งนี้ ลูกจะมาทูลถาม ถึงการปฏิบัติให้เข้าฌานไม่มีรูป ใน 4 ฌาน เจ้าค่ะ

ว่าเราต้องแบบไหน ยังไง เราต้องเริ่มแบบไหน ?

-- เราจึงจะสามารถเข้าสู่ *ฌานไม่มีรูป* ได้ ..

วันนี้ ก็พอเข้าใจในรูปแบบของสมาธิ ทั้ง 2 รูปแล้ว

มีทั้งในสิ่งที่มีรูป 4 ฌาน

หรือว่า สิ่งที่ไม่มีรูป 4 ฌาน

ก็พอเข้าใจผลที่ได้มา และนำไปใช้

เข้าใจประโยชน์ที่จะเกิด จากสมาธิทั้ง *8 ฌาน* นี้แล้ว พระพุทธเจ้าค่ะ

ขอบพระคุณพระพุทธองค์เจ้าค่ะ..

สาธุ