รักษาตนคือใจ ดูใจ รู้ใจ เห็นใจ

San Nirvana

รู้กลับมาที่ใจ อย่ารู้ออกไปภายนอก เห็นใจเราเอง

เห็นว่าเกิด รัก โลภ โกรธ หลง เห็นมาที่ใจเรา ตอนที่ใจเราเกิด รัก โลภ โกรธ หลง อย่าเข้าไปอยู่กับอารมณ์ที่เกิด รัก โลภ โกรธ หลง ล้วนเป็นอารมณ์ความคิด เป็นของชั่วคราว ใจไม่ยึด ก็ไม่มี

หากเข้าไปยึด ก็จะไปลากเอาสัญญาเก่าๆออกมาเต็มไปหมด ( ตรงนี้หล่ะ ถึงบอกว่าอย่าไปพิจารณาอารมณ์

ความคิดที่เกิด ให้"แค่รู้" แบบ"รับรู้"พอ หากไปพิจารณาต่อ มักจะข้ามไปอยู่กับความคิด ) เกิดเป็นความคิดลูกความคิดหลาน เป็นเหตุผลมาสนับสนุนใจเราเอง สุดท้ายก็แพ้ใจตนเอง หลงตามใจในที่สุด

แต่หาก รู้กลับมาที่ใจ จะหลุดออกจากอารมณ์ความคิด เห็นอารมณ์ความคิด หรือ รัก โลภ โกรธ หลง แยกออกไป โดยเฉพาะในผู้ที่แยกขันธ์ได้แล้ว ตรงนี้จะยิ่งเห็นชัด เห็นมันแยกออกไป ก็ไม่ต้องไปดึงความคิดกลับมาอีก อยู่กับความรู้สึกตัวที่ปรากฏ โดยเฉพาะความรู้สึกตัวกับกาย เอากายเป็นที่อยู่ของใจ

การว่างจากอารมณ์ความคิด คือการไม่เข้าไปยึดถืออารมณ์ความคิดจนกลายเป็นภพ แต่ยังรับรู้อารมณ์ความคิดแบบ แค่ รับรู้ แต่ไม่ยึดถือ

Trader Hunter พบธรรม

1038. บุรุษ ไร้ใจ

มีภาชนะชนิดหนึ่ง ที่มีอำนาจมาก สามารถกักเก็บ ความสุข ความทุกข์ กักเก็บภพชาติ กักเก็บวิญญาณ เรียกภาขนะนั้นว่า “ใจ” บางท่านเรียกว่า”จิต” นั่นเอง

ในนั้นมีทุกอย่าง ทุกอย่าง ส่งผลกระทบ กับเรา ทำให้เรา .เจ็บปวด เกิดความสุข ความทุกข์ ดีใจ เสียใจ เฉยๆ.

“..มโน ปุพฺพงฺคมาธมฺมา มโนเสฏฐา มโนมายา” ธรรมทั้งหลายมีใจถึงก่อน มีใจเป็นใหญ่ สำเร็จแล้วด้วยใจ"

.. เพราะเรา มีใจ เราจึงรับรู้ เกิดอารมภ์ปรุงแต่ง ไปตามสิ่งที่เข้ามากระทบ เราจึงสะสม “เชื้อปรุงแต่ง” วิญญาณปรุงแต่ง.ให้ไหลเวียนในภพชาติ สังสารวัฏ นับอสงไขยไม่ถ้วน

มีวิธีเดียว จะดับความทุกข์ ดับเชื้อวิญญาณ สังสารวัฏ คือ ต้อง ทำลายภาชนะ..ทำลายใจ.. ทำลายต่อมภพชาติ ให้สลายไป .อย่าให้มีภาชนะ”ใจ” หลงเหลืออยู่..

.. เมื่อภาชนะนี้ แตกซะแล้ว ไม่มีใจแล้ว เป็นคน”ไร้ใจ” ทุกอย่างก็ว่างเปล่า ความทุกข์ ก็หาไม่เห็น ต่อมภพชาติก็หายไป ทุกข์นั้นก็ไม่เกิด ทุกข์นั้นก็ไม่มี ก็เพราะ..ไม่มีใจนี้เอง "

...สำหรับ ผู้ที่ทิ้งใจได้แล้ว ข้าพเจ้าขอเรียกว่า “บุรุษที่ไร้ใจ” เมื่อไร้ จึงว่าง เมื่อว่าง จึง เบาสบาย อะไร เข้ามา ก็ออกไปไม่มีกระทบกระทั่งสิ่งใด ไม่มีใจให้กระทบอีกแล้ว

... การไร้ใจ คือการ ทิ้งใจ คือการ..ปล่อยวางใจ ..ไม่ยึดมั่นถือมั่นว่าใจเป็นเรา ใจเป็นของของเรา และใจเป็นตัวตนของเรา ..และการปล่อยใจที่แท้จริง เราไม่ได้ปล่อยเอง แต่ตัวปัญญาในใจ มันจะแจ้งเอง เบื่อหน่ายในกายในใจเอง และจะ วางกาย วางใจ ด้วยตัวมันเอง..

.....สติปัญญา จะทวนย้อนมาในใจ หรือ ในจิต แล้ว จิตจะวางจิต รู้จะวางรู้ เมื่อวางทั้งหมด มันจะบริสุทธิ์ โดยที่ไม่มีใคร เป็นเจ้าของความบริสุทธิ์นั้น..

... ใจมีกิเลสก็ย่อมเชื่อกิเลสง่าย ...

.. พระพุทธเจ้ากล่าวไว้กับกิเลส กล่าวไว้นั้นเป็นอย่างไร

“ใจ”ของเรา เป็นใจที่เต็มไปด้วย"กิเลส"อยู่แล้ว

เพราะฉะนั้น ..จึงเชื่อได้ง่ายในอุบาย

วิธีการเสี้ยมสอนของกิเลส มันไม่ว่า จะสัมผัสสัมพันธ์

.. ทางตา.. ทางหู.. ทางจมูก.. ทางลิ้น.. ทางกาย

ครุ่นคิดให้เป็นธรรมารมณ์ ..ทางใจ

เป็นสิ่งที่ ชอบ...เป็นสิ่งที่ อ้อยอิ่ง

เป็นสิ่งที่ ไม่มีความจืดจางได้เลย

ติดพันกันได้ทั้งวันทั้งคืน ยืน เดิน นั่ง นอน ไม่มีคำว่าอิ่มพอแล้ว นี่คือ ..“ความติด”

เพราะ อำนาจความกระซิบกระซาบ หรือจะเรียกว่า ..

“คำพูดของกิเลสเสี้ยมสอนเราก็ได้”

.. เมื่อเทียบกับ คำพูดของพระพุทธเจ้าว่า ..

.. พูดสั่งสอน.. ผู้สั่งสอนโลก

.. กิเลสสั่งสอนโลก.. ธรรมของพระพุทธเจ้าสั่งสอนโลก

มีน้ำหนักต่างกันอย่างไรในความรู้สึกของเรา

.. ในขณะที่”จิต”ยังมีความหนาแน่น ด้วยเรื่องของ”กิเลสภายในจิตใจ”อยู่แล้ว อะไรกระดิกออกมาจะต้องเชื่อ ..

และ จะต้องเป็นเรื่องของกิเลสทั้งหมด และ เชื่อดะไปเลยโดยไม่มีความสำนึก เลยว่า ..

.. นี้เป็นความผิดหรือความถูก ..เพราะ เคยชินอย่างนั้นมานานแสนนาน เนื่องจากไม่มีสิ่งใดที่

.. เข้าแทรก.. เข้าซ้อน.. เข้าเป็นคู่แข่ง.. เข้าเป็นคู่เทียบเคียง

และ พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ตาม ตำรับตำราก็เห็นเป็นเรื่องธรรมดาไปเสีย

คำว่า ..เรื่องธรรมดานี้ก็เป็นเรื่องของ”กิเลส”

ไม่ใช่เรื่องธรรมดาของ”ธรรม”จนทำให้เชื่อยาก

ระหว่าง”คำพูดของพระพุทธเจ้า”กับ“คำพูดของกิเลส”

ระหว่าง”การอบรมสั่งสอนของพระพุทธเจ้า”

กับ “การเสี้ยมสอนของกิเลส”

“ใจ”จึงมักไหลลงสู่ทางกิเลสเสมอ

หรือ .. ไหลลงอยู่ตลอดเวลา

📚📚📚

พระอาจารย์มหาบัว ญาณสัมปันโน

วางเหตุได้ ใจสงบ เป็นกลาง

ปล่อยวาง คือไม่ยึดไม่ถือ รู้เท่าทัน เมื่อปล่อยวางแล้วนั่นแหละ จิตมันถึงจะสงบ จิตมันถึงจะมีความสุขความสบาย จิตไม่ดิ้นรน จิตสงบนั่นแหละ

ให้รู้ว่าจิตเราสงบ จิตเราไม่เพลิดเพลินกับอารมณ์ ดีก็ตาม ไม่ดีก็ตาม ไม่เพลิดเพลิน เฉย เป็นกลาง เรียกว่านิโรธะ

ปล่อยวางอันนี้ ความทะเยอทะยานหรือสมุทัย วางอันนี้ได้ชื่อว่าปล่อยเหตุ วางเหตุแล้วจิตสงบ จิตเป็นกลาง

Tanapol Jintapracha

🎗ธรรมะซีรีส์ชุด วิญญาณธาตุ กับ วิญญาณขันธ์ ตอนที่ 1/4 🎗

♡"ใจ" ไม่ใช่วิญญาณขันธ์

☀️หลวงตา : การรู้อะไรถ้ารู้ได้ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจ มันรู้ด้วย "วิญญาณขันธ์" เพราะว่าการรู้จะรู้เกินกว่าตาหูจมูกลิ้นกายใจไม่ได้

🧑โยม 1 : ครับหลวงตา ขณะที่วิญญาณขันธ์รับรู้ ตัว "วิญญาณธาตุ" หรือ "ธาตุรู้" ก็รู้ไปพร้อมกันหรือเปล่าครับ?

☀️หลวงตา : ตัววิญญาณธาตุใช่มั้ย?

มันมีอวิชชาหรือไม่มีอวิชชา ถ้ามันมีอวิชชาอยู่ มันคือไปยึดในสิ่งที่วิญญาณขันธ์ไปรู้

🧑โยม 1 : ถ้าสมมุติมันไม่มีอวิชชา

☀️หลวงตา : ถ้าไม่มีอวิชชา มันก็คือว่าวิญญาณขันธ์น่ะรู้ แต่ไอ้เนี่ยมันรู้แก่ใจ มันได้แต่รู้แก่ใจว่ามันไม่ได้ยึด มันเป็นธาตุรู้ที่ว่างเปล่า เงียบ สงบ สงัด มันไม่ปรุงแต่ง ไม่กระเพื่อม ไม่ไหวตัว

มันรู้จักตัวมันเองแค่นั้นแหละ... มันรู้จักตัวมันเอง

"วิญญาณขันธ์" คือมันรู้ตามทวาร ตาหูจมูกลิ้นกายใจ แต่ "วิญญาณธาตุ" ที่ไม่มีอวิชชา คือมันหายโง่ มันฉลาด มันเป็นความรู้ฉลาด ฉลาดไม่ได้หมายถึงว่า ฉลาดเล่าเรียนเขียนอ่าน แต่ฉลาดคือรู้จักตัวของตัวเอง รู้จักใจว่าเป็นธรรมชาติที่ไม่ปรุงแต่ง ภพนี้เป็นภพสุดท้าย ชาตินี้เป็นชาติสุดท้าย ภพชาติหน้าใหม่ไม่มี การยึดถือไม่มี

งั้นการรับรู้อะไรทางตาหูจมูกลิ้นกายใจ มันจะไม่ยึดถือ มันรู้ว่า สิ้นการยึดถือแล้ว

มันเป็นความรู้ที่เป็นปัญญา เป็น "ปัญญาวิมุตติ"

~~~~~~~~~~~~~~~

🧑โยม 1 : ครับ เรียนถามหลวงตาอย่างนี้ครับว่า ในขณะที่เรารู้เนี่ยครับ ตัววิญญาณขันธ์เขารับรู้ ขณะเดียวกันวิญญาณธาตุหรือธาตุรู้ก็รับรู้

แล้วตัวธาตุรู้นี่ก็รู้ว่าสิ่งนี้ไม่ใช่เขา

☀️หลวงตา : สังขารไม่ใช่เขา... ถ้าไม่มีอวิชชานะ! ถ้ามีอวิชชาความรู้ตรงนี้มันไม่มีหรอก มันยึดไปเลย มันยึดพร้อมไปกับการรู้เลย

~~~~~~~~~~~~~~~

🧑โยม 1 : ครับ แต่ความรู้ที่รู้ คือตัววิญญาณธาตุเองก็รับรู้สิ่งที่วิญญาณขันธ์รับรู้ด้วยมั้ยครับ?

☀️หลวงตา : ไม่... รู้ตามทวารนี่มันเป็นวิญญาณขันธ์รู้ แต่ธาตุรู้เวลาไม่มีอวิชชา... มันรู้ว่ามันไม่ได้ยึด

สมมุติว่า… เห็นหลวงตา ตาเห็นหลวงตา คือตาก็เห็น วิญญาณขันธ์รู้ แล้วเจตสิก (เวทนา สัญญา สังขาร ) ก็จำได้ว่านี่คือหลวงตา แต่ใจน่ะมันรู้แก่ใจว่าไม่ได้ยึดหลวงตา "ยึด" หรือ "ไม่ยึด" มันรู้แค่นั้นเอง

ที่รู้หลวงตา คือวิญญาณขันธ์รู้หลวงตา "เจตสิก" จำได้ว่าหลวงตาเป็นใคร แต่ "วิญญาณธาตุ" คือมันได้แต่รู้แก่ใจ รู้ออกมาจากใจ ว่าไม่ได้ยึดอะไรไม่ได้ยึดหลวงตา แต่ถ้ายึดมันก็คือยึดเลย ส่วนรู้ก็รู้ว่านี่หลวงตา แต่ "วิญญาณธาตุที่มันบวกอวิชชา" มันยึดเลย มันทำหน้าที่ยึดอย่างเดียว

เราเข้าใจว่ามันทำงานซ้อน ซ้อนวิญญาณขันธ์ มันไม่ได้ทำงานซ้อน มันมีแต่ยึดหรือไม่ยึด มันรู้แจ้งว่ามันยึดหรือไม่ยึด ถ้ามันยึดก็คือยึดเลย

ถ้าไม่ยึดมันก็เหมือนพระพุทธเจ้าพระอรหันต์ทั้งหลาย "ได้แต่รู้ แต่ไม่มีผู้ยึด"

~~~~~~~~~~~~~~~

🧑โยม 1 : ถ้ามันยึดเลย ธาตุรู้ก็เป็นวิญญาณขันธ์ไปเลยหรือเปล่าครับ?

☀️หลวงตา : มันเป็นวิญญาณขันธ์ไม่ได้ เพราะพระพุทธเจ้าพระอรหันต์ก็มีขันธ์แต่ไม่มียึด คือขันธ์ห้าก็ทำงานไป แต่ใจน่ะไม่ยึดทั้งสังขารแล้วไม่ยึดใจด้วย นั่นคือ "ธาตุรู้ที่ไม่มีอวิชชา" คือไม่ยึดทั้งสังขาร ไม่ยึดทั้งใจที่เป็นวิสังขาร

งั้นจะบอกว่าถ้าไม่ยึดแล้ว รู้นี้มันไปทำงานร่วมกับวิญญาณขันธ์ แต่วิญญาณขันธ์เนี่ยพระพุทธเจ้าพระอรหันต์ที่ท่านไม่มีอวิชชาแล้ว ท่านไปรู้ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจ ถ้ามันไปทำงานร่วมกัน คือว่าการรู้ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจมันดับ มันเกิดดับ พอเวลาพอสิ้นอายุขัยไอ้เนี่ยดับ แต่รู้นี้ (ธาตุรู้)ไม่ดับนะ มันเป็นอิสระต่อกัน

รู้นี่คือมันรู้ว่าการรับรู้ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจจะดับแล้ว ๆ ๆ มันแค่รู้ว่าจะดับแล้ว การรับรู้นี่จะดับ เพราะว่าตอนจะตาย ลมหายใจที่ปรุงแต่งกายจะดับ แล้วก็จิตที่มีความรู้สึกนึกคิดอารมณ์ความรู้สึกตัวจะดับแล้ว การรับรู้ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจ บัดนี้จะดับแล้ว ๆ

"ความรู้" ว่าทุกส่วนจะดับแล้วแต่ไม่ยึดถืออะไร รู้ว่าไม่ยึดถือไม่กังวล ความรู้นี้เป็นอมตะ แต่ไม่ใช่ไปรับรู้โดยไม่ยึดแต่ไปทำหน้าที่รับรู้ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจ ไอ้ที่รับรู้ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจอันนั้นดับนะ อันนั้นเป็นธาตุเกิดดับ

เมื่อก่อนหลวงตาก็เคยเข้าใจอย่างโยม เข้าใจว่าพอวิญญาณมารวมกับดินน้ำลมไฟแล้วเกิดเป็นขันธ์ห้า แล้วมันทำงานซ้อนกับวิญญาณขันธ์ หลวงตาเคยเข้าใจแบบโยม พอมาเกิดขึ้นที่ใจว่า… เมื่อใจไม่ยึดแล้ว ขันธ์ห้ายังทำงานตามปกติ แต่ใจมันไม่ได้ส่งออกไปรับรู้ทางอายตนะ

มันรู้ว่าการรับรู้ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจ คือวิญญาณขันธ์ แต่ใจมันเหนือขึ้นไป คือมันรู้ว่าการรับรู้ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจในปัจจุบันขณะ... ไม่มีผู้ยึดถือ มันเป็นความรู้คนละอันกัน แต่ไม่ใช่ว่าไปรู้รูป รู้เสียง รู้กลิ่น รู้รส แต่มันรู้ว่าการรู้รูป รู้เสียง รู้กลิ่น รู้รส ที่มันรู้โดย "วิญญาณขันธ์" มันไม่ยึดถือ

มันไม่ยึดถือสิ่งที่ถูกรู้ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะธรรมารมณ์ที่ถูกรู้ มันไม่ยึดถือผู้รู้... ผู้รู้นี้มันจึงไม่ใช่ผู้รู้แจ้ง เพราะฉะนั้น "ใจ" มันเป็นผู้รู้แจ้งที่สิ้นอวิชชา... ความรู้ที่สิ้นอวิชชา

มันรู้แจ้งว่ารูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ อายตนะภายนอกเป็นสิ่งที่ถูกรู้ ไม่มีคนยึด ผู้รู้มันก็ไม่ยึดอีก งั้นผู้รู้นี้มันเป็นผู้รู้ ผู้พากษ์ ผู้รู้ผู้พูดผู้พากษ์ มันเป็นวิญญาณขันธ์ทำงานร่วมกับเจตสิก

แต่ธาตุรู้ที่ไม่มีอวิชชา มันรู้ว่าอายตนะภายนอก อายตนะภายใน ทั้งผู้รู้...ไม่มีคนยึด มันรู้แต่เพียงอันนี้ว่ายึดหรือไม่ยึด

~~~~~~~~~~~~~~~

🧑โยม 1 : แต่ไม่ได้รับรู้สิ่งที่วิญญาณขันธ์รับรู้ใช่มั้ยครับหลวงตา?

☀️หลวงตา : ไม่ได้รับรู้หรอก การรับรู้นั้นน่ะพอตายแล้วดับหมด การรับรู้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ พอตายแล้วดับ แต่ธาตุรู้นี้ไม่ดับนะ มันคนละตัวกัน เพราะธาตุรู้ไม่เกิดไม่ดับ มันเป็นอมตะ

~~~~~~~~~~~~~~~

👩‍🦳โยม 2 : ในตัวเรา สิ่งที่จะรับรู้การทำงานของวิญญาณขันธ์ทำโน่นทำนี่ได้ คือใช้ธาตุรู้ตัวที่เป็นผู้รู้ตัวปลอม ส่วนธาตุรู้ หรือผู้รู้ตัวจริง มันจะทำหน้าที่แค่รู้ว่ายึดหรือไม่ยึดในการทำงานนี้แค่นั้น แต่มันไม่มีหน้าที่มารู้ว่าร่างกายนี้มันปรุงว่ายังไงใช่มั้ยคะ?

☀️หลวงตา : ใช่ ๆ คือถ้าอย่างของพ่อแม่ครูอาจารย์หลวงตามหาบัวนี่ชัดเจนมากเลย บอกว่าสิ้นยึดขันธ์ห้าแล้วไม่มีอวิชชาแล้วนะ สิ้นยึดขันธ์ห้าแล้วก็จะเป็นใจ ท่านว่าใจไม่ใช่ขันธ์ห้าขันธ์ห้าไม่ใช่ใจ… นี่ชัดมาก

เพราะว่าพอสิ้นยึดขันธ์ห้าแล้วเหลือแต่ใจ แล้วก็ท่านยังบอกว่าใจที่สิ้นยึดขันธ์ห้าแล้วมันยังไม่จบ แม้แต่สิ้นยึดขันธ์ห้า แล้วเป็นใจ จะเห็นว่าใจน่ะหมายถึง “จิตเดิมแท้” หรือธาตุรู้เนี่ยก็ยังไม่บริสุทธิ์ เพราะใจหรือจิตเดิมแท้หรือธาตุรู้ ยังมีอวิชชาอยู่ ก็จะหลงยึดถือใจเสียเอง ยึดถือว่าเป็นใจเรา หรือใจของเราบริสุทธิ์ จะยังสงวนรักษาใจ

เพราะว่าท่านบอกว่าในทางปฏิบัติยังไม่บริสุทธิ์ แต่ในทางพระสูตรเขาจบแค่นี้ แต่ท่านบอกปฏิบัติจริง ๆ พอสิ้นยึดขันธ์ห้ายังไม่นิพพาน... อันนี้ชัดมากเลย

จะเห็นว่าใจ หรือธาตุรู้ หรือจิตเดิมแท้ไม่ใช่ขันธ์ห้า พอสิ้นอวิชชาปุ๊บ ไม่ใช่ขันธ์ห้า แต่ถ้ามีอวิชชาอยู่มันจะไปทำงานร่วมกับขันธ์ห้า คือ มันทั้งรู้ทั้งยึดไปในตัวเอง แต่พอสิ้นยึดปุ๊บ! มันกลายเป็นใจไม่ใช่ขันธ์ห้า

เพราะงั้นวิญญาณขันธ์ ก็คือวิญญาณขันธ์

แต่ "ใจ" ... ไม่ใช่ขันธ์ห้า

~~~~~~~~~~~~~~~

หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย

🎗วิญญาณธาตุ กับ วิญญาณขันธ์ ตอนที่ 3 ใจย่อมรู้แจ้งแก่ใจ🎗

👩โยม 2 : หลวงตาคะ... ธาตุรู้ นอกจากรู้ว่าสังขารไม่ใช่มัน ตัวมันไม่ใช่สังขาร มันรู้อย่างอื่นอีกมั้ยคะ?

☀️หลวงตา : มันไม่ไปรู้ตามทวารก็แล้วกัน ไม่ไปรู้รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์

แต่มันรู้เบ็ดเสร็จสรุปไปในขณะจิตเดียวเลยว่า... นี่สังขาร... นี่ใจที่ไม่สังขาร... สังขารไม่ใช่ใจที่ไม่สังขาร แล้วก็มันไม่มีคนยึดทั้งสังขาร ไม่มีคนยึดทั้งวิสังขาร แต่ความรู้ เวลามันรู้เบ็ดเสร็จก็คือว่า... มันไม่ยึดอะไร มันสรุปจบไปเลย คือ ทุกปัจจุบันขณะไม่ยึดอะไร

แล้วมันก็รู้แจ้งแก่ใจว่าความไม่ยึดอะไรเนี่ย อันเนี้ยภพชาติใหม่ไม่มี เพราะว่าที่จะไปเกิดได้ มันต้องเป็นสังขารเท่านั้น... ต้องมีผู้ยึดเท่านั้น ถ้าไม่มีผู้ยึด การเกิดใหม่การเวียนว่ายตายเกิดอีกไม่มี มันก็จบลงแค่นี้

แล้วก็ขันธ์ห้าที่สังขารได้ ขันธ์ห้าแม้แต่สังขารรู้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มันก็จะดับลง อย่าว่าแต่สังขารที่กระดุกกระดิกนะ "สังขารที่ไปรู้" ทุกปัจจุบันขณะทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็ต้องดับลงหมด และการรับรู้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็จะดับลง

เพราะว่าอะไร? ตาก็เน่า หูก็เน่า จมูกก็เน่า ลิ้นก็เน่า กายก็เน่า แล้วก็ประตูใจก็เน่าหมด เพราะฉะนั้นการรับรู้ไม่มีประตูผ่านแล้ว เน่าหมด ดับหมด เพราะการรับรู้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็ดับหมด

แต่สิ่งที่รู้แจ้งแก่ใจว่า... ไม่มีผู้ยึดถืออะไรเลย ไม่มีผู้ยึดถืออะไรสักอย่างเดียว ไม่มีตัวตนของผู้ไปเอาอะไร ไม่มีตัวตนของผู้ที่จะไปเป็นอะไร แล้วก็ไม่มีความรู้สึกว่าเราเนี่ยได้อะไร เราถึงอะไร หรือเราสูญเสียอะไร เราไม่ได้อะไร เราไม่เป็นอะไร

มันรู้แก่ใจว่าไม่ยึดอะไรสักอย่างหนึ่ง... ไม่เป็นอะไรสักอย่างหนึ่ง... ไม่ได้อะไรสักอย่าง... แล้วก็ไม่ได้สูญเสียอะไรสักอย่าง คือมันรู้แก่ใจว่าไม่ยึดอะไรเลย

👩โยม 2 : ถ้างั้นก็แสดงว่าความรู้มันก็ไม่ใช่ความรู้เดียวสิคะ คือหนูกำลังงงว่า... เมื่อกี๊หลวงตาบอกว่า "วิสังขาร" เนี่ยตัวมันน่ะรู้ว่ามันยึดหรือไม่ยึดสังขาร แล้วพี่เค้าก็บอกว่าตัวมันน่ะรู้ว่า สังขารไม่ใช่มัน มันไม่ใช่เรา

มันก็เหมือนเป็นอีกอันหนึ่ง คือมันเหมือนกับมันไม่ใช่ความรู้แค่ว่ายึด หรือไม่ยึด

☀️หลวงตา : มันจะยึดหรือไม่ยึด มันก็ต้องรู้ว่าอะไรเป็นสังขาร อะไรไม่สังขาร มันถึงไม่ยึดไง

มันไม่ใช่ว่า... ไม่ยึด รู้เอ๋อ!... รู้เอ๋อเฉย ๆ ไว้อย่างเนี้ย ไม่ยึด เพราะมันเข้าใจเบ็ดเสร็จ เหมือนกับโยมนี่รู้จักหลวงตา คือขันธ์ห้าทำงานรู้จักหลวงตา แต่โยมไม่ยึดหลวงตา โยมก็รู้แก่ใจว่าไม่ยึดหลวงตา แต่มันไม่ต้องคิดเป็นสเต็ป (step) ยาวแบบนี้ คือมันรู้เบ็ดเสร็จไปจากใจเลย รู้อะไรก็ไม่ยึดเลยในทุกปัจจุบันขณะ

👩โยม 2 : แล้วอย่างนี้ความรู้ที่มันงอกมาทีหลังว่าตอนนี้มันไม่ยึดอะไรอีกแล้วเนี่ยค่ะ คือหนูรู้ว่ามันเป็นความรู้เดียวกัน แต่ว่าเหมือนคอนเทนต์ (content) ที่อยู่ในธาตุรู้เนี่ย มันแตกอะไรออกไปได้บ้าง?

☀️หลวงตา : มันแตกได้ยังไง “มันไม่เกิดไม่ดับ” มันไม่สังขาร มันไม่มีอะไรเลย

👩โยม 2 : หมายถึงว่า คือมันเหมือนไม่ใช่แค่รู้ว่ายึดหรือไม่ยึด แต่ว่าในขณะที่มันรู้ว่ายึดหรือไม่ยึดเนี่ย มันก็รู้ว่ามันไม่ยึดเพราะอะไร แล้วก็ขณะเดียวกันมันก็รู้ว่า พอมันไม่ยึดแล้ว ก็รู้ว่าชาตินี้สิ้นยึดแล้ว

คือหนูอยากรู้ว่ามันคือสิ่งเดียวกัน?

☀️หลวงตา : มันคือสิ่งเดียวกัน คือเหตุและผลมันจบอยู่ในขณะจิตเดียวกัน

~~~~~~~~~~~~~~~

👩‍🦳โยม 3 : อย่างนี้มันก็ไม่เป็น "แค่รู้" สิคะหลวงตา ถ้าหลวงตาบอกว่ามันจะรู้ว่ามันไม่ยึดอยู่แล้วอย่างนี้ มันก็ไม่ใช่แค่รู้ซื่อ ๆ สิคะ คือหลวงตาบอกว่าโยมเค้ารู้ว่านี่คือหลวงตา แล้วก็รู้อยู่ในตัวเลยว่าไม่ยึดหลวงตา อันนี้มันไม่ซื่อแล้ว มันไม่แค่รู้เฉย ๆ แล้ว

☀️หลวงตา : รู้เฉย ๆ ของโยมคือยังไง? เดี๋ยว ๆ ๆ ตรงนี้สำคัญมากเลย!!... ถ้ารู้เฉย ๆ?

👩‍🦳โยม 3 : ค่ะ ก็คือรู้ว่าหลวงตา ก็แค่นั้นเอง

☀️หลวงตา : อ้าว… ก็รู้ว่าหลวงตา มันก็ต้องรู้ด้วยว่าไม่ยึดหลวงตา

👩‍🦳โยม 3 : อันนี้มันไม่ได้ปรุงไปแล้วเหรอคะหลวงตา อันนี้มันไม่มีการปรุงไปแล้วเหรอคะ?

☀️หลวงตา : มันก็รู้ตัวที่มันไม่ยึดอะไรมันก็ "รู้แก่ใจ " จะปรุงยังไง?

มันก็รู้แก่ใจไปเลยว่าไม่ยึดอะไร ไม่ใช่ว่าเราไม่ยึดอะไร แต่มัน "ได้แต่รู้" ได้แต่รู้ ๆ

👩‍🦳โยม 3 : อย่างนี้เปรียบเทียบอันอื่น สมมุติว่าเค้านึกถึงลูกแต่เค้าก็รู้ว่าลูก

☀️หลวงตา : ที่รู้ว่านี่ลูกคือ "ขันธ์ห้า"

👩‍🦳โยม 3 : เค้าก็ต้องนึกแล้วว่าลูกคนนี้ฉันห่วง ลูกคนนี้ฉันไม่ห่วง

☀️หลวงตา : อ่อ อันนี้ คือขันธ์ห้ามันปรุง

👩‍🦳โยม 3 : แต่มันก็รู้ไปในตัว ว่ามันรู้ว่าขันธ์ห้าปรุง

☀️หลวงตา : อ้าว... มันก็รู้สิ ขันธ์ห้ามันก็รู้ตัวมันเอง ปรุงอะไรมันก็รู้ตัวมันเอง สติ สมาธิ ปัญญา มันก็รู้จักตัวมันเอง แต่ใจมันรู้แต่เพียงว่าไม่ได้ยึด... ไม่ได้ยึดสิ่งที่ปรุง หรือยึดผู้ที่ปรุง

แต่เวลาปรุงอะไรรู้เรื่องว่าอะไรเนี่ย มันคือธรรมชาติของขันธ์ห้า มันต้องรู้เรื่องที่คิดที่ปรุง ที่รู้ที่เห็น มันเป็นเรื่องธรรมชาติของขันธ์ห้า ก็คือว่าเจตสิกมันประกอบรู้

เพราะฉะนั้นมันจะรู้เอ๋อ! ไม่ได้หรอก มันเลยต้องรู้ว่าอะไรเป็นอะไร นี่คือเจตสิกมันประกอบ นี่คือกระบวนการทำงานของขันธ์ห้า คือขันธ์ทั้งหมดเลย แต่ใจมัน"รู้"ได้อย่างเดียว... ว่า"ยึดหรือไม่ยึด"

☀️โยม 3 : หลวงตาพูดว่าใจมันรู้อย่างเดียวว่ามันยึดหรือไม่ยึด แต่ใจมัน "แค่รู้" ไม่ใช่เหรอคะ?

☀️หลวงตา : ก็แค่รู้ ก็มันรู้ว่าไม่ยึดไง "ถ้ายึด" ใจมันก็บวกอวิชชา คือ "ยึด" มันก็มีตัวสังขารก็คือขันธ์ห้า หรือว่าอายตนะภายนอก "บวกเรา"

ทีนี้ถ้ารู้ขันธ์ห้าหรืออายตนะภายนอก... ไม่บวกเรา ใจมันก็รู้ว่าอายตนะภายนอก อายตนะภายในไม่บวกเรา แล้วอะไรจะรู้ล่ะก็ต้อง "ใจ" น่ะรู้

👩‍🦳โยม 3 : แล้วมันจะรู้แค่ยึดกับไม่ยึดเหรอคะ ใจน่ะค่ะ?

☀️หลวงตา : ก็ไม่บวกเราก็คือไม่ยึด

👩‍🦳โยม 3 : อันนี้คือเราตั้งค่าของเราเอง ว่ายึดหรือไม่ยึด?

☀️หลวงตา : เดี๋ยว ๆ ๆ เราจะตั้งค่าได้ยังไงล่ะ?

👩‍🦳โยม 3 : อย่างหนูเห็นน้ำเนี่ย ก็เห็นน้ำ ไม่ยึดก็รู้อยู่แล้วว่าไม่ยึดน้ำ แต่ทีนี้กลับกลายเป็นว่าสมมุติว่าเห็นลูกก็รู้ทันทีเลยว่าเห็นลูกแล้วต้องยึดลูก... อย่างนี้เหรอคะ?

☀️หลวงตา : เธอยึดลูกมั้ยล่ะ? เธอเห็นลูกปุ๊บเธอยึดลูกหรือไม่ยึดลูก ถ้ายึด... เธอก็ต้องทุกข์เองแหละไม่ยึดมันก็ไม่ทุกข์

👩‍🦳โยม 3 : ก็คือยึดก็รู้ว่ายึด

☀️หลวงตา : ยึดมันก็รู้ว่าทุกข์เองไง พอเรายึดมันก็รู้เองว่ายึด ไม่ยึดก็รู้ว่าไม่ยึด งั้นเวลายึดเนี่ยมันก็รู้อยู่ว่า ลูกแล้วก็ "บวกเรา ของเรา... บวกทุกข์" อย่างเนี้ย มันก็มีอาการไปเรื่อย ๆ ๆ

แล้วไอ้ตัววิญญาณขันธ์มันก็ไปรู้ต่อไป... ลูกบวกเรา เราทุกข์ เราอะไรก็ต่อไปเรื่อยยาวไป ก็ทุกข์ไปก็ทุกข์เลย อันนี้ก็คือทุกข์จมไปกับสิ่งนั้น...ไม่รู้แล้ว

แต่ถ้ามันบริสุทธิ์แล้ว มันไม่มีอวิชชา มันก็คือลูก ก็ลูกน่ะ คุยกับลูกแต่ใจไม่ทุกข์ไม่ไปยึดลูก แค่นั้นแหละ มันรู้อย่างเดียวว่า "สิ้นยึด"

~~~~~~~~~~~~~~~

🧑โยม 1 : มันเหมือนอย่างนี้มั้ยครับหลวงตา มันเหมือนละไว้ในฐานที่เข้าใจว่ามันยึดไม่ได้ อย่างนั้นหรือเปล่า?

☀️หลวงตา : มันไม่ยึดก็เพราะว่ามันยึดไม่ได้ มันก็คือละไว้ในฐานที่เข้าใจ ก็คือว่ามันเหตุผลเดียว "อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา" ไม่ใช่เป็นเราเป็นตัวเรา เป็นตัวตนของเราจริง ๆ

คือต้องอันนี้อันเดียวที่จะสิ้นยึด "อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา" คือมันละไว้ในใจ มันละไว้ในฐานที่เข้าใจ แต่พอใจมันสิ้นยึด มันไม่พูดถึงอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา เพราะว่าอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา... มันยังไม่ใช่ใจที่สิ้นยึด

เพราะว่า "อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา" พ่อแม่ครูอาจารย์หลวงตามหาบัว ว่ามันเป็นบันไดสามขั้น แต่สิ้นยึดเนี่ยมันคือชานเรือน พอถึงชานเรือนแล้ว มันไม่พูดถึงบันไดสามขั้น แต่มันจะถึงชานเรือนได้มันต้องผ่านบันไดสามขั้นที่ใจ

แต่คล้าย ๆ ว่ามันรวดเดียว คือไม่ต้องช้า ๆ ทีละสเต็ป (step) บันไดขั้นที่หนึ่ง... "อนิจจัง" บันไดขั้นที่สอง... "ทุกขัง" บันไดขั้นที่สาม... "อนัตตา"

มันก็พรวด... มันก็ถึงชานเรือนเลย แต่มันจะถึงชานเรือนได้มันต้องผ่านบันไดสามขั้น แต่มันไม่ใช่มันช้า ๆ ทีละขั้น

พ่อแม่ครูอาจารย์หลวงปู่ชา ท่านก็บอกว่าเหมือนทุกข์เนี่ย มันก็ไม่ได้ว่าตกมาทีละขั้นว่ายึดต้องเป็นทุกข์อะไรอย่างนี้ ไม่ได้ตกทีละขั้น

"ปฏิจจสมุปบาท" ไม่ใช่ทีละตัวสิบสองตัว ท่านบอกว่าเราตกต้นไม้ก็ถึงโคนเลย

ที่มา : โอวาทธรรมจากไฟล์เสียง 200309A-1 วิญญาณธาตุกับวิญญาณขันธ์ ตอนที่ 1 หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย9 มีนาคม 2563,